Bangama bakagyɨlya Yeso dhikidi
14
1 A ndɨ nɨ otigolini masyɛ maba kadhwɛ ka yɨnga wa Pasɨka na nɨyɔ ya Mukati wokofulu. Bokumu-kumu na bowonisili ba mʉtʉʉ bakɨsa ndɨ pisi niyɔ bagwisiso mino Yeso bɨpɛlɛ na kamwisiso. 2 A bɛyɔ, ba ndɨ kabɨkya bɛ : « Takagwinitɔgʉ ko ngbingo wa yɨnga, kyɛ bambanzʉ bakovikimonogoni. »Muko bemoti akaduko Yeso na malazi ka mʉ
3 Yeso a kʉwa ndɨ ka mugi ma Bhetania, ka ndabʉ ka Simoni nɨnɔ a ndɨ kebu-kebu. Ngbingo yi nɨnɔ ba ndɨ mino kalyalya ka mɨza, muko bemoti ogulyoku ndɨ. Muko yi nɨnɔ a ndɨ na malazi mutumo bɨdɛ kʉsɔ wo mʉkɛʉ nɨnɔ bagya ndɨ ka lɨtalʉ la alibhati. Malazi nɨmɔ a ndɨ ma lɨgabhʉ lapʉ kʉgbɛ. landɨ ndɨ mʉkɛʉ mi nɨmɔ, aduko ndɨ na imu Yeso ka mʉ. 4 Mambɛngɨ ʉtʉla ndɨ bambanzʉ bemoti-bemoti nɨbɔ ba ndɨ wa, babɨkya ndɨ lugo kabʉ bɛ : « Ko bhulo ya ɨkɨ yɔ akapʉta mino malazi bɛnɛ ? 5 Bakwanana bi kagabha ka lɨgabhʉ lapʉ kʉgbɛ, bʉgbananɨlyaga batʉ ba yangya buyi bi ! » Banyakɨlya ndɨ muko yi nɨnɔ bɨnyaka-nyaka. 6 Luki limoti, Yeso abɨkya ndɨ bɛ : « Musoni. Ko bhulo ya ɨkɨ yɔ mo mino kanyakɨlya ? Egyilyi lɨkpʉmʉka lanza. 7 A bɛyɔ, mikogo ndɛkɛ na batʉ ba yangya masyɛ masɨ. Makwanana kaʉgyɨlya bʉnza bongbingo basɨ nɨbɔ mopo mino. Luki limoti, ɨmɨ, takikigʉ banʉ pa imoti na ibunu masyɛ masɨ. 8 Muko yi nɨmʉ, ogyi nɨyɔ okwononi bi kagya. Eduki na malazi ka nzʉyɨ, kebungusyogo ko bhulo ya lɨsyɛ nɨlɔ belumbo banʉ mino. 9 Nakamʉbɨkya lɨngʉnʉ ambɛ : bapa bayasɨ kʉ babɨkyaga ndɛkɛ mino Mongoni Manza ka ɔbɨlɨ wasɨ, batamanagatʉ ndɛkɛ muko yi nɨmʉ, banatwa gɔnɨ nɨlɔ ogyi bi. »
Yudha awakɨtʉlya kagabha Yeso
(Matayɔ 26.14-16; Luka 22.3-6)
10 Kʉwa wa, Yudha Isikalioti, bemoti lugo ka batʉtʉmbwa tɛkɛbɛ na baba, ɨnda ndɨ kaʉkanana na bokumu-kumu kyɛ ʉgabɨlyɨ Yeso. 11 Nɨyɔ bʉkana bɛyɔ, bogwo ndɨ magyagya kʉgbɛ, babɨkya bɛ bapátʉ buyi. Yudha apʉnga kʉwa kakɨsa pisi tino yɔ akwanana ndɨ mino kaʉgabhɨlya.
