Jesús jiwi liwaisi tsipaeba penacojiobinë pijawa pexuabiyaniwa
10
Jesús baja naropota Capernaúm tomarawecua, peponaenexa Judea nacuayabelia, penicabinexa Jordán mene itsapanabelia, pebocae-irajawabelia. Icatsia, bajarajotalia jiwibitsaëtoxaneto pata Jesús-jawaberena. Nexata, icatsia liwaisi tsipaeba bajarapamonaejawabelia pijacujirucuenia.
2 Nexata, fariseowi Jesús cujibarenatsi petsipaebiliwaisi yabara jamatabëcuene-ëjëbiaya peyanijobinexatsi, bijiaya itsa jumecanawiata, jamatejema peneconitsinexatsi. Nexata, bajarapamonae jumaitsi Jesús-jawabelia:
—¿Xanepana tsaja penacojiobinë pijawa pexuabinexa? —jai.
3 Jesús nexata jumaitsi fariseowijawabelia:
—¿Detsa pacuenia bajayata Moisés-pijinë paca-itoroba panijawajiwi panexuabijawa yabara? —jai.
4 Nexata, fariseowi jumaitsi Jesús-jawabelia:
—Moisés-pijinë tocopata, ponë pijawa itsa jamatabëxuaba, copiaya petoyaquinaenexa cuyalatobaxuto pexuabiliwaisi pijawajawabelia, bajaraxuacujinae jane baja, pijawa pecapitsapaenexa pijabowecuaa —jai fariseowi.
5 Nexata, Jesús jumaitsi bajarapamonaejawabelia:
—Moisés-pijinë raja bajarapacuenia pacatocopata pane-ajamatabëcueneliwaisitajaxae.
6 Itsiata, pamatacabi Dioso taxuxuaba nacua pexanaejawa, exana caenë pebi. Exananua caewa petiriwa, pebi pijawanexa.
7 Bajaraxuata, pebi itsa pita petiriwa pijawanexa, bawecuanatsata paxa, pena-ata, saicaya pebarëponaponaenexa pijawa.
8 Nexata, Dioso tane penapitsijiwibeje becaejiwib anijajiwimibeje-ata.
9 Bajaraxuata, itsanë-ata apobexuabi pijawa, tsipaji Dioso pejamatabëcueneta napitsia-exanatsibeje —jai Jesús fariseowijawabelia.
10 Bajaraxuacujinae, Jesús pijajiwi pija-epato itsa barënacopata bota, bajarapamonae yanijobatsi bajarapacuene yabara.
11 Nexata, Jesús jumaitsi pijajiwijawabelia:
—Ponë pijawa pexuabicujinae, itsawa icatsia itsa pita, bajaraponë pibisiacuene exana pewitota. Nexata, naneconita Diosojawabelia, pejaitsixae itsawa pepopijawawecua. Dioso cajena abaxë pepopijawacuenia pexuabiwa totanetsi.
12 Bajarapijinia itsi petiriwa-ata. Pamona pewecuanawiatsicujinae, itsanë icatsia itsa pitatsi, pibisiacuene exana pewitota. Nexata, naneconita Diosojawabelia, pejaitsixae itsanë pamonawecua. Dioso cajena abaxë pepopamonacuenia pexuabinë totanetsi —jai Jesús pijajiwijawabelia.
Jesús asiwaya tane pejewaxijiwixi
13 Itsamonae Jesús-jawaberena pejewaxijiwixi tocapataponatsi, pejayataponaenexa pecobeta. Itsiata, Jesús pijajiwi itaweta pexi pecapatsiwi.
14 Nexata, Jesús itsa tane bajarapacuenia pijajiwi pitawetsijawa, apotsitaxanepanaetsi. Anaeya jumaitsi pijajiwijawabelia:
—¡Pëtsa pa-itawetame! ¡Pacopare saya pejewaxijiwixi pepatsinexa xanëjawaberena! Mapitsipejewaxijiwixije jume-aebinejewa, xaniawaetsia bajumexaniatane paliwaisi tsipaebatsi. Pamonae jitsipa pejonejawa Dioso pijanacuayabetsia, nexata pejewaxicuenia, jume-aebinejewa xaniawaetsia bejumexaniatane Dioso pejumeliwaisi.
15 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapitsipejewaxijiwixije caecuenia bajumexaniatane paliwaisi tsipaebatsi. Bajarapijinia pacuenia, pamonae jitsipa pejonejawa Dioso pijanacuayabetsia, bejumexaniatane Dioso pejumeliwaisi —jai Jesús pijajiwijawabelia.
16 Nexata, Jesús isapitapona caejiwiyo canacujitsia, pejewaxijiwixi. Pecobeta matajayatapona. Jesús pexaniacuenia cuenewajunupaebiaya jumaitsi tsaponae:
—Dioso xaniawaetsia ca-ewetsiana —jai tsaponae daxita bajarapapejewaxijawabelia.
