5
Kahāpan Sabꞌnnal-bꞌnnal
1 Manjari pagꞌndaꞌ paꞌin si Isa ma manusiyaꞌ sikatimukan inān, patukad iya ni bīd boꞌ aningkōꞌ mahēꞌ. Pinaꞌan ni iya saga mulidna, 2 ati anagnaꞌ iya amanduꞌ ma sigām, yuk-i,
3 “Aheya kahāpan ma sasuku kataꞌuwanna
halam aniyaꞌ pasangdolanna saddī min Tuhan,
sabab tantu aniyaꞌ okomanna ma pagparintahan Tuhan.
4 Aheya kahāpan sasuku magkarukkaꞌan,
sabab pinahantap pangatayanna eꞌ Tuhan.
5 Aheya kahāpan sasuku areyoꞌ pangatayanna,
sabab makataimaꞌ iya pusakaꞌ min Tuhan.
6 Aheya kahāpan sasuku magmatayan itikad abontol,
sabab karūlan iya eꞌ Tuhan.
7 Aheya kahāpan sasuku maꞌaseꞌ ma kaseheꞌanna,
sabab ya du iya kinaꞌaseꞌan eꞌ Tuhan.
8 Aheya kahāpan sasuku apoteꞌ atayna tudju ni Tuhan,
sabab makapagꞌndaꞌ du iya maka Tuhan.
9 Aheya isab kahāpan sasuku amapagsulut ma saga pagkahina,
sabab kaōnan iya anak Tuhan.
10 Aheya isab kahāpan sasuku nilaꞌat ma sabab pameyaꞌna ma kabayaꞌan Tuhan,
sabab aniyaꞌ okomanna ma pagparintahan Tuhan.
11 “Aheya isab kahāpanbi bang kam gantaꞌ niudjuꞌ maka pininjalaꞌ, maka bang kam nilimut nggaꞌi ka bꞌnnal ma sabab pameyaꞌbi ma aku. 12 Subay kam akōd toꞌongan bang buwattēꞌ, sabab tantu du aheya tungbasbi ma deyom sulgaꞌ. Buwattēꞌ isab bay paminjalaꞌ ma saga nabi ya bay ma dunya itu ma masa awal eꞌ.”
Asin maka Sawa
13 Amanduꞌ lagiꞌ si Isa, yuk-i, “Kaꞌam bebeyaꞌanku dalil asin ma bangsa manusiyaꞌ. Sagōꞌ bang asin itu magtinuꞌ na, halam aniyaꞌ pamabalik nanamna. Halam aniyaꞌ kagunahanna, hal tinimanan boꞌ pinaggiꞌikan eꞌ aꞌa.
14 “Kaꞌam ilu dalil sawa pamasawa bangsa manusiyaꞌ. Bang aniyaꞌ kalumaꞌan patꞌnnaꞌ ma diyataꞌ būd, taꞌndaꞌan di-na du. 15 Halam aniyaꞌ anūꞌan palitaꞌan boꞌ turunganna maka undam, sagōꞌ pinatꞌnnaꞌ ma diyataꞌ patꞌnnaꞌanna boꞌ amuwan sawa ma sasuku ma deyom lumaꞌ. 16 Buwattēꞌ du isab kam, subay kam amuwan sawa ma pagkahibi manusiyaꞌ. Hatina subay taꞌndaꞌ kahinanganbi ahāp eꞌ aꞌa kaseheꞌ, boꞌ sigām tabowa ananglitan Mmaꞌbi ma sulgaꞌ.”
Saraꞌ si Musa maka Kamaksuranna
17 “Daꞌa kam maghimangkan saga aku piꞌitu amapasan saraꞌ ya bay pangꞌbba eꞌ si Musa, maka panduꞌ bay min kanabi-nabihan. Ya gawiku piꞌitu subay pahatiku pasal saraꞌ heꞌ bang ai kamaksuranna toꞌongan. 18 Hakaꞌanta kam toꞌongan: satꞌggol masi langit maka dunya itu, halam du aniyaꞌ kinulangan min saraꞌ itu minsan laꞌa hal dambatang sulatna maka balisna. Subay asampulnaꞌ kamemon boꞌ yampa pahalam kapūsanna. 19 Angkan sai-sai angalanggal saraꞌ itu minsan laꞌa hal ma karikiꞌan, maka bang bidjakanna seheꞌna ameyaꞌ ma iya angalanggal, aꞌa inān areyoꞌ toꞌongan ma deyom pagparintahan Tuhan. Sagōꞌ sai-sai ya ameyaꞌ ma saraꞌ sampay amanduꞌan seheꞌna subay ameyaꞌ, alanga du iya ma deyom pagparintahan Tuhan. 20 Sagōꞌ hakaꞌanta kam, mbal kam makasōd ni deyom pagparintahan Tuhan bang mbal palabi kaꞌadilanbi min kaꞌadilan saga Parisi maka saga guru saraꞌ agama.”
