Yesus nompopatora ka anaguruna neꞌe mantuki inggu to Parisi
12
Tempo etu nonjobu-njobu tau narata nasiromu ri jaꞌi Yesus sampe nosimpii nosilonggo-longgo kada. Tempo tau-tau etu danasiromu, notesamo Yesus ka anaguru-anaguruna, “Neꞌe sampe komi majadi nasimbayu ante to Parisi. Ira aga nabelo ri lenje tapi najaꞌa riarana! Inggu ira to najaꞌa etu nendai nasimbayu ewa ragi newoke nompopebombo labu nu gando.
2 Tapi isi rara ntaꞌi ira etu kana ranjani ntau sabana pura-pura nuapa to nitampunisi kana rabonggaraka, pade pura-pura nuapa to nitawu kana ranjani.
3 Pura-pura nuapa to nitesa komi tempo nggawengina kana raepe ri kaeona, pade nuapa to niposiwawayo komi riara ntombi kana raposilelei nggari bunggu nu ata!”
Kita kana maeka ri jaꞌi Alatala daꞌa ri jaꞌi manusia
4 “Toramo, komi to najadi wega-wegaku. Neꞌe komi maeka ka tau, sabana to namala rakawia ira aga mompatesi koromu. Naopu etu daꞌa ria kuasa ira nuapa-nuapa.
5 Kuuli ka komi isema masipato rapokaeka komi. Agina komi maeka ri jaꞌi Alatala, sabana Iꞌamo to nakuasa mompatesi koromu pade nakuasa woꞌu mantajiaka komi riara naraka! Tora mpakabelo-belo! Aga Alatala rapokaeka komi!
6 Natantumo ninjani komi tonji rone nipobalu limambaꞌa rongu rupia olina. Naupa daꞌa nadea olina etu ka manusia daꞌa ria sambaꞌa nikalinga Alatala.
7 Daꞌa aga etu. Woꞌo ri balenggamu woꞌu naopu pura nibila Alatala. Jadi neꞌe maeka, sabana neliupa oli komi riara mpanggita Alatala pade oli ntonji rone nadea.”
Kita kana mompangaku Yesus ri ngayo manusia
8 “Toramo mpakabelo-belo! Isema-sema mompangaku Aku ri ngayo manusia, Aku, Ana nu Manusia woꞌu mompangaku iꞌa ri ngayo pura-pura malaeka Alatala.
9 Tapi isema-sema mombasapu Aku ri ngayo manusia, Aku woꞌu mombasapu iꞌa ri ngayo malaeka-malaeka Alatala.
10 Isema-sema notesa nangewa Ana nu Manusia mamala raampungi. Tapi isema-sema to nanguli sinjaꞌi Nosa Nagasa nu Alatala, iꞌa daꞌa namala raampungi.
11 Tempo komi rakeni ntau ri ngayo ntopotangara ri sapo mpodade nto Yahudi, pade tempo komi rakeni ratangara ri ngayo Gubernur bo tau-tau to nakuasa, neꞌe makini rara mantondoaka iwenu komi motesa mombasono ira.
12 Tempo etu woꞌumo Nosa Nagasa nu Alatala kana mompatuduki ka komi nuapa ratesa komi.”
Porapa ewa tau nasugi to nabodo
13 Naria sambaꞌa nggari tatongo ntau dea nanguli ka Yesus, “Guru, namatemo uma kami pade nipalasina kakalumanana ka kami anana. Tapi pura-pura etu niala ntuakaku. Iꞌa daꞌa madota mombabagi ka aku bagiaku nggari kakalumana uma kami etu. Jadi pakaumo iꞌa mombabagi ka aku bagiaku etu.”
14 Nesonomo Yesus, “Sampesuwu, Aku eꞌi daꞌa totuꞌa ada atau to mombabagi kakalumana ka komi rombaꞌa!”
15 Pade nangulimo Yesus ka tau pura-pura, “Pakabelo-belo! Neꞌe maino raramu, sabana katuwua manusia daꞌa nggari kasugina, naupa mbara-mbarana neliu nggadea.”
16 Pade Yesus nombatesa ka ira saongu porapa iweꞌi: “Naria sambaꞌa tau nasugi asele ntanana nadea mpuꞌu.
17 Jadi nompamulamo iꞌa nompekiri, ‘Nuapa kukawia weꞌi-weꞌi? Mana ria petoꞌo rapomboli asele ntanaku.’
18 Naopu nipekirina, nitesana ka korona mboto, ‘Eꞌimo akalaku. Logoku nakedi gaga. Jadi kana kupowia to neliu nggabetena. Ri setumo kupomboli asele ntanaku ante mbara-mbara kakalumanaku ntanina.
