Abakazi Abaabele Nibamuhweela Yeézu
8
1 Kagahwéele áago, Yeézu akaba naazeénda ha kulabila buli muzihwa no omutúulo. Akaba naalaanga no kwoólekeelela abaantu Empola Nzima zo obukáma bwa Múungu. Na abaheémba boómwe ikumi na bábili bakaba bali hamo náze. 2 Mala kaandi akaba akulaatileene na abakazi abaandi áabo yaabeele yaábachílize amalwáala gáabo, no kubeéhaho amazimu. Omuli áabo bakazi, hakaba halimo Mariamu ali Magidaléna, óogwo Yeézu yaabele yaamwiihileho amazimu musaanzu. 3 Kaandi hakaba heena Yoana, ali muka Kuza. Kuza óogwo, niwe endiinza ye ebiintu byo omukáma Herode. Akaba aliho Suzana, na abakazi abaandi béenzi. Abakazi áabo, bakaba nibasohoza ebiintu byáabo, ha kumuzuna Yeézu na abaheémba boómwe.Omugani Gwo Omubíbi
(Matayo 13:1-9; Mariko 4:1-9)
4 Echilo chimo, abaantu be emizihwa miinzi, bakaba nibamwiízaho Yeézu, baákoba embága mpáango. Áaho, yaábagaambila ha mugani óogu, 5 “Hakaba heena omubíbi, ayaabele azeenzíle kubiba embibóze omumusili. No obuchilo akaba naazibiba, eziindi zikalagala omumuhaanda, zaálibatilwa. Ne enyonyi zikeeza zaázilya. 6 Eziindi, zikalagala ahi itaka eliina amabáale ahaansi. Kizaamezíle, zaabulwa améenzi, zaáyoma. 7 Eziindi, zikalagala omugati ya amáhwa. No obuchilo amáhwa áago gaámela, gakazimigisiliza embíbo éezo mpaka zaafwa.
8 “Hakaba heena eziindi, éezo ezagwíile ahi itaka lizima. No obuchilo kizaákomiile, zikaba nizigeswa buli mbíbo igana igana.” Obuchilo Yeézu yaámazile kugaamba éebyo, yaahamuka ahi iláka omukugaamba, “Alaaba ayina amatwi go kuhulila, ahulile kuzima!”
Yeézu Naasasaánula Omugani Gwo Omubíbi
(Matayo 13:10-23; Mariko 4:10-20)
9 Abaheémba ba Yeézu bakamubúuza, “Óogu mugani, nooyeénda kugaamba chiíha?” 10 Yaábasubiza, “Íimwe mwaáhéelwe kumanyiswa áago ageéselekile omubukáma bwa Múungu. Náho abaandi, áaba niimbagaambila ha migani, kuba,
‘Noobu balaléeba, tibakuhwéeza.
Na nóobu balaahulila, bataákusoombookelwa.’a
11 “Ensoonga yo omugani óogwo, niyo éezi: Embíbo, ne echigaambo cha Múungu. 12 Éezo embíbo ezagwíile aha muháanda nizimanyisa abaantu áabo abalikuchihuliiliza echigaambo cha Múungu. Ahonyini, Izimu Elikúlu lyéeza no kuchiihamo omumyóoyo yáabo, bataákwiiza kwiikiliza no kuchuúnguka.
13 “Ne embíbo éezo ezagwíile omwiitaka elyáaho aheena amabáale ahaansi, nizimanyisa abaantu áabo abalikuhuliiliza echigaambo cha Múungu, nibachanaánkula aha manulilwa, nibachiikiliza hakáanya káche. Náho obuchilo bwo kuleengesibwa, nibachileka, ahaansoonga nibasusana ne emimelo éezo etéena emizi.
14 “Ne embíbo éezo ezagwíile omugati ya amáhwa, nizimanyisa abaantu áabo abalikuhulila echigaambo cha Múungu. Náho ahaleéza, nibamigisilizwa no okutahwa tahwa, etuúnku zo obuhite, ne emizeendele yáabo yo oluhagali omubulami bwáabo. Áago nigaleetelela okwiikiliza kwáabo kuleka kusohoza emisumo mizima.
