NJEREMIA
Mantû ma îbuku rîrî
Ntûmwa cia ûroria cia îbuku rîrî ciaumîîre kagiitaani ka mîanka mîrongo îna kuuma 627 mwanka 586 MKA. Njeremia i ta aatûûraga kagiitaani kamwe na Sefania na Abakuku. Aarî mûthînjîri wa Ngai wa rûrîîyo rwa Irikia, îndî Ngai amwîta atuîka kîroria, mwîto ûra Njeremia aang'ang'anire nau ûtûûro bwake bunthe mwanka akuîra Miisiri arî ûkombooni. I Mbaruku aandîkire maûroria Njeremia akîmwîraga mo. Ntûmwa inu itaandîkwa na mûtaratara.
Îbuku rîrî nwa rîgaanue icuncî bithanthatû: 1. Gwîtwa kwa Njeremia (Gîcu. 1). 2. Kûgambithua kwa Njunda (Gîcu. 2-25) 3. Mantû mara maakarîkire ûtûûrooni bwa Njeremia (Gîcu. 26-38) 4. Kûgwa kwa Njerusaremu na maumithio maaku (Gîcu. 39-45) 5. Kûgiitîrwa îgamba kwa mîgongo îmîgeni (Gîcu. 46-51) na 6. Rwaria rwa mûthia îgûrû rîa kûgwa kwa Njerusaremu, kwînyangua kwa Nyomba ya Ngai na gûtaîgwa gwa antû ruungu rwa mûnene Nebukandinesa (Gîcu. 52). Ti rîonthe kûmenyekaga bwega rîra Mwathani akwaria kana rîra Njeremia akwaria wee wengwa kana rîra akweyana ntûmwa ya Ngai îndî atakuumbûra bwega.
Kuuma kîambîrîria Njeremia n'ageragia kwoneeria antû bûra baûmba kûrigîîria anthû baao bagîtûmagîra into biao, njûûrî yao, kana ndiini yao. Ngûgî yake yaarî gwîta antû beerira, ngûgî îra aarutire na kwîrutanîria na wendo bûûnene, wana wegua antû i baamûmeneerie na bamûnyamaaria. Kwerekereete mûthiani wa Ngûgî yake n'egiirue arî na kîeba kîînene atî mamwe ma ûroria bwake imaûyûrire.
Moororia maingî ma Njeremia marîoroota mbere kagiita kara Ngai akaarikithia kîrîîkanîro kîîyerû na antû baake. Akaandîka watho bwake nkorooni ciao kaingo kûrûtha kwenda gwake gûgaatuîka gîntû gîa nkoro bantû a mawîthîre ma nja. Ntûmwa ya Njeremia i ntûmwa kinya ya wîrîgîîro. Wana wegua Isiraeri n'îregeete Ngai, Ngai atiregeete antû baake. N'aigîîte wîrane bwa kûbeegîîrua kîao kaîrî na kûboonokia kuumania na kwînyangua cwe.
Gwookubî îbuku rîrî rîkari ûûgû:
Gwîtwa kwa Njeremia (1:1-19)
Moororia magiita ma wathani bwa Njosia, Njeoyakimu, Njeoyakini na Sendekia (2:1-25:38)
Mantû mara maakarîkire ûtûûrooni bwa Njeremia (26:1-45:5)
Moororia îgûrû rîa mîgongo (46:1-51:64)
Kûgwa kwa Njerusaremu (52:1-34)