Yeso akalya Pasɨka na babɨbya kakɨ
(Mat 26.17-25; Lk 22.7-14, 21-23; Yn 13.21-30)
12 Ka lɨsyɛ la mambwa la yɨnga wa Mukati mokofulu, lɨsyɛ nɨlɔ bʉsasaga ndɨ mino bakɔndɔlɔ ba Pasɨka, babɨbya bamuuso ndɨ Yeso bɛ : « Wakapa bɛ tɨndɨ kaʉmbambɨlya malɨlɨ ma Pasɨka yanɨ ? » 13 Yeso ʉtɨka kʉwa ndɨ babɨbya baba lugo ka babɨbya kakɨ, ʉbɨkya bɛ : « Windoni ka gʉdʉ, mabhanganatʉ na alʉkʉ bemoti nɨnɔ iko na mbɨkɛ yɔ libo yɨbhɨnɨka. Mubyeni. 14 Pa nɨyɔ ogulyo mino, mabikyoku mombukwono mugi bɛ : ‹ Muwonisili akauuso bɛ : ndabʉ tino yɔ talya mino malɨlɨ ma Pasɨka pa imoti na babɨbya kamɨ ? › 15 Amʉwanya ndabʉ imoti yakpʉ kʉgʉ, yibungusyo bɨnza na masɨ nɨmɔ okwononi. Matɨmbambɨlya malɨlɨ ma Pasɨka kʉ bɛyɔ. » 16 Babɨbya baga ndɨ, bosilo ka gʉdʉ. Batakanya ndɨ masɨ mʉdɔngɔnɨ bɛyɔ Yeso ʉbɨkya ndɨ mino. Bamba kʉwa ndɨ malɨlɨ ma Pasɨka.
17 Nɨyɔ bʉgɔgɔ ogwo, Yeso odhoku na babɨbya tɛkɛbɛ na baba. 18 Ngbingo yi nɨnɔ ba ndɨ mino kalyalya, Yeso abɨkya ndɨ bɛ : « Nakamʉbɨkya lɨngʉnʉ bɛ bemoti lugo kunu, nɨnɔ akalyalya pa imoti na ɨmɨ, akɛgabha. » 19 Babɨbya balya ndɨ kumbu, bapʉnga kamuusogo Yeso yɨkaka-yɨkaka bɛ : « Ɨmɨ sɛ ? » 20 Yeso usikisyo ndɨ bɛ : « A bemoti lugo kunu, nɨnɔ ta na ɨyɨ kalyalya ka sanɨ bemoti. 21 Mika mʉmbanzʉ okwotʉ mʉdɔngɔnɨ bɛyɔ ikpikogo ndɨ mino kʉgʉ kakɨ. Luki limoti, kumbu ka mʉtʉ yi nɨnɔ akagabha ! Iko gʉtʉgʉ bi bɨnza nɨ kɨbʉkʉtagʉ ndɨ. »
Malɨlɨ ka Mombukwono dhosu
(Mat 26.26-30; Lk 22.14-20; 1Bakolito 11.23-25)
22 Ngbingo yi nɨnɔ ba ndɨ mino kalyalya, Yeso ava mukati. Kumbuso kabhibhiso Kunzi, obunonogo ndɨ, ʉpága babɨbya kakɨ, ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Voni, nzʉyɨ kamɨ nɨyɨ. » 23 Ava kʉwa ndɨ kɔpɔ wa vinya. Kumbuso kabhibhiso Kunzi, ʉpága, ɨbʉ basɨ bamwo ndɨ. 24 Yeso ʉbɨkya kʉwa ndɨ bɛ : « Bangʉ kamɨ nɨyɨ, bangʉ yi nɨyɔ akotulyoso agɔmɛ ko Kunzi. Akodukonogo ko bhulo ka batʉ budhingi. 25 Nakamʉbɨkya lɨngʉnʉ ambɛ, nakamwigʉ ndɛkɛ bata vinya wa muzabhibhu kadhwɛ ka lɨsyɛ nɨlɔ namwo ndɛkɛ mino nɨnɔ wa mbɨya kʉsɔ wa Bʉngama ko Kunzi. »
