Jesús Nazaret tomarata pepatsicujinae, jume-aebatsi pepaebijawa yabara
6
Capernaúm tomarawecua, pitsapa Jesús, penawiatsinexa Nazaret tomarajawaberena, patomarata witsaba. Pijajiwi pënaponatsi bajaraberena.
2 Pepatajopaecujinae, itsa copiajopa baja judíowi penacuera-ewetsimatacabi, Jesús taxuxuaba jiwi liwaisi petsipaebijawa judíowi pijasinagogabota.a Ayaibitsaëtoxaneto pejumetaewitsi siwajamatabëcuenenabenajacatsi. Itsiata, itsamonae pijinia jamatabëcuene-aebatsi. Nexata, Jesús yabara najumaitsi mapacueniaje:
—¿Detsa pacuenia yapëtane maponëje mapajamatabëcueneliwaisije? ¿Detsa werena meta natocapitsapa peyapëtaenë penaexanaenexa? ¿Detsa ponë pesaëta exanaponapona mapitsipinijicuenejawanëje? Bajaraxuanë caeto-ata apotaetsi.
3 Maponëje saya carpinteronë. María pexënato. Bajaraponë raja pejuyapijiwi Santiago, José, Judas, Simón, itsamonae petiriawi-ata. Bajarapamonae wajatomarata jinawanapa —najai bajarapamonae Jesús yabara. Bajarapamonae nacaetomarapijiwixae, Jesús apojumexaniataetsi.
4 Nexata, Jesús jumaitsi bajarapamonaejawabelia:
—Bajarama-itsi tsabiabije. Profetawi, yaiyataeyabiabatsi yaiyataeyabiabatsi itsanacuapijiwi. Caranata, pijanacuapijiwi, pijawiriawi, pijamonae-ata, apoyaiyataeyabiabitsi —jai Jesús.
5 Nexata, Jesús bajarajota jiwi ayaibitsaëtojawabelia pinijicuene pexanaejawa apotsita-exanae, pecuene-aebixaetsi Dioso pitorobinëtsicacuene. Saya caejiwiyobeje piawitanewi jamatejemaya-exana, pecobeta pejayatsijawata.
6 Nexata, Jesús bitso najamatabëxaina, tsipaji cuene-aebatsi. Bajaraxuacujinae, Jesús tsiquiritomaraxijawa Dioso peliwaisi, pexanialiwaisi, jiwi tsipaebanajetaruca.
Jesús itoroba pijajiwi, doce ponëbeje, petsipaebanajetarubenaenexa Dioso peliwaisi, pijajiwi peyanacua-ewetsijawanexa yabara
7 Jesús junata pijajiwi, doce ponëbeje, penacaetuatsinexa. Nexata, itoroba anijanëbeje tsaponae, Dioso peliwaisi petsipaebinexa tomaranëjawa. Pijajiwi jamatabëcuenecaëjëpaeya-exananua dowathi peyajawajinawanapaewi pewecuacapitsapaponaenexa.
8 Nexata jane baja, pijajiwi penaropobiwajënae, Jesús jumaitsi bajarapamonaejawabelia:
—¡Pëtsa itsacuenejawa-ata pacaponame panijanamutonexa! ¡Pëtsa pacaponame panemarue, doro, palata-ata! ¡Ënaeboyo saya pacaponare!
9 ¡Caejawa pataxunaponare panenataxuxatatsijawa! ¡Pëtsa pacaponame anijanaxatatsijawabeje! ¡Caejawa saya pajumaponare!
10 Pabota papatabiabianamebeje, bajarajota paponaponaenamebeje. ¡Pëtsa panatixitaponamebeje itsaboyabelia, panemajitsinexabeje! Matapania icatsia, itsajawabelia itsa paponaejitsiamëbeje, bajarapabowecua papitsapaenamebeje.
