Mariki 12

Ɛrɛzɛn siʔi kàsiile lè

(Mat 21.33-46; Luk 20.9-18)

1 A wi 'fali nɛ̀ kàsiile láà wáa nɛ̀ pe kɛn siɛnrɛ nī dè nɛ́ pe yɛ:

«Nàguɔ wáà cé siʔi fáli. A wi 'siʔi sùlu gè, nɛ́ sí ɛrɛzɛn fórigodiʔɛ gbòbori baa siʔi nī gè, nɛ́ kpáala kpúɔn kpàʔalilɛ baa siʔi nī gè, nɛ́ siʔi kɛn gè ɛrɛzɛnfalilɛ pálì mɛ́ peri ki fáli, nɛ́ kɛ́ tánʔana nɛ̄. 2 Bà ɛrɛzɛn cuɔ lɛ̀lɛ ni kɛ́nì nɔ̀ lè, a siʔifɔli wi 'wi tundunwɔ wáà tórigo baa ɛrɛzɛnfalilɛ mɛ́ bèle, pe- sa ɛrɛzɛn yasɛnrɛ táà kɛn wi mɛ́ wi sa wire kɛn. 3 A pe sɛ́nì tundunwɔ cò wè nɛ̀ wi kpúɔn nɛ́ wi cìra nɛ̀ tórigo kawaaya. 4 A siʔifɔli wi ní nɛ̀ tundunwɔ wáà tórigo pe kúrugu. A pe ní nɛ̀ sɛ́nì wire míɛni cò nɛ̀ wi kpúɔn nɛ̀ nyùgo fòlilo gè, nɛ̀ wi máama. 5 A siʔifɔli wi ní nɛ̀ tundunwɔ wáà tórigo. A pe sɛ́nì wire kpúɔn nɛ̀ kpúu. Fúɔ nɛ̀ pɛ́nì taa tundunminɔ pe 'nyuɔ káà kúɔ. A pe 'bìli kpúɔn nɛ̀ luɔ, nɛ̀ bìli kpúu.

6 «A ki pɛ́nì kò siʔifɔli wi jaa wire yákuɔ, ŋàa wi cé wi dɛ́ni nɛ̀ tóri wè. A wi ní nɛ̀ wire míɛni tun baa pe mɛ́ siɛn sɛnwɛ wè, níɛ sɔ̀ngí pe báa fìɛrɛ taa wire jaa nɛ̄ wè.

7 «Kire nɛ́ ki mìɛni ní, a baakuɔlɔ bálì pe sɛ́nì sɔ̀ngirɔ kɛn kɛn pìye mɛ́ nɛ́ jo: ‹Ŋàa wire cɛ wī wi kɔriliiwe. Ye- tí we- wi kpúu, kɔrigɔ ki bé kò weli wuʔu !› 8 A pe 'fali nɛ̀ wi kɔ́ri nɛ̀ sɛ́nì wi kpúu, nɛ́ wi líɛ nɛ̀ sɛ́nì wáa siʔi kúrugu gè.

9 «Píra ŋáà nī wè yeli nɛ sɔ̀ngí gíi siʔifɔli wi bága pa kpíʔile, a wi kɛ́nì kɔ́n baa tánʔana nɛ̄ lè nɛ̀ pɛn wè ? Wi bé pa wi ɛrɛzɛnfalilɛ bálì kpúu bèle, bé sí wi siʔi kɛn gè ɛrɛzɛnfalilɛ pálì piyeyɛ mɛ́. 10 Yeli sì fìɛ ki 'nyaa baa nī dè lé, tiʔɛ gíì nī ki 'juu nɛ́ jo:

Sìndɛnigɛ gíì saafaanna

pe cé wáa gè,

kire ki kɛ́nì kò saʔa kàluulo

kàdɛnipelige gè,

gàa ki 'saʔa cò gè

nɛ̀ yérige gè.

11 Kire sí nyɛ́nì taa

Kàfɔli wire mɛ́,

nɛ́ sí ní kakpuʔɔ weli mɛ́.»

12 Bà Zezi wi 'siɛnrɛ dáà juu dè, a wi leguulo pe 'fali nɛ kàrigí bè kɛnmɛ caa bè wi cò. Ki 'nyaa pe cé ki cɛ́n dí peli mɛ́ Zezi wi cé kàsiile náà wáa lè nɛ̀ kɛn; piyè sí gbɛ̀ nɛ̀ sori nɛ̀ kɔli taʔa wi nɛ̄ʔ. Ki 'nyaa pe 'puu nɛ fìʔɛ́ siɛnniʔɛmɛ nɛ̄ bè. A pe 'núgo wi táanni nɛ̀ kɛ́.