15 “Ne embíbo éezo ezagwíile omwiitaka elizima, nizimanyisa abaantu áabo abalikuhulila echigaambo cha Múungu. Kabalikumala kulihulila, nibachinaánkula ahamuganya muzima, nibazeendelela no kweéyomeleza, kuhicha omwáanya gwóona nibasohoza emisumo.
Góona Kumanywa Ahabwéelu
(Mariko 4:21-25)
16 “Taliho omuuntu óogwo alikwáacha olumuli, akalusweekelela ne echitukulu, nali akaluta omubuunkululu bwe echitabo. Náho, naaluta halugulu ya akakóondo, kuba abaantu kabalataahamo, babone kuhwéeza habwe cheengéezi.b
17 “Bityo nikwo, byóona ebili bweeseleke óobu, bilyaáleebwa ahabwéelu. Na byóona ebichigilíilwe, bilyaátéebwa ahabwéelu bimanyiike.
18 “Nikwo, áago gi mulikuhulila, mugahuliilize kuzima! Habwo kuba, omuuntu óogwo ayina echiintu, niwe óogwo alaayoongezibwa abe ne ebíindi. Náho, omuuntu atéena chiintu, nóobu áako akache akaálikubona nkokwo ayinako, naayaákwa.”
Nyina Na Badugu Ba Yeézu
(Matayo 12:46-50; Mariko 3:31-35)
19 Niho, nyina na badugu boómwe Yeézu, baamwiizáho. Náho tibalahikize kumwiililila, habwo kuba abaantu béenzi bakaba nibemigisiliza.
20 Abaantu abaandi baámugaambila Yeézu, “Máaha wáawe na abadugu báawe, beemeeliile ahéelu, nibeénda kukubona.”
21 Yeézu yaábasubiza, “Máaha na abadugu báanze nibo bóona áabo abalikuhulila echigaambo cha Múungu no okuchikola.”
Yeézu Naachuleéza Omuyaga Muháango Na Amakóonzo
(Matayo 8:23-27; Mariko 4:35-41)
22 Echilo chimo, Yeézu akahanama omubwáato bwi itaanga, hamo na abaheémba boómwe. Yaábagaambila, “Twaambuke enyaanza tuze buseeli.” Habwéecho, baalugáho.
23 Obuchilo bakaba nibazeénda, Yeézu akahunila. Óomwo omunyaanza, hakabaho omuyaga muháango bwooli. Obwaato óobwo, bwabaanza kwiízula améenzi, bóona bakaba bali omuuntaambala.
24 Abaheémba áabo, baamuzaho Yeézu, baámupaámpula, baámugaambila, “Mukáma wéetu! Mukáma wéetu! Twaásiingáalika!”
Yeézu yeemuka. Áaho, yaáguhamukila óogwo omuyaga muháango, kaandi na amakóonzo, nkokwo bichuleéle. Entulo eémo, byaáchuléela, haaba echineembe.
25 Áaho, Yeézu yaábabúuza abaheémba boómwe, “Kulinkáhi okwiikiliza kwéenyu?” Abaheémba áabo baátíina bwooli. Hamo ne éebyo, baásobelwa, omukweébúuza, “Óogu naazema nóobu omuyaga muháango na Amakóonzo, entulo eémo nibimutiína! Ni noóha óogu?”
Yeézu Naachiza Omuuntu Owa Amazimu Meenzi Bwooli
(Matayo 8:28-34; Mariko 5:1-20)
26 Yeézu na abaheémba boómwe, obuchilo óobwo bayaambukila enyaanza ya Galiláaya, baahika éensi ya Abageráasi, hamusábuko gwa kabili gwi iboma lya Galiláaya. 27 No obuchilo Yeézu naatuúka ahachaambo, yaamwiizáho omuuntu oómo wo omuzihwa óogwo, ayaabele ayina amazimu. Óogwo, ha ebilo biinzi akaba atakutúula omúka, náho akaba naatuúla omukufuluka fuluka no kutúula omubitúulo. Ebilo byóona éebyo akaba ayikala ali busa obutazwaala myéenda.