Pasal Pamapatay Pagkahi Manusiyaꞌ
21 “Bay na takalebi panohoꞌan ma saga aꞌa ma masa awal eꞌ, ya yuk-i, ‘Wajib kam daꞌa amapatay pagkahibi manusiyaꞌ. Sai-sai amapatay pagkahina pinatꞌnnaꞌan hukuman.’ 22 Sagōꞌ buwattitu na pamanduꞌku ma kaꞌam: sai-sai angastol ma pagkahina subay nihukum. Maka sai-sai angōn ‘dupang’ ma seheꞌna subay binowa ni Tumpukan Maghuhukum.a Sai-sai isab amahꞌllingan pagkahina, yukna, ‘Ē! Babbal ka! Halam aniyaꞌ pūsnu!’ Piligdu aꞌa inān pinalabay min api nalkaꞌ. 23 Angkanna, bang ka gantaꞌ ma deyom langgal song anukbal ai-ai ni Tuhan, boꞌ taentomnu aniyaꞌ pagkahinu apꞌddiꞌ atayna ma kaꞌa, 24 mailuhun lagiꞌ panukbalnu ati pasaꞌut ka ni pagkahinu inān maghāp maka iya dahū boꞌ yampa ka pabīng angungsuran panukbalnu ni Tuhan.
25 “Abila ka tinuntutan eꞌ aꞌa boꞌ tinꞌkkahan ni saraꞌ, bowahun iya magsulut ma halam giꞌ makatampal ni saraꞌ. Sabab bang kam mbal magsulut dahū, tinꞌkkahan ka ni huwis, ati niꞌndeꞌan ka eꞌ huwis ni saga pulis boꞌ niꞌisi ni deyom kalabusu. 26 Jari kaꞌddasan ka mainaꞌan. Subay puwasannu bay kataksilannu kamemon boꞌ yampa ka makaluwas minnēꞌ.”
Pasal Pangaliyu-lakad
27 “Bay na takalebi panohoꞌan ītu, ya yuk-i, ‘Wajib kam daꞌa angaliyu-lakad ni nggaꞌi ka pagholaꞌbi.’ 28 Sagōꞌ buwattitu na pamanduꞌku ma kaꞌam: sai-sai angꞌndaꞌ ni dꞌnda maka eꞌna anganapsuhan iya, aꞌa inān katōngan dusa sabab makalanduꞌ na iya angandusa ni dꞌnda heꞌ ma deyom pikilanna. 29 Bang matanu kowan gantaꞌ amowa kaꞌa magdusa, subay paggatun. Gom lagiꞌ lugitnu matanu ilu boꞌ tinimanan. Ahāp lagiꞌ abuta matanu dambilaꞌ, bang paꞌin daꞌa nilarukan katibuꞌukannu ni deyom nalkaꞌ ma ajukup matanu karuwambilaꞌ. 30 Damikiyanna isab bang tangannu kowan gantaꞌ amowa kaꞌa magdusa, paggatun. Gom lagiꞌ pinukulan dambilaꞌ tangannu boꞌ tinimanan. Ahāp lagiꞌ apukul dambilaꞌ tangannu, bang paꞌin daꞌa nilarukan katibuꞌukannu ni deyom nalkaꞌ ma ajukup tangannu karuwambilaꞌ.”
Pasal Pagtiman Aꞌa Maglakibini
31 “Aniyaꞌ isab bay panohoꞌan saraꞌ, ya yuk-i, ‘Sai-sai animanan hꞌndana subay iya amuwan pagpasahan.’ 32 Sagōꞌ buwattitu na pamanduꞌku ma kaꞌam: sai-sai animanan hꞌndana ma halam aniyaꞌ sababanna, ma halam du bay angaliyu-lakad min iya, taga-dusa lꞌlla inān ma hꞌndana heꞌ. Sabab bang dꞌnda heꞌ aminda hꞌlla, taga-dusa iya angaliyu-lakad min hꞌllana tagnaꞌ. Maka dusahan isab lꞌlla angahꞌnda dꞌnda inān.”