Lanbo sàrigɛ wori dè

(Mat 22.15-22; Luk 20.19-26)

13 A pe sɛ́nì gboli wuulo pálì tórigo wi kúrugu, nɛ̀ fàri pálì nɛ̄, pe- sa wi taa bè cò wi nyasiɛnrɛ táà nī. 14 A peli 'kɛ́ wi kúrugu nɛ̀ sɛ́nì wi yɛ: «Tɛnmɛfɔli, weli 'ki cɛ́n kányiʔɛ kire nɛ̄ muɔ 'tɔ̀ni nɛ tári. Muɔ wè cɔ̀rí siɛn nyaamɛ nɛ̄ʔ. Muɔ wè siɛn yigi siɛn nīʔ. Muɔ 'tɔ̀ni nɛ siɛnnɛ tɛnmɛ bèle Kulocɛliɛ koligo nɛ̄ gè nɛ́ kányiʔɛ ní. Ki 'yɛli lé weri lanbo sàrí wè yé mɛ́ wè Sezari wè, dí mɛni ?»

15 A Zezi wi 'pe jànvaa cɛ́n wè, a wi 'fali nɛ̀ pe yɛ: «Gáa nɛ̄ yeli je mi puu wéli ? Ye- walikpege káà kɛn náʔa mi- nyaa.» 16 A pe 'wi kɛn nɛ́ wali wáà ní. A wi 'pe yúgo: «Ŋáasiɛn jènyinɛ nī náʔa nàa nɛ̄ lè, nɛ́ míʔɛ ní gè sɛbɛgɛ gè ?»

A pe 'wi yɛ: «Wurɔmiyé kùlofɔgbuɔwɔ Sezari wuʔu gī.»

17 A wi 'pe yɛ: «A gìi yē Sezari wuʔu gè, ye- ki kɛn Sezari mɛ́ wè. Gìi sí gī Kulocɛliɛ wuʔu gè, ye- ki kɛn Kulocɛliɛ mɛ́ wè.»

A wi kɛnmɛ pi 'pe fungo wúɔ kátii.

Nyɛ́yirile nɛ́ cepɔrigɔ wori dè

(Mat 22.23-33; Luk 20.27-40)

18 A pálì 'kɛ́ Zezi kúrugu wè; peli pe sî jo dí nyɛ́yirile wè baa wèʔ. A pe 'wi yúgo nɛ́ jo: 19 «Tɛnmɛfɔli, wi 'ki sɛbɛ nɛ̀ yaʔa we mɛ́ nɛ́ jo, dí a nàguɔ 'cɛliwɛ líɛ nɛ́ kùu nɛ́ wi yaʔa, wiì pùɔ sii wi nɛ̄ wèʔ, wi siinyɛni wi- cɛliwɛ líɛ wè, wi- pìile sii wi- kɛn wi siinyɛni ŋáà mɛ́ wi 'kùu wè.

20 «Ki sí nyaa, siinyɛninɛ nàguɔlɔ kɔlisiin 'puu baa. A péliwe wi 'cɛliwɛ líɛ, nɛ̀ kɛ́nì kùu, wiì pùɔ sii wi nɛ̄ʔ. 21 A siinwuu wi 'cɛliwɛ líɛ wè, nɛ̀ kɛ́nì kùu wire míɛni wè, wiì pùɔ sii cɛliwɛ nɛ̄ wèʔ. A taanriwuu wi 'wi líɛ; pe wàa sì kɛ́nì pùɔ sii wi nɛ̄ʔ; 22 fúɔ nɛ̀ pɛ́nì taa pe mìɛni kɔlisiin bálì bèle, wàa sì pùɔ sii cɛliwɛ nɛ̄ wèʔ. Pe mìɛni kàduʔumɛ gè, a cɛliwɛ míɛni wi pɛ́nì kùu. 23 Kúbilo nyɛ́yirile nɛ̄ lè, a pe kɛ́nì nyɛ́ nɛ̀ yiri bèle, ŋíi wuu wi bé puu cɛliwɛ wè pe nī bèle, nɛ́ ki cɛ́n pe mìɛni kɔlisiin pe 'wi tɛ́ngɛ nɛ̀ nyaa cɛliwɛ wè ?»

