Lukaa 6

Jisho nachɛ ki bunte

Lə yee ə dūŋ bunte budi mə, Jisho bə bəne biih bə kintu jāa bə kāh ə wɛɛh ki gɨŋ ŋə bəjaa kidi mə. Bəne biih bə kintu hlə ja chɔɔ bəŋkaalə bə́ fɨ̄kə bənchachala bie bə kwáŋ ŋəbə bə́ dī muŋgɨŋ mwe. 2 Bəfalashii bədi ŋəŋ nəni, bə́ bii ləə, “Ə duŋ yulaha ffɨŋ bə fə̄ fieŋ ffɨŋ ŋkɨnə kə bemi lə mbɛɛ fə ə bunte mə lə?”

3 Jisho bii dəŋ bə bə́ ləə, “Bə kə hlaa lə chee ə Kiŋwaati ki Chu mə ye jəbulə mà wu Ŋkɨŋ Daafi bə kintu kiih i fə kə lə? 4 I mà lɛɛla ə chəŋ Chu mə jə chee kibele kkɨŋ bə́ mà fə ntofi Chu mu, di baa gaa nə kintu kiih mu, ə duŋ ŋkɨnə lə mbɛɛ dì lə chee kibele kɨhŋ kə kahiŋ bəche ntofi.” 5 Jisho hlə yɔɔ bə bə́ lə, “Mbɛɛ nnu yii liih duŋ yo lə Ŋwa Mbɛɛ dùŋ Che Kwoo ki bunte.”

Jisho ŋwuhuŋ mbɛɛ butuu bu bunte

6 Lə ə baa duŋ butuu bu bunte budi, Jisho gəŋ lɛɛ ə chəŋ cheenə Chu ji mə yee i kēeh bəne. Mbɛɛ ju mà duŋ mu nnu bweenə kiih ki diee mà kpee. 7 Bəne bə keehnə bəŋkɨnə bə Chu maa Bəfalashii hlə yee bə́ kīɛɛ fieŋ ffɨŋ bə́ lə chaa ə Jisho go. Bə́ tɨŋ díi ə wu go yee bə́ kēe wu jwaaŋ lə ləkə duŋ ə i ŋwuhuŋ mbɛɛ ə bunte mə lə. 8 Jisho kələ fieŋ ffɨŋ bə́ fīinə fie bə fi, i yɔɔ bə mbɛɛ nnu i mà duŋ yo bə bweenə kiŋkpi lə, “Ja fa wə bwo ləmi fəŋ.” I hlə ja fa. 9 Jisho yɔɔ bə bə́ lə, “Mbii ə duŋ bə bəŋ ləə, fieŋ ffɨŋ ŋkɨnə bèmi lə mbɛɛ fə ə bunte mə duŋ laha lə? Bənfə fieŋ finwaa, lii fiwaha lə? Bənfwoo mbɛɛ, lii bənjii bu jiinə lə?” 10 I kee taa bə́ dí bənhliŋ, hlə yɔɔ bə mbɛɛ yo lə, “Nɛhiŋ bweenə ko kie.” I nɛhiŋ, ki bu ŋwunə.

11 Kwaalə, fi kaka loo tɔ́ŋ ŋə bəne bie gbaaŋ, bə́ hlə gbe bəndɔ ye bə́ lə fə bə Jisho.

Jisho mà shaala bəne biih bə kintu yuufi ə nchɔ bəfwe

(Matio 10:1-4; Maak 3:13-19)

12 Ə mà duŋ dəŋ ə joo ŋie bəŋ, Jisho ja biŋ gəŋ ə kɔnɔ go lə i gəŋ chee Chu, i nɔ̄ŋ bənchee Chu hləŋ hləŋ butuu wu. 13 Lə butuu fu wu, i chee jə bəne bbəŋ bə́ màa bə bə̄lə bie wu, lə bə́ bwo. I shaa bədi yuufi ə nchɔ bəfwe chee bə́ lə bəne biih bə faŋnə. 14 Yíi ŋə bəne bie mà duŋ: Shaamuŋ, nnu i mà do yii liih lidi lə Pita, bə Andulu ə duŋ dɨŋ Shaamuŋ. Bədi duŋ Jɛŋ, Jɔɔŋ, Filip, Batolomu, 15 Matio, Tɔma bə Jɛŋ ŋwa Alfiyu, Shaamuŋ mà duŋ mbɛɛ ə kimɔ ki Bəjilɔt,^ª 16 Judash ŋwa Jɛŋ maa Judash Ishkalɔt nnu i mà taa yo Jisho.

