Luka 22

Gà Əbay gà Yahuda ti yaha vatwa aà magəsa Yesuw

Mata 26:1-5; Markus 14:1-2; Yuhana 11:45-53

1 Aləka megirive gà Yahuda ana tə zalar Paska ya ka, aka à mendzera. I təv ana aka ndze aɗəm a ka, tə zəmawa dukuməŋa a riŋ, giɗe ikəka tsa, na dite a kwese a tsiye. 2 I fata ya ka, gà bàba gà ɓəzla mandəva kuɗa a Mbulum nda gà ɓəzla medzeŋge məpala ahəm Mbulum, ti yaha vatwa aà makə̀ɗà Yesuw. Ama ka, ta ge magəɗa asa, agəra gà mburma ana mayahaba gər ŋa a riŋ hinne ya.

A sàs a Yudas mege ɗaf aà Yesuw

Mata 26:14-16; Markus 14:10-11

3 Aləka i dəba ŋa ya, Əbay sitene a pəts a gəzləŋ a Yudas ana tə zalar Iskariyut i liwiŋ gà ɓəzla mazazama Yesuw a kurwa gəra sula ŋana ya. 4 A da a təv gà bàba gà ɓəzla mandəva kuɗa a Mbulum, nda gà Əbay gà ɓəzla makaslà ga Mbulum batsah ŋana aà mandza akaba bazlam, meme na a sle aà meɗe a ter a à wirwir ŋa ana ta gis a dər Yesuw a. 5 Gà mburma ata ta tsaraka kataya ka, ta ŋgaya ba hinne. Ta gwaɗar i sida ya: «Mìi dzeke a siŋgwe.» 6 Yudas a tsaraka taŋa ka, hèlèwrèw a ge metsehe tsara, a gəs bazlam ata nda maŋgayaba lele. A daha, a dza ba aà mayaha vatwa aà mege tar ɗaf aà Yesuw, a waya, na dite gà mburma ti sir a ahər a ya tsa asa.

Mede ɗaf Paska

Mata 26:17-19; Markus 14:12-16; Yuhana 13:21-30

7 Aləka *megirive ana gà Yahuda tə zəmawa dukw ata giɗe ikəka tsiye, pat ana ta bets a gà ɓəza gà təmaŋ aà mede dər ɗaf Paska ya ka, aka ndze aɗəm kuɗa. 8 Yesuw a slər gà Piyer nda Yuhana. A gwaɗa a tar: «Dum, ka ti dwim ɗaf Paska ana ki ti zimekwe a ya.» 9 Gà mburma ata tə tsam ahər, ta gwaɗar: «A sàsak mìi ti de a ana, a ŋga?» 10 A gwaɗa a tar: «Araha, na ki dwim a, kàa ndzwim a huɗ kwite ka, ki lwim a aà wele duwa a riŋ nda gà dzagwaya ika gər, yam iɗəm, a diŋa. Na kàa ŋgatumar ka, zazamum ŋgat a ga ana a de a dər aɗəm a. 11 Dite gwaɗum a mala ga ata: “Əbay mə̀r a gwaɗak, ga ana mìi ti zim a iɗəm ɗaf Paska nda gà ɓəzla mazazama iye ya ana, awara?” 12 Tsam ka, a ɗif a kurum a à huɗ ga ana mazlazla ŋa batsah ŋa ika gər biy ŋgiɗ. Ga ata ka, malàmbàɗà ŋa lele. Ki dwim a iɗəm ɗaf ata ka, i fata.» 13 Gà ɓəzla mazazama ŋgat ata ta mah ba, tə da. Tə daha ka, tàa le aà gà dukw ata tserdze ya, kamala ana a tsik a taraha ya kaɗəŋ. Tə daha, ti de ɗaf Paska ata i fata kuɗa.

