Zezi wi 'siɛnnɛ tɛnmɛ bèle náarigɛnmɛ nɛ̄ bè
11
1 Cɛngɛ káà Zezi wi 'puu nɛ náari baa tiʔɛ káà nī.
Bà wi kɛ́nì kúɔ wè,
a wi pìtɛnmɛwɛ wáà 'wi yɛ:
«Kàfɔli,
-weli tɛnmɛ náarigɛnmɛ nɛ̄ bè,
bɛ̀ Zan tíɛlɛ wè wi 'wi pìtɛnmɛnɛ tɛnmɛ bèle wè.»
2 A wi 'pe yɛ:
«A yeli je náari wè,
ye jo:
‹Weli Tuu Kulocɛliɛa,
siɛn ó siɛn 'yɛli bèri
muɔ míʔɛ kpóri gè,
muɔ wī Kulocɛliɛ wè.
Muɔ Kùlofɔligɔ ki de báan !
3 Cɛngɛ ó cɛngɛ
mari weli siliireb kanʔa dè
weli mɛ́.
4 Weli kapiʔile yaʔa gèle weli nɛ̄,
majo mɛni weli míɛni bèle
weli nɛ ki yɛri bìli nɛ̄
pe 'kapiʔile kpíʔile weli nɛ̄ bèle.
Fǎga ki yaʔa weli tuu
puuwelige nīʔ.› »
Wàa nɛ́ wi nàgori kàsiile lè
5 A wi 'pe yɛ:
«Yeli nī bèle ŋíi wī bile a siɛn wi nàgori wi 'kɛ́ wi kúrugu,
ki ní nyìjaliɛlɛ nɛ̄,
nɛ̀ sɛ́nì wi yɛ:
‹Nàgori,
búrulo taanri fuʔɔ le mi nɛ̄.
6 Ki 'nyaa mi nàgori wáà nɛ báan náʔa mi mɛ́;
yakaa sí wè náʔa bè kɛn wi mɛ́ wi- káaʔ,›
7 dí ŋìi wi sí kò baa saʔa laamɛ nī bè bé wi yɛ:
‹Fǎri mi fùrɔ́ʔ !
Kɔ̀ri kiī sùʔɔgɔ,
weli yē sínɛguɔlɔ mi nɛ́ mi pìile ní bèle,
miǐ ní gbɛ̀ yɛ̀ bè yakaa líɛ bè kɛn muɔ mɛ́ʔ.›
8 M'bé ki juu yeli mɛ́,
a wiì cɛ́nì yɛ̀ʔ pe nàgorigo kire kɛnmɛ nɛ̄ bè,
wi bé yɛ̀ bɛ̀ ki 'nyaa siɛn wi 'cíi nɛ wi yiʔɛ gbɛ̀ngí gè fìɛrɛ fùn wè,
bè wi kɛn nɛ́ yɛrɛ ti mìɛni ní dè dìi nɛ̄ wi màakuu wi yē wè.
A siɛn 'yɛgɛ náari wi bé ki taa
9 «Kire nɛ̄ m'bé ki juu yeli mɛ́,
yeri náari,
yeli bé taa;
yeri caa,
yeli bé nyaa;
yeri kɔ̀ri kóli gè,
pe bé ki múgu yeli mɛ́.
10 Ki 'nyaa siɛn ó siɛn wi náari wi nɛ̂ taa,
ŋìi wi caa wi nɛ̂ nyaa,
a ŋìi nɛ kɔ̀ri kóli gè,
pe nɛ̂ ki múgu wi mɛ́.
11 Yeli nī bèle,
tuufɔli ŋíi wī baa a wi jaa wi 'wi náari fúɔ nɛ̄ wè,
wi nɛ̂ wɔ̀bugɔ kɛn wi mɛ́ fúɔ larigɛ nī gè ?
12 A kire 'laa a pùɔ wi 'wi náari gòcɛnnɛ nɛ̄,
wi- wi kɛn nɛ́ náa ní wè ?
