Ebyeégeso Byo Kumusaba Múungu
11
1 Echilo chimo, Yeézu akaba naamusaba Múungu ahaantu bunaanka. No obuchilo yaamazile, oómo wa abaheémba boómwe yaámugaambila, “Íiwe Mukáma, otweégese akazeendele ha kumusaba Múungu, nkokwo Yohana Omubatiza yabeégesize abaheémba boómwe.”2 Yeézu yaábagaambila, “Obuchilo mulaaba nimumusaba Múungu, mugaámbe múti,
‘Isíichwe [owo omwiigulu],
izíina lyáawe likuzibwe.
Obukáma bwáawe bwiíze.
[Okweenda kwáawe kuhikiílizwe,
omuunsi nkokwo omwiigulu.]
3 Otuhe buli bucha ebyookulya byéetu.
4 Otuganyile ebiheno byéetu,
nkokwo néechwe tulikubaganyila áabo abalikutuhénela.
Otaákututa omubileengeso
[náho otuchuúngule no óogwo omuhéni].’ ”
5 Áaho Yeézu yaábagaambila, “Tugaámbe oómo omuliímwe ayina omunywáani woómwe yaamuzaho omwiitúumbi omuchilo, yaámugaambila, ‘Íiwe munywáani! Niinsaba ontiizého emikáate isatu, 6 habwo kuba, munywáani waanze abele ali omuluzéendo, yaahikila owéetu, na tinyina echookulya cho kumúha.’
7 “Náho, munywaaniwe óogwo yaámusubiza, ‘Otaákunyagalaza! Leeba naáchiingile olwíizi! Iinye na abaana baanze twaályaamile ahachitabo na tiínkuhicha kwiimuka no kukuha echiintu choóna chóona.’
8 “Niimbagaambila, nóobu biláaba omuuntu óogwo takwiimuka no kumúha muzeenzíwe omukaate habwo kuba weényini ni munywáani woómwe, naayimuka no kumúha buli chiintu éecho alikweenda habwo kuba munywaaniwe talalekile kumusaba.
9 “Nikwo, neenye niimbagaambila, musábe, na mulyaáhabwa, Mutaábuuze, na mulyaábigwaho, muchiinguze, na mulyaáchiingulilwa. 10 Habwo kuba, buli muuntu óogwo alikusaba, aheébwa. Na buli muuntu óogwo ataábuuza, abigwaho. Na buli muuntu óogwo achiinguza, achiingulilwa.
11 “Ngási, heena omuzéele weéna wéena omuli íimwe, óogwo omwaana woómwe kaálikumusaba eénfwi, naamuha enzóka? 12 Nali omwaana kaálikumusaba ihuli, mazima naamuha kamiína? 13 Habwéecho íimwe, nóobu muli abaheni, nimumanya kubaha abaana béenyu egabo nzima. Mazima! Isíimwe owo omwiigulu naakola kusáaga áaho, naabaha Omwooyo Mutakatíifu áabo abalikumusaba.”
Yeézu Naalégelelwa Nka Nikwo Naategeza Amagala Ga Beelzebuli
(Matayo 12:22-30; Mariko 3:22-27)
14 Echilo chimo, Yeézu akaba naabiínga izimu éelyo elyaamukozile omuuntu oómo kuba omutita. Obuchilo izimu nilimulugáho, yaabaanza kugaambagaamba kaandi. Abaantu, áabo abaabele baliho omuli éezo mbága, baáteenga bwooli.
15 Náho, abaandi omuli áabo baágaamba, “Naabiínga amazimu aha magala ga Beelzebuli,a elikúlu wa amazimu!” 16 Abaandi bakaba nibeénda kumuleengesa Yeézu, baámusaba aboóleke emanyiso kuluga omwiigulu.
17 Náho, habwo kuba Yeézu akamanya ebiteékuzo byáabo, yaábagaambila, “Obukáma bwoóna bwóona, kabulataágana, nibukaambuka. Bityo nyini, éenzu yoóna yóona, keélitaagana, tekuláma. 18 Bityo nyini ni Izimu Elikúlu,b kaliláaba nilyeetaaganisa lyoónyini lyoónka, obukáma bwaályo nibweemeeleláho buta?
