Lukaa 8

Bəkwɛɛ bbəŋ bə́ màa bə jāa bə Jisho bə́ chɨ̀nə wu

Ə chu bwɔɔ nnu dɨŋ, Jisho no yee i jāa ə bibalaki bə ə ŋəŋkwili ŋəntənə mə i dòntə hlɨŋ nwaa ki muŋkɨŋ mu Chu. Bəne biih bə kintu bə yuufi ə nchɔ bəfwe mà duŋ bə wu, 2 maa bəkwɛɛ bədi bbəŋ i mà ŋwuhuŋ bə́ jə́ŋ yibə maa bədi bbəŋ i mà fwoo bəfiana bəyili ə bə́ go. Bəkwɛɛ bəhŋ maa Meeli nnu bə́ mà chee dəŋ lə Madaliŋ, nnu i mà fwoo muŋkwini ə wu go fumanyaaŋ. 3 Juhana nnu nyimi mà duŋ Chuja i nɨ̀ŋ bə Hɛlɔ, maa Shushana bə bəkwɛɛ bədi kiŋaaŋkə. Ye bə́ màa bə́ jāalə nəni, bə́ fwòo bieŋ ə bibwa bibə mə, bə́ chɨ̀nə Jisho bə bəne biih bə kintu bə bi.

Ŋgaŋga ki mbɛɛ nnu i màa i lɛ̄ɛ ŋgɔ

(Matio 13:1-9; Maak 4:1-9)

4 Bəne ja no ə bibalaki bitənə mə chili chili yee bə́ bwō ə Jisho go. Ə chu duŋ kimɔ ki bəne chiŋna həmə kɨŋkɨŋkɨŋ, i gba ŋgaŋga ni bə bə́ lə, 5 “Mbɛɛ ju mà laa lə i gəŋ lɛɛ ŋgɔ wi. Ye i màa i lɛ̄ɛ lə, ju yo gbe ə je, bəne bwo diɛŋ bə wuh, munyini mmuŋ mu tìɛŋ buh bwo taalə di. 6 Ŋgɔ ju yo gbe ə libwaa bəŋ, lə i mɛŋ fu i bu kpe bəkəə yulahalə dɔhɔ kie mà duŋ ki ŋɨmənə. 7 Ju yo ŋgɔ gbe ə bimbɛɛnə mə, i mɛŋ fu bə bimbɛɛnə bie, bi hlə fuu laa wu fo mə lə nakə koo kə. 8 Ju yo gbe ə duŋ ə shishɔ yinwaa mə, mɛŋ fu, ko, bə́ gba bənə chá gbi kah ye bə́ mà lɛɛlə wu.” Ye Jisho gbalə nəni, i hlə gɛɛmə lə, “Mbɛɛ nnu i dùŋ bə bituŋ, i wo.”

Ye ŋgaŋga ni duŋ li nəni

(Matio 13:10-17; Maak 4:10-12)

9 Bəne biih bə kintu bie ja bii bə wu ləə ŋgaŋga ye kèeh lə laha lə? 10 I chuu lə, “Ə bəŋ bbəŋ Chu mà fəə lə bə kələ bieŋ bi muŋkɨŋ mwii bbɨŋ bi dùŋ ə nələ mə. Kwaalə, bəne bədi wò kwaa fibə ə duŋ ə ŋgáŋga mə, fo fi duŋ ye fi mà duŋ lə lə,

‘Bə́ yáa bə́ kēe bieŋ kə ŋəŋ nə kə,

bə́ wə̀lə bieŋ kə woo kə.’

Fieŋ ffɨŋ ŋgaŋga nni mbɛɛ nnu i màa i lɛ̄ɛ ŋgɔ yo nyii

(Matio 13:18-23; Maak 4:13-20)

11 Bə wo fieŋ ffɨŋ ŋgaŋga ni nyìi fie. Ŋgɔ yo lə die Chu. 12 Ŋgɔ nnu i mà gbe yo ə je, lə bəne bbəŋ bə́ wò die Chu hlaata hlə bwo fwoo die ye ə tɔ́ŋ ŋəbə mə, fo bə́ nakə bemi lə bə́ yá fukwoo kə. 13 Ŋgɔ nnu i mà gbe yo ə libwaa bəŋ lə bəne bbəŋ bə́ wò die Chu, bə́ hlə jə yi bə kintɨŋ, kwaalə i kə taa gɛŋ ə tɔ́ŋ ŋəbə mə kə, bə́ bèmi ə duŋ kwaa bə kijə. Bwɔɔ nnu fieŋ mɔŋ bə́, bə́ tu wuh. 14 Ŋgɔ nnu i mà gbe yo ə bimbɛɛnə mə lə bəne bbəŋ bə́ wò die Chu, bwɔɔ nnu bə́ gəŋ, bifɨmənə bə kiŋkuntaŋ maa kinjənjə ki bieŋ bi yaŋ kwe bwo kəə die ye lə i kə koo kə. 15 Ŋgɔ nnu i mà gbe yo ə shishɔ yinwaa bəŋ, lə bəne bbəŋ bə́ kə̀nə tɔ́ŋ ŋənwaa, bə́ wò die Chu, bə́ yìi tɔ́ŋ ŋəbə mə, bə́ kwàa tɔ́ŋ, hlə fə lə i ko gəŋ fwi fwi.