19 Naopu etu mamala aku motesa ka koroku mboto: Nauntu mpuꞌumo iko. Pura-pura anu nabelo naria puramo ri jaꞌimu, daꞌa maopu-opu sampe mompae-mpae. Penontomo weꞌi-weꞌi. Panggonimo bo panginumo mpakadamba-damba.’
20 Tapi nangulimo Alatala ka iꞌa, ‘E, todoyo, ri wengina eꞌi iko kana mamate, pade pura-pura to nipakasadiamu mana mamala rapake komi!’”
21 Pade Yesus nompakaopu tesana ante nanguli, “Iwetumo tau ane aga nompasiromu kakalumana ka korona mboto ri dunia eꞌi, tapi daꞌa nakalumana riara mpanggita Alatala.”
Neꞌe makini-kini mompekiri katuwu komi ri dunia
22 Pade nangulimo Yesus ka topantuki-topantuki Iꞌa, “Etumo sabana Aku nanguli ka komi, ‘Neꞌe makini-kini rara mompekiri katuwu komi, bara nuapa to rakoni komi atau pakea nuapa to rapake komi,
23 sabana to napoko riara nggatuwuta daꞌa aga panggoni atau pakea.
24 Kitamo tonji-tonji kolaa. Ira daꞌa notuja-tuja, daꞌa nokato, pade daꞌa naria logo nipomboli ira panggoni. Tapi naupa iwetu Alatala nombawai ka ira panggoni! Natantu Iꞌa kana mompiara komi to neliu nipotowena nggari tonji-tonji etu!
25 Daꞌa ria gunana komi makini rara. Daꞌa ria sambaꞌa nggari tatongo komi to nompakule mantambai umuruna nau aga sambengi ante makini-kini rarana.
26 Jadi ane komi daꞌa nompakule mowia to nangaꞌana etu ante nakini-kini raramu, natantumo daꞌa ria gunana komi makini-kini mompekiri panggoni atau pakea!
27 Kitamo bunga-bunga to natuwu raranggawoko. Bunga etu natuwu nau daꞌa nanggawia bara nantanu. Tapi naupa iwetu kuuli ka komi, Magau Salomo to nakalumana mpuꞌu daꞌa ria pakeana to narambana ewa bunga-bunga etu!
28 Ane Alatala nompakaramba bunga-bunga to natuwu sampalai lau pade nalele nitajiaka riara apu, natantumo Iꞌa kana mombawai ka komi pakea to niparaluu komi! Komi mpuꞌu-mpuꞌu tau to nakura nomparasaya!
29 Jadi neꞌe komi makini mompekiri nuapa rakoni komi bara nuapa rainu komi!
30 Etu woꞌu to nielo tau-tau ri dunia eꞌi to daꞌa nosinjani ante Alatala. Tapi pura-pura to niparaluu komi ninjani Umamu Pue Alatala.
31 Jadi pekoumo ruru ri jaꞌi Alatala pade pura-pura etu kana rapakagana ka komi.
32 Anaguru-anaguruku, neꞌe komi maeka, nau komi daꞌa nadea, sabana komi nipelisi Umamu Pue Alatala mombarata bagia riara Poparentana.
33 Jadi pobalumo mbara-mbara to naria ri jaꞌimu, pade waimo doina etu ka tau nakasiasi. Pakasadia komi karepe to daꞌa mamala magero, etumo kakalumana ri suruga. Kakalumana etu daꞌa ria kaopu-opuna, sabana ri suruga etu daꞌa namala rapangangga ntau, daꞌa namala rakoni saipa.
34 Jadi pakasadiamo kakalumana ri suruga, sabana ri umba kakalumana komi, ri setu woꞌu pekiri komi.’”
Kita kana mainga mompopea karata Yesus bali ri dunia
35-36 Yesus nombatesa woꞌu saongu porapa iweꞌi: “Komi kana mainga nasimbayu ante batua-batua to nompopea karata madika ira nggari posusa mponika. Batua-batua etu bate-batena nainga pade poindo ira daꞌa ria nipopaya ira. Pade ane marata madika ira mantinggede pewobo, masalisa pewobo etu rabea ka iꞌa.
37 Nabelo mpuꞌu batua-batua etu to nainga nompopea karata madika ira. Parasayamo! Madika ira etu kana mompakasadia korona pade mompakau ira mekatoko, pade iꞌa mboto mombatibo ka ira panggoni!
38 Nabelo mpuꞌu batua-batua etu to nainga nompopea karata madika ira, naupa iꞌa marata tongo wengi bara kabobayana.”
39 Pade nanguli woꞌumo Yesus, “Kana ratora woꞌu tesaku eꞌi! Ane rapana pue njapo mangginjani tinti sakuya topangangga marata, natantumo iꞌa kana mainga manggatono sapona. Iꞌa daꞌa mompalamba topangangga mesua rara njapona.
