12
Tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugirun gɑri
1 Sɔ̃ɔ mɛɛrun biru, tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru gɑru sɔɔ, Yesu kɑ win bwɑ̃ɑbu bɑ ɑlikɑmɑ gbɑɑru bukiɑnɛ bɑ doonɔ. N deemɑ gɔ̃ɔrɑ win bwɑ̃ɑbu mɔ̀ mɑ bɑ ɑlikɑmɑ wɔkɑ bɑ temmɔ. 2 Ye Fɑlisibɑ bɑ wɑ mɛ, bɑ Yesu sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, u mɛɛrio ye win bwɑ̃ɑbɑ mɔ̀ ye woodɑ yɑ nɛɛ bu ku ko tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ.
3 Yesu bu sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, i ǹ gɑrire ye Dɑfidi kuɑ sɑnɑm mɛ gɔ̃ɔrɑ bu mɔ̀ wi kɑ win tɔmbu? 4 U duɑ Gusunɔn dirɔ mɑ u pɛ̃ɛ suɑ ye bɑ Gusunɔ yiiye mɑ wi kɑ win tɔmbu bɑ di. N deemɑ n ǹ weenɛ bu pɛ̃ɛ ye di mɑ n kun mɔ yɑ̃ku kowobu tɔnɑ. 5 Nge i ǹ gɑrire Mɔwisin woodɑ sɔɔ mɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ, yɑ̃ku kowo be bɑ sɔmburu mɔ̀ sɑ̃ɑ yerɔ, bɑ ku rɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru mɛm nɔɔwɛ. Bɑ ǹ mɑɑ sɑ̃ɑ tɑɑrɛgibu. 6 Adɑmɑ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ gɑ̃ɑnu wɑ̃ɑ mini ni nu sɑ̃ɑ yeru kpɑ̃ɑru kere. 7 Ì n dɑɑ tubɑ ye Gusunɔn gɑri geruɑ yi yi nɛɛ, <<Wɔnwɔndɑ nɑ kĩ, n ǹ mɔ yɑ̃kuru,>> i ǹ dɑɑ tɑɑrɛ sɑrirugibu tɑɑrɛ wɛ̃ɛmɔ. 8 I de i n yɛ̃ mɑ Tɔnu Biiwɑ u tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru kuɑ.
Durɔ wìn nɔm teu gɑ gu
9 Mɑ Yesu doonɑ min di, u duɑ ben mɛnnɔ yerɔ. 10 Durɔ goo wɑ̃ɑ mi, wìn nɔm teu gɑ gu. Be bɑ wɑ̃ɑ mi, bɑ Yesu bikiɑ bɑ nɛɛ, ǹ n mɑn nɑ, n weenɛ bu tɔnu bɛkiɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ? Bɑ geruɑ mɛ, bu kɑ wɑ bu nùn durum mɑni.
11 Mɑ Yesu mɑɑ bu bikiɑ u nɛɛ, bɛɛn goo ù n yɑ̃ɑru mɔ mɑ tɑ nùn dɔkɔ kpiriru wɔriri tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ, u ǹ koo dɑ u tu gɑwɑ u yɑrɑ? 12 Tɔnu kun yɑ̃ɑru kere mi n tomɑ? Ǹ n mɛn nɑ, yɑ wɑ̃ tɔnu u geɑ ko tɔ̃ɔ wɛ̃rɑrugiru sɔɔ.
13 Yerɑ u durɔ wi sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, u win nɔmu ge dɛmiɔ.
U ge dɛmiɑ mɑ gɑ wɛ̃rɑ nge gen teu. 14 Fɑlisibɑ bɑ yɑrɑ bɑ dɑ bɑ wesiɑnɑ mɛ bɑ koo ko bu kɑ Yesu go.
Sɔm kowo wi Gusunɔ u gɔsɑ
15 Ye Yesu u giɑ mɑ bɑ kĩ bu nùn gowɑ, u gɛɛrɑ sɑɑ min di mɑ tɔn dɑbirɑ nùn swĩi. Mɑ u bɑrɔbu kpuro bɛkiɑ. 16 Adɑmɑ u bu sɔ̃ɔwɑ u sire u nɛɛ, bu ku rɑɑ goo sɔ̃ wi u sɑ̃ɑ. 17 N koorɑ nge mɛ, kpɑ gɑri yi Gusunɔn sɔmɔ Esɑi u yoruɑ yi kɑ koorɑ. 18 Gɑri yi sɔɔ, Gusunɔ u nɛɛ,
<<Nɛn sɔm kowo wi nɑ gɔsɑ wee,
nɛn kĩnɑsi wì sɔɔ nɛn gɔ̃ru dobu kpuro wɑ̃ɑ.
Nɑ kon nùn nɛn hunde wɛ̃,
kpɑ u nɛn gem kpɑrɑ bwesenu kpuron mi.
19 U ǹ kɑ goo sikirinɑmɔ u ǹ mɑɑ gbɑ̃rɑmɔ.
Mɛyɑ mɑɑ goo kun win nɔɔ nɔɔmɔ wuun suunu sɔɔ.