13 A ki sí yē yeli bálì bīɛlɛ sìpiile bèle,
yeli 'jáa bè gbɛ̀ yacɛ̀nrɛ kɛn yeli pìile mɛ́ bèle,
yeli sì ki cɛ́n lé yeli Tuu ŋáà wī baa nyìʔɛnɛ nī lè,
wi bé wi Pìle kɛn lè bìli mɛ́ pe wi náari bèle,
bè tóri yeli kɛngɛnmɛ nɛ̄ bè ?»
Zezi wi wè Bɛlizebuli baakuɔwɔʔ
14 Làa nɛ̄ Zezi wi 'puu nɛ gbòdoli bobogo cìrá nɛ yigi siɛn wáà nī.
Bà gbòdoli wi 'yiri wè,
a bobogo ki 'yɛ̀ nɛ nyu,
a ki 'siɛnniʔɛmɛ pi fungo wúɔ.
15 Nɛ̀ sí ki taa a pàli 'jo:
«Wiī nɛ gbòdolilo cìrá bèle gbòdolilo kàfɔli wire fànʔa nɛ̄,
Bɛlizebuli wè.»
16 A pàli 'yɛ̀ nɛ wi pun nɛ wéli,
nɛ́ jo wi- fìɛ wáà kpíʔile wi tìɛ peli nɛ̄ ŋàa wi 'kɔ́n nyìʔɛnɛ nī lè.
17 A wi sí pe funzɔngirɔ cɛ́n dè,
a wi 'pe yɛ:
«A kùlo ó kùlo tíla niì pínɛ lèʔ,
ni bé cúʔɔ wī,
saaya yi nàa láʔala nɛ tun yiī nɛ̄c wī.
18 A ki sí yē Setɛni gboli wuulo piyē nɛ túngu baa peli pìye nɛ̄ bèle,
mɛni wi kùlofɔligɔ ki bé gbɛ̀ kìi taa bè síɛ ?
Ye- tire sɔ̀ngi wêli,
bɛ̀ yeli 'jo Bɛlizebuli fànʔa nɛ̄ mi nɛ gbòdolilo cìrá bèle.
19 A ki yē Bɛlizebuli fànʔa nɛ̄ mi nɛ gbòdolilo cìrá bèle mi wè,
á yeli siɛnnɛ bèle,
ŋáa fànʔa nɛ̄ peli nɛ pe cìrá ?
Ye- sí ki cɛ́n,
peli pe bága yeli kàyuʔu juu gè sî.
20 «A ki sí yē Kulocɛliɛ fànʔa nɛ̄ mi nɛ gbòdolilo cìrá bèle nɛ yigi siɛnnɛ nī bèle wè,
kire 'ki tìɛ Kulocɛliɛ Kùlofɔligɔ ki 'pɛn yeli mɛ́ wī.
21 A ŋɔrifɔli gbɛ́nɛ̀ yakpuɔnrɔ líɛ nɛ̀ tɛ́ngɛ wìi táanni bèri wi saʔa wéli gè wire tíimɛ wè,
wi kɔliyɛrɛ ti nɛ̂ puu yakaa sì je ti taaʔ.
22 Nɛ̀ sí ki taa a ŋɔrifɔli wáà kɛ́nì pɛn,
ŋàa wi 'tóri wire nɛ̄ wè,
nɛ̀ pɛ́nì tuu wi nɛ̄ nɛ́ jáa wi nɛ̄ wè,
wi bé wi yakpuɔnrɔ ti mìɛni suɔ wi mɛ́,
dàa nɛ̄ wi cé wi fungo taʔa gè,
bé sí wi yɛrɛ líɛ dè bè ti liɛlɛ bè màʔa.
23 A siɛn ŋíì wè nɛ́ mi ní wèʔ,
siɛn wiī nɛ mi túngu wī.
Nɛ̀ pínɛ,
a ŋìi wè nɛ siɛnnɛ pínɛ nɛ gbunʔuniʔ nɛ́ mi ní wè,
wiī nɛ pe cɛrigi wīd
Te mìɛ ciʔige gbòdolilo pe fǎga ní koli bè pɛnʔ
24 «A gbòdoli wi gbɛ́nɛ̀ yiri siɛn wáà nī wè,
wi nɛ̂ sɛ́ni nyaari nɛ mári waamatiɛyɛ nī nɛ ŋɔ́diɛlɛ caa,
wi nɛ̌ tiʔɛ taaʔ.