11 Patomarata apopacacopiapitsibeje tsane, itsa apojitsipaenua tsane papecanamuxuna-ewetsinexabeje panetsipaebiliwaisibeje, nexata paponaenamebeje bajarapatomarawecua. Paneponaewajënaebeje bajarapatomarata panataxu-atsapërëwarëbianamebeje. Bajarapacuenia itsa pa-exanaenamebeje, bajarapatomarapijiwi yapëtaena Diosojawabelia penaneconitsicuene, apopapecacopiapitsixaebeje papecanamuxuna-ewetsinexa panetsipaebiliwaisibeje. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso jiwi naneconitsia-exanaena, bajarapamatacabi Dioso bitso naneconitsia-exanaenatsi patomarapijiwi apopacacopiapitsibeje tsane. Patomarapijiwi apopacacopiapitsibeje tsane, Dioso ayaicuenia naneconitsia-exanaena. Paneconiwajëtota bajayata Dioso naneconitsia-exana Sodoma tomarapijiwi, Gomorra tomarapijiwimibeje, bajarapaneconiwajëto matatoxenetsia Dioso naneconitsia-exanaena bajarapamonae —jai Jesús pijajiwijawabelia.
12 Nexata jane baja, Jesús pijajiwi, anijanëbeje tsaponae, naropoba petsipaebanajetarubenaenexa jiwi, penajamatabëcuenepënëyorobinexa Diosojawabelia, pibisiacuene pexanaejawawecua, tsipaji imoxoyo pewajënae Dioso pijajiwi peyanacua-ewetsijawanexa.
13 Wecuacapitsapona dowathi peyajawajinawanapaewi. Piawitanewi olivocuaipiji-aceiterata mata-exabapona. Jamatejemaya-exanaponanua.
Pacuenia Juan, jiwibautizabinëmi, beyaxuabatsi
14 Herodes, Galilea nacua pewetsinë, jumetane itsamonae jamatabëcuenenawëxaniabiaya pejumaitsijawa Jesús yabara: «Raẽta, jiwibautizabinëmi, icatsia asaë petëpaecujinae. Bajaraxuata, caëjëpatsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaenexa», pejaijawa itsamonae Jesús yabara.
15 Itsamonae pijinia jumaitsi tsaponae: «Bajayata raeta, ponë ponapona, profeta Elías,b baja raeta ponë», jai tsaponae.
Itsamonae pijinia jumaitsi tsaponae Jesús yabara: «Maraeta Diosojumepaebinë, profetanë, tsipaji rabaja pacuenia bajayata profetawimi jinawanapa, bajara-icatsia maponë itsije», jai tsaponae itsamonae.
16 Bajarapacuenia Herodes pejumetaexae, jamatabëcuenenawëxaniabiaya jumaitsi Jesús yabara:
—Maraeta Juan-pijinëmije, ponëmi bajayata xanë tajajiwi wësi-ucutaxuabia-exanajë. Raẽta asaë petëpaecujinae —jai Jesús yabara.
17 Bajarapacuenia jumaitsi, tsipaji abaxë Juan-pijinë itsa asaë, Herodes pijajiwi, wajabitsaëwi, itoroba pewaetabinexatsi, cobecëtsiaya pecaponaenexatsi penaneconitsiwi pejebabiabiboyalia. Bajarapacuenia Herodes itoroba pijajiwi, pijawa, Herodías-wa, pejamatabëcueneta. Copiata picani pita bajarapowa Felipe, Herodes pejuyapijinë. Itsiata, Herodes, pejuyapijinë pijawa yacajërëta.
18 Bajarapacuenia Herodes pexanaexae, nexata Juan-pijinë muxujioba Herodes-jawabelia, abaxë itsa apowaetabitsi. Nexata, jumaitsi: «Acuenebi raja nejuyapijinë pijawa nepitsijawa», jai Juan-pijinë Herodes-jawabelia.
