5
Yesun wɑɑsu guuru wɔllɔ
1 Yesu u tɔn wɔru ge wɑ mɑ u yɔɔwɑ guuru gɑrun wɔllɔ u sinɑ. Win bwɑ̃ɑbɑ mɛnnɑ win mi 2 mɑ u gɑri gerubu wɔri u bu gɑ̃ɑ dɑbinun keu sɔ̃ɔsi.
Doo nɔɔ geerun gɑri
(I mɑɑ mɛɛrio Luku 6:20-23)
3 Yesu u nɛɛ,
doo nɔɔrugibɑ bèn hunde yɑ Gusunɔn bɛkɛ bɑrɔ.
Beyɑ bɑ ko n wɑ̃ɑ mi Gusunɔ u bɑndu swĩi.
4 Doo nɔɔrugibɑ be bɑ nukuru sɑnkire.
Gusunɔ u koo bu nukuru yɛmiɑsiɑ.
5 Doo nɔɔrugibɑ bèn dɑɑ yɑ du.
Beyɑ bɑ koo tem mɛ tubi di.
6 Doo nɔɔrugibɑ be bɑ kɑsu bu ko ye Gusunɔ u bikiɑmɔ nge be bɑ dĩɑnu kɑ nim kɑsu.
Bɑ koo debu.
7 Doo nɔɔrugibɑ be bɑ wɔnwɔndu mɔ.
Gusunɔ u koo bu wɔnwɔndu kuɑ.
8 Doo nɔɔrugibɑ bèn gɔ̃ru gɑ dɛɛre.
Bɑ koo Gusunɔ wɑ.
9 Doo nɔɔrugibɑ be bɑ rɑ yibɛrɛ tɛɛru kpeesie.
Gusunɔ u koo bu soku win bibu.
10 Doo nɔɔrugibɑ be bɑ nɔni sɔ̃ɔwɑ yèn sɔ̃ bɑ kuɑ ye Gusunɔ u bikiɑ.
Beyɑ bɑ ko n wɑ̃ɑ mi Gusunɔ u bɑndu swĩi.
11 Doo nɔɔrugibɑ bɛɛ, sɑnɑm mɛ bɑ bɛɛ yɑɑkoru mɔ̀ mɑ bɑ bɛɛ nɔni sɔ̃ɔmɔ mɑ bɑ kɔ̃sɑ weesugiɑ bɑɑyere bɛɛ mɑnimɔ nɛn sɔ̃. 12 I gɔ̃ru doro kpɑ i n nuku doo bɑkɑbu mɔ yèn sɔ̃ bɑ bɛɛ ɑre bɛkɛ yiiye wɔllɔ. Domi nge mɛyɑ bɑ Gusunɔn sɔmɔbu nɔni sɔ̃ɔwɑ be bɑ bɛɛ gbiiye.
Bɔru kɑ yɑm bururɑm
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑɑku 9:50, Luku 14:34-35)
13 Yesu mɑɑ nɛɛ, bɛɛyɑ hɑnduniɑn bɔru\f |b5:13 bɔru|d - Bɔɔ te bɑ kɑ yɑ̃ mini tɑ sɑ̃ɑwɑ nge bɔɔ swɑ̃ɑru. Tɑ koo kpĩ tu nɔɔ gbi.\F, ɑdɑmɑ bɔru tɑ̀ n nɔɔ gu mbɑ bɑ koo kɑ tu dorɑsiɑ. Tɑ ǹ mɑɑ gɑ̃ɑnu gɑnu mɑ n kun mɔ bu yɑri kpɑ tɔmbu bɑ n te tɑɑkumɔ kɑ ben nɑɑsu.
14 Bɛɛyɑ hɑnduniɑn yɑm bururɑm. Wuu ge bɑ swĩi guuru wɔllɔ, gɑ ǹ berurɑmɔ. 15 Bɑ ku rɑ mɑɑ fitilɑ mɛni, kpɑ bu tongoro suɑ bu gu wukiri. Adɑmɑ bɑ rɑ gu sɔndiwɑ dɑbu wɔllɔ kpɑ gu tɔmbu kpuro yɑm bururɑ be bɑ wɑ̃ɑ yɛnu sɔɔ. 16 Nge mɛyɑ i de bɛɛn yɑm bururɑm mu bururɑ tɔmbun wuswɑɑɔ kpɑ bɑ n kɑ bɛɛn sɔm geenu wɑɑmɔ, kpɑ bu wɑ bu bɛɛn Bɑɑbɑ wɔrukoo bɛɛrɛ wɛ̃.