Pasal Pagsapa
33 “Bay na takalebi isab panohoꞌan ma saga aꞌa masa awal eꞌ, ya yuk-i, ‘Wajib kam daꞌa magputing bang bay makasapa. Wajib isab sinuhul bang aniyaꞌ najalbi ni Tuhan.’ 34 Sagōꞌ buwattitu na pamanduꞌku ma kaꞌam: daꞌa kam magsapa. Daꞌa sibahatunbi sulgaꞌ pagsapahanbi sabab paningkōꞌan Tuhan koꞌ inān. 35 Daꞌa sibahatunbi dunya sabab patꞌkkaran tapeꞌna. Sampay daꞌira Awrusalam, daꞌa sibahatunbi isab sabab sukuꞌ Tuhan, ya Sultan Mahatinggi. 36 Minsan kōkbi, subay mbal sibahatbi pagsapahanbi sabab nggaꞌi ka kaꞌam ya bay amapanjari. Minsan dalamba buꞌunbi mbal kapindahanbi walnaꞌna ni ettom atawa ni poteꞌ. 37 Bang kam angahoꞌ, subay ahoꞌ sadja, bang kam maginꞌmbal, subay mbal sadja. Ai-ai pamasugpatbi saddī minnēꞌ, min saitan patilaꞌatun koꞌ itu.”
Pasal Pamalos
38 “Bay na takalebi panaraꞌ, ya yuk-i, ‘Bang aniyaꞌ amakaꞌat dambilaꞌ mata seheꞌna subay binalosan pinakaꞌat dambilaꞌ matana. Damikiyanna bang aniyaꞌ angalutu empon seheꞌna subay binalosan nilutu emponna.’ 39 Sagōꞌ ya na itu pamanduꞌku ma kaꞌam: daꞌa kam amalos bang aniyaꞌ makarusa ma kaꞌam. Abila aniyaꞌ aꞌa anampak baihuꞌnu dambilaꞌ, patampalun isab dambilaꞌ panampakanna. 40 Abila aniyaꞌ gantaꞌ anuntutan kaꞌa boꞌ niamuꞌ multa kamisitanu, pamuwanun ma iya sampay badjuꞌnu. 41 Abila aniyaꞌ aꞌa magmandahan kaꞌa paseheꞌ ma iya dabatu lawakna, seheꞌin giꞌ iya duwa batu. 42 Sai-sai angamuꞌ ni kaꞌa, buwanin. Maka sai-sai bilahi angindam, paindamin.”
Pasal Lasa ma saga Banta
43 “Bay na takalebi isab pamanduꞌ dakayuꞌ itu, ya yuk-i, ‘Kalasahinbi bagaybi, sagōꞌ kabꞌnsihinbi bantabi.’ 44 Sagōꞌ ya na itu pamanduꞌku ma kaꞌam: kalasahinbi bantabi. Amuꞌ-amuꞌinbi kahāpan min Tuhan sasuku angalaꞌat kaꞌam 45 boꞌ supaya kam anꞌppu addat Tuhan, ya Mmaꞌbi ma sulgaꞌ. Sabab Tuhan ya amasilak llaw ma aꞌa kamemon ahāp ka atawa alaꞌat. Amapꞌttak iya ulan ma saga aꞌa maghinang kabontolan sampay isab ma aꞌa maghinang kalaꞌatan. 46 Bang hal aꞌa alasahan kaꞌam ya kalasahanbi, daꞌa kam aholat tinungbasan pahalaꞌ eꞌ Tuhan. Minsan saga aꞌa magāꞌ sukay parinta, alasa du ma sasuku alasahan sigām. 47 Bang hal bagaybi ya saginabi pahāp, saliꞌ du kam maka saga aꞌa mbal magtaꞌat ma Tuhan, sabab ya du sigām magsagina dakabagayan. Mbal pabiddaꞌ kahāp addatbi min sigām. 48 Kaꞌam ilu subay ajukup ma kaul maka piꞌil tudju ni aꞌa kamemon, buwat Mmaꞌbi ma sulgaꞌ.”