20 U ǹ koo tɔn be bɑ sunkure nge kɑbɑ dɑkurɑ.
U ǹ koo mɑɑ bu go bɑɑ bɑ̀ n sɑ̃ɑ nge fitilɑ ge gɑ gɔɔ dɔɔ,
sere u kɑ de gem mu tɑbu di,
21 kpɑ bwesenu kpuro nu nin yĩiyɔbu doke win yĩsiru sɔɔ.>>
Yesu kɑ tii yinɑmɔ
22 Bɑ kɑ Yesu durɔ goo nɑɑwɑ wi wɛrɛkunu nu kuɑ wɔ̃ko kɑ soso. Yesu durɔ wi bɛkiɑ. U yɑm wɑ mɑ u gɑri gerubu wɔri. 23 Mɑ tɔn wɔru kpuro gɑ biti soorɑ gɑ nɛɛ, ǹ n mɑn nɑ kɑ gem n ǹ Dɑfidin sikɑdobu mini re?
24 Adɑmɑ ye Fɑlisibɑ bɑ nuɑ mɛ, yerɑ bɑ geruɑ bɑ nɛɛ, wɛrɛkunun sunɔ Beseburun dɑmɑ Yesu u kɑ wɛrɛkunu girɑmɔ.
25 Nge mɛ Yesu ben bwisikunu yɛ̃, u bu sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, bɑndu bɑɑtere tèn tɔmbu bɑ tɑbu mɔ̀ ben tii tiinɛ sɔɔ tɑ koo ko bɑnsu. Mɛyɑ mɑɑ wuu bɑɑgere ǹ kun mɛ yɛnu bɑɑgere gèn tɔmbu bɑ tɑbu mɔ̀ ben tii tiinɛ sɔɔ gɑ ǹ koo tɛ. 26 Ǹ n mɛn nɑ, Setɑm yɑ̀ n Setɑm girɑmɔ, yɑ kɑ yen tii tɑbu mɔ̀wɑ. Amɔnɑ yen bɑndu tɑ koo kɑ tɛ. 27 Ǹ n sɑ̃ɑ Beseburun dɑmɑ nɑ kɑ wɛrɛkunu girɑmɔ, kɑ weren dɑmɑ bɛɛn bwɑ̃ɑbɑ kɑ nu girɑmɔ. Yenin sɔ̃nɑ ben tii bɑ koo sɔ̃ɔsi mɑ i tore. 28 Adɑmɑ ǹ n Gusunɔn Hunden nɑ, nɑ kɑ wɛrɛkunu girɑmɔ, yeyɑ yɑ sɔ̃ɔsimɔ mɑ Gusunɔ u bɑndu swĩi bɛɛn suunu sɔɔ.
29 Amɔnɑ tɔnu koo kɑ du dɑmgiin yɛnuɔ u kɑ win yɑ̃nu gurɑ mɑ n kun mɔ u ginɑ gbiɑ u dɑmgii wi bɔkuɑ. Ù n nùn bɔkuɑ, yerɑ u koo kpĩ u win yɑ̃nu gurɑ.
30 Wi u kun sɑ̃ɑ nɛgii u kɑ mɑn yibɛrɛ tɛɛru nɛniwɑ. Mɑ wi u ku rɑ gɑ̃ɑnu mɛnnɛ kɑ nɛ sɑnnu u rɑ ni yɑrinɑsiewɑ. 31 Yen sɔ̃nɑ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ tɔmbɑ koo kpĩ bu torɑnu kpuro kɑ gɑri kɑm gerubu kpuron suuru wɑ. Adɑmɑ wi u Hunde Dɛɛro gɑri kɑm gerusimɔ, u ǹ yen suuru wɑsi pɑi. 32 Bɑɑwure wi u nɛ Tɔnun Bii gɑri kɑm gerusi bɑ koo yɛ̃ro suuru kuɑ. Adɑmɑ bɑɑwure wi u Hunde Dɛɛro gɑri kɑm gerusimɔ, bɑ ǹ yɛ̃ro suuru kuɑmmɛ sɑɑ gisɔn di sere kɑ siɑ mɑm.
