1 ANENE
Mantû ma îbuku rîrî
Mwandîki wa îbuku rîrî atiiyîkeene, îndî nwa wîgue i kîroria kîmwe kîa bira biarî ûkombooni na nwa wîgue n'Esira kana Esekieri arî Mbabironi kana ûkeegua i Njeremia arî Miisiri. Mabuku mama waûmba kwîgua maandîkirwe gatîgatîîni ka mwanka wa 560 MKA na 538 MKA rîra Aisiraeri baacookire kuuma ûkombooni naara Mbabironi. Mbereeni îbuku rîa 1 Anene na 2 Anene rîarî îbuku rîmwe îndî nyumaani rîagaanua maita maîrî. Mabuku mamu marî maîrî meeyanaga ngono cia mantû mathingateene ma anene mwanya mwanya kwanjîîria kîrî mûnene Ndaundi mwanka îgiita rîra Isiraeri yaarî ûkombooni Mbabironi. Mabuku mama maarîîrîîtie kagiita ka mîanka magana mana, kuuma Soromoni agûtuîka mûnene ta mwankaani wa 971 MKA (1 Anene 2), mwanka rîra Njeoyakini mûnene wa Njunda aarekeerue kuuma nceera mwankaani wa 560 MKA (2 Anene 25).
Îbuku rîa Anene ya ciîrî nwa rîgaanue maita mathatû. Gicuncî kîa mbere, kîrîarîîria îgûrû rîa bûra Soromoni aatuîkire mûnene, (Gîcu. 1:1; 2:46). Gicuncî kîa biîrî kîrîarîîria mantû ma wathani bwa mûnene Soromoni, (Gîcu. 3:1; 11:43) nakîo gîcuncî kîa bithatû gîkaarîîria bûra ûnene bwa Isiraeri bwagaûkanire maita maîrî kwagîa na ûnene bwa Njunda na bwa Isiraeri, (Gîcu. 12:1; 22:53). Yerekeeria rîa mwandîki ti kwonania akî mantû mara maakarîkire îndî i kwonania maciaro magwîtîgîka kana kûrega gwîtîgîka gwa antû ba Ngai kûthingata kîrîîkanîro gîake nabo. Kwoogu iroria birî na gîtûmi mûno mabukuuni mama n'ûntû i bo Ngai aatûmagîra kwirîra anene ntûmwa cia gûkaania, kûgondokera, kûgiita magamba na kûthaarima. Îbuku rîrî, rîrî na ngerekano imbiingî cia bûra antû baathuurangaga wîtîgia kana kûrega wîtîgia ntûmwa ya Ngai, na maciaro ma ngûgî ciao.
Gwookubî îbuku rîrî rîkari ûûgû:
Mûthia wa wathani bwa Ndaundi (1:1-2:12)
Soromoni aatuîka mûnene (2:13-46)
Wathani bwa mûnene Soromoni (3:1-11:43)
Kûgaûkana kwa ûnene (12:1-22:53)
a. Kwathûka kwa mîîrîga ya bwa neegûrû (12:1-14:20)
b. Anene ba Njunda na ba Isiraeri (14:21-16:34)
c. Kîroria Eriya (17:1-19:21)
d. Mûnene Aabu wa Isiraeri (20:1-22:40)
e. Mûnene Njeosafati wa Njunda na Aasia wa Isiraeri (22:41-53)