Yeso akauwonisilo babɨbya kakɨ kalʉmba
11
1 Lɨsyɛ limoti, Yeso a ndɨ kalʉmba ka pa imoti bɛnɛ. Nɨyɔ ama bɛyɔ, mʉbɨbya kakɨ bemoti amuuso bɛ : « Mombukwono dhosu, tiwonisilo gɔnɨ ibusu kalʉmba bɛyɔ Yuani Mubhatizai uwonisilo ndɨ mino babɨbya kakɨ. »2 Kʉwa wa, Yeso ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Ngbingo yi nɨnɔ mo mino kalʉmba, bikyogoni bɛ :
‹ Obhosu nɨnɔ kʉgʉ wa lɨsyɛ,
lino kakʉ a lotu.
Bambanzʉ basɨ bibhi.
Bʉngama kakʉ odhuku !
3 Tipokunɔ masyɛ masɨ malɨlɨ nɨmɔ okwononi na ibusu.
4 Tɨpɨlyanɔ bʉnyɛ kusu,
bɛgɛyɔ tʉpɨlyaga mino batʉ basɨ nɨbɔ batɨgyɨlyaga bʉnyɛ.
Wakatisonitɔgʉ kogwo ko ngbingo wa kʉbɔbɔkʉ. › »
Kungoni na Kunzi amʉpátʉ
5 Yeso ʉbɨkya bata ndɨ babɨbya kakɨ bɛ : « Kiko mbɛyɨ nɨ mʉtʉ bemoti lugo kunu a na mamakɨ, ɨnda kʉ kakɨ na gʉndʉ kabɨkya bɛ : ‹ Yaya, ɨpá mino malɨlɨ, 6 kyɛ wai bemoti esilyiniku, nakɛgʉ gʉtʉgʉ na malɨlɨ mbɨya wanʉ kapá. › 7 Kiko nɨ mamakʉ usikisyiniku kʉ ka ndabʉ bɛ : ‹ Ɨsa kedhomiso ! Tidhulogini ibusu na bomikamɨ, tangaga; nakakwananɨgʉ katʉkya kaʉpá malɨlɨ. › » 8 Yeso omotiloku bɛ : « Ɛɛɛ a bɛyɔ, nakamʉbɨkya ambɛ mamakʉ otukyokuto kaʉpá malɨlɨ ! Gʉtʉgʉ kotukyi kyɛ a wai dhakʉ, otukyokuto nɨ kozokodɨgʉ kyɛ iko nɨ wakakʉnga nɨ lɨmbɛngɨ kukundumonigʉ. » 9 Kinili, ɨmɨ nakamʉbɨkya ambɛ : Kungoni, Kunzi amʉpátʉ. Kisoni, minisonisotʉ nolu. Iponi holi na kɛkɛlɛ, Kunzi amuukulyotʉ mupumi. 10 Iyo a bɛyɔ, batʉ nɨbɔ bakʉngaga Kunzi, binisonogotʉ nolu. Nɨbɔ bakɨsaga luki kʉ ko Kunzi, binisonogotʉ nolu. Na nɨbɔ boipogo holi na kɛkɛlɛ Kunzi uukulyagatʉ mupumi.
11 Abhakɨ miki tino nɔ lugo kunu, mikakɨ kakʉnga musi apá kʉwa nzʉka ! 12 Ikanɨgʉ kʉkʉnga lakɨ, apá kʉwa nakwaa-gbanɨ ? 13 Gʉtʉgʉ makiko batʉ banyɛ, luki limoti mibhagatʉ kaʉpá bomiki kunu makpʉmʉka manzanza. Obhonu nɨnɔ kʉgʉ wa lɨsyɛ a wanza, kinili a lɨngʉnʉ bɛ ʉtɨkɨlyatʉ batʉ nɨbɔ bakʉngaga Lɨmbɛngɨ Lotu. Yeso omosisyo kʉwa ndɨ bɛyɔ kauwonisilyo babɨbya kakɨ kalʉmba.
