6
Tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugirun gɑri
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 12:1-8, Mɑɑku 2:23-28)
1 Tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru gɑru sɔɔ Yesu u ɑlikɑmɑ gbɑɑru gɑru sɑrɔ, mɑ win bwɑ̃ɑbɑ ɑlikɑmɑ wɔkɑmɔ, bɑ sunkumɔ kɑ nɔmɑ, bɑ temmɔ. 2 Fɑlisi gɑbu bɑ bu bikiɑ bɑ nɛɛ, mbɑn sɔ̃nɑ i mɔ̀ ye woodɑ yɑ nɛɛ bu ku ko tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ.
3 Yesu u bu bikiɑ u nɛɛ, i ǹ gɑrɑ tirerɔ ye Dɑfidi u kuɑ sɑnɑm mɛ gɔ̃ɔrɑ wi kɑ win bwɑ̃ɑbu mɔ̀? 4 U Gusunɔn diru duɑ mɑ u pɛ̃ɛ suɑ ye bɑ Gusunɔ yiiye, u ye di mɑ u win bwɑ̃ɑbu wɛ̃. Adɑmɑ bɛsɛn woodɑ yɑ yinɑ goo u ye di mɑ n kun mɔ yɑ̃ku kowobu.
5 Mɑ u nɛɛ, i de i n yɛ̃ mɑ Tɔnun Biiwɑ u tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru kuɑ.
Durɔ wìn nɔm geu gɑ gu
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 12:9-14, Mɑɑku 3:1-6)
6 Ye n kpɑm kuɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru gɑru, u duɑ mɛnnɔ yerɔ u Gusunɔn gɑrin keu sɔ̃ɔsimɔ. N deemɑ durɔ goo wɑ̃ɑ mi wìn nɔm geu gɑ gu. 7 Woodɑ yɛ̃robu kɑ Fɑlisibɑ bɑ swɑɑ kɑsu bu kɑ Yesu durum mɑni. Yen sɔ̃nɑ bɑ nùn mɛɛrɑ bu kɑ wɑ ù n koo goo bɛkiɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ. 8 Adɑmɑ u ben bwisikunu yɛ̃, mɑ u durɔ wi sɔ̃ɔwɑ wìn nɔmu gɑ gu mi u nɛɛ, ɑ seewo ɑ yɔ̃rɑ bu nun wɑ.
Mɑ u seewɑ u yɔ̃rɑ. 9 Mɑ Yesu u nɛɛ, nɑ bɛɛ bikiɑmɔ, geɑ kɑ kɔ̃sɑ, yen yerɑ̀ n weenɛ bu ko tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ. Bu tɔnu fɑɑbɑ ko? Nge bu nùn go.
10 Yerɑ u be kpuro mɛɛrɑ u kɑ sikerenɑ, mɑ u durɔ wi sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, ɑ wunɛn nɔmu dɛmiɔ.
Yesu u bwɑ̃ɑbu wɔkurɑ yiru
gɔsɑ
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 10:1-4, Mɑɑku 3:13-19)
12 Sɔ̃ɔ mɛɛ te sɔɔ, Yesu u dɑ guuru wɔllɔ u kɑ kɑnɑru ko. Mɑ u Gusunɔ kɑnɑ wɔ̃ku giriru. 13 Ye yɑm sɑ̃rɑ u win bwɑ̃ɑbu mɛnnɑ, mɑ u tɔnu wɔkurɑ yiru gɔsɑ be sɔɔ, u bu yĩsiru kɑ̃ gɔrobu. 14 Tɔn ben yĩsɑ wee, Simɔɔ wi u yĩsiru kɑ̃ Piɛɛ, kɑ Andere win wɔnɔ, kɑ Yɑkɔbu kɑ Yohɑnu kɑ Filipu kɑ Bɑɑtelemi 15 kɑ Mɑteu kɑ Tomɑɑ kɑ Yɑkɔbu Alufen bii, kɑ Simɔɔ wi u win tem gɑri kĩ, 16 kɑ Yudɑsi Yɑkɔbun bii, kɑ Yudɑsi Isikɑriɔtu wi u tɔmbu Yesu nɔmu sɔndiɑ.
