Maari hé tulaalé pá Zeezi
12
1 Ʋ há kúé káánɛ tápʋlɛ balgo, ká rɩ́wɔ́ dí Pakɛ* cana, Zeezi ísó mʋ́ Betani, Lazaarɛwa tɔ́ɔ́.
Ɛ́ Lazaarɛ nɛ́ sʋ́wɛ́ ká Zeezi bɩr'ílli.
2 Ɓa sɩɛ́ a ɓɩdííle Lazaarɛ jaa mɛ́, a pɔ́ʋ́; Lazaarɛ pɛ́ nɩɛ náŋa mɛ́, rɩ́wɔ́ ka Zeezi dí ɓɩɛ.
Martɛ sɩɛ́ pii ko bil, a lɔkɛ aá pɔ́wɔ́.
3 Ɛ́ nɛ́ Maari isi pi tulaalé yɛlɩ́ há dúókó, a ka sɔ́ŋ wérí, a bɩ́sɛ hé Zeezi naasɛ mɛ́, a kánʋ́ nyúpʋ́sɛ tiini aá mʋ́ʋ́rɛ.
Tulaalé ná pérí líítir fá, náárɛ* dʋŋɔ tulaalé.
Ʋ sɔ́ŋ daklɛ jaa wuu.
4 Zeezi karmɩbio nɔ́ŋɔ, Zɩdaasɛ* há lɛ́ Isikariyo, ʋ ná háá á rʋ́ʋ́ yɛ́llɛ Zeezi pɔ́ʋ́ dɩŋdɔma sɛ́:
5 «Raá fa pí tulaalé nyáŋ yɛ́llɛ déníé* zɔɔtoro rí, á wɩ summe pá rɛ́?»
6 Ʋ há ká gár nɛ́ tɛ ʋ bʋl ɛ́, ʋ to anɛ summe wɩ́ɛ́ nɩ́ɩ́ wʋ́ʋ́ mɛ́.
Ʋ nɛ́ fa kéŋwó kotokó, aá ga meéwíé ná ɓa háá hé ráŋ.
7 Ɛ́ nɛ́ Zeezi sɛ́:
«Lo háálɔ né cɩ́m!
Lo rʋ́ʋ́ tʋŋ tʋtʋmɩ́ ná há káŋ kal huulí wɩ́ɩ́.
8 Ɩ́ rɩ́ summe ní mɩŋ náŋá mɛ́ wuu, ká ŋ é, ɩ́ wɩ́ŋ wuó ná wuu.»
9 Zuwifiwa ɓɩkana nɛ, rɩ Zeezi mɩŋ Betani mí, a isi mʋ́; ɓa sɩɛ́ wɩ Zeezi dʋŋɔ wɩ́ɛ́ nɛ́ tɩ́ŋɛ́ mʋ́, ɓa mʋ́ɔ́ kɔ́wɔ́ pɛ́ ná Lazaarɛ ná há sʋ́wɛ́, ká Zeezi a ʋ isi ní.
10 Ɛ́ nɛ́ Wɩɩsɛ vʋk'ɔɔsa, nɩhɩɛ̃́sɛ vʋʋrɛ cɩ́ Lazaarɛ má ɓʋ́ɩ́ mɛ́,
11 bee wɩ́ɛ́ Zuwifiwa ná ɓɩkana sɩ́ɩ́ ná Lazaarɛ ná Zeezi há ílli sʋʋ mɛ́, a tɩŋ ɛ́ wɩ́ɛ́ a vɛ́wɔ́ tá, ká la Zeezi wɩ́ɛ́ dí.
Ɓa cémó ka Zeezi zʋ Zerizalɛmɛ
12 Tɔ́ɔ́ há pʋ́lɛ́, nɩkana ná wuu há mʋ́ Zerizalɛmɛ, rɩ́wɔ́ dí cana, ɓa nɩ́ɔ́ rɩ ɓa sɛ́ Zeezi nɩ́ɩ́ ko Zerizalɛmɛ.
13 Ɛ́ nɛ́ ɓa cɔ́nnɛ habɛ́ tuu paarʋ, a kaa lɩɩ mʋ́ rɩ́wɔ́ cémú; ɓa sɩɛ́ cícáási bʋlɛ́:
«Hozaana!»
