Yeesu kpambaliŋ
tuuŋŋi
gbɔŋku
Tibɔkilkaal
Yeesu Kpambaliŋ gbɔŋku sá kugbɔnliliitiiu kun Luuki ŋmàn̄ee ní. Kugbɔmpeepeekaau kun poon u ŋmàn̄ Yeesu bɔtee, u pée sòon̄ Yeesu maŋfal wiiŋyi poon bɔti kitiŋ nee pu ní. Kí yòon̄ ŋyunti ŋun ní Yeesu yíkì ki jɔ́m̀ yilpuee (1.1-11), Kriisitoo bítam u-boonnooliibi kansikinee kpántì: taa ti làá wāl̀-u nì ti-nimbiliŋ nee. An pu ní ti lì yii Atuun gbɔŋku sá Kriisitoo nikitil kíltam yuntiŋu ní: Yeesu bí Kriisitoo nikitil poon nì u-Fam ní ki kpòotī u-boonnooliibi.
Luuki máafì tibɔtee nì tininjati ní. Ti kāntí bi nín náań Kriisitoo nikitiŋ Juuda yab kansikin puee kí dūú dī Yeesu kpambal Peetroo pu kii Jeerusaleemee, ki tí kāntí bi nín náań Kriisitoo nikitiŋ ŋin kaa sá Juuda yabee kansikin puee, a lì kii Antiyɔɔsi nì Kɔranti nì Fiiliipi timmunee. Míǹ boonee, Yeesu kpambal Pɔɔl mun yìin̄ yìin̄ ki sòon̄ tibɔmɔntiil gbanti. Kí kúntée, ti ká agìń ŋin kɔ́ Kriisitoo nikitilpɔɔn gbantee nì ti-Dindaan Fam nín tútuǹ bi nyáń agìń gbantin puee.
Luuki nín ŋmà tibɔti tin tin ki sīintí ŋwiin kamaayee poon ní u lēē ki dūu ŋmàn̄ kugbɔŋu nee. Luuki nín sòon̄ bi nín yíkì Troowaasi ki cūtì Fiiliipee, u sòon̄ ki dàkā yii u mun kútì bin cōom̀ nsan gbantee pu («ti nìn yíkì kí nīn cá...» 16.10-40), míǹ boonee ní ki nín nìkì Jeerusaleem, laakin bi tin cúú Pɔɔlee (20.5-21), ní kí kúntée ní ti yíkì Seesaaree ki nín cá Room. Niinee, Pɔɔl nìn kāl̀ abin ali ní bi dāa nín sòon̄ u-bɔti (ayil 27–28).
Kugbɔŋu nee nín kíĺ puee sòoǹ ki cántí bi nín bɔ́ntì kí ŋmàn̄-ku puee:
- Cɔɔci nín kíĺ pu Jeerusaleemee nì Yeesu nín yíkì ki jɔ́m̀ kutaa pu puee (1.1-8.3),
- Yeesu bɔmɔntiiti nín gbītì Isirayeel tiŋki jaaŋŋi ŋin kíǹee puee (8.4–12.25),
- nì tibɔtee nín gbītì ki tin bàn̄ ntimu mun bí Meediiteeranee tiŋkuu gbandi pu ki tin nyáń Room, dibeel tiŋyilin puee (13.1-28.31).
Tibɔti tin bi nìn yāntì an gbītì ilaan kɔkɔ gbantee nìn kúlifì ki kā Yeesu kpambaliŋ bɔti tin bi nìn sòoǹee poon ní. Ti kāntí yii Yeesu un pu bi nìn sòoǹ ki tùkù Juuda yab nì bin kaa sá Juuda yabee sá un di nìn kāl̀ Paleesitiini tiŋkinee ní. Circir Fam pée fàtīi gīintí Yeesu boonnooliibi úǹ u-ba nì u-nyɔɔbundi nì u-tuuŋŋi pu ní.
Tibɔti tin jítì Atuun gbɔŋkunee dàkà ditundi din ŋyunti kamaa Kriisitoo nikitil máaǹ kí tɔ̄ee: díǹ di sá kí sòoǹ Yeesu Kriisitoo bɔmɔntiitee kí tùkù kunibuluu kamaa áli kitiŋ gbeennyɔkɔ.