28-29 Izimu éelyo, likaba limutabaálila entulo nyiinzi. Abaantu bakaba baleengesa kumuzuna, ha kumukóma ne eminyololyo ne empiingu. Hamo ne éebyo, akaba naazinogola nogola, male izimu nilimutwaála ahaantu hatéena baantu. Yeézu kayaabugéene no omuuntu óogwo, yaalizema izimu éelyo limulugého óogwo muuntu. Omuuntu, obuchilo yeelilila héehi na Yeézu, yaáhamuka ahi iláka liháango. Yáagwa buzuúma omuméeso ga Yeézu, yaámugaambila ahi iláka liháango, “Íiwe Yeézu, Mwaana wa Múungu ali olugulu ya byóona, habwaáchi wéeza kuunyáya! Niinkusába, otaanyáya!”
30 Yeézu yaámubuuza, “Izíina lyáawe oli oóha?” Nawe yaámusubiza, “Izíina lyaanze, ndi, Abalwaanila Ngoma Beenzi.” Akagaamba aátyo habwo kuba amazimu meenzi gakaba gamulího. 31 Amazimu áago, gakabaanza kumusaba Yeézu nkokwo atagazema gazeénde kutáaha omuliina elila lyo kuzimu.
32 Na áaho ahaangolomoko ya kabaanga áako, hakaba heena idáale liháango lye empunu éezo zikaba nizilya. Niho, amazimu áago gaámusaba Yeézu, nkokwo agakuúndile gazeénde gatáahe omuunda yaazo. No obuchilo naagakuundíla, 33 amazimu áago gaamulugáho omuuntu óogwo, gaázeenda getaasha lwa amáani omuumpunu éezo. Empunu zóona, zeelukila omunyaanza kuluga ahaangolomoko éezo empaango, zaafwéela omumeenzi.
34 Abalíisa be empunu éezo, bakaleeba éebyo byóona ebyaagwiile. Niho beéluka, baazeenda omumuzihwa no omumasaambo, nibakumuúcha empola éezi ha baantu. 35 Male abaantu baalugáho kuzeenda kuleeba ebigaambo éebyo óokwo bili, baamuhikáho Yeézu. Obuchilo bwo kumuhikáho, baámubona omuuntu óoliinya, óogwo ayaabele ayina amazimu gaámulugilého. Akaba ayikeele héehi na amagulu ga Yeézu, azwéele omweenda, ali muzima wa amasala. Abaantu áabo, baakwaatwa no obutíini. 36 Abaantu áabo abaabweene agagwíile góona, bakaba nibabasoomboólela bazeenzi báabo nkokwo omuuntu óogwo yaachilizwe.
37 Abaantu bóona bo omuunsi ya Abageráasi, beétimwa bwooli. Baámusaba Yeézu nkokwo alugeho áaho hali boónyini. Nikwo, yaahanama omubwáato bwi itaanga yaásuba.
38 Omuuntu óogwo, óogu ayaabele amazimu gaámulugilého, yaámusaba Yeézu nkokwo bazeénde hamo náze. Náho Yeézu yaámusubya, yaámugaambila, 39 “Osube omúka yaawe, ozeénde kubasoomboolela abaantu áago Múungu yaakukolela.”
Niho, omuuntu óogwo yaalugáho áaho, yaázeenda naabasoomboolela abaantu ba buli hóona omumuzihwa óogwo áago gi Yeézu yaamukolela.
