Ni-sɛɛm wʋ́ ja Wɛ yu-yoŋo dɩ ba
28
«Á na sɛ á Tu Baŋa-Wɛ dɩm kwǝrǝ yɩ á tʋŋɩ á tɔgɩ DƖ niə yam amʋ na pɛ abam zɩm tɩntʋ tɩn, Baŋa-Wɛ wʋ́ pa á yɩrɩ zaŋɩ dɩ dwǝni tɩɩnɩ dɩlʋ maama na wʋ lʋgʋ kʋm baŋa nɩ tɩn. 2 Sɛ-na DƖ ni dɩm lanyɩranɩ sɩ yu-yoŋo kʋntʋ maama taa yɩ á nyɩm yɩ kʋ wǝli abam maŋa maama:3 Wɛ yu-yoŋo wʋ́ taa wʋ á tɩɩnɩ dɩm baŋa nɩ dɩ á karɩ sɩm baŋa nɩ. 4 Wɛ yu-yoŋo wʋ́ taa wʋ á biə baŋa nɩ, dɩ á wʋdiiru baŋa nɩ, dɩ á vara baŋa nɩ, nɩ kʋ na yɩ á naanɩ, dɩ á peeni, dɩ dɩ biə maama. 5 Wɛ yu-yoŋo wʋ́ taa wʋ á mɩna tɩtwarʋ baŋa nɩ, dɩ á kambi sɩm baŋa nɩ. 6 Wɛ yu-yoŋo wʋ́ taa wʋ á kikiə maama baŋa nɩ, nɩ kʋ na yɩ tɩtʋŋa yalʋ á na kɩ digə nɩ, dɩ yalʋ á na kɩ pooni nɩ tɩn maama.
7 Á dʋna na nuŋi sɩ ba zaŋɩ najara dɩ abam, Baŋa-Wɛ wʋ́ wanɩ-ba DƖ pa abam. Ba kɔgɔ kʋm wʋ́ da cwǝŋǝ dɩdʋa ba ba abam baŋa, yɩ ba laan jagɩ ba da cwe sɩrpɛ ba duri sɩ ba lu abam jɩŋa nɩ.
8 Baŋa-Wɛ wʋ́ kɩ yu-yoŋo á tuli baŋa nɩ, dɩ á jɩŋa tɩtʋŋa maama baŋa nɩ, pa á na yu-yoŋo lanyɩranɩ tɩga kalʋ DƖ na lagɩ DƖ pa abam tɩn wʋnɩ.
9 Abam na sɛ Baŋa-Wɛ ni maama yɩ á tɔgɩ DƖ cwe sɩm, DƖ wʋ́ fɔgɩ abam pa á taá yɩ DƖ tɩtɩ nɔɔna, nɩ DƖ na pooli sɩ DƖ kɩ te tɩn. 10 Kʋ maa wʋ́ pa lʋgʋ baŋa nɔɔna maama lwarɩ nɩ á yɩ Baŋa-Wɛ dɩm nyɩm, sɩ ba ta kwarɩ abam. 11 Baŋa-Wɛ wʋ́ pa á ŋwɩa maama kɩ lanyɩranɩ, sɩ á taá jɩgɩ biə zanzan, dɩ vara zanzan, dɩ wʋdiiru zanzan, nɩ á na tu á zʋ tɩga kalʋ nɩ DƖ na pooli dɩ á nabaara sɩ DƖ pa abam tɩn. 12 Baŋa-Wɛ wʋ́ zɩgɩ DƖ wɛyuu sɔŋɔ kʋm nɩ DƖ tʋŋɩ dʋa sɩ ka nɩ á karɩ sɩm nɩ, pa wʋdiiru tɩlʋ á na dugi tɩn kɩ lanyɩranɩ. DƖ na wʋ́ kɩ yu-yoŋo á tɩtʋŋa maama baŋa nɩ tɩn wʋ́ pa á taá jɩnɩ á paɩ dwi-gɛ tiinə zanzan. Abam nan bá joŋi jɩna nɔɔn-nɔɔnʋ tee nɩ. 13 Baŋa-Wɛ wʋ́ pa á taá wʋ nɔɔna maama yigə nɩ mʋ, yɩ á bá taá wʋ ba kuri nɩ. Cɩga tɩn, á na sɛ á Tu Baŋa-Wɛ dɩm kwǝrǝ yɩ á tʋŋɩ á tɔgɩ DƖ niə yam amʋ na pɛ abam zɩm tɩntʋ tɩn, á wʋ́ taá ve yigə mʋ maŋa maama yɩ á daa bá joori kwaga. 14 Kʋ na yɩ Wɛ niə yalʋ a na pɛ abam zɩm tɩn, yɩ ywəri-na ya wʋnɩ sɩ á vu jazɩm naa jagwiə seeni. Á nan yɩ zaŋɩ á zuli wa-yɔɔrʋ.