Dɑ̃ru kɑ ten binu
(I mɑɑ mɛɛrio Luku 6:43-45)
33 Mɑ Yesu mɑɑ nɛɛ, ɑ̀ n dɑ̃ɑ geeru duurɑ kɑɑ bii geenu wɑ. À n mɑɑ dɑ̃ɑ kɔ̃suru duurɑ bii kɔ̃sunɑ kɑɑ sɔri. Domi dɑ̃run binun diyɑ bɑ rɑ tu tubu. 34 Wɑɑ gɔsɔrun bweseru bɛɛ! Amɔnɑ i ko kɑ gɑri gee gere bɛɛ be i sɑ̃ɑ tɔn kɔ̃sobu. Domi ye yɑ yibɑ gɔ̃ruɔ yɑ yɑrimɔ, yeyɑ nɔɔ gɑ gerumɔ. 35 Tɔn geo u rɑ gɑ̃ɑ geenu yɑrewɑ gɑ̃ɑ geenu sɔɔn di ni nu beruɑ win gɔ̃ruɔ. Tɔn kɔ̃so mɑɑ gɑ̃ɑ kɔ̃sunu yɑrɑmɔ gɑ̃ɑ kɔ̃sunu sɔɔn di ni nu beruɑ win gɔ̃ruɔ. 36 Nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ gɑri kpuro yi tɔmbɑ gerumɔ, yi sɔɔrɑ bɑ koo bu siri siribun sɑnɑm. 37 Domi wunɛn gɑrin diyɑ bɑ koo nun gem wɛ̃. Yin min diyɑ bɑ koo mɑɑ nun tɑɑrɛ wɛ̃.
Tɔmbɑ yĩreru bikiɑ
38 Yerɑ woodɑ yɛ̃robu kɑ Fɑlisi gɑbu bɑ Yesu sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, keu koosio, sɑ kĩ ɑ yĩreru gɑru ko su wɑ.
39 U bu wisɑ u nɛɛ, tɛ̃n tɔn kɔ̃sobu be bɑ ǹ kɑ Gusunɔ turo yɔ̃ bɑ yĩreru bikiɑmɔ. Adɑmɑ yĩreru gɑru mɑɑ sɑri te bɑ koo bu sɔ̃ɔsi mɑ n kun mɔ Gusunɔn sɔmɔ Yonɑsigiru. 40 Domi nge mɛ Yonɑsi kuɑ sɔ̃ɔ sɔɔ itɑ kɑ wɔ̃kuru itɑ swɑ̃ɑ bɑkɑn nukurɔ, nge mɛyɑ mɑɑ nɛ Tɔnun Bii kon ko sɔ̃ɔ sɔɔ itɑ kɑ wɔ̃kuru itɑ tem nukurɔ. 41 Siribun sɑnɑm sɔɔ Ninifugibu bɑ koo tɛ̃n tɔmbu seesi bu bu tɑɑrɛ wɛ̃ domi bɑ ben wɑ̃ɑru gɔsiɑ Yonɑsin wɑɑsun sɔ̃. Wee tɛ̃ gɑ̃ɑnu wɑ̃ɑ mini ni nu Yonɑsi kere. 42 Siribun sɑnɑm tɔn kurɔ sunɔ wi u nɑ sɑɑ nim nɔɔn sɔ̃ɔ yɛ̃sɑn di u koo tɛ̃n tɔmbu seesi u bu tɑɑrɛ wɛ̃ yèn sɔ̃ win tem tonde mìn di u nɑ u kɑ Sɑlomɔɔn bwisin gɑri nɔ. Wee tɛ̃ gɑ̃ɑnu wɑ̃ɑ mini ni nu Sɑlomɔɔ kere.
Wɛrɛkunun wurɑmɑru
(I mɑɑ mɛɛrio Luku 11:24-26)
43 Mɑ Yesu mɑɑ nɛɛ, wɛrɛkunu nù n doonɑ tɔnun min di, nu rɑ n bɔsuwɑ mi gɑ̃ɑnu ku rɑ kpi nu n wɛ̃rɑ yeru kɑsu nu n bie. 44 Yerɑ nu rɑ nɛɛ, nu koo gɔsirɑ nin wɑ̃ɑ yerɔ mìn di nu rɑɑ doonɑ. Nu rɑ wurɑmɛ kpɑ nu deemɑ tɑ wɑ̃ɑ diiru tɑ kurɑre tɑ sɔnde. 45 Kpɑ nu dɑ nu gɑnu nɔɔbɑ yiru kɑsumɑ ni nu ni kɔ̃suru kere kpɑ nu du yɛ̃ro sɔɔ nu n wɑ̃ɑ mi. Mɑ durɔ win wɑ̃ɑ gbiikiru tɑ koo sɑ̃ɑyɑ kɑ sere dɑ̃ɑkiru. Nge mɛyɑ n ko n ko kɑ tɛ̃n tɔn kɔ̃so beni.
Berɑ̀ bɑ sɑ̃ɑ Yesun wɔnɔbu
kɑ win mɛro
46 Sɑnɑm mɛ Yesu u kɑ tɔn wɔru gɑri mɔ̀, wee win mɛro kɑ win wɔnɔbu bɑ yɔ̃ tɔɔwɔ bɑ kĩ bu kɑ nùn gɑri ko. 47 Sɑnɑm mɛyɑ goo nùn sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, wunɛn mɛro kɑ wunɛn wɔnɔbu bɑ yɔ̃ tɔɔwɔ bɑ kĩ bu kɑ nun gɑri ko.
48 Adɑmɑ Yesu u yɛ̃ro bikiɑ u nɛɛ, wɑrɑ nɛn mɛro. Berɑ̀ mɑɑ nɛn wɔnɔbu.