Yeézu Naamuchiza Omukazi No Kusubya Obulami Ha Muhalákazi
(Matayo 9:18-26; Mariko 5:21-43)
40 Obuchilo Yeézu yaasubile óokwo Galiláaya, akanyegezwa ne embága ya abaantu áabo abaabele nibamutegamilila.
41 Áaho, yéeza omuuntu oómo, izíina lyoómwe Yairo, mukúlu we éenzu yo omukobo. Yairo, yaatéela ebizwi omuméeso ga Yeézu, yaámusaba nkokwo ayize omuunzu yoómwe, 42 habwo kuba muhalawe nyakamo we emyáaka nke kumi ne ebili, akaba ali héehi kufwa.
Obuchilo Yeézu akaba naazeénda áaho, echipípi éecho cha abaantu, chikakulaatilana nawe kunu nibamumigisiliza bwooli. 43 No omubaantu áabo, hakaba heena omukazi, óogwo akaba ayina obulwéele bwe emizezi ha mwaanya gwe emyáaka ikumi ne ebili. [Noobu yaabeele yaamazile kuhéela ebiintu byoómwe byóona ha kuliha abafúmu,] akaba ataliho noobu oómo óogwo ayaahikize kumuchíza. 44 Niho, omukazi óogwo yéeza enyuma ya Yeézu, yaamukuumyaaho aha lukugilo lwo omwéenda gwoómwe. Ahonyini yaáchila.
45 Yeézu yaábúuza, “Óogwo ayaánkuumyáho, noóha?” Abaantu bóona, bakalahila. Peétero nawe yaámugaambila Yeézu, “Íiwe Mukáma wéetu, na abaantu beenzi baakuzoongolokile nibakumigisiliza!”
46 Náho, Yeézu yaágaamba, “Niinmanya heena omuuntu óogwo ayaánkuumyáho, habwo kuba niinyehulila nkokwo obuhicha bwo kuchiza bwaandugáho.” 47 Omukazi óogwo, obuchilo káyaabweene nkokwo tayina akazeendele ko kweéseleka kaandi, yaamwiizáho Yeézu, naazuguma. Yaatéela ebizwi, yaámugaambila omuméeso ga abaantu áabo bóona, ensoonga yo kumukuumyáaho, na nkokwo yaachízwa ahaantulo eémo. 48 Yeézu yaámugaambila, “Íiwe muhalákazi waanze, echaákuchiza no okwiikiliza kwáawe. Ozeénde no obuhóolo!”
49 Obuchilo Yeézu akaba achaágaamba gáamba éebyo, yéeza omuuntu kuluga omúka owa Yairo, mukúlu we éenzu yo omukobo, yaámugaambila, “Muhala wáawe, yaáfwa. Teliho ensoonga yo kumwaágalaza bwooli omweégesa.” 50 Náho Yeézu kayaabihuliile ebigaambo éebyo, yaámugaambila Yairo, “Otatiina! Ogume hakwiikiliza kwáawe kwoónka, na muhala wáawe naachizwa.”
51 No obuchilo Yeézu naahika omúka owa Yairo, yaábaángila abaantu abaandi kutáahamo omuunzu hamo náze, choónka yaakuundila Peétero, Yohana, Yakobo, iíse na nyina wo omuhalákazi óogwo. 52 Abaantu bóona aháka éezo, bakaba nibachúla no kwáalama habwo omuhalákazi óogwo. Náho, Yeézu yaábagaambila, “Muleke kuchula! Takafwíile óogu, choónka ahuniile kwoónka!”
53 Abaantu áabo baabaanza kumusekeelela ahi igayo, habwo kuba bakaba nibamanya nkokwo óogwo akaba yaáfwíile. 54 Yeézu, yaakwáata omukóno gwo omuhalákazi óogwo, yaámugaambila, “Íiwe mwaana, yimuka!” 55 Ahonyini, omuhalákazi óogwo, omwooyo gwaamuzamo, yaáyemeelela. Yeézu yaábagaambila nka nikwo, bamuhe ebyookulya. 56 Abazeele boómwe baásobelwa bwooli. Náho Yeézu yaábaangila nka nikwo, bataákumugaambila omuuntu weéna wéena áago agáagwa.