Zwabaniə wʋ́ ja Kampwəl-balwara ka ba
15 Abam na vɩn á Tu Baŋa-Wɛ kwǝrǝ kam yɩ á wʋ sɛ sɩ á tɔgɩ DƖ niə yam amʋ na pɛ abam zɩm tɩn lanyɩranɩ, lwarɩm dɩntʋ maama wʋ́ ba á baŋa:
16 Baŋa-Wɛ wʋ́ sɔɔlɩ lwarɩm DƖ yagɩ á tɩɩnɩ dɩm dɩ á karɩ baŋa nɩ. 17 Baŋa-Wɛ wʋ́ sɔɔlɩ lwarɩm DƖ yagɩ á mɩna tɩtwarʋ baŋa nɩ, dɩ á kambi baŋa nɩ. 18 Baŋa-Wɛ wʋ́ sɔɔlɩ lwarɩm DƖ yagɩ á biə baŋa nɩ, dɩ á wʋdiiru baŋa nɩ, dɩ á vara baŋa nɩ, nɩ kʋ na yɩ á naanɩ, dɩ á peeni, dɩ dɩ biə maama. 19 Baŋa-Wɛ wʋ́ sɔɔlɩ lwarɩm DƖ yagɩ á kikiə maama baŋa nɩ, nɩ kʋ na yɩ tɩtʋŋa yalʋ á na kɩ digə nɩ, dɩ yalʋ á na kɩ pooni nɩ tɩn maama.
20 Baŋa-Wɛ wʋ́ ja lɛɛrʋ dɩ cam DƖ ba abam baŋa nɩ, pa á wʋbʋŋa vugimi dɩ kʋlʋ maama á na lagɩ á tʋŋɩ tɩn. Cɔgɩm wʋ́ ba dɩ ti abam lɩla, á na tʋŋɩ lwarɩm tɩtʋŋa yɩ á lɔ Baŋa-Wɛ kwaga nɩ tɩn ŋwaanɩ. 21 Baŋa-Wɛ wʋ́ ja yawɩ-cɛɛrʋ dwi dwi DƖ ba abam baŋa nɩ, pa nɔɔn-nɔɔnʋ daa yɩ daarɩ tɩga kalʋ á na lagɩ á zʋ sɩ á taá te tɩn wʋnɩ. 22 DƖ wʋ́ pa sɩsa-dwəənu, dɩ paa, dɩ yɩra fʋʋsɩm ba tɩ ja abam. O ta wʋ́ tʋŋɩ fʋnyʋgʋ dɩ da-kʋrɩ dɩ yawɩ-cɛɛrʋ dwi dwi sɩ tɩ cɔgɩ wʋdiiru tɩlʋ á na dugi tɩn. Lɛɛrʋ tɩntʋ maama wʋ́ taa jaanɩ abam sɩ kʋ ta nii á tʋʋnɩ. 23 Kunkwǝǝnu bá taa wʋ wɛyuu nɩ. Tɩga kam wʋ́ kʋ mʋ kəŋkəŋ nɩ luuru te á nɛ kuri nɩ. 24 Á na tɩɩnɩ dʋa, ka bá ba, yɩ fogo dɩ kasol-kʋrʋ yɩranɩ mʋ á wʋ́ na. Tɩ wʋ́ ba tɩ cɔgɩ abam tɩ ti.