“Naababuúza ibúuzo éelyo, habwo kuba nimugaámba nkokwo niimbiínga amazimu ha buhicha bwa Beelzebuli. 19 Mbweenu! Kiindaaba iinye niimbiínga amazimu ha buhicha bwa Beelzebuli, abaheémbac béenyu nábo, nibagabiínga ha buhicha bwo oóha? Habwéecho, áabo nyini nibo balaabachwaázika íimwe. 20 Náho, kábilaaba iinye niimbiínga amazimu ha buhicha bwa Múungu, eyina ensoonga ya nkokwo obukáma bwoómwe bwaáhikile hali íimwe.”
21 Yeézu yaázeendelela kugaamba, “Omuuntu owa amagala ne echikwáato, naayekómya ebiintu bye eéka yoómwe, niho ebiintu byoómwe tibikukumibwaho nibiba no obuhóolo. 22 Náho, omuuntu oóndi owa amagala bwooli, kaáleeza kumutabaalila, no kumusíinga, namwaáka ebikwáato byoómwe éebyo alikutegeza, naayiba byóona ebili omúka, no kubigaba ha báandi.
23 “Buli muuntu óogwo atakwíikililizana neenye óogwo naasiingaangána neenye. Na buli muuntu óogwo atakusuumbya hamo neenye, weényini anaganaga.”
Kusuba Kwi Izimu Aha Muuntu
24 “Obuchilo izimu nilimulugáho omuuntu, nilibuungeéla ahaantu ahoómile, nililoondela ahaantu ho kuhuúmula. No obuchilo nilihabulwa, niligaámba, ‘Mbweenu, niinsuba áaho nyini, omuka owaánze hi naalugile.’ 25 Obuchilo nilihika kaandi áaho, nilisaánga éenzu eshagiile no kutónwa kuzima. 26 Áaho, nilizeénda kuléeta amazimu musaanzu áago gali mábi bwooli kuchila lyoónyini. Áago góona, nigamutáahamo omuuntu óogwo, nigatuúla omuunda yoómwe. Habwéecho ihelezo na akazeendele ko omuuntu óogwo nikaba kaábíiha bwooli kuchila olwaámbele.”
Ni Baáhi Áabo Aboókuba No Omugisa?
27 Obuchilo Yeézu akaba naafumoóla áago, omuumbága ya abaantu, akaba aliho omukazi oómo óogwo ayahamukile ahi iláka liháango, omukumugaambila aáti, “Eina omugisa eenda ya máaha wáawe eyaakuzéele na amabéele áago wayoónkile!”
28 Náho Yeézu yaásubya omukugaamba, “Mmahi! Áabo abalikuhulila echigaambo cha Múungu aha kuchikoondookéla, nibo abeena omugisa!”
Abaantu Nibamusaba Yeézu Emanyiso
(Matayo 12:38-42; Mariko 8:12)
29 Obuchilo embága ya abaantu yaaguma kukóba, Yeézu akagaamba aáti, “Abaantu bo luzáalo óolu na abazilwa bwooli! Nibaansaba emanyiso, náho tibakuháabwa emanyiso choónka emanyiso éezo zo mwa Yona, omubáasi. 30 Habwe ensoonga, keélaaba Yona akaba ali emanyiso ha baantu be echikaali cha Ninawi, bityo nikwo Omwaana wo Omuuntu nawe, alyáaba emanyiso ha baantu bo luzáalo óolu.
31 “Echilo cho omuchwaáziiko, omukámakazi wo olubazu lwa Nyakaziinzakazi naayimeelela, na naabachwaáziika abaantu bo luzáalo óolu. Habwo kuba, omugole óogwo, akazeenda oluzeendo kuluga éensi za ahala bwooli, abone kuhulila ebigaambo bye ensoonga za Selemani. Kási, áaha nyini aliho oómo óogwo ali mukúlu kuchila Selemani!
32 “Kaandi, echilo cho omuchwaáziiko abaantu be echikaali cha Ninawi nábo, nibeemeelela, no kuchwaáziika abaantu bo luzáalo óolu. Habwo kuba, abaantu áabo ba Ninawi, obuchilo Yona yaabagaambiile echigaambo cha Múungu, ahonyini baahuúngama ebiheno byáabo. Kási, áaha nyini aliho oómo óogwo ali mukúlu kuchila Yona!”
Olumuli Lwo Omubili
33 “Taliho omuuntu óogwo alikwáacha olumuli, akaluta aheéselekile, nali akaluswéekelela ne echitukulu. Náho naaluta halugulu ya akakóondo, kuba obuchilo abaantu nibazamo muliínya, babone kuleeba ha cheengéezi éecho.