Yeso a no ngu kakɨtaga Mumuyoniso ko Kunzi
14 Lɨsyɛ limoti, Yeso a ndɨ kokpumyo lɨlɨmba kʉsɔ ka alʉkʉ bemoti. Lɨlɨmba li nɨlɔ a kʉwa ndɨ nɨ aitisini bobo. Nɨyɔ lɨlɨmba apupo ndɨ bɛyɔ, bobo apʉnga ndɨ kanzɨna. Kʉwa wa ambaza ka bambanzʉ nɨbɔ ba ndɨ wa bombomboyo ndɨ kʉgbɛ. 15 Luki limoti bagɔgɔ lugo kabʉ ba ndɨ kabɨkya bɛ : « Mumuyoniso nɔ ngama wa malɨmba. Ɨyɨ nɔ akapá Yeso ngu yikpumyo malɨmba ! »
16 Bagɔgɔ ba ndɨ kakɨngɨla Yeso, banabɨkya bɛ : « Gya nɛkɨ lɨkpʉmʉka lɨmbanga lugo kusu tibha kʉwa bɛ Kunzi nɔ utikoku. » 17 Luki limoti Yeso a ndɨ kaibho tamanaga kabʉ, ʉbɨkya bɛ : « Bɛvananza ba ya bʉngama bemoti bakapʉnga kabhʉmana lugo kabʉ, ibha bʉngama okwini. Bandabʉ bi odukono bayasɨ bɨgbatata. » 18 Ibunu makabɨkya bɛ : « Mumuyoniso ko Kunzi nɔ akɛpá ngu ikpumyo malɨmba ! Kiko nɨ a bɛyɔ, Mumuyoniso a nɛkɨ kabhʉmana na ɨyɨ mombukwana dhakɨ ! Bʉngama kakɨ iko sɛ kʉwa kaidhukulogo no pisi tino ? 19 Kiko nɨ ɨmɨ nakokpumyo malɨmba no ngu ka Mumuyoniso ko Kunzi, kʉwa wanɨ nɔ akaʉpá bava-kukunu ngu yikpumyo malɨmba ? Kinili bava-kukunu bakowonisilo ɨbʉ bamombukwana dhabʉ bɛ makɛgʉ na bungbingbili. 20 Luki limoti, ɨmɨ, Kunzi nɔ akɛpá ngu ikpumyo malɨmba. Yɛkɨ a bɛyɔ, Bʉngama ko Kunzi odhunuku lugo kunu ! »
21 Yeso ʉtʉmbʉlyaga bata bɛ : « Bongbingo basɨ nɨbɔ mʉtʉ yi nɨnɔ ɨmɨnaga abhɛ tutungyo bemoti bɛnɛ a mino na makpʉmʉka ma lʉnga masɨ, obuulyogo ndabʉ kakɨ bɨnza. Lɨngama kakɨ iko ka mazɨyɔ gɔnɨ. 22 Kikigʉ na kʉbangakʉ kyɛ a na makpʉmʉka ma lʉnga. Luki limoti tutungyo wapʉ kakɨtaga ɨyɨ kodhoku, nɨnɔ wo ngu kʉgbɛ nɔ akɨtaga bɛngɛnɨ. Ɨyɨ, ava kʉwa na makpʉmʉka ma lʉnga ka mʉtʉ yi nɨnɔ iko nɨ andungulyogini nɔ, alʉpyaga masɨ nɨmɔ iko nɨ okupyini.
23 Mʉtʉ bemoti lugo kunu nɨnɔ kɛgʉ pa imoti na ɨmɨ, a mumuyoniso ka ɨmɨ. Mʉtʉ yi nɨnɔ kɛgʉ kaʉmʉmʉla bakɔndɔlɔ akaumisyo. »
24 Yeso omotiloku bata bɛ : « Lɨlɨmba kapupo mʉmbanzʉ, aga kolingyo bapa ba ya ɨsa bilelele. Akɨsa pa ya kimumbiso, luki limoti nɨ kinigʉ. » Kʉwa wa ilu aka bɛ : « Nakaɨga ka ndabʉ kamɨ kʉ nopupiku bi mino. » 25 Ɨga na atakanya ndabʉ yɨkpaga bɨngɔ na yibungusyogo bɨnza. 26 Aga kʉwa kava malɨmba magɔgɔ madɨya na ɨka nɨmɔ manyɛnyɛ kakɨtaga ɨyɨ. Bogulyo na bilikisyo ka ndabʉ. Kumbuso yi, ɔbɨlɨ ka mʉtʉ yi nɨnɔ iko kʉwa wanyɛ kakɨtaga wa a ndɨ mino kambwa.
Ɨgyagya ka nɨbɔ bʉkanaga lɨkpʉmʉka ko Kunzi !