25 Baŋa-Wɛ wʋ́ kwe abam DƖ kɩ á dʋna jɩŋa nɩ. Á kɔgɔ kʋm wʋ́ da cwǝŋǝ dɩdʋa á vu á zaŋɩ najara dɩ ba, yɩ á laan jagɩ á da cwe sɩrpɛ á duri sɩ á lu ba jɩŋa nɩ. Lʋgʋ baŋa dwi tiinə maama na nɛ kʋlʋ na wʋ́ ba abam baŋa tɩn, kʋʋ́ tiini kʋ sʋ-ba yɩ fʋʋnɩ ja-ba. 26 Á na tɩga, zunə dɩ ga-vara mʋ wʋ́ ba ba di abam yɩra yɩ nɔɔn-nɔɔnʋ daa bá daarɩ sɩ o zəli-ba o yagɩ.
27 Baŋa-Wɛ wʋ́ pa ŋwan-pwəm lə abam yɩra nɩ, nɩ DƖ dɛɛn na kɩ te dɩ Ezipi tiinə bam tɩn. DƖ ta wʋ́ pa sankwɛn, dɩ tambwala, dɩ namunnu tɩn abam yɩra nɩ, yɩ soonim tǝrǝ. 28 Baŋa-Wɛ wʋ́ pa á zaŋɩ cicooru, á yiǝ dɩ wʋ́ dwe yɩ á wʋbʋŋa vugimi. 29 Wɩa tɩtarɩ nɩ dɩ á wʋ́ taá kaagɩ á taanɩ mʋ nɩ lilwǝ te. Á bá na nyɔɔrɩ á tɩtʋŋa baŋa nɩ. Maŋa maama dɩ, nɔɔna wʋ́ taa bɛɛsɩ abam, yɩ ba vrɩ á wǝǝnu tɩm. Nɔɔn-nɔɔnʋ nan bá taa wʋra sɩ o joŋi abam o yagɩ.
30 Nɔɔnʋ wʋlʋ na ve o ca kaanɩ sɩ o di, nɔn-gaa wʋ́ zi kaanɩ wʋm. Wʋlʋ na lɔgɩ digə, kʋ tu bá zʋ ka wʋnɩ. Wʋlʋ na dugi kara, kʋ tu bá na ka wʋdiiru o di. 31 Baá zagɩ á naanɩ ba gʋ á yibiyə nɩ, yɩ á bá na nwana yam á dʋnɩ. Abam na zɩgɩ á niə, baá vrɩ á bɩnɛ ba vaŋɩ ba ja kɛ, yɩ ba daa bá joori ba pa abam. Baá vrɩ á peeni sɩm ba kwe ba kɩ á dʋna jɩŋa nɩ yɩ nɔɔn-nɔɔnʋ tǝrǝ sɩ o wǝli abam. 32 Ba ta wʋ́ ja á biə bam, bəkəri dɩ bɩsankam, ba vu ba kɩ dwi-gɛ tiinə jɩŋa nɩ. Á wʋ́ taá zɩgɩ cwǝŋǝ ni nɩ taan á niə sɩ á biə bam joori yɩ á ga. Á bá wanɩ kʋlʋkʋlʋ á kɩ. 33 Dwi dɩlʋ nmʋ na yəri tɩn mʋ wʋ́ di nmʋ tɩga kam wo-vallʋ biə, dɩ n jɩŋa tɩtʋŋa maama biə. Á wʋ́ yǝni á taá naɩ yaara dɩ bɛɛsɩm yɩranɩ mʋ. 34 Kǝm-cɛɛrɩ dɩlʋ á yiǝ na wʋ́ na tɩn wʋ́ pa á yu-punnu vugimi. 35 Baŋa-Wɛ wʋ́ waarɩ abam pa ŋwan-pwəm joŋi á nɛ sɩm maama. Sɩ wʋ́ kwǝli á yɩra yam maama yɩ sɩ ba jeə.