Jisho kèeh i ŋwùhuŋ bəne

(Matio 4:23-25)

17 Ye i mà shaalə bə́ nəni, bə́ bənhliŋ hlə no yee bə́ bwɔ̄. I bwɔ gəŋ lemi ə dɔh nte, bəne biih bə kintu duŋ həmə kiŋaaŋkə maa kimɔ ki bəne chiŋna həmə kɨŋkɨŋkɨŋ bə́ bwō ə Judia bə Jelushalɛŋ. Bəne bədi mà bwo ə bidi bbɨŋ bi baha ə nɔ go, ə ju wi Taya bə Shidɔŋ lə i fwoo bəfiana bəyili bie. 18 Bə́ mà bwo bəŋ'wələ keehnə ki Jisho, i baa i fə̀ jə́ŋ yibə. Bəne bbəŋ bəfiana bəyili màa bə fɨ̄hɨŋ bə́ mà bwoo dəŋ i fwoo bəfiana bie. 19 Bəne bənhliŋ hlə yee bə́ jū bəntuu ə wu go, yulahalə muŋga mmuŋ mu màa mu fū mwe ə wu go màa mu ŋwūhuŋ bəne bənhliŋ bbəŋ bə́ mà tuula ə wu go.

Kintɨŋ bə ŋgə

(Matio 5:1-12)

20 Jisho hlə chɔɔ yee i kēeh bəne biih bə kintu, i yɔ̄ɔ lə,

“Kintɨŋ kiŋkuntaŋ dùŋ kieeŋ, bəŋ bbəŋ bə jɨ̀nə,

yulahalə muŋkɨŋ mu Chu duŋ mweeŋ.”

21 Kintɨŋ kiŋkuntaŋ dùŋ kieeŋ, bəŋ bbəŋ bə dè jəbulə fidiɛɛ,

yulahalə Chu yá yi fə ə bə fiili.

Kintɨŋ kiŋkuntaŋ dùŋ kieeŋ, bəŋ bbəŋ bə dè ndəŋ fidiɛɛ,

yulahalə bə yá kəkə kishaa.

22 Kintɨŋ kiŋkuntaŋ dùŋ kieeŋ, bwɔɔ nnu bə bə̀lə Ŋwa Mbɛɛ, bəne lòh bə bəŋ, bə kòhiŋ bəŋ ə bə́ mə, bə́ tò bəŋ baa nə bəŋ yíi ŋəŋ'waha. 23 Bwɔɔ nnu fi dùŋ nəni, yee bə tɨ̂ŋ, bə bɨ̀ŋ, bə wò njənjə, yulahalə bikoonə bieeŋ biŋkuntaŋ bie ə duŋ ə kitɨŋ ki buh mə. Yee bə kə̂lə lə ə li dəŋ ye bəche bəne bəbə màa bə́ bēe li bieŋ bə bəne bə hlɨŋ bə Chu bə fwii.

24 Kwaalə, ŋgə ŋkuntaŋ dùŋ weŋ, bəŋ bəne bəŋkuntaŋ,

yulahalə kinjənjə kieeŋ kà kwaa ə duŋ yaŋ kwe.

25 Ŋgə ŋkuntaŋ dùŋ weŋ, bəŋ bbəŋ te ŋieeŋ fiila fidiɛɛ,

yulahalə bə yáa bə dē jəbulə.

Ŋgə ŋkuntaŋ dùŋ weŋ, bəŋ bbəŋ bə shàa fidiɛɛ,

yulahalə bə yáa bə dē bə chɨ̀ŋ bikuu kwe.

26 Ŋgə ŋkuntaŋ dùŋ weŋ, bwɔɔ nnu bəne bənhliŋ dòhi bəŋ. Bə kələ lə ə li dəŋ ye bəche bəne bəbə màa bə́ dōhi li bəne bə yo bbəŋ bə́ màa bə kāalə yo lə bə́ duŋ bəne bə hlɨŋ bə Chu.

