ɄYeesu ahubhasonteelezya abhasundwe ishʉmi na bhabhɨɨlɨ
9
Ɨpo ʉYeesu ahabhakwizya abhasundwe bhaakwe ishʉmi na bhabhɨɨlɨ,
ahabhapeela ikhone ɨlya hugadaje amapepo,
ni‑ikhone ɨlya‑aponie ɨmpʉngo hu bhabhinu.
2 Nantele,
ahabhasonteelezya alʉmbɨɨlɨle ʉwumwɨnɨ ʉwa Ngʉlʉbhɨ na hubhaponie abhabhinu.
3 Ahabhabhʉʉzya ahaga,
“Lwa mushʉʉla,
mugandi ahweje ahantu hohonti,
awe ɨngoodo,
awe ɨmbuguulu,
awe ɨmpɨɨya,
awe amenda aga‑agaluzanye awe apaye ɨshalye.
4 Mu nyumba yoyonti ɨla bhahayihubhejeelela,
mwahakhalaje mwʉnʉʉmwo afishe ɨpo lwa mwahayisogola mu nyumba ɨyo.
5 Leelo mwi‑ibooma ɨlyo abhantu saga bhahayihubhejeelela lwonti,
lwa musogola,
mwahakunyuntaje inkondi mu manama geenyu hubhasunde huje,
yʉ Ngʉlʉbhɨ yʉʉyo wa‑abhakhɨɨne.”a
6 Ɨpo abhasundwe bhaala bhahazyʉngʉʉlaga ɨvipanga vivinji vivinji,
sha bhalʉmbɨɨlɨla ɨNongwa ɨNyinza,
na hubhaponie abhabhinu abhinji hwonti hwa bhahabhalaga.
ɄHeloode agunduha hu mbombo zya Yeesu
7 Ʉmwɨnɨ ʉHeloode ʉAntipa ahʉmvwɨzye ɨnongwa zyonti zya‑ahabhombaga ʉYeesu.
Ɨzyo zyahanʼgundusya tee hu nongwa ya‑aje,
abhantu bhamo bhahayangaga aje,
“ɄYeesu yʉ Yoohani ʉMwozi wa‑azyʉshɨle afume hwa bhafwe.”
8 Bhamo bhahagaga,
“Yʉ Eliya,
ʉnʼkuwi wa Ngʉlʉbhɨ ʉwɨ mandɨ ayɨnzɨle nantele.”
Bhamo bhahagaga,
“Wope nʼkuwi nanshi abhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ abhanjɨ abhɨ mandɨ wa‑azyʉshɨle afume mwa bhafwe.”
9 Leelo ʉHeloode ʉAntipa ahaga,
“ɄYoohani nahanʼdumuuye itwe.
Ɨshi leelo,
ʉnʉ yʉ naanu wa‑abhomba ɨga gɨ‑ɨhwʉmvwa?”
Ɨpo ʉHeloode ahanzaga tee huje,
akhomaane nʉ Yeesu.
ɄYeesu ahubhaliisya abhantu ashile ɨelufu zisaanu
10 Abhasontwa bhaala bhahaweela hwa Yeesu,
bhahamʼmʉʉzya zyonti zya zibhombɨɨshe.
Ɨpo ʉYeesu ahabheega,
bhahabhala mwi‑ibooma lya bhahagaga Betisayida huje,
bhabhe bheene panshɨnjɨ pa saga pali na bhantu.
11 Ɨshi leelo,
abhantu lwa bhaamanya hwa bhahabhalile,
bhahanʼnondolezyaga hwʉhwo.
ɄYeesu ahabhambɨɨlɨla shinza,
ahanda hubhamanyizye ɨnongwa ɨzyɨ wumwɨnɨ ʉwa Ngʉlʉbhɨ.
Nantele abhabhinu,
ahabhaponiaga.
12 Lwa hwabha lyabheela,
abhasundwe bhaakwe ishʉmi na bhabhɨɨlɨ bhahanʼzʉmbɨɨlɨla,
bhahaga,
“Ɨshi,
Mʼmanyizyi,
shinza aje,
ʉbhalaje abhantu huje,
bhabhalaje mu vipanga ɨvya mu pɨɨpɨ ahwanze ɨshalye na pa‑agone,
pɨpo ɨpa pa tihwɨli pi‑igona.