19 Nexata, bajarapacuenia Juan-pijinë pejumaitsixae, itoyatsi Herodías-wa. Nexata, abaxë Juan-pijinë itsa ponapona penaneconitsiwi pejebabiabibota, bajarapowa picani jamatabëbeyaxuabia-exanatsi. Itsiata, apocaëjëpaetsi,
20 tsipaji bajarapowa pamona, Herodes, yaiyatane Juan-pijinë bitso pejamatabëxanepanaenëxae. Nexata, apotocopatsi pijawa pebeyaxuabia-exanaenexa Juan-pijinë. Orijibia, Juan-pijinë itsa barëcuaicuaijai tsabiabi Herodes-jawabelia pijaneconi yabara, bajaraponë jamatabëbëjai tsabiabi. Jamatabëcuenebëjai-ata, xaniawaetsia namuxuna-ewetabiaba.
21 Itsiata, pamatacabi pinijifiesta exana Herodes penajamatabënapitsinexa penaexanaematacabi, Herodías-wa toyapëxanepanatsi Juan-pijinë pebeyaxuabia-exanaenexa. Bajarapafiestajawa, Herodes junata pijaboyaberena jiwi ayaibitsaëtoxaneto penajuaxaenexa, peyajawanacuenebiwi, pija-ira pewetsijawa yabara, wajabitsaëwi pewetsiwi, petuxanewinua, Galilea nacuata pejinawanapaewi.
22 Herodíaswa toyapëxanepanatsi, tsipaji pexënatoyo joneya Herodes pejunatsiwi pebarëxaeyecaejawalia, pijacujirucuenia caewayo peyawajibinexa. Nexata, Herodes pejunatsiwi bitso barë-itajitsipa pejionëyo peyawajibijawa. Nexata, Herodes pitaxutuabarëyajamatabëcuene, najumecapanepaeya jumaitsi pejionëyojawabelia:
—¡Jamatejema, newajëre xua jitsipame! Xanë juya carajutsianatsi.
23 Pacuenejawa newajëtsianame, carajutsianatsi. Epatua tane-ewetsia-exanaenacua-ata, carajutsianatsi —jai najumecapanepaeya pejionëyojawabelia.
24 Nexata, bajarapowayo pitsatabalia penajawabelia. Jumaitsi:
—¿Detsa meta xua wajëtsianajë? —jai penajawabelia.
Nexata, Herodíaswa pexënatoyojawabelia jumaitsi:
—¡Juan, jiwibautizabinë, pematabocoto wajëre! —jai.
25 Nexata, bepijia bajarapowayo jopajoneya Herodes pe-ecaejawabelia. Jumaitsi Herodes-jawabelia:
—Jitsipajë cajena tanerajutsinexamë bepijiayo platota Juan, jiwibautizabinë, pematabocoto —jai bajarapowayo.
26 Herodes pejumetaejawata, pinijicuenia bejamatabëjiobi tsanajetsireca. To-acuenebitsi: «Jume», pejaijawa, najumecapanepaeya pejumaitsixae pejionëyojawabelia, daxita pejunatsiwi pitabarata, perajutsijawanexa xua wajëtatsi.
27 Nexata, Herodes bepijia itoroba wajabitsaënë, petocarenanexatsi Juan pematabocoto.
28 Wajabitsaënë nexata pona penaneconitsiwi pejebabiabiboyabelia. Bajarajota wësi-ucutaxuabatsi. Juan-pijinëmi pematabocoto carena platota. Nexata, pejanawa rajutatsi. Bajarapowayo juya pena rajuta. Nexata baja, Herodíaswa yapëtane pepacuene baja Juan-pijinë pebeyaxuabijawatsi.
29 Nexata, Juan-pijinë pijajiwi, itsa wënëtanetsi pebeyaxuabijawatsi, ponarena Juan-pijinë pebocaejawaberena. Pitatsi petëpaenë, pijajiwi pemëthëtsinexatsi.