Bɛkiɑbu kɑ keu sɔ̃ɔsibu
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 4:23-25)
17 Mɑ u sɑrɑ kɑ be, u yɔ̃rɑ tem tɛɛrɑ gɑɑ sɔɔ mi win bwɑ̃ɑ dɑbiru kɑ tɔn wɔru gunɑ wɑ̃ɑ, be bɑ nɑ sɑɑ Yudeɑn di kpuro kɑ Yerusɑlɛmun di, kɑ Tiri kɑ Sidonin di, wuu si su wɑ̃ɑ nim wɔ̃kun berɑ giɑ. 18 Bɑ nɑ win mi bu kɑ win gɑri nɔ kpɑ u kɑ bu bɛkiɑ ben bɑrɑnu sɔɔn di. Be bɑ wɛrɛkunu mɔ nu bu toorimɔ, bɑ mɑɑ bɛkurɑ. 19 Tɔn be kpuro bɑ kĩ bu nùn bɑbɑ domi win dɑm mu sɔmburu mɔ̀, mu bu bɛkiɑmɔ kpuro.
Doo nɔɔru kɑ nɔni swɑ̃ɑru
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 5:1-12)
20 Yerɑ Yesu u win nɔni suɑ u win bwɑ̃ɑbu mɛɛrɑ u nɛɛ,
Doo nɔɔrugibɑ bɛɛ sɑ̃ɑrobu domi bɛɛyɑ i ko n wɑ̃ɑ mi Gusunɔ u bɑndu swĩi.
21 Doo nɔɔrugibɑ bɛɛ be gɔ̃ɔrɑ mɔ̀ tɛ̃, domi i ko rɑ debu.
Doo nɔɔrugibɑ bɛɛ be i sumɔ tɛ̃, domi i ko rɑ yɛ̃ɛ.
22 Doo nɔɔrugibɑ bɛɛ, tɔmbu bɑ̀ n bɛɛ tusɑ, mɑ bɑ bɛɛ girɑ ben min di, mɑ bɑ bɛɛ wɔmmɔ, mɑ bɑ bɛɛn yĩsiru gɔsiɑ gɑ̃ɑ kɔ̃sunu Tɔnun Biin sɔ̃. 23 Nge mɛyɑ ben bɑɑbɑbɑ bɑ Gusunɔn sɔmɔbu kuɑ. Adɑmɑ bɛɛ, i gɔ̃ru doro dɔmɑ te, i yɔ̃ɔkuo kɑ nuku dobu, domi kɑ gem bɑ bɛɛ ɑre yiiye yi kpɑ̃ Gusunɔ wɔllɔ.
24 Nɔni swɑ̃ɑrugibɑ bɛɛ mɑɑ gobigibu, domi i bɛɛn nuku yɛmiɑbu wɑ kɔ.
25 Nɔni swɑ̃ɑrugibɑ bɛɛ be i debɑ tɛ̃, domi gɔ̃ɔru tɑ koo bɛɛ ko.
Nɔni swɑ̃ɑrugibɑ bɛɛ be i yɛ̃ɛmɔ tɛ̃, domi i ko rɑ nukuru sɑnkirɑ kpɑ i swĩ.
