Yeso aukusini mʉgya-ligubho ka ngama ka basʉdha wa Lʉma
(Matayɔ 8.5-13)
7
1 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso ama ndɨ mino kabɨkyaga lɨkpʉmʉka lasɨ nɨlɔ a ndɨ na ilu ka ambaza nɨnɔ a ndɨ na ɨyɨ mukungulo nɔ, ogulyo kʉwa ndɨ ka gʉdʉ wa Kapɛlɛnaʉmʉ. 2 Kʉ bɛyɔ, ngama bemoti ka basʉdha wa Lʉma a ndɨ na mʉgya-ligubho nɨnɔ apaga ndɨ kʉgbɛ. Mʉgya ligubho yi nɨnɔ a ndɨ no kolobu buwobhi kosiso lɨmbɛngɨ. 3 Nɨyɔ ngama ka basʉdha yi nɨnɔ ʉkana ndɨ mino mongoni ka Yeso, atɨkɨlya ndɨ bagʉgʉ bemoti-bemoti ka baYudha bɛ bamokilyiku, odhuku kaukuso mʉgya-ligubho kakɨ. 4 Nɨyɔ bagʉgʉ bi nɨbɔ badhwɛ ndɨ buwobhi na Yeso, bɨtatanaga ndɨ na ɨyɨ kʉgbɛ, babɨkya bɛ : « Kikiliki, mʉgyɨlyanɔ baka ngama ka basʉdha bɛyɔ o mino kaʉkʉnga. 5 Kyɛ a na sɨpananɨsɔ ka mugi kusu, na ɨyɨ gɔnɨ aka nɔ atipikisilyo ndabʉ ya likungoni. »6 Sɛ kʉwa wa, Yeso ɨnda ndɨ pa imoti na ɨbʉ. A kʉwa ndɨ buwobhi kadhwɛ ka mʉsɛngɨ, ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ ngama yi nɨnɔ atikilyoku ndɨ bawai dhakɨ kabɨkya bɛ : « Muwonisili, wakigbomisonitɔgʉ mʉ. Ɨmɨ, nakokwononɨgʉ bɛ wingyoku ka ndabʉ kamɨ. 7 Kinili nimini bi gɔnɨ ambɛ ɨmɨ bɨkpɛ nakakwananɨgʉ kaɨnda kʉ kakʉ. Luki limoti, wakabikya bi lɨkpʉmʉka limoti aka, mʉgya-ligubho kamɨ akwanana bi kaʉka. 8 Ɨmɨ, na kusili wa mʉtʉʉ ka bangama kamɨ, na gɔnɨ na na basʉdha kusili wa mʉtʉʉ kamɨ. Nakabɨkya bemoti ambɛ : ‹ Wɨnda ! ›, ɨnda; nakabɨkya wagɔgɔ ambɛ : ‹ Dhoku ! ›, odhoku; na nakabɨkya mʉgya-ligubho kamɨ ambɛ : ‹ Gya bɛnɛ ! ›, agya bɛyɔ aka yɔ. »
9 Nɨyɔ Yeso ʉkana ndɨ mʉnzɨna mi nɨmɔ ngama ka basʉdha a ndɨ kanzɨna mɔ, lɨkpʉmʉka ambanga. Oikono ndɨ ka ambaza ka bambanzʉ yi nɨnɔ a ndɨ kabɨbya, abɨkya bɛ : « Nakamʉbɨkya bɨngbanganya ambɛ : Nakanaminigʉ ndɛkɛ mʉtʉ wa bhaya yidhingi abhɛ nɨmʉ gʉtʉgʉ bemoti aka, lugo ko bomikya baƗzalɛlɨ ! »