24 A Zezi wi 'pe yɛ: «Yeli 'pùunni, kire sí taa bɛ̀ yeli sì cɛ́n dèʔ, nɛ́ míɛni bɛ̀ yeli sì Kulocɛliɛ fànʔa cɛ́n gèʔ. 25 Á kire 'laa wè o, a kúbilo pe kɛ́nì nyɛ́ nɛ̀ yiri bèle, nàguɔ sǐ cɛliwɛ líɛʔ, cɛliwɛ míɛni sì tɛ́ni nàgaʔa nɛ̄ʔ. Ki 'nyaa pe bé puu kɛnmɛ bíì nɛ̄ yē bèle baa nyìʔɛnɛ nī lè. 26 Gìi ki 'kúbilo nyɛ́yirile wori kúɔ dè, yeli sì fìɛ ki 'nyaa baa léʔ Misa sɛbɛ nī wè, bà Kulocɛliɛ wi cé ki juu Misa mɛ́ wè kàsun tiinbile tiʔɛ nī gè nɛ́ wi yɛ: ‹Mi wī Kulocɛliɛ wè, nɛ ní Kulocɛliɛ wè, nɛ ní Kulocɛliɛ wè› lé ?»

27 A Zezi wi 'fali nɛ̀ pe yɛ: «Kire nɛ ki tìí kúbilo wuu bɛ̀ʔ Kulocɛliɛ wèʔ, wiile wuu wī. A ki yē yeli nɛ sɔ̀ngí kúbilo piyě ga nyɛ́ yiriʔ wè, yeli 'pùunni nɛ̀ líili.»

Kulocɛliɛ kajuudiɛlɛ náà ni 'kpúʔɔ nɛ̀ tóri lè

(Mat 22.34-40; Luk 10.25-28)

28  wáà 'puu baa nɛ̀ siɛnrɛ dáà lúʔu dè, a ti 'wi fungo nyígi gè. Bà wi 'Zezi nyaa wè a wi 'siɛnrɛ sɔ́migɔ dè nɛ̀ juu nɛ̀ siɛnnɛ bálì kɛn bèle, a wi 'fali nɛ̀ sìʔɛrɛ nɛ̀ kpɔni wi nɛ̄, nɛ̀ wi yúgo nɛ́ wi yɛ: «Kulocɛliɛ kajuudiʔɛlɛ ke mìɛni nī gèle, níi nī pélile lè ?»

29 A Zezi wi 'siɛnnugoro kɛn wi mɛ́ nɛ́ wi yɛ: «Kulocɛliɛ kajuupelile lire nī nàa lè:

-Ki sɔ́migɔ ma lúʔu ,

we Kàfɔli Kulocɛliɛ

wire nigbe wī Kulocɛliɛ wè.

30 -Muɔ Kàfɔli Kulocɛliɛ woli yaʔa lè ni- muɔ dɛ́ni

nɛ́ muɔ fungo ki mìɛni ní,

nɛ́ muɔ pìle ni mìɛni ní,

nɛ́ muɔ sìnjilige ki mìɛni ní,

nɛ́ muɔ ŋɔri ti mìɛni ní.

31 «Kasiinwoli lire sí nī nàa lè:

-Muɔ siɛnnyɛni woli yaʔa lè ni- muɔ dɛ́ni

kɛnmɛ bíì nɛ̄ muɔ 'mìɛ dɛ́ni wè.

«Kajuulo láà wè baaʔ nɛ̀ kpúʔɔ nɛ̀ tóri gàli nɛ̄ gèleʔ.»

32 A sɛbɛcɛ́nwɛ wi 'jo: «Bɛ̀ ki tɔ̀ni yē, tɛnmɛfɔli, kányiʔɛ kire muɔ 'juu gè, Kulocɛliɛ wiī nigbe, wàa ní wè baa nɛ̀ fàri wire nɛ̄ʔ. 33 Siɛn 'yɛli bè Kulocɛliɛ kaala yaʔa lè ni- wi dɛ́ni nɛ́ wi fungo ki mìɛni ní, nɛ́ wi sìnjilige ki mìɛni ní, nɛ́ wi ŋɔri ti mìɛni ní; bé míɛni wi siɛnnyɛni woli yaʔa ni- wi dɛ́ni bɛ̀ wìi tíɛlɛ. A siɛn nɛ kire kpínʔini gè, ki 'pɔ́ri ti mìɛni nɛ̄, nɛ́ kakuɔrɔ feliye yi mìɛni ní yè.»

34 Bà nàguɔ ŋáà wi 'siɛnrɛ dáà cɛ́n dè nɛ̀ juu dè nɛ́ sìnjilige ní mmɛ gè, a Zezi wi 'wi yɛ: «Muɔ wè liiliwe nɛ̄ gèʔ.» Siɛn sì ń'nɛ̀ sori nɛ̀ wi yúgoʔ.