27 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a ndɨ mino kanzɨna bɛyɔ, muko bemoti kʉsɔ wa ambaza apamɨkana bɛ : « Ɨgyagya yidhingi ka muko yi nɨnɔ wasyɛ ndɨ ka mʉma kakɨ na ulunguso ! »
28 Luki limoti Yeso asikisyo ndɨ bɛ : « Bɨkya yɨpɛpɛ bi ambɛ : ‹ Ɨgyagya ka nɨbɔ bʉkanaga lɨkpʉmʉka ko Kunzi na banagya ! › »
Yeso akausikisyo bambanzʉ lɨkpʉmʉka kʉgʉ wa likingyosi nɨlɔ bakʉnga ndɨ
(Matayɔ 12.38-42)
29 Ngbingo yi nɨnɔ bambaza ka bambanzʉ ba ndɨ mino kamʉmʉkana ka kpɔlɔ ka Yeso, ʉbɨkya ndɨ bɛ : « Ibunu batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨ ma banyɛ. Ibunu, makakʉnga likingyosi lɨmbanga no bou, wɨna sɛ mɨna ndɛkɛ likingyosi limoti aka nɨlɔ ka mugyalandʉ Yʉna. 30 A lɨngʉnʉ bɛ Yʉna a ndɨ likingyosi ka batʉ ba Nɨnawɛ. A mʉdɔngɔnɨ bɛgɛyɔ Mika mʉmbanzʉ iko ndɛkɛ mino likingyosi kambwa kunu batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨ. 31-32 Ngbingo yi nɨnɔ batʉ ba Nɨnawɛ bamʉkana ndɨ mino Yʉna, bogomosyono ndɨ ɔbɨlɨ kabʉ. Wɨna sɛ Mika mʉmbanzʉ a mudhingi kakɨtaga Yʉna ! Kinili ko ngbingo yi nɨnɔ Kunzi akɔ ndɛkɛ mino mʉkɔmbʉ ka bambanzʉ, batʉ ba Nɨnawɛ bamanana ndɛkɛ bigwo kambwa kunu batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨ kamʉsʉngʉlya ! Winoni sɛ, ngama muko yi otukyoku ndɨ byɨ ka gʉdʉ wa Sɨbha kodhoku kaʉkana mʉnzɨna ma kimibho ka ngama Sɔlɔmɔnɔ ! Na wanʉ, ma na mʉtʉ mudhingi kakɨtaga Sɔlɔmɔnɔ. Luki limoti makamʉya yi. Kinili ka lɨsyɛ lɨkɔ mʉkɔmbʉ, ngama muko yi nɨnɔ amaga ndɛkɛ kambwa kunu batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨ kamʉsʉngʉlya ! »
Miso a abhɛ tala wa nzʉyɨ
33 Kumbuso yi Yeso obikyoku bɛ : « Mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ bemoti aka katʉnagɨgʉ tala asʉma. Luki limoti abhisogo kʉgʉ ibha batʉ basɨ nɨbɔ biko kogulyo ka ndabʉ bɨnɨ bʉngbanganya. 34 Miso kakʉ nɨ tala wa nzʉyɨ kakʉ. Ngbingo yi nɨnɔ miso kakʉ kɛgʉ mino no kolobu, nzʉyɨ kakʉ yasɨ a kʉsɔ wa bʉngbanganya. Luki limoti ngbingo yi nɨnɔ miso kakʉ a mino no kolobu, nzʉyɨ kakʉ yasɨ iko kʉsɔ wo bhiti. 35 Ɛɛɛ, wɨmɨnya sɛ ! Bʉngbanganya kakʉ kikonitɔgʉ bimbusu-mbusu abhɛ bhiti. 36 Nzʉyɨ kakʉ yasɨ kiko bɨngbanganya, nɨ kɛgʉ na bumbusu-mbusu, iko yasɨ kʉsɔ wa bʉngbanganya, mʉdɔngɔnɨ abhɛ bakuzigo na tala. »
Yeso akauyoyiso baFalisayɔ na bowonisili ba mʉtʉʉ
37 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso ama ndɨ mino kanzɨna bɛyɔ, muFalisayɔ bemoti amaka ndɨ kalyalya kʉ kakɨ. Ogulyo ndɨ kʉ ka muFalisayɔ nɔ, apʉnga kalyalya. 38 Nɨyɔ amɨna Yeso kalyalya nɨ kisukusigʉ mabɔkʉ,a lɨkpʉmʉka ambanga. 39 Mombukwono dhosu andʉnga ndɨ mʉtamanagɨ kakɨ, abɨkya bɛ : « Ibunu baFalisayɔ, mowonisilogo yɨgya yanza kunu asɨ kunzi aka ! A mʉdɔngɔnɨ abhɛ mʉmbanzʉ kasʉkʉsa kɔpɔ na sanɨ asɨ kunzi aka. Wɨna sɛ, kʉsɔ wa mambɛngɨ kunu mikogo asɨ na mʉsasa ma kubibo bɛngɛnɨ na motumini na dɨya bɨdɛ ! 40 Ibunu, makibhigʉ luki ! Makasɨma bɛ Kunzi nɨnɔ agya makpʉmʉka masɨ kibhigʉ gɔnɨ mʉtamanagɨ nɨmɔ a kʉsɔ wa mambɛngɨ kunu ? 41 Makokisonitɔgʉ kabosilo Kunzi pisi kagya mʉtʉʉ makɛkɛkɛ mapayaya, luki limoti gyoni ngu yasɨ kaʉtʉngbʉlaga batʉ bayangya.