10 Ngbingo yi nɨnɔ bawai dhakɨ bi nɨbɔ bɨga ndɨ mino kʉ ka ndabʉ, batakanya ndɨ mʉgya-ligubho kakɨ nɨ oukini.
Yeso abhililisini manda ko mika woko muko yi
11 Bʉgala bi, Yeso ɨnda kʉwa ndɨ ka mugi mimoti nɨmɔ ina ndɨ bɛ Naini, babɨbya kakɨ na ambaza mudhingi ka bambanzʉ ba ndɨ pa imoti na ɨbʉ. 12 Ngbingo yi nɨnɔ ba ndɨ mino buwobhi kadhwɛ ka mupumi ma mugi mi nɨmɔ, abhangana ndɨ na bambanzʉ nɨ banɨnda kolumbo manda ka mʉwanza bemoti. Ɨbʉkʉta ndɨ ɨyɨ yɨkaka aka ka amakɨ, nɨnɔ a kʉwa ndɨ gɔnɨ woko. Bambanzʉ budhingi ba mʉsɛngɨ ba ndɨ bingbooo pa imoti no woko yi nɨnɔ. 13 Nɨyɔ Mombukwono dhosu amɨna muko yi nɨnɔ, akwilyo ndɨ kumbu na abɨkya bɛ : « Wasa mʉgamʉ. » 14 Kumbuso yi, isisilo ndɨ, avɨla sanda na bambanzʉ bi nɨbɔ babhɨnɨka ndɨ bɔ bamaga. Kʉwa wa Yeso abɨkya ndɨ manda bɛ : « Alʉkʉ mʉ, nakaʉbɨkya ambɛ, wamaga ! » 15 Wa aka wa, mikya balʉkʉ yi nɨnɔ a ndɨ manda nɔ iko na apʉnga ndɨ kanzɨna. Kumbuso yi, Yeso apá ndɨ amakɨ.
16 Lɨkpʉmʉka lɔ ubongiso ndɨ bambanzʉ basɨ, bapʉnga ndɨ kabhibhiso Kunzi banabɨkya bɛ : « Mugyalandʉ bemoti mudhingi opupini bi lugo kusu ! » na gɔnɨ : « Kunzi osingyiniku bi lɨvananza kakɨ ! »
17 Na mongoni ma lɨkpʉmʉka nɨlɔ Yeso agya ndɨ lɔ, ɨtʉlyana kʉwa ndɨ kʉsɔ wa iwili yasɨ ya Yudhɛya no giyo yasɨ nɨyɔ buwobhi-buwobhi.
Yeso nɨ Masiya nɨnɔ a banʉ kodhoku
(Matayɔ 11.2-19)
18 Babɨbya ka Yuani Mubhatizai bapága ndɨ mongoni ma makpʉmʉka masɨ mʉmbanga-mbanga nɨmɔ igyonoso ndɨ mɔ. Kʉwa wa, Yuani ʉmaka ndɨ baba lugo kabʉ, 19 na ʉtɨka ndɨ kʉ ka Mombukwono dhosu kamuuso bɛ : « Ɨwɛ nɨ mʉtʉ yi nɨnɔ Kunzi apʉnaga kodhoku katiukuso ikanɨgʉ takwanana kabʉnda mʉtʉ wagɔgɔ ? »
20 Nɨyɔ babɨbya baba bi nɨbɔ badhwɛ ndɨ buwobhi na Yeso, babɨkya bɛ : « Yuani Mubhatizai atitikiku kʉ kakʉ kaumuuso bɛ : ‹ Ɨwɛ nɨ Masiya nɨnɔ akodhoku banʉ ikanɨgʉ takwanana kabʉnda mʉtʉ wagɔgɔ ? › »
21 Ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, Yeso uukuso ndɨ bambanzʉ budhingi ba bokolobu dhidhidhi, nɨbɔ bakɨgyagya, nɨbɔ ba malɨmba, na uukuso ndɨ gɔnɨ bambanzʉ budhingi ba bokolobu ba ya mamɔmɔ. 22 Kumbuso yi, Yeso usikisyo bambanzʉ bi nɨbɔ Yuani utikoku ndɨ bɛ : « Windoni kapága Yuani mongoni ma lɨkpʉmʉka nɨlɔ mini no miso na nɨlɔ mukoni na motili : bambanzʉ ba bokolobu ba ya mamɔmɔ bakaɨna bata, nɨbɔ ba mʉtɨngbɨ bakakpakyana ngbingbili, bakebu-kebu boukini, baadhʉka bakaʉkana, bamanda bakabhɨlɨla bata na batʉ ba payaya bakaʉkana Mongoni Manza. 23 Ɨgyagya ka mʉmbanzʉ yi nɨnɔ iko ndɛkɛ wakɨtʉlya kɛbɨbya kʉsɔ wa bhaya ! »