Gà Yesuw nda gà ɓəzla mazazama ŋgat tə zəm ɗaf Paska

Mata 26:20-30; Markus 14:17-26; 1 Kurintiya 11:23-25

14 Aləka i təv ana mazəma ɗaf ata a sle ya ka, gà Yesuw tə daha, tə ndzaya a bəɗ nda gà ɓəzla meslire ŋgar tserdze. 15 A gwaɗa a tar: «I waya mazəma akaba ɗaf Paska aaha nda gà kurum hinne, na ələk i ti sèwèr a are ya. 16 Aɗaba iye ihər i tsik a kurum ŋa: Ki zimekwe a ɗaf aaha nda gà iye asa tsa, haa a pat ana mendzikiɗe ba ɗaf Paska aaha kinehe ya, a ndze aɗəm a ya.» 17 A zla kup meɗwìtsè mawà dukw duwa iɗəm makwàsà ŋa. A ge dərraha kəkaaha a Mbulum, a gwaɗa a tar: «Zlum dukw aaha, kà mə̀ndzərum tserdze ika magər kurum, udzùɓ udzùɓ udzùɓ. 18 Iye ihər i tsik a kurum ŋa: I ti se a meɗwìtsè mawà dukw makwàsà ŋa aaha asa tsidze, haa a pat ana mekwere Əbay Mbulum ana a ta kwere a ya, aka ndzera ya dzekwiŋ.» 19 I dəba ŋa ya, a zla ɗaf ata, a ge dərraha kəkaaha a Mbulum asa, dite a sasa ikaba ya, a dzaya a tar. A gwaɗa a tar: «Zəmum. Naha ka, slu ba gà ana i ta vile a aɗaba kurum a. Gwim dər kamala taŋa ya aka miɗ aka miɗ, kà tə̀kərawum dər aà iye.» 20 I dəba mazəma ɗaf ata ya ka, a zla kup meɗwìtsè mawà dukw makwàsà ŋa ata iɗəm asa mbaŋa, dite a vəl a tar, a gwaɗa a tar: «Kinehe ka, sum dukw aaha. Naha ka, mendzikiɗe ba masə̀ràba Mbulum awiya ŋana ti sir a ba nda gà mburma ya, agəra məmbəz ga ana i ti dzèye a dər aɗaba kurum a. 21 Ama fə̀rum aà wele ana, a ta ge a aà iye ɗaf a ka, araha i faha, ki zimekwe akaba a ɗaf tserdze. 22 Iye, *wur ana a dara i təv Mbulum a, i ta mite a ka, kamala ana Mbulum a tsik a ndzer kaɗəŋ. Ama wur ana a ge aà iye a ɗaf a ka, waya ba ŋgar a.» 23 Tar ata tserdze ya, tə tsaraka kataya ka, tə dza ba aà metsìkè ŋa, ika magər tar ilik ilik tserdze. Ta gwa: «Wànà weke na a ta ge a gà dukw ata ika magər kwa dze ya?»

Weke na batsah ŋa ika magər kwa ya

Mata 20:25-28; Markus 10:42-45

24 Gà ɓəzla mazazama Yesuw ta mbetseba ahəm ika magər tar hinne aà mesire dər ka, weke na batsah ŋa ya. Ta gwa: «Weke na a ne a batsah ŋa ika magər kwa ya?» 25 Yesuw a gwaɗa a tar: «Gà bàba gà Əbay ana ika gər ahəɗ ta kwere a mburma nda ndzəɗa, dite gà Əbay ana ti zim a mburma aà swalwa ya tekeɗe, ta gwa: “Gà mburma ta gwa aà mə̀r ka, gà ŋgwal ŋa.” 26 Ama i təv kurum ka, kataya tə tsa. Wur ana aka sasar mene batsah ŋa ika magər kurum a ka, say ma ne à gər ŋgar kə̀la ŋa ivaɗ. Dite wur ana a sasar makwàrà mburma ya ka, say ma ne mala meslire kurum ivaɗ asa. 27 Weke na batsah ŋa kinehe ya? Wànà wele ana tì lèher a à ɗaf, mandza ŋa i bəɗ a ya, tsəna mala meslire ana a der a ɗaf a ivaɗ a? Wele ana ta viler a ɗaf tsiye, na batsah ŋa ya. Ama iye na kinehe, i ne ika magər kurum mala meslire ya. 28 Kurum ka, kà ndzawum nda gà iye hiywe kəla pat i təv medzìkè ana ti dzikewa à iye ya. 29 Ama iye tekeɗe ka, i ti sese a kurum a mekwere Əbay Mbulum Tsir gà, kamala ana ŋgat a sèsiŋ a mbaŋa. 30 Aləka i təv ana Yàa da a mekwere gà ya ka, ki ti zimekwe a dukw mezime nda masà duwa i təv ilik ŋa nda gà iye, dite ki ti ndzwim a aka təv mendze Əbay aà mege seriye gà gwala gà Isərayel ana kurwa gəra sula ya.»