Wi nɛ̂ sí jo:
‹M'bé koli bè kɛ́ mi saʔa mɛ́ gè,
gàa nī mi 'yiri gè.›
25 A wi 'koli nɛ̀ pɛn wè,
wi nɛ̂ pɛ́nì tiʔɛ nyaa gè píʔɛ,
a pe 'ki kólilo.
26 Kire tiʔɛ gáà nī gè,
gbòdoli wi nɛ̂ kɛ́ nɛ̀ sɛ́nì gbòdolilo kɔlisiin kɔ́ri,
bàli pe 'pii nɛ̀ tóri wire nɛ̄ wè,
pe nɛ̂ pɛn nɛ̀ pɛ́nì jíin nɛ̀ tɛ́ni siɛn nī wè,
wi kɛnmɛ pi nɛ̂ serige nɛ̀ tóri pélige nɛ̄ gè.»
Fundaanra dáà dī kányiʔɛ wori dè
27 Bà Zezi wiī nɛ siɛnrɛ dáà nyu dè mmɛ gè,
a cɛliwɛ wáà 'yékpoli yɛ̀gɛ lè nɛ̀ juu kpuʔɔ baa siɛnnɛ sunʔɔmɔ nī bè nɛ́ wi yɛ:
«Cɛliwɛ ŋáà wi 'muɔ sii wè,
nɛ́ muɔ kɛn a muɔ ŋɔri wè,
kpuʔɔrɔ yē wi nɛ̄ díɛ !»
28 A Zezi wi sí jo:
«Ma cɛ jo,
bìli pe nyɛ́ni Kulocɛliɛ siɛnrɛ lúru dè níɛ ti tári dè,
kpuʔɔrɔ yē peli nɛ̄.»
Siɛnnɛ pe 'jo Zezi wi- kakpuʔɔ káà kpíʔile
29 Bà siɛnniʔɛmɛ pi kɛ́ni gbunʔuni bè,
a Zezi wi 'pe yɛ:
«Kɛ̀nnɛ náà wuulo pe 'pii nɛ̀ pínɛ pe 'cíi Kulocɛliɛ nɛ̄,
nɛ́ sí jo macɛn peli nɛ caa bè kakpuʔɔ káà nyaa.
Kakpuʔɔ yafiɛn sì je kpíʔile bè tìɛ yeli nɛ̄ʔ,
ga laa Zonasi wori tire bɛ̀ʔ.
30 Ki 'nyaa,
bɛ̀ Zonasi wi 'puu fìɛ Niniivi kàʔa wuulo mɛ́ bèlee,
bɛ̀ Siɛn Pùɔ míɛni wi bé puu fìɛ pàngɛ wuulo mɛ́ bèle.
31 Cɛngɛnyɛnifolimɛ kàliige mɛ́ cɛliwɛ ŋáà wī kùlofɔli wè,
wi bága yɛ̀ kàyuʔujuujɛngɛ gè bè kàyuʔu juu cáan pàngɛ wuulo nɛ̄ bèle.
Ki 'nyaa cɛliwɛ ŋáà wi cé yɛ̀ baa dàala láʔala mɛ́ lè nɛ̀ pɛn nɛ̀ pɛ́nì Sulomani sìnjilige juugɛnmɛ nyaa bèf;
ye- sí nyaa pàngɛ gè,
wàa yē bile nɛ̀ tóri Sulomani nɛ̄ wè.
32 Niniivi siɛnnɛ pe bé yɛ̀ bè yéri bé sí kàyuʔu juu pàngɛ wuulo nɛ̄ bèle,
bè siɛnrɛ cáan dè pe nɛ̄.
Nɛ̀ taʔa gíi nɛ̄,
bɛ̀ ki 'nyaa peli cé pe funyɔ yiʔɛ yè bà Zonasi wi cé Kulocɛliɛ siɛnrɛ jáari dè pe mɛ́ bèle,
nɛ̀ sí ki taa wàa yē bile nɛ̀ tóri Zonasi nɛ̄ wè.