Mɔɔ kkɨŋ bə́ kəə bə kijee

(Maak 4:21-25)

16 Mbɛɛ bəə lə mɔɔ baa jə kijee kəə bəŋ kə. Ə duŋ dəŋ ə i yii chi ki hətahi kə. I bəə lə, i tɨŋ chi ə duŋ ə fieŋ ffɨŋ bə́ tɨŋ chi mɔɔ bəŋ, bwɔɔ nnu bəne lɛɛ mu chəŋ bə́ ŋəŋ ə kinchaa go.

17 Bieŋ binhliŋ bbɨŋ bi dùŋ ə nələ mə yá nyiee wɛɛŋ, ə bieŋ bi dɨŋ dɨŋ yá fu nte.

18 Nəni, bwɔɔ nnu bə wə̀lə die Chu ye, yee bə wə̂lə kinwaa bə kə̀lə lə, mbɛɛ nnu i kə̀nə fieŋ duŋ ə bə́ yá yiinə. Mbɛɛ nnu i dùŋ kə kənə fieŋ kə maa fi chɛɛ ffɨŋ i hlè lə i yu kə̄nə duŋ ə bə́ yá jə fi ə wu kwáŋ.”

Bəne bbəŋ bə́ dùŋ kichəŋ ki Jisho

(Matio 12:46-50; Maak 3:31-35)

19 Ye Jisho màa i kēeh lə bəne bie nəni, mah Jisho bə bə dɨŋ Jisho no bəmbwo ŋəŋ wu. Fi kah bə́ bənlɛɛ yulahalə bəne mà nyɨha həmə gbaaŋ. 20 Mbɛɛ yɔɔ bə wu lə, “Mwah bə bə́ mwaa lema wa bweenə bie bə́ kīɛɛ lə bə́ ŋəŋ ə wə go.”

21 I chuu wu fiih lə, “Nəh bə bəŋgwoŋ lə bəne bbəŋ bə́ wò die Chu bə́ fə̀ ye i kìɛɛ lə.”

Jisho kə̀nə muŋgeni mundiɛɛnə kifwuŋ maa ŋgwiŋ

(Matio 8:23-27; Maak 4:35-41)

22 Lə ə bwo duŋ butuu budi, Jisho yɔɔ bə bəne biih bə kintu lə, “Kkə le libi le gəŋ yaa wi ju yo.” Bə́ lɛɛ ə kikpɔŋkɔ kie mə yee bə́ lē. 23 Ye bə́ màa bə́ lēlə, Jisho bu ja gbe kinɨŋ. Kifwuŋ bwo yee ki nɛ̄hiŋ ŋgwiŋ mie bə muŋga mə lɛɛ ə kikpɔŋkɔ kie mə ki chu duŋ bənyii, bə́ dəŋ chu duŋ ba ə kpe jə. 24 Bə́ gəŋ ŋɛhiŋ Jisho yɔɔ lə, “Che kwoo, Che kwoo, kkə bie kkə kpē.” Jisho ŋənə, nyieemi kifwuŋ ki fwee kie maa ŋgwiŋ mməŋ mə màa mə fwēe mie. Kifwuŋ kie maa ŋgwiŋ mie hlə də shiiiŋ. 25 I bii bə bə́ ləə, “Bə yii chəə tɔŋ ŋieeŋ ə duŋ ə nyəhə mə lə?” Gəə ŋɨŋ bə́, bə́ kənə nɨŋ kindɔchiŋ bə́ lə, “Nu lə mbɛɛ nwɛhɛŋ chəə nnu i nyìeemi maa fwee bə ŋgwiŋ bi wò wu lə?”

