Tutura Nancambelai
Suro-Suro ni Pue Yesus
Popamula
Tutura nancambelai Suro-Suro ni Pue Yesus ei tutura karongkanina kapolaa nu Kareba Belo to nitulisi ni Lukas. Ri rara nu sura ei, i Lukas nampololita to nipowia nu topantutu i Pue Yesus nopamula lako ri katuwua nculi-Na pade kateongko-Na ri suruga. Ri rara nu tutura ei, naria rodua suro to nipololita oa. Suro ee to nisanga i Petrus (pasal 1-12) pade i Paulus (pasal 13-28). Ri rara sura ei, mamala tabasa nuapa to najadi poko pepatuduki nu suro ni Pue Yesus, (kalio: 2:32-33, 36, 38-39; 4:12; 13:26-33, 38-39, 16:31).
Sintou tadopa nateongko i Yesus ri suruga, niuli-Namo ri suro-suro-Na: “Ikomi kana mantarima kuasa, tempo Inosa Gasa masompo si komi. Pade ikomi kana majadi sabi-sabi-Ku ri ngata Yerusalem, ri sumawee ngamba Yudea bo Samaria, pade duu-na marata ri wuntu nu dunia.” (1:8). Eemo poko nu tutura ri rara nu sura ei. Inosa Gasa dodomo to mambei kuasa ri topantutu i Pue Yesus bona mampopowole Kareba Belo, mopamula lako ri Yerusalem, maopu ee ri ngamba Yudea pade ri Samaria, iwee mbii ri ngata nu tou tado to Yahudi, pade duuna marata ri ngata Roma.
Paramulana, sumawee topantutu i Pue Yesus ee kawule to Yahudi, pade Kareba Belo ee niparata ri tou to Yahudi ngkola (11:19). Noudamo iwee nadea dapa to Yahudi nancapuaka Kareba Belo ee. Naopu ee Kareba Belo niparata mbii ri tou tado to Yahudi (kalio: 13:45-46, 18:6, 28:28). Ri rara pasal 15, i Lukas nampololita libu bete to nipowia nu suro ni Pue Yesus ri Yerusalem. Ri rara nu libu ee nibotusi-ra bakote tou tado to Yahudi to namparisayamo i Pue Yesus tado-mo kana mantutu parenta Taurat to nitulisi ni Musa, apaa sumawee to neparisaya ee nipakasala-ramo sabana kabete towe nu Allatala, belo ri to Yahudi, belo ri tou tado to Yahudi (15:11)
Sangaya mbii-pa patuju ni Lukas notulisi sura ei, bona mopanotosi ri topobasa sura ee ande agama Karasitee tado nangewa topoparenta Roma.
Isi nu sura ei
1. Bago nu suro ni Pue Yesus ri Yerusalem (pasal 1 – 7).
2. Kareba Belo nipowole ri Samaria pade Yudea (pasal 8-12).
3. Polumako ni Paulus paramulana (pasal 13 – 14).
4. Libu bete ri Yerusalem (pasal 15:1 – 35).
5. Polumako ni Paulus karongkanina (15:3618:22).
6. Polumako ni Paulus katolungkanina (18:2321:16).
7. Paulus nitarungku ri Yerusalem pade ri Kaisarea (21:1726:32).
8. Polumako ni Paulus nalou ri Roma (pasal 27 – 28).