Yesuw a ɗif à Simun Piyer ana a ta gweɗe a, i sər ŋgat tsiye

Mata 26:31-35; Markus 14:27-31; Yuhana 13:36-38

31 I dəba ŋa ya, Yesuw a gwa asa: «Simun, Simun. Araha, Əbay sitene aka ŋgat vatwa aà medzìkè à kurum. A dzik a ikaba kurum a, kamala himbiɗ ana à dzik a ikaba gà dzəndzar nda daw a. 32 Ama kə̀la ka, Yàa hama a Mbulum agəra kər, dite ka, ka miyak à megìse ana kə̀ gəs ŋgat a kweleŋ tsa. Dite i təv ana, aləka, kàa màra a təv ga ya ka, ki ta vile a ndzəɗa a ba a gà damər yak mba.» 33 Piyer a gwaɗar aaka: «Batsah ga ŋa, iye ka, Yàa hadzal ba gà, ki tème a a daŋgay ka, məma. Ku mege ki meteme a tekeɗe ka, aka ndəv pəra.» 34 Yesuw a gwaɗar aaka asa: «Piyer, iye ihər i tsikik a ka, ndzer: Ələk guŋgwazl a ti tiwe a mbakum ka, kàa gwa, medzige makər, i sər Yesuw tsa.»

Tə ndzək dər duwa kuɗa

35 Aləka i dəba ŋa ya, Yesuw a gwaɗa a gà ɓəzla mazazama ŋgat ata tserdze ya kuɗa: «Aka ana i slər kurum ze siŋgwe, ze kìywa, ze tsapà ya ana, wànà kàa ŋgatum duwa tsiye?» Ta gwaɗar aaka: «Haya, maa ŋgat, kuɗa duwa aka ge a mə̀r tsa.» 36 Dite a gwaɗa a tar asa: «Ama kinehe ka, wur ana siŋgwe aà ŋgat a ka, say mà ndzək dər kuɗa na ki tèkwe a ya, dite wur ana kìywa ŋgar a riŋ a ka, ma zla dər asa mbaŋa. Wur ana bəla masalama aà ŋgat tsiye ka, ma kal à petek ŋgar, dite mà səkəm dər. 37 Aɗaba iye ihər i tsik a kurum ŋa: Say bazlam gà ɓəzla məma à guma Mbulum ana ti tsik aà iye i wakita Mbulum a ka, mà ndəv aba fit. Bazlam ŋa a gwa ka: “Tàa ɗama ŋgat a liwiŋ gà ɓəzla məbatsa mburma.” Dukw ana ta wetse agəra iye ya tserdze ka, a ge a ba kinehe kaɗəŋ.» 38 Gà ɓəzla mazazama ŋgat ta gwaɗar: «Əbay, Batsah mə̀r ŋa, araha, kwa riŋ nda gà masalama sula.» A gwaɗa a tar aaka: «Taŋa ka, aka sle.»

Yesuw a hama a Mbulum i təv duwa tə zalar Getsemene

Mata 26:30,36-46; Markus 14:26,32-42

39 Aləka Yesuw a dara i fata ya, a da aà kwite uliviye, kamala ana a gewa dər a. Gà ɓəzla mazazama ŋgat tə dəɗ aaka. 40 Ti ndzeha a fata ka, a gwaɗa a tar: «Hamum a Mbulum, dite medzike ana ti dzik à kurum a ya ka, ka ti dzeywim iɗəm a tsa.» 41 I dəba ŋa ya, a sìrìk i təv tar a əzaɗ zaakwa. A daha, a dza gurmits a bəɗ, a hama a Mbulum. 42 I huɗ meheme ŋgar ata ya ka, a gwa: «Tsir gà, na mege kà waya ka, zla aà iye mesewere are ana i ti sèwèr a are ya te. Ama ki ge a ka, kamala ana a sàsak a, tsəka, kamala ana a sèsiŋ a tsa.»

