12
Pasal saga Magtutungguꞌ ma Kabbun Anggul
1 Manjari anagnaꞌ si Isa amissala kissa paralilan. “Aniyaꞌ,” yukna, “dakayuꞌ aꞌa tag-tanaꞌ bay ananom bahan anggul ma kabbunna. Bay nilikus eꞌna maka ād, bay kinaliꞌan lowang pagpꞌggaꞌan buwaꞌ anggul panaluran boheꞌna. Nihinang isab eꞌna dakayuꞌ balung-balung alanga pamantawan. Puwas eꞌ bay patungguꞌanna kabbun inān ma saga aꞌa magtutungguꞌ boꞌ yampa iya atulak ni lahat saddī. 2 Taꞌabut paꞌin musim pagpusuꞌ buwaꞌ anggul eꞌ, sinohoꞌ eꞌ tag-dapu kabbun inān dakayuꞌ sosohoꞌanna pehēꞌ ni saga aꞌa magtutungguꞌ angāꞌ bahagiꞌna. 3 Sagōꞌ pagtꞌkka sosohoꞌan itu, sinaggaw iya magtūy eꞌ aꞌa magtutungguꞌ. Niraplosan iya eꞌ sigām boꞌ yampa pinapoleꞌ ma halam aniyaꞌ tabowana. 4 Puwas eꞌ aniyaꞌ sosohoꞌan saddī pinapehēꞌ eꞌ tag-kabbun inān. Jari in sosohoꞌan dakayuꞌ itu kinakal ma kōkna eꞌ saga magtutungguꞌ. Nihalipulu isab iya. 5 Puwas eꞌ anohoꞌ na isab tag-dapu inān dakayuꞌ sosohoꞌan saddī pehēꞌ, ati pinapatay eꞌ sigām. Aheka giꞌ isab sosohoꞌan bay pinabeyaꞌ, sagōꞌ ya du sigām nilaꞌat eꞌ saga aꞌa magtutungguꞌ inān. Kaseheꞌ bay niraplosan, kaseheꞌ bay pinapatay. 6 Luwal du anak tag-dapu ya takapin, ya anakna lꞌlla kalasahanna. Jari itu, ma damuli katapusan, bay sohoꞌna pehēꞌ anakna lahasiyaꞌ itu. Yukna ma deyom pikilanna, ‘Tantu pinagaddatan anakku itu eꞌ saga tungguꞌ heꞌ.’ 7 Sagōꞌ pagꞌndaꞌ saga tungguꞌ ma anak tag-kabbun itu, magtūy sigām magisun. Yuk sigām, ‘Ya na koꞌ ilu anak tag-dapu. Sūng kitam, papataytam iya boꞌ taꞌāꞌtam tanaꞌna.’ 8 Manjari sinaggaw iya eꞌ sigām, boꞌ binonoꞌ maka tinimanan patayna paluwas min likusan.
9 “Na,” yuk si Isa, “ai bahāꞌ nihinang eꞌ tag-dapu kabbun? Tantu du iya pinaꞌan amapatay saga aꞌa magtutungguꞌ heꞌ ati patungguꞌanna tanaꞌna ma aꞌa saddī.” 10 Atilaw iya ni saga aꞌa inān, “Halam bahāꞌ tabassabi deyom Kitab, ya yuk-i,
‘In batu bay tasulak eꞌ saga aꞌa maghinang lumaꞌ,
ya kinabāꞌ halam aniyaꞌ gunana,
ya na inaꞌan batu aheya toꞌongan kalagihanna.
11 Hinang Tuhan koꞌ inān, landuꞌ ahāp ma pangꞌndaꞌ kami.’ ”
12 Tahati eꞌ saga nakuraꞌ Yahudi inān in sigām ya pinaꞌandigan eꞌ si Isa, angkan iya arak sinaggaw eꞌ sigām. Sagōꞌ halam kalanduꞌan sabab tināw sigām ma kahekaꞌan saga aꞌa, ya poꞌon angꞌbba min iya saga pagnakuraꞌan inān boꞌ alaꞌan minnēꞌ.
Pasal Pagbayad Sukay ni Parinta
13 Na, aniyaꞌ pinapehēꞌ ni si Isa saga Parisi maka saga bebeyaꞌan si Herod. Sinōꞌ sigām atilaw iya pahāp boꞌ supaya tajallat ma panambungna. 14 Jari itu pehēꞌ sigām ahꞌlling ni si Isa, yuk-i “Tuwan Guru, kataꞌuwan kami in kaꞌa apoteꞌ asal ataynu. Mbal ka tināw sinoway eꞌ sai-sai sabab saliꞌ du bowahannu ma aꞌa kamemon. Bꞌnnal sadja pamanduꞌnu pasal kaul-piꞌil ya kinabayaꞌan eꞌ Tuhan. Na, bang ma kaꞌa, bang kita gantaꞌ amayad sukay ni parinta Rōm ya ma deyoꞌan Sultan Mahatinggi, langgalta bahāꞌ saraꞌ agamatam? Wajib kita amayad atawa mbal?”