40 Iwetu woꞌu komi kana mainga mompopea karataku, sabana Aku, Ana nu Manusia kana marata ante daꞌa ranjani-njani komi.”
Tau to natundu ante tau to daꞌa natundu
41 Pade nekutanamo i Petrus ka Yesus, “Pue, porapa etu nipawelamu aga ka kami atau ka pura-pura tau ntanina woꞌu?”
42 Nesonomo Yesus ante porapa iweꞌi: “Rapana maria sambaꞌa batua to nanoto to natutu nantuki dota madikana. Natantu iꞌamo to raonggotaka madikana majadi topanggeniaka pura-pura batua rara njapona. Iꞌamo to mombaurusi panggoni ka batua-batua ntanina eo-eo.
43 Mabelo mpuꞌumo batua etu ane madikana manjili pade manggita iꞌa mompowia panggawia to niparasaya ka iꞌa.
44 Aku mpuꞌu-mpuꞌu notesa ka komi, batua etu kana raonggotaka madikana majadi topombaurusi pura-pura mbara-mbarana.
45 Tapi mandasa mpuꞌu batua etu ane iꞌa mompekiri riara ntaꞌina iweꞌi: ‘Damasaepa madikaku manjili.’ Pade iꞌa mompamula mombaboba batua-batua ntanina, nabeloka langgai, nabeloka besi, pade aga manggoni manginu sampe makalangu.
46 Tapi tempo batua etu makanjalia iwetu, madikana kana manjili ri eo bo tempo to daꞌa ninjanina. Pade batua etu kana rapatesi. Iꞌa kana ratajiaka riara naraka mpasanggani-nggani ante tau daꞌa nomparasaya Alatala.
47 Batua to nangginjani dota madikana tapi daꞌa nasadia-dia pade daꞌa nantuki dotana etu, iꞌa kana rajani sampe mandasa.
48 Tapi batua to daꞌa nangginjani nuapa to nipodota madikana pade nikawiana to nasala sampe masipato rasuku, iꞌa aga raboba sakedi. Sampe niuliku iwetu sabana tau niwai ka nadea, nadea woꞌu raperapi nggari jaꞌina. Pade tau to niparasaya ka nadea, neliu nggadea woꞌu raperapi nggari jaꞌina.”
Daꞌa posinggabelo tapi posinggarau to nikeni Yesus ri dunia
49 Nanguli woꞌumo Yesus, “Patujuku narata ri dunia eꞌi ala manggeni apu mompalabu dunia, etumo ala manusia rasuku. Pade naino mpuꞌu raraku ala apu etu rapakajela.
50 Danariapa pepandasa marata ri koroku. Pade daꞌa woꞌu nabelo raraku ane etu daꞌapa nadupa.
51 Nipekiri komi karataku manggeni posinggabelo ri dunia eꞌi, tapi daꞌa nakono! Daꞌa posinggabelo tapi posinggarau to nikeniku ri dunia.
52 Nompamula weꞌi-weꞌi ane maria limambaꞌa riara saongu njapo, ira kana matibagi-bagi. Ira tolumbaꞌa manggarau tau rombaꞌa. Pade ira rombaꞌa manggarau tau tolumbaꞌa.
53 Uma kana mangewa anana langgai, pade anana langgai etu mangewa umana mboto. Indo kana mangewa anana besi pade anana besi etu mangewa indona. Matuꞌana besi kana mangewa maniana besi, bo maniana besi etu kana mangewa matuꞌana besi woꞌu.”
Tandai-tandai tempo weꞌi-weꞌi
54 Nanguli woꞌumo Yesus ka tau dea, “Ane rakita komi kulimu meomba ri kasolo nu eo, natantu rauli komi: ‘Mana masaeka mauja!’ Pade mpuꞌu-mpuꞌu kana mauja!
55 Pade ane rakita komi woꞌu poiri nggari puluna makantawui, natantu rauli komi: ‘Kana mapane eo!’ Pade mpuꞌu-mpuꞌu kana mapane eo!
56 E, komi todoyo! Nataꞌu mpuꞌu komi mombatandai lombona ante manggita langi bo dunia. Tapi nokuya komi daꞌa nangginjani batuana nuapa to nikawia Alatala tempo weꞌi-weꞌi?”
Kita kana mosinggabelo ante balita
57 “Nokuya komi daꞌa madota mompakatantu powia to nakonona?
58 Ane komi rabata ntau pade malau mpaka ri jaꞌi ntopotangara komi kana mompasimbuku mosinggabelo ante tau etu tempo komi da ri tatongo jala. Ane daꞌa iwetu, komi kana rakenina ratangara ri jaꞌi ntopotangara. Pade topotangara etu kana mombawai komi ka polisi ala rasuaraka riara tarunggu.
59 Parasayamo! Daꞌa mamala komi rapopesuwu nggariara tarunggu etu ane daꞌapa rabayari mpakaopu wayamu!”