Lizuni ka mʉkʉkʉna
13
1 Ka lɨsyɛ li nɨlɔ, Yeso opupo ndɨ ka ndabʉ, ɨnda kaiko ka kpɔlɔ wo libo lidhingi. 2 Kʉ bɛyɔ, bambaza bakpʉkpʉ kʉgbɛ ka bambanzʉ bakungulo ndɨ bikululu. Kinili, adaka ndɨ na iko kʉsɔ wa ɨngbɔlɔ yidhingi. Bambaza ka bambanzʉ bi nɨbɔ basɨkana ndɨ bakamanana kubhi. 3 Kʉwa wa, Yeso ʉnzɨnɨlya ndɨ makpʉmʉka mudhingi bɨndɨ pisi ka mozuni. Ɨyɨ aka ndɨ na ɨbʉ bɛ : « Lɨsyɛ limoti, alʉkʉ bemoti ɨnda ndɨ kakʉna masɔlɔ kakɨ. 4 Ngbingo yi nɨnɔ a ndɨ mino kakʉna, masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ ko pisi. Bombu bodhoku ndɨ na balya.
5 « Masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ ka pa ya ngyengye nɨyɔ kɛgʉ ndɨ na lɨtɔmbʉ lakpʉ. Nɨmɔ, abaka ndɨ bɨgala-gala kyɛ lɨtɔmbʉ a ndɨ lɨkɛdɛ wa. 6 Luki limoti, ngbingo yi nɨnɔ mɔnɨ osumbo ndɨ mino, ʉmɨlaga na awɨsɨya kyɛ lyo yi kigwinonogʉ ndɨ bɨnza ka lɨtɔmbʉ.
7 « Masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ ko kpokiki. Nɨyɔ kpokiki abaka ndɨ, akandaga ndɨ masɔlɔ mi nɨmɔ bɨkpɛkɨ-kpɛkɨ.
8 « Luki limoti, masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ ka pa ya ɨdhɔbɔ, abʉkʉta bɨyʉyʉyʉ. Litino limoti apága ndɨ bhumo mɨya, lagɔgɔ batɛkɛbɛ madɨya na lagɔgɔ bata batɛkɛbɛ basaa. » 9 Yeso opipilo kʉwa ndɨ bɛ : « Mʉmbanzʉ nɨnɔ a na motili makʉkana, ʉkana ! »
Ko bhulyo ɨkɨ yɔ Yeso anzɨnaga ndɨ mino na mozuni ?
10 Kʉwa wa, babɨbya ka Yeso bakpudoku ndɨ, bamuuso bɛ : « Ko bhulyo ɨkɨ yɔ wo mino kaʉnzɨnɨlya bambanzʉ bi nɨba na mozuni aka ? »
11 Usikisyo ndɨ bɛ : « Ibunu, bamumonisiloni ndɨ dhikidi ya Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ. Luki limoti, kɛgʉ bɛyɔ ka batʉ bagɔgɔ. 12 Ka lɨngʉnʉ, mʉmbanzʉ nɨnɔ a no luki, bamatɨlyatʉ ndɛkɛ yagɔgɔ kʉgʉ yi, iko kʉwa na imu makpʉ. Luki limoti, nɨnɔ kɛgʉ no luki, bakʉpyatʉ ndɛkɛ gʉtʉgʉ lɨkɛdɛ nɨlɔ a nolu.
13 « Kinili, ɨmɨ, nʉnzɨnɨlyaga na mozuni. Na gʉtʉgʉ bakiko kaanda, bakɨnɨgʉ. Gʉtʉgʉ bakiko kaʉkana, bakotombisyigʉ ikanɨ kabɨnɨkyana. 14 Na ɨtʉlyana kʉwa ndɨ kʉgʉ kabʉ lɨkpʉmʉka nɨlɔ mugyalandʉ Isaya abɨkya ndɨ bɛ :
Mikotʉ kaʉkana bɨnza, luki limoti makotombisyigʉ.
Mikotʉ kaanda bɨnza, luki limoti makɨnɨgʉ.
15 A bɛyɔ, mambɛngɨ ka batʉ nɨbana a kʉwa muti.
Bidhulogoni ndɨ motili,
babʉwa miso,
kyɛ miso kabʉ kinonitɔgʉ,
motili kabʉ kukononitɔgʉ,
mambɛngɨ kabʉ kotombisyonitɔgʉ
bɛkyɛ bakemigilyonitɔgʉ, nuukuso ! ›
16 « Luki limoti, ɨgyagya ku kunu, kyɛ miso kunu akaɨna na motili kunu akaʉkana. 17 Nakamʉbɨkya lɨngʉnʉ ambɛ, bogyalandʉ bakpʉ na batʉ bongbingbili ba ndɨ na mʉsasa kaɨna nɨmana makaɨna ma, na bakɨnagʉ ndɨ. Ba ndɨ na mʉsasa kaʉkana nɨmana makaʉkana ma, na bakʉkanagʉ ndɨ.