43 I dəba ŋa ya, gawla Mbulum a dara i gər ŋa ya, a patar aba, a vəlar ndzəɗa. 44 Ama ka, a ge magəɗa hinne asa, agəra mesewere are ana a ta ge ara a ba a gər a. A hama a Mbulum nda gəzləŋ ŋgar ilik. Avukw ndel ndel ndel kamala məmbəz ana a tèkwe a a bəɗ ara i ba ŋgar a. 45 A hamar aba ya lele ka, a mbəɗ gər a təv gà ɓəzla mazazama ŋgat ata. A daha ka, tar riŋ tàa ndzeye are, tàa mata à matsəɓatsəɓ. 46 A gwaɗa a tar: «Aàmala na kà ndzwim are ya? Ŋgulum hitswim, ka hamum a Mbulum. Dite medzike ana ti dzik à kurum a ka, ka ti dzeywim iɗəm a tsa.»

Magəsa Yesuw ana ta gəs a

Mata 26:47-56; Markus 14:43-50; Yuhana 18:2-11

47 I təv ana ŋgat a riŋ ihər à fèfil a mba ya ka, gà mburma hinne tə daha. Yudas, wele ana ilik ika magər gà ɓəzla mazazama ŋgat ana kurwa gəra sula ya, na a ndzəkaha tar, a ndza a taraha aka miɗ a. A sìrìkaha a təv Yesuw aà meger wusa nda mendzìwìɗèba ahəm. 48 Ama Yesuw a gwaɗar: «Yudas, wànà a sàsak ki ge a aà iye ɗaf, aà iye, wur ana a dara i təv Mbulum ana, say nda mendzìwìɗèba ahəm kataya ya?» 49 Gà mburma Yesuw ta ŋgat a gà dukw ata ta ge a kataya ya ka, ta gwaɗa a Yesuw: «Wànà mi tsala iba gà wele aaha nda masalama ya ya?» 50 Mìsle ŋgiɗ ilik ika magər gà ɓəzla mazazama ŋgat ata ya, a daha tsara, a lak a mala meslire *batsah mala mandəva kuɗa a Mbulum duwa pats, a sàs ihər zləm ahər mezime ya nda masalama ya. 51 Ama Yesuw a gwaɗa a tar: «Miyakum à tar, ka fàfəlum a tar tsa, aka ndəv pəra.» A daha, a ləm ahər, a làmbaɗa dər lele tsara.

52 I dəba ŋa ya, Yesuw a gwaɗa a gà mburma ana tə daha aka magəsa ŋgat a, a gà Əbay gà ɓəzla mandəva kuɗa a Mbulum nda gà Əbay gà ɓəzla makaslà ga Mbulum batsah ŋana, dite nda gà bàba gà mburma ana ta kwere a gà Yahuda ya tserdze: «Kà dumara naha kataya nda gà masalama, nda gà matakwazum ana, aà megìsè iye ya? Wànà kamala ana iye ka, mala akəl a yà? 53 Kəla pat kà ndzawukwa nda gà iye i ga Mbulum batsah ŋana, dite ka, kwets kàa giswim iye ɓav tsəna, meme? Ama kinehe ka, aka ndze akahər ŋa biy kurum, aɗaba ana Mbulum a vəl vatwa a wele ana i luvuŋ a, na dite ki giswim a dər iye ya.»