Jesús pexaejawa rajuta cinco mil ponëbejejawabelia
30 Jesús, pijajiwi, apóstolewi, penawiabanajetarubenaewi Jesús-jawaberena, nawajunupaeba daxita pacuene exanawanapa, pacuenia-ata jiwi liwaisi tsipaebawanapa.
31 Nexata, Jesús jumaitsi bajarapamonaejawabelia:
—¡Naxatsia! Ponatsi pesajinaejawabelia, wajanacuera-ewetsinexa cae-epatoyo —jai. Bajarapacuenia jumaitsi, tsipaji jiwibitsaëtoxanetonë topatabiabatsi. Itsamonae penawiabaponaecujinae, itsamonae juya patabiaba. Nexata, apocuenecaëjëpabiabitsi Jesús pijajiwi pebarëxaenexa.
32 Nexata, Jesús ëpijajiwi jerata yajawapona itsabelia jiwi ajibi picani.
33 Itsiata, jiwi ayaibitsaëtoxaneto pëtanetsi Jesús peponaejawa. Yapëtanenua itsabelia pona. Nexata, matatsënëa pënacujinaerubenatsi daxita tomaranëpijiwi. Caranata, pewajënaeyabelia bajarapamonae pata.
34 Itsa baja Jesús, pijajiwi yajawa, nonotajunaya jerawecua, petaejawata bajarapajiwibitsaëtoxaneto, Jesús itaxutobejiobiatane. Tsitatsi be-ovejabitsaëtoxaneto, apopexainaejawa pewetsinëtsi. Bajarapacuenia petaexae, Jesús apocaeliwaisicuenejawa tsipaeba bajarapamonaejawabelia.
35 Itsa baja bitso caniwiyotsia, Jesús pijajiwi cujibarenatsi. Jumaitsitsi:
—Bitso rabaja caniwiyo. Majotaje ajibi pexaejawa, tsipaji itsajiwi-ata apoxainae pijabo.
36 ¡Itorobare baja, jiwi peponaenexa imoxoyo pena-enaetomaranëjawabelia, pecomuacaenexa pexaejawa! —jaitsi Jesús pijajiwi.
37 Nexata, Jesús jumaitsi pijajiwijawabelia:
—¡Paxamë parajure pexaejawa! —jai.
Nexata, Jesús pijajiwi jumaitsi:
—¿Paponaenajë tsaja tomarabelia patacomuatsinexa pan doscientos denariota,c bajarapamonae pexaenexa? —jai Jesús pijajiwi.
38 Icatsia, Jesús jumaitsi pijajiwijawabelia:
—¿Detsa papan-bëbeje paxainame paxamë? ¡Pataema copiata! —jai Jesús.
Petaecujinae, bajarapamonae jumaitsi:
—Paxainajë saya cinco papan-bëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajawa —jai Jesús pijajiwi.
39 Nexata, Jesús itoroba daxitajiwi pe-enaenexa po̱najawata.
40 Nexata, bajarapamonae pepobitsaëtonë natsanaeya ena. Itsabitsaëtonëta enapona cien pajiwibeje, itsabitsaëtonëta pijinia cincuenta pajiwibeje tsaponae.
41 Nexata, Jesús pita cinco papan-bëbeje, anijadujuainëyobeje yajawa. Athëbëa benaëcotsia, pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojawabelia bajarapapexaejawa yabara. Bajaraxuacujinae, epatsënëcapona pan, dujuainëbeje-ata. Nexata, bajarapa-epatsënëcaponaejawanë rajutapona pijajiwijawabelia, juya petsicobetsanaenexa pe-enaewijawabelia.
42 Daxita xaniawaetsia penia.
43 Pexaeweretsicujinae, Jesús pijajiwi caetuata pan, dujuai yajawa, jiwi peyajuwënëcopabejebijawanë. Wënëba doce xuabeje beyoxobocuenia pecuejawanë.
