TUN MAMUNAKE
TATA BAHASA
Kata Pengantar Bahasa Selaru digunakan oleh kurang-lebih 10.000 orang yang tinggal di pulau Selaru, Kabupaten Kepulauan Tanimbar.
Abjad yang dipilih untuk menulis bahasa Selaru ini, dirancang sedapat mungkin sesuai dengan abjad Bahasa Indonesia. Lambang-lambang bunyi yang digunakan untuk bahasa Selaru, sama dengan lambang bunyi Bahasa Indonesia, kecuali:
· Huruf k: Huruf k berbunyi sama biasa, kecuali ada huruf hidup (a, i, u, e, o) atau ada huruf mati yang bervocal (b, m, n, r, w, dan y) sebelum huruf k, huruf k itu diucapkan seperti huruf g. Contoh:
| Tulisan Bahasa Selaru | Ucapan Bahasa Selaru | Bahasa Indonesia |
| sitke | → sitke | kucing |
| sihkye | → sihkye | ayam |
| akye | → agye | api |
| okwe | → ogwe | mangga |
| tirke | → tirge | teripang |
· Huruf w dan y: Kalau dua huruf ini terletak di depan atau di dalam kata, dibaca sama dengan biasa. Tetapi kalau dua huruf ini terletak di akhir sebuah kata, huruf w dan y diucapkan berbeda dengan Bahasa Indonesia. Di akhir kata, huruf w dan y hampir tidak terdengar, atau terdengar di kata berikutnya. Contoh:
| Tulisan Bahasa Selaru | Ucapan Bahasa Selaru | Bahasa Indonesia |
| asw | → asw | anjing |
| sihy | → sihy | ayam |
| tas neke | → tas nege | tas ini |
| tasi neke | → tasi nege | laut ini |
| tasy neke | → tas nyege | tali ini |
| Asw desike myaty de. | → Asdwesige myatdye. | Anjing itu sudah mati. |
NYATOS MALEKU IKE ( ), ODE NYATOS MAKA KSIKUKE [ ]
Nyatos a maleku i neke ( ), rpake ti brit a anakyai mamin ti tel Yunanike wasi nam a rakeskye. Neke wasi kbuanke kolnye:
· Nyatos neke ktyenuk nam dum ma kyety a nyalarkye ti brit ne, ta
· Nyatos neke ktyenuk nam dum ma rkesy ti kitabare ti iry mabacake.
Matos ti kitab a Markus, neke Mrk. 3:18; 7:34; 13:14. Ode matos ti Lukas, neke Luk. 6:14-16; 8:30; 20:27. Ode matos ti kitab a Tkunw a Yesuske wasi Nyasoare ti Karyaatare, neke Kis. 1:13, 18-19, 23; 9:36; 11:28; 15:22; 17:21; 20:4. Ode matos ti kitab a Galatia dakun, neke Gal. 2:6.
Nyatos a maka ksikuke [ ], rpake ti brit a ayat a lema kimin ti nam rakesy ti tel Yunani mtu o mrakwe (kola dene irire rahe tkunure ne, neke Codex Sinaiticus, Codex Alexandrinus, ode Codex Vaticanus). Kolnye ayatke it a rkesy ti taras hean mabilakke, desikeo ayat desike rbohe “ktabtablanke,” kbuanke o lema kimin ti tkunw a tel Yunani mtu o mrakwe. Matos ti kitab Markus, neke Mrk. 9:44; 9:46; 11:26; 14:68; 15:28; 16:9-20. Matos ti kitab Lukas, neke Luk. 8:43; 17:36; 23:17. Dakun o matos ti kitab Tkunw a Yesuske wasi Nyasoare ti Karyaatare, neke Kis. 8:37; 15:34; 24:6-8; 28:29. Ode matos ti kitab 1 Yohanes, neke 1Yoh. 5:7-8.
NAM RAKESY TI KITABKE HAHKE
Nam rakesy ti kitabke hah neke, rpake ti Kitab Lanke krala ne kbuanke enai ne:
a. Rtenuk a mlakye ti tel Yunanike ti sejarah ma ktyoha wasi katanare. Neke ti Kis. 13:14; 19:19, 29.
b. Rtenuk a mlakye ti ktela lasmyer iry a Yahudi-nare ti iry a mabaca ti tel Maslyarkwe ma bisa ma rhe ktela lasmyer Yahudike ne. Neke kimin ti Kis. 2:1; 12:3; 27:9.
c. Rtenuk a mlakye ti brit salik ma ksyaluk iry a mabacaare ma rhe kbuanke. Neke kimin ti Kis. 1:1-3; 7:56; 16:10, 37; 20:2, 5; 21:18; 27:1; 28:3.
Nam rakesy ti kitabke hah neke rpake ma ksyusu nomor mamin ayatke ode kihes a mlakye kyor a ayat mamin ti Kitab Yesuske wasi nyasoare rahesare. Nam rakesy ti kitabke hah neke ratosa ror nyatos a ftunke (*). Ti nam rakesy ti kitabke hah neke nomor pasalke ode ayatke ti Kitab Yesuske wasi nyasoare rahesare kolnye rkesy kmuna ti huruf a malke, kitab a kani nare rkesy ma kdusa (rahunik) ktyabal nomor pasal ode ayat a matoha nare.
Ti ayat a ralalaunare ti nam rakesy ti kitabke hah nekre, ayat a matenuk iare kimin ti tun mamuna na hahare. Ktela deru ratanuk ti neke ksyaluk iry a mabaca o maajar a Kitab Lanke, ode kyakor irire wait heheke ti kitabare ti Kitab Lanke kralake kmyesan.
Nam rakesy ti Kitabke hah neke, ratosa ror huruf kakakan ne, dete lemamo angka kakan ne ma rkesy dakun o kimin ti srake tebikan, kolnye:†
Ode nam rakesy ti Kitabke hah neke, kisike ta kbuanke kimin ti kitabke wasi halamanke (kintalke) wasi hah lahuk ne, rasali ror gariske it ode wasi huruf a teks desikre kakan. Ma kolnye hurufke ta angka kakanke ma atat, desikeo taobak huruf desy ta angka desy ti kitab desike wasi halamanke (kintalke) wasi hah lahuk ne ma tbaca kisike dete lemamo kbuanke.
Dendye aramy miten eraske ti iry a mabaca Kitab Yesuske wasi nyasoare rahesare ti tel Maslyarkwe. Ktela rabaca tel Maslyarkwe neke kete treti ity tenatare, ode kete tal iry salik wait lokatare ma tbaca, de tbaca o tal ity wait lokat mesmesanare desikemo ana mlay, ode tbaca huruk o tbaca kola dene tahes tun bony ne, desikemo ana ttomolu mo eras.
Desy bo, ode Hulasokwe hyarak mamak ity ti Nus Maslyarkwe ktem ne.
Kyosy Lui Tel Maslyarkwe