Yeso akanzɨna ko bhulyo ka Yuani Mubhatizai
24 Nɨyɔ batʉ bi nɨbɔ Yuani utikoku baga ndɨ, Yeso apʉnga ndɨ kanzɨnɨlya ambaza ka bambanzʉ kʉgʉ ka Yuani, anabɨkya bɛ : « Mɨnda ndɨ kaɨna ɨkɨ kʉ ka ɨsa ? Lɨgʉgʉ nɨlɔ a ndɨ kodhimbo na muvivi ? Kalɨ ! 25 Ambɛ, mɨnda ndɨ kaɨna ɨkɨ ? Mʉmbanzʉ bemoti wakimokisyogo yanzanza ? Luki limoti nibɔ bimokisyogo botu ba ya lɨgabhʉ lapʉ na ɔbɨlɨ kabʉ a kʉsɔ wa mazɨyɔ, bikogo kʉsɔ wa bandabʉ ka bangama, kɛgʉ ka ɨsa. 26 Mɨnda sɛ kʉwa ndɨ kaɨna ɨkɨ ? Mugyalandʉ bemoti ? Iyo, nakamʉbɨkya ambɛ : mʉmbanzʉ yi nɨnɔ mamini bi nɔ akitogito gʉtʉgʉ mugyalandʉ aka. 27 Kyɛ kʉsɔ wa kɨtabʉ ko Kunzi, mugyalandʉ bemoti akanzɨna ko bhulyo ka Yuani, anabɨkya bɛ :
‹ Ɨmɨ Kunzi, nakatɨka atʉtʉmbwa kamɨ kambwa kakʉ,
kyɛ ubungusyili pisi. › »
28 Yeso ʉbɨkya bɨngbanganya bɛ : « Kɛgʉ na mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ bemoti aka nɨnɔ ibʉkʉta mudhingi kakɨtaga Yuani. Luki limoti nɨnɔ a mʉkɛdɛ kʉgbɛ kʉsɔ wa Bʉngama ko Kunzi a mudhingi kakɨtaga ɨyɨ. 29 Bambanzʉ basɨ na gʉtʉgʉ bandɔmbɛ ba manzanza aka bamʉkanatʉ ndɨ, bibho bɛ Kunzi a ngbingbili. Na Yuani ubotiso ndɨ gɔnɨ. 30 Luki limoti baFalisayɔ na bowonisili ba mʉtʉʉ ka Musa bakabɨnɨkyanagʉ ndɨ lɨkpʉmʉka li nɨlɔ Kunzi a ndɨ kapa kʉgʉ kabʉ, bakya ndɨ bɛ Yuani ubotisi. »
31 Yeso abɨkya bata bɛ : « Nakwanana pɨyɛ kaukingyoso batʉ ba lɨsyɛ li nɨlɨ na bɛkɨ ? Ba mʉdɔngɔnɨ abhɛ ba wanɨ ? 32 Ba mʉdɔngɔnɨ abhɛ bomiki bi nɨbɔ ba bakikogo ka pa yangba banʉtʉbɨlyaga bɛngɛnɨ bɛ : ‹ Tamungbotilyi bi byɛmbɨ nɨ makobinigʉ ! Tamumbimbilyi bi mambʉ ma idhumasʉ nɨ makobinigʉ bɛgɛyɔ ! › 33 Wɨna sɛ, Yuani Mubhatizai odhoku ndɨ, oginyo malɨlɨ ko ngbingo nɨ kɛgʉ kamwo vinya, ibunu aka bɛ : ‹ A na lɨlɨmba. › 34 Mika mʉmbanzʉ odhoku ndɨ, ɨyɨ analyalya na anomwo, ibunu aka bɛ : ‹ Mundoni alʉkʉ wa mʉsasa yi nɨmʉna akalyalya na kamwo vinya pa imoti na bandɔmbɛ ba manzanza na batʉ bagɔgɔ ba yɨgya yanyɛ ! › 35 Luki limoti yimibho ko Kunzi inisononi bɨngbanganya ka batʉ basɨ nɨbɔ babhaɨlya. »
Yeso ogulyini ka ndabʉ ka muFalisayɔ nɨnɔ ina ndɨ bɛ Simoni