26 Nɨyɔ bama kaɨmbɨla mambʉa ma yɨnga, baga ndɨ ka ngʉpa ya Mizeituni.
Yeso akabɨkya bɛ Pɛtɛlɛ amanganyatʉ banʉ
27 Kʉwa wa, Yeso ʉbɨkya ndɨ babɨbya kakɨ bɛ : « Ibunu basɨ mɛsatʉ banʉ. A bɛyɔ, batangʉlaga kʉsɔ wo Mobiso bɛ :
‹ Namwɔ ndɛkɛ mububulyo ka bakɔndɔlɔ,
bakɔndɔlɔ bazanzʉkana bingbwi. ›b
28 Luki limoti, kumbuso ɨmɨ kopupo ka mbʉkʉ, metokonyoku ndɛkɛ ka Galilaya. » 29 Pɛtɛlɛ abɨkya ndɨ bɛ : « Gʉtʉgʉ bɛngɛnɨ basɨ bakʉsa, ɨmɨ, nakʉsɨgʉ ! » 30 Yeso asikisyo ndɨ bɛ : « Nakaʉbɨkya lɨngʉnʉ, no bhiti ya lɨsyɛ li nɨlɨ, kambwa kɔkʉ kaalɨka nganga yɨba, wiko nɨ wemongonyini nganga yɨsaa. » 31 Luki limoti, Pɛtɛlɛ ɨgɨlyaga ndɨ kabɨkya na lɨyʉ lapʉ bɛ : « Gʉtʉgʉ kiko bɛ tokwi pa imoti, ɨmɨ, nakʉmanganyɨgʉ ndɛkɛ ! » Babɨbya bagɔgɔ basɨ babɨkya ndɨ bɛgɛyɔ.
Yeso akalʉmba ka Gɛtɛsɛmanɨ
(Matayɔ 26.36-46; Luka 22.39-46)
32 Kʉwa wa, Yeso na babɨbya kakɨ bosilo ndɨ ka pa nɨyɔ balɨkyaga ndɨ bɛ Gɛtɛsɛmanɨ. Kʉ bɛyɔ, ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Wikonononi wanʉ, ngbingo yi nɨnɔ no mino kaɨnda kalʉmba. » 33 Baga ndɨ na Pɛtɛlɛ, Zaki na Yuani. Yeso apʉnga ndɨ kalya kumbu, otumo na kʉbangakʉ bɨdɛ. 34 bɨkya ndɨ bɛ : « Nakalya kumbu kʉgbɛ abhɛ nanokwo. Wikoni wanʉ, makololonitɔgʉ. » 35 Isisilo ndɨ yɨkɛdɛ kambwa, ogwo mokpukpu, alʉmba bɛ kakwanana, Kunzi ekidisilyi byɨ ngbingo wa kigyogyiso yi nɨmʉ. 36 Ɨyɨ aka ndɨ bɛ : « Abha,c Bhabhaooo, kɛgʉ na lɨkpʉmʉka nɨlɔ ʉkɨtaga ɨwɛ. Ikidisyonɔ baka kɔpɔ wa yigyogyiso yi nɨmʉ. Wakogyonito sɨpananɨsɔ kamɨ, luki limoti, iki nɨsɔ kakʉ aka. »
37 Kʉwa wa, Yeso igoku ndɨ wa ʉsa ndɨ mino babɨbya basaa bi nɨbɔ, ʉtakanya ka batɔtɔ. Amuuso ndɨ Pɛtɛlɛ bɛ : « Simoni, wa ka tɔtɔ ? Wakokwononigʉ kaiko mubisi gʉtʉgʉ ka saa-imoti aka ? 38 Wikoni bubisi, malʉmba, kyɛ makogulyonitɔgʉ ka kʉbɔbɔkʉ. Lɨmbɛngɨ a na mʉsasa kagya bʉnza, luki limoti, nzʉyɨ a na bʉpɔ. »