42 Kumbu kunu ibunu baFalisayɔ ! Ka lɨngʉnʉ, mapága Kunzi zaka wa makpʉmʉka masɨ, luki limoti makabʉsala kaiko bingbingbili na bambanzʉ na kapa Kunzi. Makwanana bi kagya bɛyɔ, nɨ makosigʉ magɔgɔ.
43 Kumbu kunu baFalisayɔ ! Ibunu mapaga kaiko ka moliki ma kambwa ka bandabʉ kunu ba ya likungoni. Mapaga gɔnɨ bɛ bambanzʉ bamʉpɨ ɨbhɨbha kʉgbɛ ka bapa ba ya musilyoni. 44 Kumbu kunu ! Ma abhɛ bambʉkʉ nɨbayɔ kimibhisikonogigʉ, bambanzʉ banakpakyana kʉgʉ yib nɨ bakɛgʉ kaibho. »
45 Kʉwa wa, bemoti lugo ka bowonisili ba mʉtʉʉ abɨkya ndɨ Yeso bɛ : « Muwonisili, nɨyɔ wakabɨkya bɛyɔ, wakatɨtʉmbwa na ibusu gɔnɨ ! »
46 Yeso asikisyo ndɨ bɛ : « Kumbu kunu gɔnɨ, ibunu bowonisili ba mʉtʉʉ ! Ka lɨngʉnʉ mʉpága batʉ bagɔgɔ mʉtʉʉ mapʉ kʉgbɛ nɨ ibunu makɛgʉ kagya mʉtʉʉ mi nɨmɔ, na kʉgʉ wa nɨlɔ makɛgʉ kaʉtʉngbʉla kagya yi bɛgɛyɔ. 47 Kumbu kunu ! Makobungusyogo bambʉkʉ ka bogyalandʉ ko Kunzi nɨbɔ botitonu bulumwisogo ndɨ. 48 Kʉwa bɛgɛyɔ makowonisilo bɛ mabɨnɨkyanatʉ ndɨ gɔnɨ ibunu lɨkpʉmʉka nɨlɔ botitonu bagya ndɨ lɔ. Ɨbʉ bulumwisogo ndɨ bogyalandʉ, ibunu mobungusyo kʉwa bambʉkʉ kabʉ ! 49 Kinili Kunzi abɨkya ndɨ kʉsɔ wa yimibho kakɨ bɛ : ‹ Nʉtɨkɨlyatʉ bogyalandʉ na batʉtʉmbwa. Bulumwisogo ndɛkɛ bemoti-bemoti lugo kabʉ na bugyogyiso bagɔgɔ. › 50 Katʉkya wa aka wa Kunzi agya ndɨ mino ɔbɨlɨ, bulumwisogoni bogyalandʉ budhingi, na ibunu batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨna bɔ Kunzi amugyogyiso. 51 Bamwɔ mbɛyɨ ndɨ Abheli, na ka mulibo, bamwɔ ndɨ Zakalia, ka pa yangba ya Ndabʉ ko Kunzi, lugo wa gbɔgbɔ nɨyɔ bapága ndɨ mino bapɛpɛ na pa yotu kʉgbɛ.c Iyo nakamʉbɨkya ambɛ Kunzi ugyogyiso ndɛkɛ batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨ ko bhulyo makpʉmʉka nɨmɔ masɨ.
52 Kumbu kunu ibunu bowonisili ba mʉtʉʉ ! Mudhulyogoni bɛngɛnɨ pisi ya kibho lɨkpʉmʉka ko Kunzi bɨkpwɔkpwɔkpwɔ. Ibunu bamombukwono dhonu bi makɛgʉ ibunu kogulyo na ma gɔnɨ kaʉkpɨngba nɨbɔ bakapa kogulyo. »