«Rɩ́ Wɩɩsɛ hé bárka pá nɛrɔ ná Nyuutɩna há tʋ́mɛ́,
rʋ́ʋ́ kóú yɩr mɛ́, Ɩzɩrayɛl kuóro!»
14 Zeezi ná kokúwie a zɩ́ kénú daha, anɛ ɛ́ ɓa há pʋ́ŋsɛ Wɩɩsɛ Kɛnɔ mɛ́:
15 «Sɩyɔŋ* nɩɛ, ɩ́ sɩ́ héwíŋ fá!
Ná, ɩ́ kuóro níí kué, a zɩ́ kokúwie.»
16 Zeezi karmɩbɛlɛ fa wɩ ɛ́ wɩ́ɛ́ mʋ́ʋ́la nɩ́ɛ́ ɛ́ tɛ́ŋ mɛ́.
Wɩɩsɛ sɩɛ́ há kúé píŋsi Zeezi tɛ́ŋ ná mɛ́ nɛ́, ɓa bɩɩnɛ mʋ́ lúri, rɩ ɛ́ há pʋ́ŋsɛ́ mʋ́ tɩ́ɩ́nʋ́ mɛ́ wɩ́'állɛ nɛ́ ɛ́, ɓa a aá pɔ́ʋ́.
17 Nɩɛ ná wuu fa há mɩŋ Zeezi laka, ká ʋ ílli Lazaarɛ sʋʋ mɛ́, ɓa césíwó sɩ́ɩ́ wɩ́náálɛ ná pá nɩɛ.
18 Ɛ́ nɛ́ nɩkaŋdɔ́ɔ́ lɩɩ céŋ Zeezi; ɓa há nɩ́ɛ́ rʋʋ tʋ́ŋ ɛ́ nyána.
19 Ɛ́ nɛ́ Farɩzɩɛ̃wa sɩɛ́ bʋl náŋá rɩ́ bʋlɛ́:
«Ɩ́ báá wo beé aá a!
Nɩɛ wuu lɩ́ɔ́ mʋ́ tɩ́ŋʋ́ mɛ́.»
Gɩrɛkɛwa bamma kúó aá ja Zeezi
20 Gɩrɛkɛwa náŋa fa kó Zerizalɛmɛ, rɩ́wɔ́ cʋɔlɛ Wɩɩsɛ, a mɩŋ caŋdííre ná sɩɛrʋ.
21 Ɓa sɩɛ́ mʋ́ ná Filipi ná há lɛ́ Bɛtɩsayɩda,* Galiile* tíé tɔ́ɔ́ nɔ́ŋɔ, a bʋ́lʋ́ rɩ́ bʋlɛ́ ɓaá já rɩ́wɔ́ ná Zeezi ní.
22 Filipi má mʋ́ ná Aŋdɩrɩ, ɓa wuu bɛllɛ mʋ́ hé ɛ́ duosi pá Zeezi.
23 Ɛ́ nɛ́ Zeezi bʋl pɔ́wɔ́ bʋlɛ́:
«Tɛ́ŋ ná há mɔhɛ̃́ rɩ́ Nɩbiino Bio ná píŋse, péró rí.
24 Wɩ́taŋá nɛ́ ŋ bʋl aá pɛ́ɩ́wa:
rɩ mɩ́bíí ní wɩ tíé zʋ́ɛ́ rɩ́ɩ́ sʋɔrɛ, ʋʋ́ dé ɔ́ʋ́ dʋŋɔ nɛ́; ká rɩ ɓa púú hé tíé mʋ́l, rʋ́ʋ́ sʋɔrɛ é, ʋ sɩ́ nyʋ́ lɛ, a hé bíé náŋa ɓɩkana.
25 Nɛrɔ ná há cóú mɩɩsɛ nɛ́ kɩ́llɛ wɩ́ɩ́ wuu, ʋ sɩ́ ko jɔ́ʋ́ gúl, ká nɛrɔ ná há vɔ́ʋ́ mɩɩsɛ tá tíé né nyúú, ʋ sɩ́ ko ná mɩɩsɛ ná há waá tenni.
26 Rɩ nɛrɔ́ já rʋ́ʋ́ tʋŋ páŋ, ʋ tɩ́ŋɩ́ŋ mɛ́; ŋ há mɩŋ ráŋ ná wuu, ŋ tʋtʋnnɔ máá mɩŋ ráŋ nɛ́.
Ŋ Ana sɩ́ zíl nɛrɔ ná há tʋ́mɛ́ aá páŋ.