39 Yeso akɨda bata ndɨ, ɨgɨlya kalʉmba mʉdɔngɔnɨ bɛyɔ alʉmba ndɨ nɨmɔ ka mambwa. 40 Nɨyɔ ɨgyɨlya bata kaɨnda kʉ babɨbya bi nɨbɔ ba ndɨ mino, ʉtakanya bata bʉlalaga aka, kyɛ tɔtɔ a ndɨ nɨ ubhedulini. Bakɛgʉ bata ndɨ kaibho bɛ babɨkya Yeso bʉ. 41 Yeso ʉsa ndɨ bata ka nganga ya yɨsaa. Nɨyɔ igoku, ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Ma asɨ ka batɔtɔ aka na kaimumbiso ? Wikoni nɛkɨ ! Ngbingo itulyonini ! Biko kasʉta Mika mʉmbanzʉ ka mabɔkʉ ka batʉ banyɛ. 42 Zuzukoni, togoni ! Winoni ! Mʉtʉ nɔ egobhi, osiliniku ! »
Ligwigwi ka Yeso
43 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a mbɛyɨ ndɨ mino kanzɨna aka, bemoti lugo ka batʉtʉmbwa kakɨ tɛkɛbɛ na baba nɨnɔ ina ndɨ bɛ Yudha opuponoku. A ndɨ pa imoti na ambaza mudhingi ka bambanzʉ. Batʉ bi nɨbɔ ba ndɨ na badhʉkpa na bɛngbɨngɨlɨ. Bokumu-kumu, bowonisili ba mʉtʉʉ na bagʉgʉ ka Bayudha bɔ butikoku ndɨ. 44 Yudha nɨnɔ a ndɨ nɨ agobhini, ʉtʉmbʉlyaga bɛyɔ agya mino. bɨkya ndɨ bɛ : « Alʉkʉ nɨnɔ naputito, ibha ɨyɨ nɨnɔ. Mugwini, maga na ɨyɨ nɨ manabuulyo bɨnza. » 45 Nɨyɔ bosiloku ndɨ, Yudha akpudoku ndɨ Yeso bɨgala-gala, amaka bɛ : « Muwonisili ! » Kumbuso yi, aputito. 46 Kʉwa wa, batʉ bi nɨbɔ bisisiloku ndɨ wa Yeso a ndɨ mino, bagwi. 47 Luki limoti, bemoti ka nɨbɔ ba ndɨ wa anyɔ ndɨ dhʉkpa kakɨ, aipo mʉgya-ligubho ko kumu-kumu, akɔ kutiliko. 48 Kʉwa wa, Yeso ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Modhuku kegwi na badhʉkpa na bɛngbɨngɨlɨ abhɛ mʉtʉ wo kubakʉ ? 49 Nikogo ndɨ pa imoti na ibunu katɨwa ka ndabʉ ko Kunzi masyɛ masɨ, makegwigʉ ndɨ. Luki limoti, masɨ nɨmana akaigyonoso kyɛ Mobiso Motu ɨtʉlyanɨ. »
50 Babɨbya basɨ basa ndɨ Yeso, bogwo mbangʉ. 51 Mʉwanza bemoti nɨnɔ a ndɨ na ɨkwɛmbɛ ya kɨkandɨla, a ndɨ kabɨbya Yeso. Bakɨngɨla ndɨ kagwi, 52 luki limoti, ʉʉkaga, asa ndɨ ɨkwɛmbɛ, apɨkɨta ndumbu.
Banaga kasombiso Yeso
53 Baga kʉwa ndɨ na Yeso ko kumu-kumu. Kʉ bɛyɔ, bokumu-kumu basɨ, bagʉgʉ na bowonisili ba mʉtʉʉ bamʉmʉkana ndɨ. 54 Pɛtɛlɛ a ndɨ kabyɨbya Yeso mino byɨ kadhwɛ kʉ kwa kʉ ka pa yangba ya ndabʉ ko kumu-kumu. Ogulyo ndɨ, iko pa imoti na bazamʉ kaʉta buku.