Pewëjëato, bitso pexainaenë, cuaicuaijai Jesús-jawabelia
17 Pabota Jesús pejewaxijiwixi isapitapona, bajarapabowecua itsa naropotsijitsia, pewëjëato cujinaerucarena Jesús-jawaberena. Pitabarata nucajunua pematabacabëta. Jumaitsi Jesús-jawabelia:
—Petuxanenë, pexaniajamatabëcuenenëmë. ¿Detsa pitsicuene be-exanajë, taxainaenexa matacabi apopewerewerecaejawa? —jai.
18 Nexata, Jesús jumaitsi pewëjëatojawabelia:
—¿Detsa xuajitsia: «Pexaniajamatabëcuenenëmë», nejamë? Ajibi raja itsapebi-ata pexaniajamatabëcuenenë. Caenë rabaja Dioso pexaniajamatabëcuenenë.
19 Xamë baja yapëtaneme pacuenia Dioso pejumeliwaisita itoroba jiwi pejumecowënëtsinexa. Jumaitsi mapacueniaje: «¡Pëtsa jaitame itsawa nijawawecua! ¡Pëtsa beyaxuabame jiwitonë! ¡Pëtsa nacobetoxotame! ¡Pëtsa itsamonae pexanaejawa yabara najumetsënëtsiaya paebame! ¡Pëtsa yamaxë-itojorobiaya wecuapitame itsajiwi pexainaejawa! ¡Axa, ena-ata yaiyataema!», jai Dioso pejumeliwaisita —jai Jesús pewëjëatojawabelia.
20 Nexata, bajaraponë jumaitsi Jesús-jawabelia:
—Petuxanenë, daxita rabaja bajarapaliwaisianë jumecowënëtsiaponaponajë pejewaxinënëjawaweliacujinae —jai pewëjëato.
21 Nexata, Jesús asiwaya tane pewëjëato. Jumaitsi:
—Caejawa raja catosaica nexanaenexa. ¡Ponare necanajetsinexa daxita nexainaecuenemi! Bajarapamatamomi tsicobetsanaename bepejiobiwi. Nexata, xainaename bitso nexainaecuene Dioso pijanacuatatsia. ¡Nexata, najamatabëcuenewerere, cabejiobia-exanae-ata, cabeyaxuabijitsia-atanua tajumeliwaisi yabara, niajamatabëcuenesaëtsaponaponaenexa! Bajaraxuacujinae jane baja, nepënaponaename —jai Jesús pewëjëatojawabelia.
22 Nexata, pewëjëato itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijawa, najamatabëxainaeya baja wecuapona, tsipaji daxitacuene bitso pexainaenë. Nexata, apojamatabëjumecowënëtsi paliwaisi Jesús tsipaebatsi.
23 Nexata, pewëjëato peponaecujinae, Jesús pijajiwi, matatoyorotsia penubenaewi, naëcotsiaya jumaitsi:
—Pamonae bitso daxitacuene pexainaewi, Tsiayapëbejetsi tsane pejonejawa Dioso pijajiwi peyanacua-ewetsijawata, pejamatabëcuene caranatsixaetsi pecobecowëc —jai Jesús pijajiwijawabelia.
24 Nexata, Jesús pijajiwi jamatabëcuenenabenajaca, itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijawa. Nexata, icatsia Jesús jumaitsi pijajiwijawabelia:
—Tajamonae, pamonae bitso ëpexainaejawanexa itaxutuajamatejema, bitso tsi-ayapëbeje tsanetsi pejonenexa taxa Dioso pijanacuayabetsia.
25 Pacuenia camello ayainëxae, acuenebi pejonejawa paluta-eto-itaxutowojotualia, bajarapijinia pacuenia bitso pexainaenë acuenebi tsane pejonejawa Dioso pijatomarabetsia —jai Jesús pijajiwijawabelia.
26 Pijajiwi itsa jumetane bajarapacuenia pejumaitsijawa, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Nexata, jumaitsi Jesús-jawabelia:
—Bitso pexainaewid itsa apopanepae tsane, ¿detsa nexata pitsiwi panepaena Diosojawabelia? —jai.
27 Nexata, Jesús asaëya naëcotsiaya jumaitsi pijajiwijawabelia:
—Jiwi raja apocaëjëpaetsi pijacuata penacapanepaenexa Diosojawabelia. Caenë, Dioso, caëjëpatsi jiwi pecapanepaenexa, tsipaji daxitacuene pecuenecaëjëpaenëtsi —jai Jesús pijajiwijawabelia.