Jisho kənə muŋgeni ə bənchinda bə hlaata bəŋ

(Matio 8:28-34; Maak 5:1-20)

26 Bə́ le libi le kwo wikwi ə wɛɛ wi Geleshiŋ mə,^ª bə́ she wɛɛ wi kitɨŋ ki Galilii. 27 Ye Jisho mà fulə ə kikpɔŋkɔ kie mə, hlili fu həkpa, bəə mbɛɛ ju nnu wɛɛ we mə bənə nnu bənchinda bə hlaata fɨ̀hɨŋ wu. Bə́ mà duŋna ə wu go gbaaŋ i chu jàa kichi kindende, i nɔ̀ŋ ə məntiɛ mə bə bidɔhɔ bbɨŋ bə́ dìih bəne mə. I mà baala nɔŋ ə chəŋ kə. 28 Lə i ŋəŋ Jisho go, i tɨŋ liwili, gəŋ gbe ə wu fwi, gɛɛmə gbaaŋ lə, “Jisho, Ŋwa Nchu, Chu nnu i dùŋ yo Kwoo ki Bieŋ Binhliŋ, wə kiɛɛ laha ə mi go lə? Butee wə kə nəə mi ŋgə kə.” 29 I mà yɔɔ nəni yulahalə Jisho mà nyieema fiana yili yo i fu ə mbɛɛ yo mə. I màa i bā bənlɛɛ wu kwe chá kiŋaaŋkə, bə́ kwò, bə́ kwàa wu kwáŋ maa wuh bu kwaanə bə fíaŋ bə́ fwòŋ wu. Bwɔɔ nnu bə́ kwàa wu nəni, i kaalə fíaŋ ye, fiana yo hlə yee i hlā, i jə̀ wu i jàaŋka i lə̀lə i jàa nji.

30 Jisho hlə bii bə mbɛɛ yo ləə, “Yii lo lə nyəhə lə?” I chuu lə, “Yii lɨŋŋ lə kimbumə.” I mà chuu nəni yulahalə muŋkwini mu hlaata mà chiŋna ə wu mə. 31 Muŋkwini mwe kɔnɔ Jisho lə i kə faŋ nə mwi ə duŋ ə joo ki nduumə mə nəni fululu kə. 32 Ə mà duŋ kikɨŋ kiŋkuntaŋ ki jɔ́ŋ dī həmə həbəŋ, muŋkwini mwe hlə kɔnɔ Jisho lə i tukwaŋ mwi gəŋ lɛɛ ə duŋ ə jɔ́ŋ yé mə. I bemi. 33 Mwi hlə fu ə mbɛɛ yo go, gəŋ lɛɛ ə jɔ́ŋ yé mə. Yí bulə bwɔ ə yi ye mə, miili həmə ə libi le mə fɨmə kpe.

34 Bwɔɔ nnu bəne bbəŋ bə́ màa bə́ fwōŋ bie jɔ́ŋ yé ŋəŋ fieŋ ffɨŋ fi duŋna fie, bə́ ja həmə, kah ə ŋkah mə, gəŋ yɔɔ hlɨŋ ye ə kibalaki kie mə bə ə ŋəŋkwili ŋə həmə ŋie. 35 Bəne wo, bə́ fu yee bə́ gə̄ŋ bəŋgəŋ ŋəŋ dəŋ fieŋ ffɨŋ fi duŋna fie. Bə́ bwo ye Jisho mà duŋ lə, ŋəŋ ə mbɛɛ yo go, bənchinda bə hlaata bie tookwaŋ ə wu go, i shiila baha ə Jisho tɨŋ, i leela bindu, bufe bwii kwəla chu dɨŋ. Bə́ lɔ gbaaŋ. 36 Bəne bbəŋ bə́ mà ŋəŋ bie fieŋ ffɨŋ fi mà kah fie hlə yee bə́ yɔ̄ɔ bə bə́ ye fi hə kah'lə bə mbɛɛ nnu i mà kənə yo muŋkwini mə hlə ŋwunə. 37 Bəne bənhliŋ ə wɛɛ wi Galeshiŋ mə kənə nɨŋ, hlə kɔnɔ Jisho lə i no gəŋ. Jisho hlə no wu fiih lɛɛ ə kikpɔŋkɔ mə lə i yu gə̄ŋ, 38 mbɛɛ nnu muŋkwini mà fu yo ə wu go hlə yee i kɔ̄nɔ Jisho lə yee bə́ gə̄ŋ bəə wu. Jisho nɨhŋ, chuu wu dɨŋ yɔɔ lə, 39 “Gəŋ ə duŋ ə wə chəŋ, wə gəŋ yɔɔ kindɔchiŋ ki fieŋ ffɨŋ Chu fəə bə wə.” Nəni, mbɛɛ yo hlə chu dɨŋ gəŋ yee i jāa ə kibalaki kinhliŋ mə, i yɔ̀ɔ kindɔchiŋ ki bieŋ bbɨŋ Jisho fəə bə wu.