55 Bokumu-kumu na bangama bagɔgɔ basɨ ba Bhasa Idhingi ka Bayudha ba ndɨ kakɨsa pisi tino bamɨna mino Yeso na bɛbɔ, kyɛ bamwisisi. Luki limoti, bakɨnagʉ ndɨ. 56 A bɛyɔ, batʉ bakpʉ ba ndɨ kabʉkʉlyaga Yeso lɨkpʉmʉka. Luki limoti, mʉnzɨna kabʉ kɛgʉ ndɨ mʉdɔngɔnɨ. 57 Bemoti-bemoti bamagaga ndɨ kabʉkʉlyaga bɔngɔ, banabɨkya bɛ : 58 « Ibusu, tamʉkanatʉ ndɨ mʉtʉ yi nɨmʉ nɨ anabɨkya bɛ : ‹ Napanzatʉ banʉ ndabʉ ko Kunzi yi nɨyɨ ipiko ndɨ na bambanzʉ. Kumbuso wa masyɛ masaa, nopiko nɨyɔ kipikigʉ na ɨbʉ. › » 59 Gʉtʉgʉ bɛyɔ, mʉnzɨna kabʉ kɛgʉ ndɨ mʉdɔngɔnɨ aka. 60 Kʉwa wa, kumu-kumu amaga ndɨ lugo ka bambanzʉ, amuuso Yeso bɛ : « Wakɛgʉ na lɨkpʉmʉka lisikisyo ? Wakabɨkya bʉnɨ ka makpʉmʉka nɨmana bambanzʉ bakaʉbɨkyɨlyaga ma ? » 61 Yeso adhaka ndɨ biwo ni kosikisyigʉ lɨkpʉmʉka gʉtʉgʉ limoti aka. Kumu-kumu amuuso ndɨ bata bɛ : « Ɨwɛ nɨ Kilisito, Miko Kunzi nɨnɔ tabhibhisogo ? » 62 Yeso osikisyo ndɨ bɛ : « Iyo ! Mamɨnatʉ ndɛkɛ Mika mʉmbanzʉ wakiko ka kumbanzɨkanɨkɔ ko Kunzi nɨnɔ wo Ngu. Mamɨnatʉ ndɛkɛ gɔnɨ nɨ anodhoku kʉsɔ wa bɛkʉba kotukyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ. »d 63 Kʉwa wa, kumu-kumu ɨnʉaga ndɨ botu, abɨkya bɛ : « Nɨlɔ lɨkɨsa badhɛmʉ osyi bʉbwa. 64 Mukonini bɛyɔ atumbwi mino Kunzi. Ma kʉwa kaɨna bʉnɨ ? » Ɨbʉ basɨ babhaɨlya ndɨ kamwisiso, babɨkya bɨngbanganya bɛ okwononi okwi.
65 Bemoti-bemoti kabʉ babakyaga ndɨ Yeso na botikito ko miso. Bakandɨla ndɨ miso, baipogo makɔfɨ, bamuuso bɛ : « Wanɨ nɔ uipi ? Tɨbɨkya pisi ka bugyalandʉ ! » Batʉ nɨbɔ ba ndɨ na ɨyɨ mʉmbɨmbɨta, bagwi ndɨ, babɨtaga.
Pɛtɛlɛ akamanganya Yeso
66 Ngbingo yi nɨnɔ Pɛtɛlɛ a mbɛyɨ ndɨ mino ka pa yangba aka wa, mʉgya-ligubho bemoti muko yi ko kumu-kumu odhoku ndɨ. 67 Nɨyɔ amɨna nɨ anʉta buku, anda bizumuuu, abɨkya bɛ : « Ɨwɛ, mikagatʉ ndɨ gɔnɨ pa imoti na Yeso, mʉtʉ wa Nazalɛtɨ. » 68 Luki limoti, anganya ndɨ, abɨkya bɛ : « Ɨmɨ, nakɛgʉ kaʉkana ikanɨ kaibho nɨlɔ wakapa kabɨkya lɔ. » Kumbuso yi, opupo ndɨ miso ya mupumi ma pa yangba. [ Kʉwa wa, kɔkʉ alɨka ndɨ. ]
69 Mʉgya-ligubho muko yi nɨnɔ amɨna ndɨ bata, ɨgɨlya kaʉbɨkya batʉ nɨbɔ ba ndɨ wa bɛ : « Alʉkʉ yi nɨmʉ a bemoti kabʉ ! » 70 Luki limoti, Pɛtɛlɛ anganya bata ndɨ. Kumbuso yɨkɛdɛ, batʉ nɨbɔ ba ndɨ wa babɨkya bata bɛ : « A bɛyɔ, wa gɔnɨ bemoti kabʉ, kyɛ ɨwɛ wa gɔnɨ Mugalilaya. » 71 Kʉwa wa, Pɛtɛlɛ akɔ ndɨ silika bɛ : « Kunzi egyogyisi kiko nɨ nakabɨkya bɔngɔ. Nakamibhigʉ alʉkʉ yi nɨmʉna makabɨkya mʉ ! » 72 Ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, kɔkʉ alɨka ndɨ ka nganga ya yɨba. Pɛtɛlɛ atamana mʉnzɨna nɨmɔ Yeso abɨkya ndɨ bɛ : « Kambwa kɔkʉ kaalɨka nganga yɨba, wiko nɨ wemongonyini nganga yɨsaa. » Kʉwa wa, oikono ndɨ, apʉnga mʉgamʉ.