Mbɛɛ leki mbɛɛ nnu i lòh bə wu

(Matio 5:38-48)

27 Kwaalə n'yu n'yɔ̄ɔ bə bəŋ bbəŋ bə wə̀lə bie fieŋ ffɨŋ n'yɔ̄ɔ fie lə, yee bə lêki bəne bieeŋ bbəŋ bə́ dùŋ bie kə diee njənə bə bəŋ, bə fə̀ ə duŋ bieŋ binwaa bə bbəŋ bə́ lòh bə bəŋ. 28 Yee bə nôŋ lə Chu lɛɛ ə duŋ kindunshiiŋ ə bəne bbəŋ bə́ chèe Chu lə yee kida bwô ə bəŋ bəŋ, baa chee Chu bə bəne bbəŋ bə́ chwà fwɔ bə bəŋ. 29 Ə mbɛɛ lə kəh wə ə kweli lo go, wə fii lidi le i kaanə kəh. Ə mbɛɛ lə fwoo jə kindu ko ki bəŋ, wə tukwaŋ i jə maa ki hətə kie. 30 Ə mbɛɛ lə noŋ fieŋ bə wə, wə nə. Ə mbɛɛ lə jə bieŋ bwo, wə kə baa lə bii kə. 31 Maa laha ffɨŋ bə kìɛɛ lə yee bəne fə̄ bə bəŋ, ə fi ffɨŋ bə lə yee bə fə̄ dəŋ bə bə́, 32 Ə yee bə lēki kwaa ə duŋ bəne bbəŋ bə́ lèki bəŋ, fieŋ ffɨŋ bə́ lə dohi bəŋ mu lə duŋ laha lə? Nhle lə bəne bə bieŋ biwaha yii fə̀ dəŋ nəni lə? Bə́ lèki kwaa ə duŋ bəne bbəŋ bə́ lèki bə́. 33 Ə yee bə fə̄ bieŋ binwaa ə duŋ kwaa bə bəne bbəŋ bə́ fə̀ dəŋ bə bəŋ, fieŋ ffɨŋ bə́ lə dohi bəŋ mu lə duŋ laha lə? Nhle lə bəne bə bieŋ biwaha yii fə̀ dəŋ lə yəəŋ lə? 34 Ə bə yee bə fwɔ̄ɔ bəne bieŋ ə duŋ kwaa bbəŋ bə kèe lə bə́ yá nə chuu bəŋ, fieŋ ffɨŋ bə́ lə dohi bəŋ mu lə duŋ laha lə? Nhle lə bəne bə bieŋ biwaha yii fwɔ̀ɔ dəŋ bieŋ bə bədɔɔ bəbə yulahalə bə́ kə̀lə lə bə́ yá yi chuu bieŋ bie kiɛkiɛ lə? 35 Fi duŋ yəəŋ lə yee bə lēki bəne bbəŋ bə́ dùŋ kə diee njənə bə bəŋ, yee bə fə̂ ə duŋ bieŋ binwaa bə bə́, bə fwɔ̀ɔ bəne bieŋ kə baa lə kee lə bə́ yá yi nə chuu bəŋ. Nəni, ə bə yá hlə kənə bikoonə biŋkuntaŋ, baa duŋ dəŋ bwɔni bə Chu, wu nnu i dùŋ yo Che Kwoo ki Bieŋ Binhliŋ, yulahalə ə lə dəŋ yəəŋ ye i fə̀ bieŋ binwaa bə bəne bənhliŋ bbəŋ bə́ gè díi maa bəne bə tɔ́ŋ ŋəyi. 36 Yee bə kwô hlɨŋ bə bəne dəŋ yəəŋ ye Chwa weŋ kwo lə.

Mbɛɛ kə hlaa lə fwɔ wi mbɛɛ ju kə

(Matio 7:1-5)

37 Bə kə yee bə hlâah bieŋ bi bəne bədi kə, fo Chu yá nakə nyii lə bieeŋ. Bə kə yee bə bɛ̂ŋ kinjɔŋ ə bəne dɨŋ fo bə́ lə lɛɛ ə ŋgə mə, nəni ə Chu yá nakə bɛŋ nə dəŋ kinjɔŋ ə bəŋ dɨŋ kə. Yee bə lâamə nə yíwaha yí bəne bədi, fo Chu yá laamə nə dəŋ yeeŋ. 38 Yee bə nə̂ nnə́ bə bəne, fo Chu yá nə dəŋ bə bəŋ. Bwɔɔ nnu i yáa i nə̄, ə yá chu duŋ mə hə fɛhaŋ nɛhiŋ kinwaakə, chiŋ ə nchiŋ mə ə bi yii shoo kwe. Shɔ nni wə fɛ̀hiŋ ye mə nə bə mbɛɛ ə yi dəŋ nni Chu fɛ̀hiŋ mə, i nə chuu bə wə.