26 Nɔni swɑ̃ɑrugibɑ bɛɛ, tɔmbu kpuro bɑ̀ n bɛɛn geɑ gerumɔ. Domi mɛyɑ ben bɑɑbɑbɑ bɑ sɔmɔ weesugibu kuɑ.
Kĩru yibɛrɛbɑn sɔ̃
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 5:38-48, 7:12ɑ)
27 Adɑmɑ nɛ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, bɛɛ be i mɑn swɑɑ dɑki, i bɛɛn yibɛrɛbɑ kĩru sɔ̃ɔsio, i bu geɑ kuo be bɑ bɛɛ tusɑ. 28 I bu domɑru kuo be bɑ bɛɛ bɔ̃rusimɔ, i bu kɑnɑru kuo be bɑ bɛɛ kɔ̃sɑ kuɑmmɛ. 29 Goo ù n nun bɑɑ teeru so, ɑ mɑɑ nùn tensim tĩiyɔ, wi u mɑɑ wunɛn yɑbe bɑkɑru suɑ, ɑ ku nùn yinɑri u kpɑm wunɛn yɑbe piibu suɑ. 30 Wi u nun gɑ̃ɑnu kɑnɑ, ɑ nùn kɛ̃ɛyɔ, goo ù n mɑɑ nun wunɛn gɑ̃ɑnu suɑri, ɑ ku mɑɑ nu bikiɑ. 31 Ye i kĩ tɔmbu bu bɛɛ kuɑ, i bu ye kuo bɛɛn tii.
32 Ì n bu kĩ be bɑ bɛɛ kĩ, siɑrɑ birɑ̀ i mɔ. Bɑɑ kɔ̃sɑn kowobun tii bɑ rɑ n ben kĩnɑsibu kĩ. 33 Ì n mɑɑ bu geɑ kuɑ be bɑ bɛɛ geɑ kuɑ, siɑrɑ birɑ̀ i mɔ. Mɛyɑ kɔ̃sɑn kowobun tii bɑ rɑ ko. 34 Ì n bu bɔkurɑ bèn mi i kɔsire yĩiyɔ, siɑrɑ birɑ̀ i mɔ. Kɔ̃sɑn kowobun tii bɑ rɑ bɔkurɑnɛwɑ, bu kɑ kɔsiɑnɑ. 35 Adɑmɑ i bɛɛn yibɛrɛbɑ kĩru sɔ̃ɔsio, i bu geɑ kuo, i mɑɑ bu bɔkuro i kun kɔsire yĩiyɔ, bɛɛn ɑre yi ko n kpɑ̃, i ko n mɑɑ sɑ̃ɑ Wɔrukoon bibu, domi win tii u rɑ guturubɑ kɑ tɔn kɔ̃sobu durom sɔ̃ɔsi. 36 I de i n wɔnwɔndu mɔ nge mɛ bɛɛn Bɑɑbɑ u wɔnwɔndu mɔ.
I kun dɑ n tɔmbu sirimɔ
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 7:1-5)
37 I kun dɑ n tɔmbu sirimɔ, Gusunɔ u ǹ mɑɑ kɑ bɛɛ sirimɔ. I kun dɑ n tɔmbu tɑɑrɛ wɛ̃ɛmɔ, Gusunɔ u ǹ mɑɑ bɛɛ tɑɑrɛ wɛ̃ɛmɔ. I suuru koowo, Gusunɔ koo mɑɑ bɛɛ suuru kuɑ. 38 I kɛ̃ɛyɔ, Gusunɔ koo mɑɑ bɛɛ kɛ̃. Yĩirutii bɑkɑru sɔɔrɑ u koo bɛɛ kɛ̃ru kɛ̃, te u tɑɑsi u sire u yibiɑ kɑ nɔɔwɔ, kpɑ u bɛɛ wisiɑ bɛɛn bɔɔrɔ. Domi yĩirutii te i kɑ gɑbu yĩiruɑ, teyɑ Gusunɔ koo kɑ bɛɛ yĩiruɑ.
39 U mɑɑ bu mɔndu gɑru kuɑ u nɛɛ, wɔ̃ko u koo kpĩ u wɔ̃kosi swɑɑ gbiiyɑ? Be yiru sɑnnu bɑ ǹ koo wɔru wɔri? 40 Bɔ̃ɔ u ku rɑ win yinni kere, ɑdɑmɑ bɔ̃ɔ bɑɑwure wi u sɔ̃ɔsiru giɑ u kpɑ, u koo kɑ win yinni weenɑ.