Zeezi bʋ́lʋ́ sʋʋ wɩ́ɛ́
27 «Mʋ́l néé mí, ŋ sɩɛrʋ wuu ní víŋsé.
Ŋ sɩɛ́ á rɩ́ŋ bʋlɛ́ beé rí?
Rɩ́ŋ bʋ́lɩ́ŋ Ana rɩ́ bʋlɛ́:
láŋ tá, tɛ́ŋ né wɩɩla né háá kué nɛ́sɛ mɛ́ yáá?
Ŋ sɩɛ́ há kó ɛ́ wɩ́ɛ́ nɛ́, a ko aá lɛ nyɛ mɛ́.
28 Ŋ Ana, lo rɩ́ɩ́ yɩr la píŋ!»
Ɛ́ nɛ́ liŋó oro lɛ bána rɩ́ tuwi bʋlɛ́:
«Ŋ píŋsú rí, ŋ sɩɛ́ báá ha sɩ́ píŋsú súúri.»
29 Nɩɛ ná há mɩ́nʋ́ laka a nɛ liŋó ná, ɓa sɛ́:
«Duóŋ ní dɔ́mɛ́!»
Ɓa náŋa má sɛ́:
«Malɩ́ka* nɛ́ bʋ́l wɩ́ɛ́ ʋ rɩ́!»
30 Ɛ́ nɛ́ Zeezi bʋl pɔ́wɔ́ bʋlɛ́:
«Ɩ́ wɩ́ɛ́ nɛ́ liŋó ná bʋl, ɩ́ nɛ ɛ́, ŋ é wɩ́ɛ́ rá.
31 Mʋ́l néé mí, dúníé sarɩ́ya díí sɩɛ́ péró, mʋ́l néé mí, ɓa sɩ́ kiri dúníé kuóro tá har rɩ́.
32 Ká ɓa háá kó kánɩ́ŋ é rɩ́ɩ́ ɓɔ́ nyúú rí tɛ́ŋ ná mɛ́, ŋ sɩ́ pɔsɛ nɩɛ wuu héŋ rí.»
33 Ʋ bʋl ɛ́ rʋ́ʋ́ máŋsɛ sʋʋ ná duo mí ʋ háá á rʋ́ʋ́ sʋwɛ nɛ́.
34 Ɛ́ nɛ́ jamáŋ ná bʋ́lʋ́ rɩ́ bʋlɛ́:
«Á nɩ́ɔ́ rɩ ɓa pʋ́ŋsɩ́rá kíŋse kɛnɔ sɩɛrʋ a bʋlɛ́, Wɩɩsɛ Nɩlɩsɛ* kéŋ mɩɩsɛ ná há waá tenni.
Ɛrɛ́ mɛ́ rɩ́ sɩɛ́ ɩ sɩ́ ɓa sɩ́ ka Nɩbiino Bio ɓɔ́ nyúú rí?
Áŋ rɩ́ ká ɛ́ Nɩbiino Bio?»
35 Ɛ́ nɛ́ Zeezi bʋl pá ɛ́ nɩɛ bʋlɛ́:
«Pʋmmɔ ha sɩ́ dáánɛ mʋɔ́ yɔ́ɔ́ tɩɩ tɩɩ ɩ́ sɩɛrʋ.
Ɩ́ va, rɩ pʋmmɔ ha mɩ́nɔ́, a makɛ rɩ́ bíno sɩ́ kóó úríwa mɛ́; nɛrɔ ná háá va bíno mí, ʋ wʋ́ʋ́ dɩcaasɩ́ ɛ̃.
36 Pʋmmɔ ha há mɩ́nɩ́wa sɩɛrʋ, ɩ́ lɔ́ʋ́ wɩ́ɛ́ dí, a makɛ rɩ́ɩ́wa a pʋmmɔ bɛ́lɛ́.»
Zeezi há bʋ́l ɛ́ tenni, ʋ cóló ká tɔ́wɔ́, a kánʋ́ tɩɩ mʋ́ féŋsi dɩbólí.
Zuwifiwa wɩ Zeezi lɛ́ɛ́ dí
37 Zeezi há á wɩ́nyáŋsɛ ná wuu ɓa ná, ká ɛ́ má ɓa wʋ́ʋ́ lɛ́ɛ́ dí,
38 a makɛ rɩ́ Wɩɩsɛ wɩ́laabʋllɔ Ezayi* há bʋ́l wɩ́ɩ́ ná nʋɔ sú.