15 Sagōꞌ kinataꞌuwan asal eꞌ si Isa kapagnahuꞌ-nahuꞌ sigām, angkan yukna, “Angay kam bilahi anganjallat aku ma bissalaku? Bowahinbi aku dakayuꞌ sīn tibuꞌuk boꞌ talilingku.”
16 Binowahan iya dakayuꞌ pisita ati tilawna sigām, yukna, “Pattaꞌ sai maka ōn sai ma sīn itu?”
“Pattaꞌ Sultan Mahatinggi maka sulatna,” yuk sambung sigām.
17 “Na!” yuk si Isa. “Sukuꞌ sultan koꞌ itu, angkan pamayarunbi ni iya. Damikiyanna ai-ai sukuꞌ Tuhan, tukbalinbi isab ni Tuhan.” Ainu-inu magtūy saga aꞌa inān ma si Isa.
Pasal Kallum Balik ma saga Aꞌa Magpatayan
18 Puwas eꞌ aniyaꞌ pinaꞌan ni si Isa saga aꞌa Saddusi, daginis agama Yahudi ya magpinaꞌin halam aniyaꞌ allum pabīng ma llaw damuli. Atilaw sigām ma si Isa, yuk-i, 19 “Tuwan Guru, aniyaꞌ saraꞌ bay pangꞌbba kitam eꞌ si Musa pasal aꞌa amatay ma halam taga-tubuꞌ. In baluna subay niāꞌ hꞌnda eꞌ siyalina boꞌ supaya aniyaꞌ anak binista tubuꞌ min aꞌa bay amatay heꞌ. 20 Na,” yuk sigām, “aniyaꞌ bay pituꞌ lꞌlla magdanakan. Maghꞌnda siyaka heꞌ sagōꞌ amatay ma halam taga-anak. 21 Jari baluna heꞌ niāꞌ hꞌnda eꞌ siyali pasunuꞌ ati amatay isab iya ma halam taga-anak. Damikiyanna isab siyali katꞌlluna. 22 Papuꞌutta na, in pituꞌ magdanakan bay makahꞌnda ni dakayuꞌ du dꞌnda heꞌ, boꞌ amatay sigām kamemon ma halam taga-anak. Ma katapusanna amatay isab dꞌnda. 23 Na, Tuwan,” yuk sigām, “bang taꞌabut llaw pagpakallum pabalik saga aꞌa magpatayan, hꞌnda sai bahāꞌ dꞌnda heꞌ? Sabab bay iya taꞌāꞌ hꞌnda eꞌ sigām kapituꞌ magdanakan.”
24 Anambung si Isa ma sigām, yukna, “Ya angkan kam asāꞌ sabab mbal kataꞌuwanbi bang ai ma deyom Kitab, maka mbal kataꞌuwanbi kosog kawasa Tuhan. 25 Sabab bang manusiyaꞌ itu pinakallum na min kamatay, makasaliꞌ du kitam ni bangsa malaꞌikat ma deyom sulgaꞌ sabab mbal na maghꞌnda-hꞌlla. 26 Na, ya pasal isab saga aꞌa pinakallum pabīng min kamatay, kilāku halam tabassabi ma deyom Kitab si Musa, ya pasal poꞌon puhung arokot. Yuk Tuhan ma iya, ‘Aku ya Tuhan disi Ibrahim, si Isaꞌak maka si Yakub.’ 27 Tuhan itu,” yuk si Isa, “pagtuhanan asal eꞌ saga aꞌa allum, nggaꞌi ka eꞌ aꞌa magpatayana. Aheya pahāp kasāꞌanbi ilu!”
Panohoꞌan ya Katapusan Aheya
28 Na, aniyaꞌ mainaꞌan dakayuꞌ guru saraꞌ agama, ati takalena pagbissala si Isa maka saga Saddusi heꞌ. Tapikilna paꞌin, ahāp panambung si Isa ma sigām, pasekot iya ni si Isa atilaw, yukna, “Ya ingga panohoꞌan Tuhan ahalgaꞌ min kamemon?”