Yeso akatʉmbʉlaga isi ya lizuni ka mʉkʉkʉna
18 « Ukononi nɛkɨ isi ya lizuni ka mʉkʉkʉna. 19 Masɔlɔ nɨmɔ anyʉkaga ndɨ ka kpɔlɔ wo pisi, a likingyosi ka mʉtʉ yi nɨnɔ ʉkanaga Lɨkpʉmʉka la bʉngama ko Kunzi, luki limoti, nɨ kobɨnɨkyonigʉ. Mumuyoniso odhoku, anyɔgɔ masɨ nɨmɔ ɨkʉna ndɨ kʉsɔ wa lɨmbɛngɨ kakɨ.
20 « Masɔlɔ nɨmɔ anyʉkaga ndɨ ka pa ya ngyengye nɨyɔ kɛgʉ ndɨ na lɨtɔmbʉ lakpʉ, a likingyosi ka mʉtʉ yi nɨnɔ ʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi bɨkwa, ogwi na magyagya. 21 Luki limoti, nɨ lɨkpʉmʉka li nɨlɔ kɛgʉ no lyo kʉsɔ kakɨ. Ngbingo yi nɨnɔ inisono mino na bʉkpɛkɨ-kpɛkɨ ikanɨ yigyogyiso ko bhulyo ya Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, opupo bɨkwa kʉsɔ wa bhaya.
22 « Masɔlɔ mi nɨmɔ anyʉkaga ndɨ lugo wo kpokiki, a likingyosi ka mʉtʉ yi nɨnɔ ʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, luki limoti, bʉkpɛkɨ-kpɛkɨ ba ɔbɨlɨ na mʉsasa ma lɨngama, akandaga lɨkpʉmʉka nɨlɔ kʉsɔ kakɨ nɨ kopígʉ bhumo.
23 « Na nɨmɔ anyʉkaga ndɨ ka pa ya ɨdhɔbɔ a likingyosi ka mʉtʉ yi nɨnɔ ʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, abɨnɨkyana. Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ abʉkʉta bhumo ka ɔbɨlɨ kakɨ. Mʉmbanzʉ bemoti iko no bhumo mɨya, wagɔgɔ batɛkɛbɛ madɨya na wagɔgɔ bata batɛkɛbɛ basaa. »
Yeso akatwa lizuni kʉgʉ wa tɔnɨtɔ tanyɛ
24 Yeso ʉtwɨlya bata ndɨ lizuni lagɔgɔ nɨlɨ : « Tokingyoso Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ na mʉtʉ bemoti nɨnɔ akʉna ndɨ masɔlɔ manza kʉsɔ wo tiko kakɨ. 25 Bhiti yimoti, ngbingo yi nɨnɔ bambanzʉ basɨ ba ndɨ mino ka batɔtɔ, mumuyoniso kakɨ odhoku ndɨ bɨpɛlɛ kakʉna tɔnɨtɔ tanyɛ kʉsɔ wa mʉpʉnga na aga ndɨ ɨyɨ. 26 Nɨyɔ mʉpʉnga abaka na abʉkʉta, tɔnɨtɔ tanyɛ ti nɨtɔ inisono ndɨ gɔnɨ.
27 « Bagya-ligubho ka mombukwono tiko, bodhoku ndɨ kamuuso bɛ : ‹ Mombukwono dhosu, wakakʉnagʉ mbɛɨ ndɨ masɔlɔ manza kʉsɔ wo tiko kakʉ ? Tɔnɨtɔ tanyɛ ti nɨtɨ apʉnya kʉwa tu yanɨ ? ›
28 « Usikisyo ndɨ bɛ : ‹ Mumuyoniso nɔ ogyi bi bɛyɔ. › Bagya-ligubho bamuuso ndɨ bɛ : ‹ Wakapa bɛ taga kanyɔgɔ ? ›
29 « Ɨyɨ aka ndɨ na ɨbʉ bɛ : ‹ Kalɨ ! Makɨnda kanyɔgɔ, yagɔgɔ manyɔgɔtʉ gɔnɨ mʉpʉnga nɨnɔ kʉsɔ wo tiko. 30 Wosoni masɨ angatɨ pa imoti kadhwɛ ko ngbingo mubhuulyo. Ngbingo yi nɨnɔ, nʉbɨkya banʉ bagya-ligubho bɛ : Nyogoni mbɛɨ tɔnɨtɔ tanyɛ, makandaga ka begbi kyɛ babhʉsyɨ. Kumbuso yi, mumumuloni mʉpʉnga kʉsɔ wa bhasa ya masɔlɔ kamɨ. › »
Yeso akatwa lizuni kʉgʉ wa libhumo lɨkɛdɛ