28 Nexata, Pedro jumaitsi Jesús-jawabelia:
—Patajatuxanenë, paxanë rabaja pacopabajë daxitacuene pataxainaejawami, patacapënajinawanapaenexa —jai Pedro.
29 Nexata, Jesús jumaitsi:
—Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë tajamatabëcueneta, pajiwi pueneta pijabomi, pematapijiwi, pejuyapijiwi, paxa, pena, pijawa, pexi, pijapabianë-ata, taliwaisi pepaebanajetarucaenexa, jiwi pecapanepaeliwaisinexatsi, bajarapajiwi bitso ayaijawa Dioso rajutsianatsi pepuenetsijawanëmi matatoxenetsia.
30 Caejawayomijamatabëcuene tsaponae, rajutsianatsi mapanacuataje cien xuabeje pewajënaeyabelia. Bajarapajiwi icatsia xainaena bonë, pematapijiwi, pejuyapijiwi, pena, pexi, pabianë-ata. Itsiata, bajarapajiwi itoya tsanetsi mapanacuapijiwije. Bejiobia-exanabiabianatsinua. Itsiata baitsi jane, bexëajawabelia xainaena matacabi apopewerewerecaejawa.
31 Pamonae aeconoxae mapamatacabitaje ayaijamatabëcuenewi tanetsi ayaijawa pecobecowë pexainaejawa yabara, bajarapamonae Dioso beweliajamatabëcuenewi exanaenatsi. Pamonae beweliajamatabëcuenewi tanetsi, bepejiobiwixae, bajarapamonae Dioso ayaijamatabëcuenewi exanaenatsi —jai Jesús pijajiwijawabelia.
Icatsia, Jesús nawajunupaeba pebeyaxuabijawanexatsi
32 Itsamatacabijawabelia, Jesús, pijajiwi yajawa, najetaruca namutua, peponaewi Jerusalén tomarabelia. Jesús namataxainanajetaruca pijajiwi pewajënaeya. Pijajiwi, pepënaponaewitsi, jamatabëcuenenabenajaca, tsipaji najetarubena patomarajawabelia jinawanapa pitoyawitsi. Bajaraxua yabara bajarapamonae junawanajetarubena. Bajaraxuata, Jesús junata pijajiwi, doce ponëbeje, pesaicayojawabelia, penawajunupaebinexa tajëwelia pacuenia exanaejitsiatsi Jerusalén tomarata.
33 Jumaitsi pijajiwijawabelia:
—¡Panejumetaema! Ponatsi ra maje Jerusalén tomarabelia. Bajarajotalia, Xanë, Daxitajiwi Pematapijinënë, necanajetsiana sacerdotewi penamatacaitorobiwi, judíowi pecujarubiwi-ata pecobeyabelia, tanewaetabinexa. Bajarapamonae juya neneconitsiana tanebeyaxuabijawabelianexa. Bajaraxuacujinae, icatsia, necanajetsiana apojudíowi pecobeyabelia.
34 Bajarapamonae necapo̱capo̱naena. Nesuabiana. Nejumatitibabena penaneconitsiwi pejumaconitabiabimacata. Bajaraxuacujinae, nebeyaxuabiana jane baja. Itsiata baitsi jane, tanebeyaxuabicujinae, acueyabimatacabita, icatsia asaënë tsane —jai tajëwelia penawajunupaebijawata.
Santiago, Juan-beje, wajëtabeje Jesús-jawabelia pexaniacuene peto-exanaenexatsibeje
35 Zebedeo pexënatobeje, Santiago, Juan-beje, imoxoyoliabeje Jesús. Jumaitsibeje:
—Patajatuxanenë, pacuenia pacawajëtsijitsiatsibeje, bajarapacuenia pajitsipajëbeje pataneto-exanaenexamëbeje —jaibeje Jesús-jawabelia.
36 Nexata, Jesús jumaitsi:
—¿Detsa pitsicuene pajitsipamebeje patacato-exanaenexabeje? —jai.
37 Nexata, bajaraponëbeje jumaitsi:
—Pamatacabi daxitacuene ewetsianame, panetocopatsianamebeje patana-ecaenexabeje nemuxuneneta, wajanajua-ewetsinexa. Itsanë na-ecaena necujuanenia, itsanë pijinia netsawenonenia —jaibeje.
38 Nexata, Jesús jumaitsi:
—Paxamëbeje apopayapëtaemëbeje xua panewajëtamebeje. Pacuenia xanë nacaewetsianajë tanebejiobia-exanaenexa, tanebeyaxuabinexanua, ¿paxamëbeje-ata tsaja pacacaëjëpabeje panenacaewetsinexabeje papecabejiobia-exanaenexabeje, papecabeyaxuabinexabeje-ata? —jai Jesús pijajiwitonëbejejawabelia.