29 Yuk si Isa, “Muna-muna panohoꞌan ītu: ‘Pakale kam bangsa Israꞌil! Ya Panghūꞌ pagtuhanantam dakayuꞌ du. 30 Wajib kam alasa toꞌongan ma Tuhan. Ya lasabi ma iya subay min deyom ataybi, min panahuꞌanbi, min deyom tawhidbi, maka min kosogbi.’ 31 Ya na itu panohoꞌan karuwana, ya yuk-i, ‘Wajib kam alasahan pagkahibi manusiyaꞌ buwat eꞌbi alasahan baranbi’. Halam aniyaꞌ panohoꞌan makaliyu min duwa panohoꞌan itu.”
32 “Taluwaꞌ, Tuwan Guru,” yuk guru inān ni si Isa. “Bꞌnnal ya yuknu ilu. In Tuhantam dakayuꞌ du, halam aniyaꞌ saddī min iya. 33 Maka manusiyaꞌ itu wajib alasa ma Tuhan min deyom atayna maka min deyom tawhidna maka min kosogna. Wajib isab iya alasahan pagkahina manusiyaꞌ buwat eꞌna alasahan baranna. Ahalgaꞌ panohoꞌan karuwa itu, wajib binogbogan labi giꞌ min hinang panukbal susumbaliꞌan atawa lalabotan indaginis ni Tuhan.”
34 Taꞌndaꞌ paꞌin eꞌ si Isa kalalom pangitaꞌu aꞌa inān anambung buwattēꞌ, angkan yukna ma iya, “Kaꞌa ilu asekot ni pagparintahan Tuhan.” Puwas eꞌ halam aniyaꞌ makatawakkal atilaw ma si Isa minsan ai na.
Panilaw Pasal Al-Masi
35 Manjari itu, hinabu paꞌin si Isa amanduꞌ ma deyom langgal pagkulbanan, aniyaꞌ panilawna, yukna, “Angay saga guru saraꞌ agama magpinaꞌin pasal Al-Masi in iya tubuꞌ sultan Daꞌud? 36 Sabab si Daꞌud baranna bay magkallam, waktu kapagbayaꞌ Rū Sussi ma iya. Buwattitu bay pagkallamna heꞌ:
‘Bay angabtang Tuhan ni Panghūꞌku, yukna,
Daiꞌ ka aningkōꞌ ma bihingku kowan,
ati bowaku palbantahannu tatauꞌ ma deyoꞌ pād-tapeꞌnu.’
37 Na,” yuk si Isa, “pagka Al-Masi niōnan Panghūꞌ eꞌ si Daꞌud, tantu iya nggaꞌi ka hal panubuꞌ si Daꞌud.”
Pagbandaꞌ si Isa Pasal saga Guru Saraꞌ Agama
Manjari landuꞌ aheka aꞌa kinōgan akale ma si Isa. 38 Yukna ma pamanduꞌna, “Halliꞌinbi saga guru saraꞌ agama, ya tagihan maglunsul magpamakay juba atahaꞌ. Tagihan isab sigām nihulmat bang ma mairan. 39 Bang sigām ma deyom langgal bilahi pinatingkōꞌ ma tingkōꞌan bangsahan. Ya du bang sigām ma pagjamuhan, subay paningkōꞌan ya tinauꞌan aꞌa alanga. 40 Niꞌinyaya eꞌ sigām saga balu dꞌnda supaya taꞌāꞌ lumaꞌ sigām, maka pinatahaꞌ eꞌ sigām sambahayang sigām paglaku-laku in sigām bal-iman. Angkan pinalabi kabinasahan sigām ma ahirat.”
Pasal Sīn ya Panukbal eꞌ Balu Dꞌnda
41 Na, aningkōꞌ paꞌin si Isa ma deyom langgal, ma anggopan tuꞌung pangahūgan sīn pagjakat, angꞌndaꞌ-ngꞌndaꞌ iya ma saga aꞌa magpangahūg sīn pagjakat sigām. Aheka aꞌa dayahan waꞌi angahūg pilak aheka. 42 Manjari aniyaꞌ pinaꞌan dakayuꞌ dꞌnda balu, miskin toꞌongan, angahūg duwa unud sīn, halgaꞌna dakayuꞌ unud sīn tumbaga. 43 Sakali sinohoꞌ eꞌ si Isa saga mulidna patimuk ni iya boꞌ yukna ma sigām, “Bꞌnnal ya pamissalaku ni kaꞌam itu, ya duwa unud sīn tahūg eꞌ dꞌnda miskin itu ahalgaꞌ giꞌ min pilak kamemon ya nihūg eꞌ kaseheꞌan. 44 Sabab kaseheꞌan inān bay amuwan min altaꞌ sigām manglabi-labihan. Saguwāꞌ dꞌnda itu, minsan iya miskin, bay pamuwanna sīn kamemon ya arak pamꞌllina napakana.”