36 Baŋa-Wɛ wʋ́ zəli abam dɩ pɛ wʋlʋ á na wʋ́ kuri sɩ o taa te abam tɩn sɩ á jagɩ á vu sa-tɩʋ yigə yigə, tɩʋ kʋlʋ abam dɩ á nabaara bam ya na yǝri kʋ ni nɩ tɩn. Je sɩm kʋntʋ nɩ á wʋ́ taá zuli jwǝnǝ yalʋ ba na mɛ dɛ dɩdaanɩ kandwa ba ma kɩ-ya tɩn. 37 Tɩɩnɩ dɩlʋ wʋnɩ Baŋa-Wɛ na wʋ́ jagɩ abam tɩn tiinə na nɛ kʋlʋ na wʋ́ kɩ abam tɩn, kʋʋ́ sʋ-ba zanzan. Á wʋ́ ji mɩmaŋa dɩ wo-mɔnɔ á pa-ba.
38 Á wʋ́ du zanzan á karɩ nɩ, yɩ á ba á zagɩ fɩnfɩɩn, kayɩra na wʋ́ di á wʋdiu kʋm tɩn ŋwaanɩ. 39 Á wʋ́ jəri vinyə tweeru á daarɩ á nii dɩ baŋa nɩ, yɩ á bá gwəri dɩ biə bam naa á kan nyʋa bam sɩ á nyɔ, kanzwa na wʋ́ cɔgɩ á tweeru tɩm tɩn ŋwaanɩ. 40 Olivi tweeru wʋ́ nuŋi á tɩga kam je maama nɩ, yɩ á za bá na dɩ nugə mʋ, dɩ biə bam maama na wʋ́ siiri tɩn ŋwaanɩ. 41 Á wʋ́ lʋ biə, bəkəri dɩ bɩsankam, yɩ á bá taá nii-ba, á dʋna na wʋ́ ja-ba ba ja viiri tɩn ŋwaanɩ. 42 Á tweeru dɩdaanɩ á wʋdiiru maama yɩ kayɩra mʋ wʋ́ dəlimi ka ti.
43 Dwi-gɛ tiinə balʋ na zʋʋrɩ abam tɩʋ kʋm nɩ tɩn wʋ́ fɔgɩ ba taa puli dɩ dam, yɩ abam tɩtɩ wʋ́ taá joori kwaga. 44 Bantʋ wʋ́ taa jɩgɩ səbu ba jɩnɩ ba paɩ abam. Abam nan bá taá jɩga sɩ á jɩnɩ á pa-ba. Baá taa yɩ abam yuutiinə mʋ, sɩ á taá wʋ ba dam kuri nɩ.
45 Cɩga ŋwaanɩ tɩn, abam na vɩn á Tu Baŋa-Wɛ kwǝrǝ kam yɩ á wʋ sɛ sɩ á tɔgɩ DƖ niə yam dɩ DƖ kwiə yam maama, lwarɩm dɩntʋ doŋ wʋ́ ba á baŋa dɩ bá yagɩ sɩ kʋ yi á laan na tu á cɔgɩ á ti tɩn. 46 Tɩntʋ maama mʋ wʋ́ taa yɩ maana sɩ nɔɔna lwarɩ nɩ Wɛ ban-zɔŋɔ wʋ abam dɩ á kwaga kam baŋa nɩ taan wuu.