31 Yeso ʉtwɨlya ndɨ bata lizuni lagɔgɔ bɛ : « Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ a mʉdɔngɔnɨ abhɛ libhumo lɨkɛdɛ. Mʉmbanzʉ bemoti ava ndɨ, ɨnda kakʉna kʉsɔ wo tiko kakɨ. 32 Na gʉtʉgʉ bɛyɔ a ndɨ mino lɨkɛdɛ yɔ kakɨtaga bhumo yagɔgɔ yasɨ, luki limoti, ngbingo yi nɨnɔ abaka ndɨ mino, opingo kʉwa kakɨtaga malɨlɨ masɨ kʉsɔ wo tiko. Ɨɨta sɨbhʉkʉsɔ, bombu bodhoku kopiko bandabʉ kabʉ kʉgʉ wa tabhɨ yi. »
Yeso akatwa lizuni kʉgʉ wa sɨbhʉkʉsɔ nɨsɔ ofulisogo mukati
33 Yeso ʉtwɨlya bata ndɨ lizuni lagɔgɔ bɛ : « Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ a mʉdɔngɔnɨ abhɛ sɨbhʉkʉsɔ nɨsɔ ofulisogo mukati. Muko bemoti ava ndɨ, opulo kʉsɔ wa bambɨkɛ bayɨsaa ba ya fufu. Fufu yi nɨnɔ wasɨ apʉnga ndɨ kofulo bɨdhaɨ-dhaɨ. »
34 Yeso ʉnzɨnɨlyaga ndɨ bambaza ka bambanzʉ makpʉmʉka masɨ mi nɨmɔ ka mozuni aka. Na kɛgʉ ndɨ na lɨkpʉmʉka nɨlɔ ʉbɨkyaga ndɨ nɨ kotwigʉ lizuni.
35 Ka lɨngʉnʉ, igyonoso ndɨ bɛyɔ kyɛ ɨtʉlyanɨ nɨlɔ ibikya ndɨ pisi ka mugyalandʉ bɛ :
« Nanzɨnaga ndɛkɛ pisi ka mozuni.
Natʉmbʉlaga ndɛkɛ bɨngbanganya makpʉmʉka nɨmɔ ɨsʉma ndɨ katʉkya ka mʉpʉnganagɨ ma ɔbɨlɨ. » a
Yeso akatʉmbʉlaga isi ya lizuni la tɔnɨtɔ tanyɛ
36 Kumbuso yi, Yeso ʉsa ndɨ bambaza ka bambanzʉ, ogulyo ndɨ ka ndabʉ. Babɨbya kakɨ bodhoku ndɨ kabɨkya bɛ : « Tɨtʉmbʉlyaga isi ya lizuni la tɔnɨtɔ tanyɛ nɨtɔ a ndɨ kʉsɔ wo tiko. »
37 Yeso usikisyo ndɨ bɛ : « Nɨnɔ akʉnaga masɔlɔ manza nɨ Mika Mʉmbanzʉ. 38 Tiko nɨ ɔbɨlɨ. Masɔlɔ manza nɨ bambanzʉ nɨbɔ kʉsɔ wa bʉngama ko Kunzi. Na tɔnɨtɔ tanyɛ nɨ bambanzʉ nibɔ bʉkananaga na Mumuyoniso. 39 Alʉkʉ nɨnɔ odhoku ndɨ kakʉna tɔnɨtɔ tanyɛ nɨ Mumuyoniso. Bhuulyo masɔlɔ nɨ mulibo ma ɔbɨlɨ. Na bagya-ligubho nɨ bamalaika. 40 « Bɛyɔ banyɔgɔ mino tɔnɨtɔ tanyɛ badɨkɨta ko buku, iko ndɛkɛ mʉdɔngɔnɨ bɛgɛyɔ ka mulibo ma ɔbɨlɨ.
41 Mika Mʉmbanzʉ ʉtɨka ndɛkɛ bamalaika kakɨ, kaʉtʉmba ka bʉngama kakɨ batʉ basɨ nɨbɔ bʉmakyaga bɛngɛnɨ ka bʉnyɛ na basɨ nɨbɔ bagyaga bʉnyɛ. 42 Bʉdɨkɨta ndɛkɛ kʉsɔ wo fulu wo buku. Na kʉ bɛyɔ, bagamana ndɛkɛ na bɨlya manzʉ bɨkyalʉ-kyalʉ. 43 Ko ngbingo yi nɨnɔ, batʉ bongbingbili biko ndɛkɛ biwenge-wenge abhɛ mɔnɨ kʉsɔ wa bʉngama ka Abhabʉ. Nɨnɔ a na motili makʉkana, ʉkana ! »
Yeso akatwa lizuni kʉgʉ wo luki la ɨzangɨya nɨlɔ ɨsʉma ndɨ
44 « Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ a mʉdɔngɔnɨ abhɛ luki la ɨzangɨya nɨlɔ ɨsʉma ndɨ kʉsɔ wo tiko. Nɨyɔ mʉtʉ bemoti ɨna ndɨ, asʉma bata. Ogwo ndɨ magyagya kʉgbɛ, ɨnda kagabha makpʉmʉka kakɨ masɨ bingbufu, oluwo tiko yi nɨyɔ.
