Kareba Belo to nitulisi
Ni Matius
Popamulana
Kareba Belo ei nitulisi ni Matius, sadua lako ri sampulu rodua ana guru ni Yesus. Sintou tado-pa nantutu i Yesus, i Matius ei bago-na najadi topedusu balasitee. Ri rara nu Kareba Belo to nitulisi ni Markus bo i Lukas, i Matius ei nisanga i Lewi (Markus 2:14-15; Lukas 5:27-29). Patuju ni Matius notulisi Kareba Belo ei bona mopanotosi bakote i Yesus ee mpuu-mpuu Mbagou Topepakasalama to nitipa nu Allatala lako ngkoulu. Nadea ngkani i Matius nopanotosi beiwa lolita to niuli nu nabi ri tempo ngkoulu rapadupa ri rara katuwu ni Yesus. (Kalio 1:23; 2:6, 15, 17, 18, 23; 3:3; 4:14-16; 8:17; 12:17-21; 13:35; 21:4-5; 27:9-10.) Noudamo i Yesus ei nipoanaka nu to Yahudi pade natuwu nantutu ada nu to Yahudi, agiana Kareba Belo ee tado kawule niparata ri to Yahudi ngkola, agiana niparata ri sumawee manusia ri dunia ei.
Ri rara buku ei nadea pepatuduki nitulisi to nibagi najadi alima bagia. Eimo pombesuncuna: (1) Pepatuduki ri todea tempo-Na ri bulu (Pasal 5-7), (2) Pepatuduki ri ana guru-Na sintou tadopa nitudu-ra malou mampopowole Kareba Belo nancambelai Poparentaa nu Allatala (Pasal 10), (3) Porapaika to nopanotosi Poparentaa nu Allatala (Pasal 13), (4) Pepatuduki ri ana guru-Na beiwa dala mantutu-Ya (Pasal 18), (5) Pepatuduki ri Bulu Zaitun to nampololita kajadia-kajadia to kana marata ngoni (Pasal 24-25).
Isi nu Buku
Pombesuncu nu sanga nu to nampomulika i Yesus pade tempo pangoteaYa (Pasal 1-1—2:23)
Pobago ni Yohanes Topebaptis (3:1-12)
Pebaptis pade pampesori i Yesus (3:13-4:11)
Pobago ni Yesus ri ngamba Galilea (4:12-18:35)
Lako ri Galilea nalou ri Yerusalem (19:1-20:34)
Minggu kaopua ni Yesus natida ri Yerusalem pade ngata riolona (21:1-27:66)
Katuwu mpanculi ni Yesus pade nampopesuwu koro-Na (28:1-20)