Kirisi wiī Dawuda jaa nɛ́ ní wi Kàfɔli

(Mat 22.41-46; Luk 20.41-44)

35 Bà Zezi wi 'puu nɛ siɛnnɛ tɛnmɛ bèle baa Kulocɛliɛ nī gè, a wi kɛ́nì pe yúgo nɛ́ pe yɛ: «Mɛni nɛ̀ síɛ pe 'jo dí wiī Jaa ? 36 Dawuda wire tíimɛ wiì cé ki juu fànʔa nɛ̄ gè lé, nɛ́ jo:

Kàfɔli wi 'ki juu

mi Kàfɔli mɛ́ wè

nɛ́ wi yɛ:

Tɛ́ni mi kàliige mɛ́ gè

fúɔ bè taa mi ga

muɔ leguulo cáan bèle

muɔ tɔliyɔ láara yè.

37 «A ki sí yē bɛ̀ wè, á Dawuda wire tíimɛ nɛ wi yeri wire wè, mɛni Kulocɛliɛ Siɛnnyiɛnɛgɔnwɔ wi bé ní gbɛ̀ puu wi jaa wè ?»

Siɛnniʔɛmɛ 'puu nɛ lúru Zezi mɛ́ wè nɛ́ fundaanra ní.

Siɛnnɛ pe fǎga puu bɛ̀ Fànʔa Siɛnrɛ sɛbɛcɛ́nminɛ tíɛlɛ bèleʔ

(Mat 23.1-36; Luk 20.45-47)

38 Bà Zezi wi 'puu nɛ siɛnnɛ tɛnmɛ bèle, a wi kɛ́nì pe yɛ: «Yeri yìye ciʔige nɛ̄ bèle: burugboliyo lege ki 'pe dɛ́ni, pe nàa ki caa siɛnnɛ peri peli síɛri gbuʔulo tiɛyɛ nī yè. 39  nī yè, yiʔɛmɛ tɛ́nidiɛyɛ yire yi 'pe dɛ́ni, yire pe nàa caa. A lìile yē tiʔɛ gíì nī, kpolilo tɛ́nidiɛyɛ yire pe nàa caa. 40 Peli sí pe nyɛ́ni lakicɛlilɛ saaya fùʔuró yè nɛ pe yɛrɛ líi dè nɛ waa nɛ́ ti ní, níɛ̀ nɛ Kulocɛliɛ náari wè nɛ mɔgi siɛnnɛ peri peli nyaʔa. Pe kàyuʔu ki bága sa puu gbɛ̀ligɛ bè tóri siɛnsɛnminɛ wuʔu nɛ̄ gè !»

Fuunmɔfɔli lakicuɔ yakɛngɛ wori dè

(Luk 21.1-4)

41 A Zezi wi 'fali nɛ̀ kɛ́nì sɛ́nì tɛ́ni baa Kulocɛliɛ wali lediʔɛ yalege táanni gè, nɛ siɛnnɛ ciʔige bèle, bà pe 'puu nɛ báan nɛ wali nii wè baa nɛ tòrí bèle. A lɔrifɔlilɔ sáa pɛ́nì wali nìʔɛwɛ le baa yalege nī gè. 42 A fuunmɔfɔli lakicuɔ wáà kɛ́nì pɛ́nì walikpegele siin le baa yalege nī gè.

43 A Zezi wi 'wi yeri bèle nɛ̀ pɛ́nì pe yɛ:

«Ye- nyaa, m'bé ki juu yeli mɛ́ kányiʔɛ nɛ̄, fuunmɔfɔli lakicuɔ ŋáà yeli nɛ nyaʔa ŋàa wè, wire wi 'kɛn nìʔɛgɛ nɛ̀ tóri siɛnnɛ pe mìɛni nɛ̄ bèle, bàli pe 'pɛn nɛ̀ pɛ́nì wali le náʔa wali yalege gáà nī gè; 44 nɛ̀ taʔa gíi nɛ̄ ? Bìli mìɛni pe pɛ́nì wali le wè yalege nī gè, bà pe 'taa á wali ŋíì 'taʔa pe mɛ́ pe màakuu ní wè wi nɛ̄ wèʔ, wire pe 'le baa yalege nī gè. Nɛ̀ sí ki taa cɛliwɛ ŋáà wè, wi nɛ́ wi fuunmɔ pi mìɛni ní bè, cɛ̀ri ŋíì wi 'puu wi mɛ́ wi- gbɛ̀ wi nyalii taa wè, wire wi pɛ́nì le baa wali yalege nī gè.»