Céri fètinnɛ lè
33 «Siɛn nɛ̌ fètinnɛ mù lè níɛ̀ sɛ́nì ni làrigɛʔ,
á kire 'laa bè ni tɛ́ngɛ yatɔngɔ láaraʔ.
Pe sî fètinnɛ mù lè níɛ̀ ni taʔa fètindaʔaga naamɛ wī,
gìi ki bé tí a bìli 'jíin peri nyaʔa fètinnɛ ni kpìɛnmɛ nɛ̄ bè.
34 «Nyapigele keli gīɛlɛ siɛn cetinnɛ ni fètinnɛ lè.
A muɔ nyapigele ke gbɛ́nɛ yē wiʔile gèle,
muɔ cetinnɛ ni mìɛni ni nɛ̂ puu kpìɛnmɛ nī nɛ̀ pínɛ.
A ke sí yē cúʔɔgɔlɔ gèle,
muɔ cetinnɛ ni nɛ̂ puu yebilige nī.
35 Ma sí mìɛ cò sî,
muɔ kpìɛnmɛ pi fǎga kò yebiligeʔ.
36 A ki sí yē muɔ cetinnɛ ni mìɛni niī kpìɛnmɛ nī wè,
yebilige tiɛlɛ wè baaʔ wèg,
bà muɔ wobowo wè,
muɔ bé puu kpìɛnmɛ nī,
majo bɛ̀ fètinnɛ cî nɛ kpìɛnmɛ cáanri siɛn mɛ́ wè.»
Zezi wiì ti tɛ́ni Fariziɛnnɛ nɛ́ kacinʔɛmɛfɔlilɔ nɛ̄ bèleʔ
37 Bà Zezi kɛ́nì juu nɛ̀ kúɔ wè,
a Fariziɛn wáà sɛ́nì wi yɛ wi- kɛ́ pe sa lìi wire kpáa mɛ́.
A wi 'kɛ́ pe sɛ́nì tɛ́ni nɛ líi.
38 A ki 'Fariziɛn wi fungo wúɔ,
bà wi 'Zezi nyaa wè wi sɛ́ni líi kiyɛ bàjige nī wè,
pe kaliʔɛlɛ kajigegɛnmɛ nɛ̄ bèʔ.
39 A Kàfɔli wi sí wi yɛ:
«Bɛ̀ yeli yē yeli Fariziɛnnɛ bèle,
yeli nɛ̂ yakuʔulo nɛ́ piɛrɛ kàduuyo jíge yè ti nɛ̂ mùnu;
nɛ̀ sí ki taa yeli funyɔ yiī nyìyɛ yɛcaanzuɔrɔ nɛ́ sìpiire ní.
40 Ledomɔ bī yeli nī,
á kire 'laa wè,
ŋàa wi 'yaleleh ni kàduʔu kpíʔile gè,
wire bɛ̀ʔ wi 'ni laamɛ kpíʔile bè lé ?
41 Gìi ki 'pɔ́ri gè,
gàa gī baa yeli yalegele nī gèle,
ye- ki kɛn fuunmɔfɔlilɔ mɛ́.
Kire gī cìilimɛ bè.
42 «Yawuʔɔ yē yeli nɛ̄ yeli Fariziɛnnɛ bèle,
bɛ̀ ki 'nyaa yeli nɛ naaguɔ yafalidɛ felide ti mìɛnii kiɛkiɛwuʔulo kɔ̀ngí gèle,
níɛ̀ sí Kulocɛliɛ sínmɛ koligo cíi gè nɛ́ Kulocɛliɛ dɛ́nigɛ ní gè.
Tire dáà tire yeli cé yɛli bèri kpínʔini,
yé fǎga sí cé dìi yaʔa dèʔ.
43 «Yawuʔɔ yē yeli nɛ̄ díɛ yeli Fariziɛnnɛ bèle !
Bɛ̀ ki 'nyaa tɛnmɛzaaya nī yè yiʔɛmɛ tɛ́nidiɛyɛ yire yi 'yeli dɛ́ni,
nɛ̀ pínɛ yeli nàa ki caa siɛnnɛ peri yeli síɛri gbuʔulo tiɛyɛ nī yè.