Ʋ sɛ́:
«Nyuutɩna, áŋ rɩ́ lárá wɩ́bʋlɛ́ dí?
Áŋ é rí nárá Nyuutɩna dóé?»
39 Ɓa ɓɩɛ́na fa wɩ wuo laá dí, bee wɩ́ɛ́ Ezayi báá bʋ́lɔ́ bʋlɛ́:
40 «Wɩɩsɛ tɔ́wɔ́ sɩ́ɛ́ mɛ́,
a ɓáŋwɔ́ sɩɛnnɛ,
a makɛ rɩ́wɔ́ sɩ́ɛ́ sɩ́ wɩ́ɛ́ ná,
rɩ́wɔ́ sɩ́ wɩ́ɛ́ mʋ́ʋ́la má nɛ́,
rɩ́wɔ́ sɩ́ bɩ́rkóú rɩ́ rʋ́ʋ́ dúóríwó.»
41 Ezayi bʋ́l ɛ́, bee wɩ́ɛ́ ʋ fa ná Zeezi píŋ rí, aá bʋ́lʋ́ wɩ́ɛ́.
42 Arɩ́ ɛ́ wuu, Zuwifiwa nɩhɩɛ̃́sɛ* ɓɩkana ha lá Zeezi wɩ́ɛ́ dí, káá fá Farɩzɩɛ̃wa, a waá ja rɩ́wɔ́ káŋwɔ́ tɩɩ nyɩɩsɛ, rɩ́wɔ́ háá kírwó, rɩ́wɔ́ sɩ́ cémejɩɩsɛ* zʋ́.
43 Ɓa có nɩbííne háá bɩ́wɔ́ mɛ́, a kɩ́llɛ Wɩɩsɛ háá bɩ́wɔ́ mɛ́.
Zeezi wɩ́bʋlɛ nɩ́ɩ́ dí nɩɛ sarɩ́ya
44 Ɛ́ nɛ́ Zeezi isi bʋl poró bʋlɛ́:
«Nɛrɔ ná há láŋ wɩ́ɛ́ dí, ʋ lá nɛrɔ ná há tʋ́mɩ́ŋ wɩ́ɛ́ nɛ́ dí ɛ́, ŋ é wɩ́ɛ́ rá ʋ laa dí;
45 ká nɛrɔ ná há náŋ, ʋ ná nɛrɔ ná má há tʋ́mɩ́ŋ.
46 Ŋ kúó cuoli dúníé anɛ pʋmmɔ nɛ́, a makɛ rɩ́ nɛrɔ ná wuu há láŋ dí, sɩ́ bíno sɩɛrʋ mɩ́nʋ́.
47 «Nɛrɔ ná wuu há zésíŋ wɩ́bʋlɛ ká wʋ́ɔ́ tɩŋ, ŋ ra wɩ tɩ́na sarɩ́ya dí; ŋ wɩ kúé rɩ́ŋ dí dúníé nɩɛ sarɩ́ya, ŋ taŋa kúó rɩ́ŋ lɔ́wɔ́ tá nɛ́.
48 Nɛrɔ ná há vɛ́ŋ, a wɩ́ŋ wɩ́bʋlɛ sáŋɛ́, ʋ sɩ́ nóú sarɩ́yadííro; ŋ wɩ́bʋlɛ ná sɩ́ dí tɩ́na sarɩ́ya, a bʋl yóú dúníé kal isí.
49 Wɩ́ɛ́ ná wuu ŋ há bʋ́lɛ́, ɓa wɩ́ŋ tɩɩ nɛ́ lɩ́ɛ́, ŋ Ana ná há tʋ́mɩ́ŋ nɛ́ mákwɔ́ wuu páŋ, ŋ bʋ́bʋl.
50 Ŋ sɩɛ́ ɩ́ɔ̃́ rɩ́ŋ Ana wɩ́makɩ́ wuu kéŋ mɩɩsɛ ná há waá tenni.
Ɛ́ nɛ́ tɛ, ŋ wɩ́bʋlɛ wuu sɩɛ́ káŋ Ana há mákɛ́ ɛ́ páŋ nɛ́, ŋ bʋ́bʋl.»