44 Pamonae pexaejawa xane, namata-ëjëta ëpebijiwi cinco mil ponëbeje, namata-ëjëtsinejewa petiriawi, pejewaxi-ata.
Jesús najetaruca mene-itaboxoya
45 Jesús jiwi ayaibitsaëtoxaneto pexaejawa perajutsicujinae, pijajiwi bepijia runaeya-exanareca jera-ënëabereca. Copiata itoroba pijajiwi penicabinexa puca itsapanabelia, Betsaida tomarabelia. Jesús abaxë caenë nacopatanuca bajarajota, jiwi penapëjiobinexa.
46 Penapëjiobiweretsicujinae, Jesús junaya petsutojumabetsia, pewajëtsinexa Diosojawabelia.
47 Merawituatuajëta, pijajiwi pucaxanetotuatuajëtalia yanajetarubena. Jesús abaxë caenë nacopatanucarena matatsënëtarena.
48 Matatsënëwelia Jesús taenuca pijajiwi peto-ayapëbejejawatsi pewaetsijawa, tsipaji jowiboxaneto pewajënaewerena najetaruca. Bajayacunua, a̱jena̱ matacabijitsia, Jesús pijajiwi pecowëwelia najetaruca mene-itaboxoya, penicabinexa pucaxaneto itsapanabelia. Pijajiwi canacujitsialia najetaruca, rowia picani pexenetsinexa.
49 Pijajiwi itsa tanetsi mene-itaboxoya penajetarucaejawa, jamatabëjumaitsi: «¡Petëpaenëmi raeta pejumape najetaruca!», jamatabëjai. Nexata, bajarapamonae wawajai tsaxuabi ayaijumeta.
50 Daxita bajarapamonae petaexae bajarapacuenia penajetarucaejawa, jamatabëcuenenajunawiaca. Nexata Jesús bepijiayo jumaitsi pijajiwijawabelia:
—¡Xanë raja! ¡Pëtsa panecujunawame! ¡Pajamatejemamëre saya! —jai Jesús pijajiwijawabelia.
51 Nexata baja, Jesús nonolia bajarapajera-ënëabelia. Ajibi baja tsaxuabi jowibo. Nexata, Jesús pijajiwi pinijicuenia jamatabëcuenenajunawiaca, tsipaji tane jowibo, malataca yajawa, Jesús piajibia-exanaejawa.
52 Bajarapamonae picani tane Jesús perajutsijawa pan, tsiquirijawayomi-ata, jiwibitsaëtoxanetojawabelia. Itsiata, apojamatabëcuene yapëtaecapanepae Jesús pecaëjëpaenëcuenetsi pinijicuene pexanaejawa, tsipaji abaxë ajamatabëcuenetaja.
Jesús jamatejemaya-exana piawitanewi Genesaret nacuata
53 Jesús pijajiwi jerata yajawapata jane baja puca itsapanabelia, Genesaret nacuayabelia. Peyapatsijera cëtaruta puca-itapata.
54 Paepatota Jesús, pijajiwi yajawa, nonotajunaya jerawecua, bepijia jiwi yapëtanetsi Jesús-cuene.
55 Jesús pepatsijawa itsa wënëtanetsi, natsipaebaruta daxitajawa. Nexata, itsajota jiwi jumetane Jesús pepatsijawa, piawitanewi pijacamaxita yawëtacaraponabiabatsi.
56 Nexata, Jesús-jawaberena capatabiaba piawitanewi, itsaxuayo bajaraponë patanajetaruca, tsiquiritomaraxijawa, pinijitomaranëjawa, tomarapënëya pe-enaebonëjawa-ata. Bajarapapiawitanewi callejawa tojebabiabatsi. Pamonae capata piawitanewi pinijicuenia jumaitsi tsabiabi Jesús-jawabelia:
—¡Pexaniacuene bitso neto-exanare! ¡Maponëje tocopare pecatojayatsinexa nenaxatatsicopiajawa! —jai tsabiabi.
Nexata, daxita pamonae piawitanewi tojayataponatsi, jamatejema baja tsaponae.