MATHAYO
Mantû ma îbuku rîrî
Îbuku rîrî rîandîkirwe i Mathayo, ûmwe wa arutwa bara ba Yiesû îkûmi na baîrî. Kaîrî eetagwa Rawi. Mathayo akîîya gûtuîka mûrutwa wa Yiesû aarî mûrûngithia ûgooti (thooma 9:9-13).
Kûrî na ûkûûyî bwa kûgana bwa gûtwonia Mathayo akîandîka mantû ma Yiesû aandîkaga mathoomwa n'Ayaundi ta we. Kîrî aandîki bara bangî ba *Kîrîîkanîro Kîîyerû, Mathayo n'we agweteete mantû maingî ma *Kîrîîkanîro Gîîkûrû. Ataranîîtie rûrîîyo rwa baYiesû mwanka aakinyîîra Îburaîmu, îthe wa mûgongo wa Ayaundi (thooma 1:1-17). Mathayo akinyîîrîîtie mûno kuuga Yiesû n'we “Mwana wa Ndaundi” (thooma 9:27; 12:23; 21:9). Ndaundi aarî ûmwe wa anene ba Ayaundi. Mathayo natûmîrîte ngerekano inyingî kûringana na wîthîre bwa Ayaundi. Kwa ngerekano, eetîîte ûnene bwa Ngai “ûnene bwa îgûrû.”
Îndî amwe na kwîgua Mathayo akîandîka îbuku rîrî n'Ayaundi aandîkagîra, nacookeete auga atî, ntheto îmbega ya Yiesû Kîrîstû n'îbatîîrue îtûmîîrua kinya kîrî bara batarî Ayaundi. Mûthiani wa îbuku rîrî, Mathayo naandîkîîte bûra Yiesû eerire atûmwa baake atî, bariûnge nthîgûrû yonthe batûmîîrie ntheto îmbega (thooma 28:18-20).
Gîtûmi kîongwa kîa Mathayo kwandîkîra Ayaundi îbuku rîrî i kûboonia Yiesû n'we Mesia ûra Ngai aabeete wîrane abeera akabatûmîra arî Mwonokia. Na kwonania Yiesû n'we Mwonokia ûra Ayaundi beerîgîîrîîte, Mathayo noonanîîtie bûra mûtûûrîre wa Yiesû na mantû mara aarûthire maingiirie bûra Kîrîîkanîro Gîîkûrû kiugîîte. Kwa ngerekano thooma 1:22-23 îgûrû rîa gûciarwa kwa Yiesû i mwarî ataamaama na muntû mûrûme.
Kûringana na ûrutani bûra bûrî gûkû, nwa tûgaanie îbuku rîrî icuncî bitaano. Gîcu. 5-7, 10, 13, 18, 24-25. Icuncîîni bibu bingî, Mathayo aandîkîîte bûra ntûmîîri ya Yiesû yakari. Îndî mûno mûno, aandîkîîte biama bira Yiesû aaringire, gûciarwa na kûûragwa gwake.
Gwookubî îbuku rîrî rîkari ûûgû:
Gûciarwa kwa Yiesû na wana bwake (1:1-2:23)
Ngûgî ya Njoana Mûbaatithania (3:1-12)
Kûbaatithua na kûgerua kwa Yiesû (3:13-4:11)
Yiesû aanjîîria gûtambia rûtheto Gariiri (4:12-25)
Ûrutani bwa Yiesû arî kîrîmaani (5:1-7:29)
Yiesû aaringa biama mwanya mwanya (8:1-9:38)
Yiesû aatûma atûmwa baake îkûmi na baîrî (10:1-42)
Mantû mangî mara Yiesû aarûthire Gariiri (11:1-12:50)
Ngerekano ira Yiesû aatûmîîre kûrutana bûra ûnene bwa Ngai bûkari (13:1-58)
Mantû mara Yiesû aarûthire gûntû mwanya mwanya (14:1-16:20)
Mantû ma mûthia mara Yiesû aarûthire Gariiri (16:21-18:35)
Yiesû aatambia rûtheto Njundea (19:1-20:34)
Mantû mara Yiesû aarûthire Njerusaremu kiumiani kîa mûthia (21:1-23:39)
Bûra gûgaakara mûthiro wakara gûkinya, na bûra gûgaakara ntugû îra antû bakaagiitîrwa îgamba (24:1-25:46)
Yiesû aakwa maguta mbayo (26:1-13)
Yiesû aagwatwa, aagambithua, aambwa mûtharabaani (26:14-27:66)
Kûriûka kwa Yiesû na bûra eerire atûmwa baake atî, batambie ntheto îmbega nthîgûrû yonthe (28:1-20)