Piyer a ɗe bərakə̀zam a Yesuw

Mata 26:57-58,69-75; Markus 14:53-54,66-72; Yuhana 18:12-18,25-27

54 I dəba ŋa ya, ta gəs Yesuw kuɗa. Tə da à ŋgat a ga a bəra *batsah mala mandəva kuɗa a Mbulum. Piyer a zazamaha tar i dəba ya diriŋ, na i təv ana ti de a dər a. 55 Ti ndzeha a fata ka, Piyer a daha, a pəts a ga, a ndza a bəɗ aà akwa a riŋ məvata ŋa ika varavada i huɗ ga. A ndza aà akwa ata ka, a tsaka gà asiŋ gà mburma na tar riŋ ta vèt a ba a akwa ata ya. 56 Daala duwa a riŋ mala meslire mala ga ata, a ŋgat a Piyer ana mandza ŋa aà akwa ya ka, a fə̀r ahər ìzliɗ ìzliɗ lele. A gwa: «Wele aaha ka, tə ndzawa ka, nda gà ŋgat dze mbaŋa dìgiy.» 57 Ama Piyer a ɗe bərakə̀zəm a Yesuw, a gwaɗa a daala ata: «I sər wur aaha tsa, dəm gà.» 58 Zàmma tsəka, misle ŋgiɗ a ŋgatar asa ka, a gwaɗar: «Kər tekeɗe ka, mburma ŋgar mbaŋa.» Ama Piyer a gwaɗar aaka: «Awaŋ, iye ka, i sər ŋgat tsa welè.» 59 Zàkwayiya, a ge ndzemde ilik ka, wele ŋgiɗ a gwa: «Gà wele aaha ka, tə ndzawa ka, məma tiya, aɗaba ŋgat tekeɗe, gà Galile mbaŋa.» 60 Ama Piyer a gwaɗar aaka: «Lalalala, iye ka, i sər dukw ana a sàsak aà metsikiŋ a tsa, na kər a.»

I təv ana ŋgat riŋ aà mifefile mba ya ka, guŋgwazl a dza ba aà tuwa kuɗa. 61 I dəba ŋa ya ka, BATSAH kwa ŋa a mbəɗ aba, a fə̀rra aà Piyer a. I fata ya tsara ka, bazlam ana BATSAH kwa ŋa a gwaɗar: Ələk guŋgwazl a ti tiwe a ka, kàa gwa medzige makər, i sər Yesuw tsiye ka, aka màrra a gər a. 62 Piyer a hitse aà mbulum, a dara a bəra ya, a dza ba aà tuwa hinne.

Tə sawla aà Yesuw nda melekeye

Mata 26:67-68; Markus 14:65

63 Ama gà mburma ana ta kasla Yesuw a, tə sawla ahər hinne. Tə daha, ta gə̀zl ŋgat. 64 Ta hə̀ndə̀kar aka are, dite ta gwaɗar: «Weke na a lakayak a, na kù gwa, i sər duwa ka, hinne ya?» 65 Dite ti tsikeyera gà bazlam ŋgiɗ nda mendeveye pampam asa.

Yesuw i seriye ika miɗ gà bàba gà Yahuda

Mata 26:59-66; Markus 14:55-64; Yuhana 18:19-24

66 Aləka mbulum a dəv ka, gà bàba gà mburma ana ta kwere a gà Yahuda ya, nda gà Əbay gà ɓəzla mandəva kuɗa a Mbulum, nda gà ɓəzla medzeŋge məpala ahəm Mbulum tserdze ti yaha ba gər. Tə daha à Yesuw aka miɗ tar aà megèr seriye. 67 Tə daha, ta gwaɗar: «Wànà kər ana, *Kiristi, mala məmbə̀là à mburma ana Mbulum a gwa, i slir a kurumaha a ya ya? Tsik a mə̀r kwaŋ?» A gwaɗa a tar aaka: «Na i tsik a kurum tekeɗe ka, kwets ki giswim a tsa. 68 Dite i wiz aà kurum a duwa ilik tekeɗe ka, kwets ki fèfilwimiŋ aaka a ɓav tsa asa. 69 Ama sərum dər, daga aà kinehe ya, iye, *wur ana a dara i təv Mbulum a, iye riŋ mandza ŋa ika tseke ahər mezime Mbulum ana a za gà dukw tserdze ya.» 70 Tar ata tserdze ya, tə tsaraka kataya ka, ta gwaɗar: «Kər kinehe ka, Kəla Mbulum kaɗəŋ a?» A gwaɗa a tar aaka: «Kamala ana kà tsikwim a, iye ka, Kəla ŋgar kaɗəŋ.» 71 I dəba ŋa ya, ta gwa: «Ki yehekwe a mala sida dze ana, aàmala asa ya? Aɗaba kwa ŋa ka, kàa tsarakukwara mifefile ana ŋgwala tsa i bazlam ŋgar a ya.»