Woodɑn gɑri
17 Yesu mɑɑ nɛɛ, i kun tɑmɑɑ nɑ nɑwɑ n kɑ Mɔwisin woodɑ kpeesiɑ kɑ Gusunɔn sɔmɔbun sɔ̃ɔsinu. Aɑwo, nɑ nɑwɑ n kɑ ye tɑ̃sisiɑ. 18 Domi nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ kɑ gem, sere wɔllu kɑ tem mu kɑ kpe, bɑɑ woodɑ yen yori tombu gɑ ǹ kɑm mɔ̀ sere ye kpuro yu kɑ koorɑ. 19 Yen sɔ̃nɑ bɑɑwure wi u woodɑn gɑri tiɑ gɑɑ sɑrɑ, bɑɑ yen piibu, mɑ u gɑbu sɔ̃ɔmɔ bu ko mɛ, wiyɑ bɑ koo soku piibu bɑn te Gusunɔ u koo swĩi sɔɔ. Adɑmɑ wi u mɔ̀ ye yɑ gerumɔ mɑ u ye gɑbu sɔ̃ɔsimɔ, wiyɑ bɑ koo soku tɔn gisonko Gusunɔn bɑn te sɔɔ. 20 Domi nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, mɑ n kun mɔ i kuɑ ye Gusunɔ u bikiɑ n kere woodɑ yɛ̃robu kɑ Fɑlisibɑ i ǹ duɔ mi Gusunɔ u bɑndu swĩi.
Mɔrun gɑri
21 Yesu mɑɑ nɛɛ, i nuɑ mɑ bɑ gɑsɔgibu sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, i ku rɑ tɔnu go, bɑɑwure wi u tɔnu go, bɑ koo kɑ nùn dɑ siri kowon mi. 22 Adɑmɑ tɛ̃, nɛ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, bɑɑwure wi u kɑ win tɔnusi mɔru mɔ̀ bɑ koo kɑ nùn dɑ siri kowon mi, bɑɑwure wi u win tɔnusi nɛɛ, kɑmbu, bɑ koo nùn siri tɔnwerobun wuswɑɑɔ, bɑɑwure wi u mɑɑ win tɔnusi mɔ̀ gɑri bɔkɔ u ǹ koo dɔ̃ɔ wi u ku rɑ gbi sɑrɑri. 23 Yen sɔ̃nɑ ɑ̀ n kɑ Gusunɔ kɛ̃ru nɑɑwɑ yɑ̃ku yerɔ, mɑ ɑ yɑɑyɑ mi, mɑ wunɛn tɔnusi u gɑ̃ɑnu nɛni win gɔ̃ruɔ wunɛn sɔ̃, 24 ɑ wunɛn kɛ̃ɛ te derio mi, yɑ̃ku yerun wuswɑɑɔ, kpɑ ɑ yɑnde dɑ ɑ gɑri yi kpeesiɑ kɑ yɛ̃ro. Yen biru ɑ wurɑmɑ ɑ Gusunɔ wunɛn kɛ̃ru kɛ̃.
25 Goo ù n kɑ nun dɔɔ siri yerɔ, ɑ yɛ̃ro suuru kɑnɔ fuuku swɑɑ sɔɔ, kpɑ u ku rɑɑ nun siri kowo nɔmu sɔndiɑ, kpɑ siri kowo u ku nun sɑndɑmu nɔmu sɔndiɑ, kpɑ sɑndɑmu u ku nun doke pirisɔm sɔɔ. 26 Nɑ nun sɔ̃ɔmɔ kɑ gem, miyɑ kɑɑ sinɑ sere ɑ kɑ wunɛn woodɑ sɑrɑbun gobi kɔsiɑ. Bɑɑ fɑrɑm, ɑ ǹ buremɔ.
Sɑkɑrɑrun gɑri
27 Mɑ Yesu mɑɑ nɛɛ, i nuɑ mɑ bɑ gɑsɔgibu sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, <<I ku rɑ sɑkɑrɑru ko.>> 28 Adɑmɑ tɛ̃ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, tɔn durɔ ù n tɔn kurɔ mɛɛrɑ, mɑ u nùn binɛ kuɑ, u kɑ nùn sɑkɑrɑru kuɑ kɔ win gɔ̃ruɔ. 29-30 Yen sɔ̃nɑ wunɛn nɔm geun nɔnu gɑ̀ n nun torɑsiɑ, ɑ gu wɔwo ɑ kɔ̃. Wunɛn nɔm geu gɑ̀ n mɑɑ nun torɑsiɑ ɑ gu buro ɑ kɔ̃. N sɑnɔ ɑ wunɛn wɑsin gɑm biɑ, kɑ sere ye wunɛn wɑsi kpuro koo doonɑ dɔ̃ɔ sɔɔ wi u ku rɑ gbi.
Kurɔ yinɑbun gɑri
31 Mɑ Yesu nɛɛ, bɑ mɑɑ gɑsɔgibu sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, <<Durɔ wi u win kurɔ yinɑ, u koo kurɔ wi yinɑnɑɑn tireru wɛ̃.>> 32 Adɑmɑ tɛ̃ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, bɑɑwure wi u win kurɔ yinɑ gɑ̃ɑnun sɔ̃ mɑ n kun mɔ sɑkɑrɑru, durɔ wiyɑ nùn sɑkɑrɑru koosiɑ ù n durɔ kpɑo suɑ. Durɔ wi u mɑɑ goon kurɔ yinɑro suɑ, win tii u sɑkɑrɑru kuɑwɑ.