45 « Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ a bata mʉdɔngɔnɨ abhɛ ambula bemoti nɨnɔ akɨsaga ndɨ koluwo sanga yanzanza. 46 Ngbingo yi nɨnɔ ɨna ndɨ mino mʉsanga ma lɨgabhʉ lapʉ kʉgbɛ, ɨnda ndɨ kagabha makpʉmʉka kakɨ masɨ, odhoku ndɨ koluwo.
Yeso akatwa lizuni kʉgʉ ka banyɔ bosi
47 « Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ a bata mʉdɔngɔnɨ abhɛ moyo nɨmɔ bodingo ndɨ ko libo lidhingi. Moyo mi nɨmɔ ugwi mobhi masɨ ma bosi. 48 Nɨyɔ otiwo, bodudulo kʉwa ndɨ kubhi. Banyɔ bosi bikonono ndɨ kaʉmʉmʉla bosi banzanza kʉsɔ wa bɛngbɔlɔ. Luki limoti, bumbimbo ndɨ nɨbɔ banyɛnyɛ.
49 « Iko ndɛkɛ mʉdɔngɔnɨ bɛgɛyɔ ka mulibo ma ɔbɨlɨ. Bamalaika bodhoku ndɛkɛ kaʉgbanana batʉ banyɛ na nɨbɔ bongbingbili. 50 Nɨbɔ banyɛ, bʉdɨkɨtaga ndɛkɛ kʉsɔ wo fulu wo buku. Na kʉ bɛyɔ, bagamana ndɛkɛ na bɨlya manzʉ bɨkyalʉ-kyalʉ. »
Mʉtʉʉ ma mbɨya na nɨmɔ ma ndɛlɨ
51 Yeso umuuso kʉwa ndɨ babɨbya kakɨ bɛ : « Ambɛ, mukonito bɨnza makpʉmʉka masɨ nɨmɔ namubikyi ? » Ɨbʉ aka ndɨ bɛ : « Iyo. »
52 Kumbuso yi, ubikyoku ndɨ bɛ : « Kinili, muwonisili wa mʉtʉʉ wasɨ nɨnɔ ogwi ndɨ lɨkpʉmʉka la Bʉngama ba kʉgʉ wa lɨsyɛ, a mʉdɔngɔnɨ abhɛ mombukwono ndabʉ. Mombukwono ndabʉ yi nɨnɔ anyɔgɔ kʉsɔ wa lɨngama kakɨ makpʉmʉka ma mbɨya na nɨmɔ ma ndɛlɨ. »
Batʉ ba Nazalɛtɨ bakɛgʉ kabɨnɨkyana Yeso
53 Nɨyɔ Yeso ama ndɨ katwaga mozuni mi nɨmɔ, atʉkya ndɨ wa. 54 Aga ndɨ ka gʉdʉ wa Nazalɛtɨ kʉ opingo ndɨ mino. Kʉ bɛyɔ, apʉnga ndɨ kauwonisilo bambanzʉ kʉsɔ wa bandabʉ kabʉ ba ya malʉmba.
Na nɔkʉ ʉdhɨka ndɨ bambanzʉ bɨdhɛ, bimuuso ndɨ bɛ : « Wanɨ nɔ apá yimibho no ngu yɨgya makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga ? 55 Ambɛ, kɛgʉ mbɛɨ mika alʉkʉ nɨnɔ agyaga ligubho la mabaʉ mʉ ? Kɛgʉ amakɨ nɨ Malia ? Kɛgʉ mbɛɨ bamamakɨ nɨ Yakɔbɔ, Yɛzɛfʉ, Simoni na Yudha ? 56 Takikogɨgʉ mbɛɨ na basalɨ kakɨ basɨ pa imoti wanʉ ? Wanɨ nɔ apá kʉwa yimibho no ngu nɨyɔ ? » 57 Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ lasɨ ʉkpɨngba ndɨ kabɨnɨkyana Yeso.
Luki limoti, Yeso ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Mugyalandʉ a na ɨbhɨbha pa yasɨ, luki limoti, kɛgʉ noyu ka mugi nɨmɔ ɨbʉkʉta mino ikanɨ ka lɨvananza kakɨ. »
58 Kinili, Yeso kagyagʉ ndɨ bata makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga mudhingi kʉ bɛyɔ, kyɛ batʉ bi nɨbɔ bakɛgʉ ndɨ na bhaya.