39 Nexata, bajaraponëbeje jumaitsi:
—Jãjã, panecaëjëpabeje cajena —jaibeje.
Nexata, icatsia Jesús jumaitsi pijajiwitonëbejejawabelia:
—Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsibeje. Paxamëbeje pacabejiobia-exanaenabeje, pacabeyaxuabianabejenua pacuenia xanë neto-exanaena.
40 Itsiata baitsi jane, xua panewajëtamebeje panena-ecaenexabeje, caenë tacujuanenia, itsanë tatsawenonenia, bajaraxua Dioso aponetocopatsi patacatocopatsinexabeje. Taxa Dioso bajaraxua toxaniawaeta ëpamonae itapeta —jai Jesús Santiago, Juan-bejejawabelia.
41 Diez ponëbeje, Jesús pijajiwi, itsa wënëtane pepëya bajaraxua Santiago, Juan-beje, Jesús-jawabelia pewajëcaejawabeje, nexata jamatabëcuenebara-anaepana bajaraponëbejejawabelia.
42 Nexata, Jesús daxita pijajiwi junata. Jumaitsi pijajiwijawabelia:
—Payapëtaneme rabaja pacuenia caenacua canacujitsia peyanacua-ewetsiwi exanawanapa, pewetsijawata pijajiwijawabelia. Bajarapamonae ayaijamatabëcuenewi nataeya, ajumesaëya itorobabiaba xua jamatabë-itoroba, pewetsinacuanëjawa pejinawanapaewi peto-exanaenexatsi.
43 ¡Pëtsa paxamë bajarapamonae cuenejëpaeya bajarapacuenia pa-exaname itsamonaejawabelia! Biji rajane, ponë, paxamëyajuwënënë, jitsipa ayaijamatabëcuenenë penaexanaenexa daxita paxamëwecua, bajaraponë daxita bepanijajiwitonëcuenia bepacayawenonabiaba.
44 Ponë, paxamëyajuwënënë, jitsipa papecanamatacaitorobinënexa, bajaraponë daxita paxamë bepanijajiwitonëcuenia bepacayawenonabiaba,
45 tsipaji rabaja Xanë-ata, Daxitajiwi Pematapijinë-atanë, apopatajopaenë jiwi taneyawenonaenexa. Biji rajane, patajopajë tayawenonaenexa daxitajiwi, tasiwatëpaenexanua, jiwi ayaibitsaëtoxaneto pibisiacuene pexanaeneconimi taneconimatamotsinexa —jai Jesús pijajiwijawabelia.
Jesús itaxutoxanepanaeya-exana Bartimeo, bajayajebi bitso pitaxutotsëcënaenë
46 Jerusalén tomarajawabelia pebarënajetarucaejawata, Jesús, pijajiwi yajawa, pata Jericó tomarabelia. Bajarapatomarawecua icatsia Jesús, pijajiwi yajawa, pitsapa itsamonaenua ayaibitsaëtoxaneto yajawa. Nexata, Bartimeo, Timeo pexënato, eca namutomuxuneneta, jiwijawabelia amoneya palata pewajëcabiabinexa. Bajaraponë, bitso pitaxutotsëcënaenë, apopetaenë.
47 Nexata, itsa jumetane Nazaret tomarapijinë, Jesús, imoxoyo penajetarucaejawa, wawajai tsecae:
—¡Jesús, David-pijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! —jai tsecae Bartimeo.
48 Nexata picani itsamonae jume-itawetatsi pemoyanexa. Itsiata, bitsoyo orijibia wawajai tsecae:
—¡David-pijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! —jai tsecae Jesús-jawabelia.
49 Nexata, Jesús muxunanucojopa. Jumaitsi jiwijawabelia:
—¡Pajunaremena bajaraponë! —jai.
Nexata bajarapamonae junarena Bartimeo. Jumaitsi bajaraponëjawabelia:
—¡Najamatabësaëtaxuare! ¡Nonotapunare! Jesús raja cajunata —jai bajarapamonae.
50 Nexata Bartimeo penajumaxuabipana xuabapuna. Bepijia najetabalia Jesús-jawabelia.
51 Nexata, Jesús yanijoba bajaraponëjawabelia.
—¿Detsa xua jitsipame tacato-exanaenexa? —jai.
Nexata, Bartimeo, bitso pitaxutotsëcënaenë, jumaitsi Jesús-jawabelia:
—Tanecujarubinë, jitsipajë ta-itaxutoxanepanaejawa —jai.
52 Nexata, Jesús jumaitsi:
—¡Ponare baja! Tanesiwanajamatabëcuenecopatsixaemë xanëjawaberena, itaxutoxanepaname baja —jai Jesús.
Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijawata, Bartimeo baja xaniawaetsia natsiwajënaetane. Bajaraponë baja, Jesús pepëta napona.