Nɔɔ mwɛɛnun gɑri
33 Mɑ Yesu nɛɛ, i mɑɑ nuɑ mɑ bɑ kpɑm gɑsɔgibu sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, <<A ku rɑ bɔ̃re kɑ gɑri weesugii, ɑdɑmɑ kɑɑ nɔɔ mwɛɛnu yibiɑ nì sɔɔ ɑ bɔ̃ruɑ Yinnin wuswɑɑɔ.>> 34 Adɑmɑ tɛ̃ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ ì n nɔɔ mwɛɛnu mɔ̀ i ku rɑ bɔ̃re. I ku kɑ wɔllu bɔ̃re yèn sɔ̃ tɑ sɑ̃ɑ Gusunɔn sinɑ gɔnɑ. 35 I ku kɑ tem bɔ̃re yèn sɔ̃ mu sɑ̃ɑ Gusunɔn nɑɑ sɔnditiru. I ku mɑɑ kɑ Yerusɑlɛmu bɔ̃re yèn sɔ̃ yɑ sɑ̃ɑ sinɑ bokon wuu. 36 I ku mɑɑ kɑ bɛɛn wiru bɔ̃re yèn sɔ̃ i ǹ kpɛ̃ i serɑ tiɑ bururɑsiɑ, i ǹ mɑɑ kpɛ̃ i ye tĩrɑsiɑ. 37 I de bɛɛn gere yɑ n sɑ̃ɑ mɛyɑ, ǹ kun mɛ ɑɑwo, n ǹ mɛ. Ye i sɔndimɔ mɛnin wɔllɔ kpuro, tɔn kɔ̃son min diyɑ yɑ nɑɑmɔ.
Mɔru kɔsiɑrun gɑri
(I mɑɑ mɛɛrio Luku 6:29-30)
38 Mɑ Yesu nɛɛ, i nuɑ mɑ bɑ rɑɑ geruɑ, <<Wi u win winsim nɔnu wĩɑ, bɑ koo mɑɑ wiguu wĩɑ. Wi u mɑɑ win winsim dondu buɑ, bɑ koo mɑɑ wigiru buɑwɑ.>> 39 Adɑmɑ nɛ nɑ nɛɛ, ɑ ku kɑ tɔn kɔ̃so sɑnnɑ. Ù n wunɛn nɔm geun bɑɑru so, ɑ mɑɑ nùn nɔm dwɑrugiru tĩiyɔ. 40 Goo ù n mɑɑ kɑ nun dɑ siri yerɔ u kɑ wunɛn yɑbe piibu mwɑ, ɑ de u mɑɑ wunɛn yɑbe bɑkɑru suɑ. 41 Goo ù n nun tilɑsi kuɑ ɑ kɑ nùn win sɔmunu dɑɑwɑ nge kilo tiɑ, ɑ kɑ nùn dɑɑwo kilo yiru. 42 Goo ù n nun gɑ̃ɑnu kɑnɑ, ɑ nùn wɛ̃ɛyɔ. Goo ù n mɑɑ gɑ̃ɑnu bɔkurɑm nɑ wunɛn mi, ɑ ku yinɑ.
Kĩru yibɛrɛbɑn sɔ̃
(I mɑɑ mɛɛrio Luku 6:27-28, 32-36)
43 Mɑ Yesu mɑɑ nɛɛ, i nuɑ mɑ bɑ rɑɑ geruɑ, <<A wunɛn beruse kĩɔ, kpɑ ɑ wunɛn yibɛrɛ tusi.>> 44 Adɑmɑ nɛ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, i bɛɛn yibɛrɛbɑ kĩru sɔ̃ɔsio, kpɑ i kɑnɑru ko be bɑ bɛɛ nɔni sɔ̃ɔmɔn sɔ̃. 45 Nge mɛyɑ i ko kɑ sɔ̃ɔsi mɑ i sɑ̃ɑ bɛɛn Bɑɑbɑ wɔrukoon bibu. Domi u sɔ̃ɔ yɑrisiɑmɔ tɔn kɔ̃sobu kɑ tɔn geobun mi. U gurɑ nɛɛsiɑmɔ geegibu kɑ gee sɑrirugibun mi. 46 Ì n bu kĩru sɔ̃ɔsimɔ be bɑ bɛɛ kĩ tɔnɑ, ɑre yirɑ̀ i ko n yĩiyɔ. Gbere mwɑɔbun tii bɑ rɑ ko mɛ. 47 Ì n mɑɑ bɛɛgibu tɔnɑ tɔburɑ, sɑnɔ yerɑ̀ i gɑbu kere. Tɔn tukobun tii mɑm, bɑ rɑ ko mɛ. 48 Ǹ n mɛn nɑ, i de bɛɛn tɔn giroru tu yibu nge mɛ bɛɛn Bɑɑbɑ wɔrukoogirɑ yibɑ.