47 Abam wʋ sɛ sɩ á taá zuli á Tu Baŋa-Wɛ dɩm dɩ wʋpolo yɩ á tʋŋɩ á pa‑DƖ, dɩ DƖ na maŋɩ DƖ pa á jɩŋa jɩgɩ wo-laarʋ zanzan tɩn. 48 Kʋntʋ ŋwaanɩ á laan wʋ́ taá tʋŋɩ á paɩ á dʋna balʋ Baŋa-Wɛ na wʋ́ tʋŋɩ sɩ ba wanɩ abam tɩn. Kana wʋ́ ja abam, na-nyɔm dɩ wʋ́ ja abam. Zʋrɩ dɩ wʋ́ ja abam woŋo maama wʋnɩ yɩ á taá ve kalambolo. Á wʋ́ ji gambɛ yɩ á na bɛɛsɩm sɩ kʋ taa nii á na tu á cɔgɩ á ti.
49 Baŋa-Wɛ wʋ́ lɩ dwi dɩlʋ na wʋ yigə yigə yɩ á ba ni ba taanɩ tɩn sɩ ba ba abam baŋa nɩ, nɩ kaloŋ-zɔŋɔ na yǝni kʋ caalɩ kʋ wʋdiu te tɩn.a 50 Ba maa yɩ balʋ na jɩgɩ wʋ-dɛɔ yɩ ba ba duri nɔɔn-nɔɔnʋ ŋwaŋa, nɔn-kwɩn dɩ biə dɩ tɩn mʋ. 51 Baá ba ba vrɩ á vara dɩ á wʋdiiru maama yɩ ba daarɩ abam sɩ á pu dɩ kana. Ba brɩ ba bá daarɩ kʋlʋkʋlʋ, mɩna, dɩ sana, dɩ nugə, dɩ naanɩ, dɩ peeni, dɩ bʋnɩ. Baá vrɩ tɩ maama ba daarɩ abam sɩ á laan ba á cɔgɩ á ti.
52 Á dʋna wʋ́ nuŋi ba ba tɩga kalʋ á Tu Baŋa-Wɛ dɩm na lagɩ DƖ pa abam tɩn ba kaagɩ á tɩɩnɩ dɩm maama ba pu. Kʋ na yɩ kabri-dɛɛrʋ tɩlʋ na dwara yɩ á bʋŋɩ nɩ tɩ wʋ́ cɩ á dʋna yigə tɩn, tɩntʋ wʋ́ tʋ tɩga nɩ buri buri. 53 Á dʋna na wʋ́ pɩɩnɩ abam kʋntʋ tɩn, kʋʋ́ pa á cɔɔrɩ yɩ á laan di biə balʋ á Tu Baŋa-Wɛ dɩm na pɛ á lʋ tɩn. 54-55 Á dʋna na kaagɩ á tɩɩnɩ dɩm maama ba pu, nɔn-yɩrʋ wʋlʋ maama na brɩ o jɩgɩ yibwənə tɩn dɩ lagɩ o di o tɩtɩ biə mʋ, o na yaarɩ dɩ kana tɩn ŋwaanɩ. O nan bá sɛ sɩ o cɛ nwana yam o pa o cʋrʋ, naa o ka-sono, naa o biə balʋ ta na daarɩ tɩn. 56 Ka-yʋrʋ wʋlʋ dɩ na jɩgɩ yibwənə yɩ o yǝri yaara tɩn dɩ wʋ́ ma o kwaga o ya o barʋ wʋlʋ o na soe tɩn dɩ o biə maama. 57 Oó səgi o di bu-sɩsɩŋa kalʋ o na lʋgɩ tɩn dɩ ka nyɩɩnɩ, yɩ o ba kɩ o cɛ o pa o digə tiinə, kana na jɩg-o yɩ wʋdiu tǝrǝ tɩn ŋwaanɩ.