36 MuFalisayɔ bemoti amaka ndɨ Yeso kalyalya pa imoti na ɨyɨ kʉ kakɨ. Yeso ɨnda ndɨ kʉ ka alʉkʉ yi nɨnɔ, iko na bapʉnga kalyalya. 37 Muko bemoti wa yɨgya yanyɛ, ikogo ndɨ kʉsɔ wa gʉdʉ yi nɨnɔ. Nɨyɔ ʉkana bɛ Yeso a ndɨ kalyalya kʉ ka muFalisayɔ nɔ, odhoku ndɨ na mʉkɛʉ mimoti nɨmɔ bagya ndɨ na lɨtalʉ la alɨbhatɨ,a otumini na malazi bɨdɛ. 38 Nɨyɔ adhwɛ, amaga ndɨ kumbuso ka Yeso ka kpɔlɔ wa magʉ kakɨ. A ndɨ kagama na apʉnga ndɨ kaudukusogo bomomiso-miso ka magʉ ka Yeso. Kumbuso yi akpaga kʉwa ndɨ no tukatʉ kakɨ, aputito na akpazya ndɨ na malazi. 39 Wa muFalisayɔ yi ninɔ amaka ndɨ Yeso ɨna mino bɛyɔ, abɨkya ndɨ kʉsɔ kakɨ bɛ : « Kiko bi bɛ alʉkʉ yi nɨmʉ a mugyalandʉ wa lɨngʉnʉ, akwanana bi kaibho bɛ muko yi nɨnɔ akavɨvɨla nɔ a na yɨgya yanyɛ. »
40 Kʉwa wa, Yeso abɨkya muFalisayɔ nɔ bɛ : « Simoni, na na lɨkpʉmʉka kaʉbɨkya. » Simoni asikisyo bɛ : « Muwonisili, bɨkyanɔ. »
41 Yeso obikyoku bɛ : « Balʉkʉ baba ba ndɨ no lubu ka mʉtʉ bemoti. Bemoti a ndɨ no lubu wa bambuma bamɨya kubukumuti na wagɔgɔ batɛkɛbɛ kubukumuti. 42 Kaɨna bɛ gʉtʉgʉ bemoti kabʉ aka kakwananagʉ ndɨ kamigisyo buyi bi nɨbɔ, ʉpɨlya ndɨ ɨbʉ basɨ baba. Ɨbɨkya kʉwa mbɨya-mbɨya yi nɨmʉna ambɛ lugo ka batʉ baba bi nɨbɔ, wanɨ nɔ iko na sɨpananɨsɔ kʉgbɛ na alʉkʉ yi nɨnɔ ? »
43 Simoni amigisyo bɛ : « Ɨmɨ, nakaɨna abhɛ nɨnɔ apɨlya ndɨ nɨ a na buyi budhingi kʉgbɛ. » Yeso abɨkya bɛ : « Ɛɛɛ, wosikisyiku mʉdɔngɔnɨ. »
44 Kumbuso, oikono ndɨ kʉ ka muko yi nɨnɔ na abɨkya Simoni bɛ : « Watʉ kamɨna muko yi nɨmʉ ? Wa nogulyiku mino kʉ kakʉ wakepigʉ libo la magʉ, luki limoti muko yi nɨmʉna nɔ esukusi magʉ no bomomiso-miso na ɛkpaga no tukatʉ kakɨ. 45 Waketitilyigʉ bi keputito, luki limoti muko yi nɨmʉ kupigʉ keputito magʉ katʉkya wa aka wa ningyiku bi mino wanʉ. 46 Weketikiligʉ molingo ka mʉ, luki limoti ɨyɨ etikilito magʉ na malazi. 47 Kinili nakaʉbɨkya bɨngbanganya ambɛ : sɨpananɨsɔ sidhingi nɨsɔ muko yi nɨmʉna owonisili, akaibhisiso bɛ Kunzi apilyini bʉnyɛ kakɨ basɨ. Luki limoti nɨnɔ Kunzi apɨlyaga bʉnyɛ bakɛdɛ owonisilogo sɨpananɨsɔ sɨkɛdɛ gɔnɨ. »
48 Kumbuso yi, Yeso abɨkya kʉwa muko yi nɔ bɛ : « Nupilyini bʉnyɛ kakʉ. »
49 Batʉ nɨbɔ ba ndɨ kalyalya pa imoti na Yeso, bapʉnga ndɨ kaɨnzɨnzɨnya lugo kabʉ bɛ : « Alʉkʉ yi nɨmʉna a mbɛyɨ wanɨ, kaɨkpʉnda kapɨlya bʉnyɛ ? »
50 Luki limoti Yeso abɨkya kʉwa ndɨ muko yi nɨnɔ bɛ : « Bhaya kakʉ uukusini, waga na mazɨyɔ. »