Jisho kə̀nə muŋgeni mu jə́ŋ maa mu kpe

(Matio 9:18-26; Maak 5:21-43)

40 Jisho le libi le fiimə chu dɨŋ wɛɛ wilii. Kimɔ ki bəne kkɨŋ ki mà she kie ki kē tɨŋ jə wu. 41 Nyo ju bwo həmə nnu bə́ chèe wu lə Jaylu, ə duŋ ŋwuŋ ŋkuntaŋ ə chəŋ Chu cheenə nni həmə mə. Ye i mà bwolə, i bɛŋ núh ə Jisho fwi, kɔnɔ lə i bwo ə wu chəŋ, 42 lə ŋiaani yu kpē. I mà kənə kwaa ŋiaŋ mwi, ə duŋ ŋiaŋ kpɛ nnu i duŋ bigoŋ yuufi ə nchɔ bifwe.

Bə́ bəə Jisho hlə no yee bə́ gə̄ŋ kimɔ ki bəne yə̄ə gbo ə Jisho go. 43 Kpɛ ju mà duŋ həmə nnu i mà gɔŋna jəŋ kibweenə bigoŋ yuufi ə nchɔ bifwe. I mà biha kaa bieŋ biih binhliŋ bbɨŋ i mà kənə ə bəne bə nche go, bə́ nakə kaalə mu bənfə lə i ŋwunə kə.^ª 44 I jaa bwo ə Jisho dɨŋ, tuu ə biwu bi kindu ki Jisho go. Cha mi ki kieŋ. 45 Jisho bii ləə, “Ə tuu nyəhə ə mi go lə?” Bəne bənhliŋ naamə. Pita ja bii ləə, “Che kwoo, wə kə ŋəŋ nə lə kimɔ ki bəne kie ki yə̄ə gbo ə wə go kə lə?” 46 Jisho yee i yɔ̄ɔ kwaa lə, “Mbɛɛ ju tuula ə mi go. Ŋ'woo ye muŋga fu ə mi go.” 47 Kpɛ yo ŋəŋ lə je hləŋ nni mə lə nimi, i hlə nənə gəŋ gbe ə Jisho fwi yɔɔ bə bəne bənhliŋ fieŋ ffɨŋ fi hə fə wu maa i tuu ə Jisho go, i hlə yɔɔ ye mə hə tuulə nəni jəŋ yi kah cha mi. 48 Jisho yɔɔ bə wu lə, “Ŋiaŋ kpɛ, tɔŋ llɨŋ wə yii le ə mi mə fəə wə ŋwuna. Gəŋ kinwaa.”

49 Ye Jisho màa i kaani lə i yɔ̄ɔ bə kpɛ yo nəni, mbɛɛ ju bwii bwo həmə ə kichəŋ ki Jaylu mə nnu i duŋ che kwoo ə chəŋ cheenə Chu mə, yɔɔ bə wu lə, “Ŋwa yo kaana kpe. Wə kə baa lə nə Mbɛɛ Keehnə nu ŋgə kə.” 50 Ye i màa i kaani lə i yɔ̄ɔ nəni, Jisho wo, yɔɔ bə Jaylu lə, “Wə kə lɔɔ kə, yii kwaa tɔŋ ə mi mə ŋwa yo lə ŋwunə.” 51 Bə́ hlə no yee bə́ gə̄ŋ ə Jaylu kwuŋ, gəŋ bwii həmə, Jisho looŋkə lə mbɛɛ kə lɛɛ lə mu chəŋ kə. I jə kwaa ə duŋ Pita bə Jɛŋ maa Jɔɔŋ maa cheh ŋiaŋ bə mah ŋiaŋ yo bə́ lɛɛ. 52 Ə mà duŋ bəne dē ndəŋ, bə́ jāaŋka, bə́ bɨ̄nə kwe bə ndəŋ həmə. Jisho yɔɔ lə, “Bə́ wii bə ndəŋ mie, ŋiaŋ nu kə kpee kə, i nɔ̄ŋ ə duŋ kinɨŋ.” 53 Bəne ja yee bə shāa wu həmə, yulahalə bə́ mà kəla wɛɛŋ lə ŋiaŋ yo hə kpee. 54 I gəŋ ə dɔhɔ kkɨŋ ŋiaŋ yo həə i nɔ̄ŋ kie, i kənə ə kwaŋ wiih go chee lə, “Ŋiaŋ kpɛ, ja fa!” 55 I hlə jaka ja fa cha mi. Jisho yɔɔ lə bə́ kiɛɛ nə ŋiaŋ yo fieŋ i di. 56 Mahni bə tili ŋəŋ fieŋ ffɨŋ fi duŋna fie, gəə ŋɨŋ bə́. Jisho kɨnə bə́ lə bə́ kə yɔɔ lə bə mbɛɛ ju fieŋ ffɨŋ fi kaah fɨhŋ kə.