34 “Na améeso gáawe, ni nko olumuli lyo omubili. Kagalikuba gali mazima, omubili gwaawe gwóona gwiizwíile echeengéezi. Náho, améeso gáawe kagalikuba gali mábi, omubili gwaawe gwiizwíile ensiimbaazi. 35 Habwéecho, oyekomye nkokwo mazima oyinacho echeengéezid omugati yaawe. Otaákuba ne ensiimbaazi óomwo! 36 Habwo kuba, nkokwo omubili gwaawe gwóona gwíina echeengéezi chiteena ensiimbaazi yoóna yóona, gulaamwéeka, nko olumuli nilukumulíkila.”
Yeézu Naahanuuza Abafalisayo Na Abeégesa Be Ebilagilo
(Matayo 23:1-36; Mariko 12:38-40; Luka 20:45-47)
37 Yeézu káyaabeele achaágaamba éebyo, Omufalisayoe oómo yaámwaangisa ha byookulya omúka yoómwe. Yeézu yaataahámo, yeékala haluhélo. 38 Omufalisayo óogwo, yaabona nkokwo Yeézu takanaabile yaálya ebyookulya, yaásobelwa bwooli.
39 Náho, Omukáma yaámugaambila, “Íimwe Abafalisayo, mweéza echikóombe no olutemele ahéelu. Náho omuli íimwe, emyóoyo eyizwíile obunyagiilizi no obubi. 40 Íimwe basilu! Óogwo ayaahaangile ahéelu, ngási talahaangile omuunda kaandi? 41 Habwéecho, mweéyoze omuunda yéenyu ha kusuumbuusa abahabi ebyookubazúna, niho ebiindi byóona omuli íimwe nibiba byaáyezwa.
42 “Nimwiilóoko íimwe, Abafalisayo! Nimumusoholeza Múungu echinogóka che kumi cha buli chinogoka che ebyookulya, nko omwoonyo, ebituungulu, ne ebiindi biindi, náho timukusáaswa obuteéka bwoómwe Múungu, timukumweenda weényini! Ni lwaampaka kumsoholeza ezáaka éezo, obuteebwa amagaambo áago agáandi.
43 “Nimwiilóoko íimwe, Abafalisayo! Nimweénda kwíikalila ebitébe bya abakulu omuunzu ze emikobo ya Múungu, nimweénda kwaángaluchwa ahi isima omumagulilo. 44 Nimwiilóoko íimwe! Muli nke eémbi éezo zitakubonekana nke ebitúuro, éebyo abaantu balikubilibatila halugulu batéena kubimanya.”
45 Ahonyini, omweégesa oómo we ebilagilo yaámugaambila Yeézu, “Mweégesa, obuchilo noogaámba amagaambo áago, nootuzuma ne éechwe hamo.”
46 Yeézu yaámusubiza, “Néemwe abeégesa be ebilagilo, nimwiilóoko géenyu! Nimubatweéka abaantu emigugu elikuleméela. Ne éemwe, timukubahwéela kuziímucha noobu halukumu! 47 Nimwiilóoko íimwe! Nimwoombéka ebitúuro bizima ha babáasi, náho abaantu áabo babeésile ababáasi áabo, nibo baguúku béenyu! 48 Habwéecho, nimwaatula nkokwo nimwiikiliza áago gi baguúku béenyu baakozíle. Habwo kuba boónyini bakabéeta ababáasi áabo, néemwe nimwoombékela ebitúulo byáabo.
49 “Habwéecho Múungu, aha ensoonga zoómwe akagaamba aáti, ‘Leeba, niimbasiindikila ababáasi ne entumwa. Náho, nibabeéta omuli áabo, na nibabáagalaza abaandi.’ 50 Habwéecho, abaantu bo oluzáalo óolu nimuchwaaziíkwa habwo kuseeswa kwe enságama za ababáasi bóona áabo baayisilwe, kuluga ahabubaandizo bwe éensi. 51 Kubaandiza enságama yo mwa Hábeeli, kuhika enságama yo mwa Zakariya,f óogwo akeetilwa ahagáti yi itaámbilo lyo kusoholeza ne éenzu ahatakatíifu ha Múungu, nimuchwaaziíkwa habwa byóona.
Itaámbilo lyo kusoholeza echitáambo omuunzu ya Múungu (11:51)
52 “Nimwiilóoko íimwe, abeégesa be ebilagilo! Mwaaseleka óolwo olufuunguluzo lwo olwíizi, aaho kuhiíngula, abaantu baakaábonesíze kumumanya Múungu, néemwe imweényini, timwaátaahamo. Na áabo bakaba nibeénda kuzamo omugati, mwaábaangila.”