44 Yawuʔɔ yē yeli nɛ̄ !
Yeli yē bɛ̀ nyɛyɛ tíɛlɛ làriyɛ,
siɛnnɛ pe nìɛ tári nɛ tòrí yi nɛ̄ pe nɛ̌ ki cɛ́n nyɛyɛ yīʔj
45 A Fànʔa Siɛnrɛ kacɛ́nwɛ wáà 'fali nɛ̀ wi yɛ:
«Tɛnmɛfɔli,
bà muɔ nɛ dàa nyu dè,
je muɔ sí nɛ weli teri wī.»
46 A Zezi wi 'wi yɛ:
«Yeli míɛni bèle,
Fànʔa Siɛnrɛ kacɛ́nminɛ yeli bèle,
yawuʔɔ yē yeli nɛ̄ nɛ̀ pínɛ,
bɛ̀ ki 'nyaa yeli nɛ̂ tugoluburo puɔ dè dàa ti 'tugo mabiɛn dè,
nɛ̀ ti tugo siɛnnɛ mɛ́ bèle,
nɛ̀ sí ki taa yeli tíimɛ bèle yeli nɛ̌ fɔ̀li bè cɛ kabiɛlɛ le ti láara bè pe sáʔaʔ.
47 «Yawuʔɔ yē yeli nɛ̄,
bɛ̀ ki 'nyaa yeli ye nyɛ́ni Kulocɛliɛ siɛnjuuliɛlɛ nyɛyɛ faanri yè;
yeli tuuliɛyɛ yire sí yi 'pe kpúu.
48 «Píra ŋáà nī wè,
yeli tíimɛ ye nyɛ́ni ki tìí nɛ́ sí yéri ki nɛ̄ gàa yeli tuuliɛyɛ yi 'kpíʔile gè:
kire 'jo pe 'Kulocɛliɛ siɛnjuuliɛlɛ kpúu bèle,
yeli bèle á yeli sí nɛ pe nyɛyɛ faanri yè.
49 «Kire kɛnmɛ nɛ̄ Kulocɛliɛ wè,
nɛ́ wi sícilige ní gè,
a wi 'ti juu nɛ́ jo:
‹M'bé mi siɛnjuulo tórigo baa pe mɛ́ nɛ́ tundunminɔ ní;
pe báa pe pàli kpúu,
bé sí pàli wuʔɔ.›
50 Kire nɛ̄ Kulocɛliɛ siɛnjuulo bálì pe mìɛni pe 'kpúu bèle,
nɛ̀ tíi nɛ̀ ki líɛ baa duniya wi sélimɛ nɛ̄ bè,
Kulocɛliɛ wiǐ ga pe yaʔa sìnyugo nīʔ yirile náà wuulo bèleʔ,
51 nɛ̀ ki líɛ Abɛli kpúʔuk nɛ̄ gè fúɔ nɛ̀ sɛ́nì nɔ̀ Zakarii kpúʔu nɛ̄ gè,
bɛ̀ pe cé wi kpúu gbùʔɔrɔdiʔɛ nɛ́ Kulocɛliɛ Kòridiʔɛ sunʔɔmɔ ní bè wèl.
ʔaan,
m'bé ki juu yeli mɛ́,
ki kàyuʔu kiì je ga kò ga kiì juu pàngɛ siɛnnɛ nɛ̄ bèleʔ.
52 «Yawuʔɔ yē yeli nɛ̄,
Fànʔa Siɛnrɛ kacɛ́nminɛ yeli bèle,
bɛ̀ ki 'nyaa yeli nyɛ́nì kacɛ́nnɛ ni wìile kɔ̀rikaanna líɛ wè wè !
Yeli wè jíin baaʔ;
bìli sí pe ki caa bè jíin bèle yeli nɛ̌ ní pe yaʔa pe jíinʔ.»
53 Bà Zezi kɛ́nì yiri baa kire tiʔɛ nī gè,
a Fànʔa Siɛnrɛ sɛbɛcɛ́nminɛ bèle nɛ́ Fariziɛnnɛ ní bèle,
a pe 'yɛ̀ nɛ wi cinʔɛ nɛ yúgo kele nìʔɛgɛlɛ nɛ̄,
54 nɛ ki caa bè wi taa cò wi siɛnjuuro nī dè.