41 Mbɑn sɔ̃nɑ ɑ yɑkɔ mɛɛrimɔ wunɛn kpɑɑsin nɔnu sɔɔ, mɑ ɑ ǹ dɑ̃ɑ bĩiru lɑɑkɑri mɔ̀ te tɑ wɑ̃ɑ wunɛn tiin nɔnuɔ. 42 Amɔnɑ kɑɑ kɑ kpĩ ɑ wunɛn kpɑɑsi sɔ̃ u de ɑ nùn yɑkɔ wunɑ ge gɑ wɑ̃ɑ win nɔnu sɔɔ, mɑ ɑ ǹ dɑ̃ɑ bĩiru wɑɑmɔ te tɑ wɑ̃ɑ wunɛn tiin nɔnuɔ. Murɑfiti wunɛ, ɑ ginɑ dɑ̃ɑ bĩiru wunɔ te tɑ wɑ̃ɑ wunɛn nɔnuɔ yen biru kɑɑ yɑm wɑ ɑ kɑ yɑkɔ wunɑ ge gɑ wɑ̃ɑ wunɛn kpɑɑsin nɔnu sɔɔ.
Dɑ̃ru kɑ ten binu
43 Dɑ̃ɑ geeru tɑ ku rɑ bii kɔ̃sunu mɑ. Mɛyɑ mɑɑ dɑ̃ɑ kɔ̃suru tɑ ǹ bii geenu mɑrumɔ. 44 Domi dɑ̃ru bɑɑtere, ten binun diyɑ bɑ rɑ tu gie. Bɑ ku rɑ gɑndun binu sɔri sɑ̃kɑ wɔllɔ, mɛyɑ mɑɑ bɑ ku rɑ bereru sɔri ɑwĩi wɔllɔ. 45 Tɔn geo u rɑ gɑ̃ɑ geenu yɑrewɑ gɑ̃ɑ geenu sɔɔn di ni nu beruɑ win gɔ̃ruɔ. Tɔn kɔ̃so mɑɑ gɑ̃ɑ kɔ̃sunu yɑrɑmɔ gɑ̃ɑ kɔ̃sunu sɔɔn di ni nu beruɑ win gɔ̃ruɔ. Domi ye yɑ yibɑ tɔnun gɔ̃ruɔ yɑ yɑrimɔ, yeyɑ nɔɔ gɑ rɑ gere.
Dinu yiru
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 7:24-27)
46 Mbɑn sɔ̃nɑ i mɑn sokumɔ Yinni Yinni, mɑ i kun mɔ̀ ye nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ. 47 Bɑɑwure wi u nɑ nɛn mi mɑ u nɛn gɑri nɔɔmɔ mɑ u yi mɛm nɔɔwɑmmɛ, kon bɛɛ sɔ̃ɔsi wi u kɑ weenɛ. 48 U kɑ durɔ goo weenɛ wi u diru bɑnimɔ, mɑ u gbɑ n duku u kperu girɑri u sere kpɛɛkpɛɛku surɑ. Mɑ nim yiburɑ nɑ, mɑ nim torɑ yɑ dii te swee, ɑdɑmɑ yɑ ǹ kpĩɑ yɑ dii te wuke yèn sɔ̃ tɑ bɑnɑ wɑ̃. 49 Adɑmɑ wi u nuɑ, mɑ u kun kue, u sɑ̃ɑwɑ nge durɔ goo wi u diru bɑnimɔ tem dirɑ wɔllɔ, mɑ u kun kpɛɛkpɛɛku sure. Nim torɑ yɑ dii te swee. Yɑnde tɑ wɔrɑ, mɑ ten wɔrumɑɑ kpɛ̃ɑ.