58 Abam na wʋ sɛ sɩ á tʋŋɩ á tɔgɩ kwiə yalʋ maama na pʋpʋnɩ ya tiŋi tɔnɔ kʋntʋ nɩ tɩn, yɩ á na vɩn sɩ á zuli á Tu Baŋa-Wɛ yɩrɩ kamunu kʋm, 59 DƖ wʋ́ waarɩ abam dɩ á biə pa yawɩ-cɛɛrʋ loŋi abam maama yɩ tɩ bá je. 60 Yawɩɩrʋ tɩlʋ doŋ Ezipi tiinə dɛɛn na nɛ yɩ á jɩgɩ tɩ liǝ tɩn wʋ́ ba á baŋa yɩ á bá na tɩ soonim je. 61 Baŋa-Wɛ ta wʋ́ pa yawɩɩrʋ dɩ yaara yalʋ na maŋɩ ya wʋ pʋpʋnɩ ya tiŋi Wɛ niə tɔnɔ kʋntʋ nɩ tɩn ba abam baŋa sɩ tɩ cɔgɩ abam fasɩ. 62 Á kɔgɔ kʋm sɩɩnɩ kʋ puli nɩ wɛyuu calɩcwɩ sɩm na daga te tɩn mʋ. Dɩ kʋ dɩ, abam fɩnfɩɩn yɩranɩ mʋ wʋ́ daarɩ, á na vɩn á Tu Baŋa-Wɛ ni tɩn ŋwaanɩ. 63 Kʋ ya poli Baŋa-Wɛ wʋʋ mʋ sɩ DƖ kɩ abam lanyɩranɩ pa á puli zanzan. Kʋ laan nan wʋ́ poli DƖ wʋʋ sɩ DƖ cɔgɩ abam pa á ti. DƖ wʋ́ pa ba vuuri abam ba gɔ tɩga kalʋ á na lagɩ á zʋ tɩn nɩ.
64 Baŋa-Wɛ wʋ́ zəli abam pa á jagɩ á vu á yi lʋgʋ baŋa tɩɩnɩ dɩm maama. Dáanɩ mʋ á wʋ́ taá zuli jwǝnǝ yalʋ ba na mɛ dɛ dɩdaanɩ kandwa ba ma ba kɩ tɩn. Abam dɩ á nabaara ya yǝri wa-yɔɔrʋ tɩm kʋntʋ ni nɩ. 65 Je sɩm kʋntʋ nɩ, á bá na kugu je dɩ bɩcar-zuru. Baŋa-Wɛ wʋ́ pa liǝ taa jɩgɩ abam. Á yiǝ wʋ́ ba ya dwe yɩ á vwana parɩ. 66 Á bɩcara wʋ́ taa jaana yɩ fʋʋnɩ jɩgɩ abam wɩa dɩ tɩtɩɩ maama. Á wʋ́ taá kwarɩ fʋʋnɩ dɩ tʋʋnɩ maŋa maama. 67 Á na zaŋɩ zɩzɩŋa nɩ, á wʋ́ ta nɩnɛɛnɩ, ‹Kʋ ya na yɩ dɩdaan-ni mʋ tɩntʋ, kʋ yaá taa gara.› Dɩdaan-ni nɩ á maa wʋ́ ta nɩ: ‹Kʋ ya na yɩ zɩzɩŋa mʋ kʋntʋ, kʋʋ́ taa gara.› Á wʋ́ taá tɛ kʋntʋ doŋ dɩ wo-lwaanʋ tɩlʋ á yiǝ na wʋ́ na pa fʋʋnɩ ja abam tɩn. 68 Baŋa-Wɛ wʋ́ pa á zʋ nabwǝǝru á joori á vu Ezipi, dɩ DƖ na maŋɩ DƖ pa abam ni sɩ á daa yɩ da cwǝŋǝ kam kʋntʋ tɩn. Á na yi da, á wʋ́ kwaanɩ sɩ á yəgi á tɩtɩ á pa á dʋna sɩ á ji ba gambɛ, yɩ nɔɔn-nɔɔnʋ bá sɛ sɩ o yəgi abam.»