39 Jisho baa gba ŋgaŋga ji bə bə́ lə, “Mbandii ju nyìi lə je bə ju kə. Ə mə lə mɔŋ, ə bə́ nakə gbee ə joo mə bənhliŋ lə? 40 Bə kələ lə ŋwa kiŋwaati kàh lə mbɛɛ nnu i kèeh wu kə, kwaalə, bwɔɔ nnu mə hə kaanə keeh wu, ə i hlə kələ dəŋ yəəŋ bə mbɛɛ wi nnu i kèeh yo wu.

41 Ə duŋ yulaha ffɨŋ wə kèe shikpɔŋ ə mwaa di, kwaalə wə kə ŋəŋ nə shəŋ kpɔŋ nni i dùŋ ye ə wə di lə? 42 Fi gbe jə ləhəŋ maa yee wə yɔ̄ɔ bə mwaa lə, ‘Ŋgwoŋ, lemi nfwoo shikpɔŋ ye ə wə di,’ kwaalə wə hlə nakə ŋəŋ nə ə shəŋ kpɔŋ nni i dùŋ ye ə wə di kə, wə duŋ mbɛɛ nnu i nyìi gbo! Hlaa fwoo shəŋ kpɔŋ nni i dùŋ ye ə wə di, wə hlə ŋəŋ shikpɔŋ ye wɛɛŋ nni i dùŋ ye ə mwaa di, hlə fwoo yi.”

Bə́ kə̀lə tiɛɛ yu sháŋ yi ki

(Matio 7:16-20)

43 Jisho baa yɔɔ lə, “Kwaalə tiɛɛ kinwaa duŋ ə ki chɔŋ sháŋ yiwaha kə. Ə duŋ dəŋ ə tiɛɛ kiwaha chɔŋ sháŋ yinwaa kə. 44 Bə́ kə̀lə tiɛɛ ə duŋ yu sháŋ bə binchɔŋ bi ki. Kwaalə ə duŋ ə mbɛɛ kwi fimbi ə bimbɛɛnə mə kə, ə duŋ dəŋ ə mbɛɛ kwi ŋgwa ə bitɔlɔ go kə. 45 Ə mbɛɛ lə duŋ mbɛɛ nnu i kə̀nə kibi ki bieŋ binwaa ə tɔŋ liih mə, i fwòo ə duŋ bieŋ binwaa. Ə mbɛɛ lə duŋ mbɛɛ nnu kibi kiih kə̀nə bieŋ biwaha ə tɔŋ liih mə, i fwòo kwaa ə duŋ bieŋ biwaha. Fɨhŋ duŋ nəni yulahalə fieŋ ffɨŋ fi yìi ə tɔŋ li mbɛɛ mə ə fi dəŋ ffɨŋ fi fù ə wu jə.”

Kichili kinwaa bə kiwaha

(Matio 7:24-27)

46 Jisho hlə bii ləə, “Ə duŋ yulaha ffɨŋ bə chèe mi lə, ‘Baba, Baba’, kə fəə fieŋ ffɨŋ n'yɔ̀ɔ bə bəŋ kə lə? 47 Mbɛɛ mənhliŋ nnu i bwò ə mi go, i wò díe yɨŋŋ, i fə̀ ye n'yɔ̀ɔ lə, duŋ ə nnyii bə bəŋ fidiɛɛ ye mbini yo mbɛɛ duŋ lə. 48 I duŋ kwaa ye mbɛɛ nnu i dùŋ bəŋ'wɛɛ chəŋ, i hlaa tɨŋ bwɔ nduuŋkə, gəŋ tuu ə libwaa go i hlə chi kichili kie, hlə wɛɛ. Bwɔɔ nnu ŋgwiŋ yii, mə yii bwo tɨŋ gbo ə chəŋ ye go, i nakə kə nənə kə, yulahalə i mà wɛɛla yi kinwaakə. 49 Kwaalə, mbɛɛ nnu i bwò, i wò keehnə kɨŋŋ hlə gəŋ nakə yee i fə̄ ye ki yɔ̀ɔ lə kə, i dùŋ dəŋ ye mbɛɛ nnu i kìɛɛlə i wɛɛ chəŋ yi, i taalə dɔhɔ hlə wɛɛ kichili hləŋ. Lə ŋgwiŋ yii mə bwo tɨŋ gbo ə chəŋ ye go, cha mi i bulə bwɔ nəni wulu dudu, hlaamə bu hlaamənə.”