Nantele,
saga pali nahamo aha hubhaavwe abhantu ɨbha.”
13 Leelo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya ahaga,
“Bhapeeli mwɨmwɨ ɨvyalye!”
Bhahamʼmwamula bhahaga,
“Atɨ saga tili na hantu,
lyoli tili nɨ ntogito zisaanu nɨ nswɨ zibhɨɨlɨ zyene.
Ɨshi,
ʉhwanza aje,
tibhale atɨ tɨɨtɨ hubhakalile ɨshalye ɨsha hubhakwɨle abhantu bhonti ɨbha?”
14 Abhantu bha bhahali paala,
abhalume bheene bhahali ɨelufu zisaanu.
ɄYeesu ahabhabhʉʉzya abhasundwe bhaakwe ahaga,
“Bhakhazyi abhantu mu mpʉga ɨzyɨ mashʉmi gasaanu gasaanu.”
15 Ɨpo bhahabhomba nanshi sha‑ahabhabhʉzɨɨzye,
bhahabhakhazya abhantu bhonti.
16 Ɨpo ʉYeesu aheega ɨntogito ziila zisaanu nɨ nswɨ ziila zibhɨɨlɨ,
aheenya hu mwanya na hunʼsalifye ʉNgʉlʉbhɨ.
Ahamensulanya ɨntogito ziila na‑asibhanye ɨnswɨ,
ahabhapeela abhasundwe bhaakwe huje,
bhabhagabhile abhantu.
17 Abhantu bhonti bhahalya na‑angute.
Abhasundwe bhaakwe bhahabhʉngaanya ɨvyalye vya vyahasyalile,
vyahamema ɨviseje ishʉmi na vibhɨɨlɨ.
ɄPeeteli ayanga huje ʉYeesu yʉ Kilisiti
18 Isiku limo,
ʉYeesu na bhasundwe bhaakwe bhahabhala panshɨnjɨ bheene,
ʉYeesu ahanda apuute hwa Ngʉlʉbhɨ.
Pamandɨ ahabhabhʉzɨɨlɨzya abhasundwe bhaakwe ahaga,
“Ɨshi,
abhantu bhayiga anɨ nɨ weenu?”
19 Bhahamʼmwamula bhahaga,
“Bhamo bhayiga,
aawe we Yoohani ʉMwozi,
bhamo bhayiga we Eliya ʉnʼkuwi wa Ngʉlʉbhɨ ʉwɨ mandɨ.
Bhamo bhayiga,
ʉli ʉmo mwa bhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ abhanjɨ abhɨ mandɨ wa‑azyʉshɨle.”
20 Nantele ʉYeesu ahabhabhʉzɨɨlɨzya huje,
“Ɨshi amwɨ muyiga anɨ nɨ weenu?”
ɄPeeteli ahamʼmwamula ahaga,
“Aawe we Mʼfyʉli afume hwa Ngʉlʉbhɨ!”
21 ɄYeesu ahabhakhaana,
ahaga,
“Mugandi humʼmʉʉzye ʉmuntu wowonti hu nongwa ɨzi huje,
anɨ nɨ Mʼfyʉli!”
22 Ahonjela hubhabhʉʉzye ahaga,
“Anɨ nɨMwana wa Muntu ɨhwanziwa alabhe hu minji.
Nantele ɨhwanziwa huje,
abhagoosi,
abhalongozi bha bhasayi bha Ngʉlʉbhɨ na bhamanyizyi abhɨ ndajizyo zya Mooseb bhahayihuhaana na hungoje.
Leelo isiku ɨlya taatu afume afwe hwanɨ,
nahayizyʉha.”
23 Ɨpo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya abhantu bhonti ahaga,
“Ʉmuntu wowonti ʉyo ahwanza humbɨnjɨɨlɨle anɨ,
saga ahwanziwa huje,
ahwisaagaje yʉʉyo,
lyoli ahwifumyaje anyeemule ɨshikhobheehanyo shaakwe,
c nka‑ayandaje humbɨnjɨɨlɨle anɨ ɨnsiku zyonti.
24 Hwope ʉmuntu wowonti wa‑ahwanza ahwifyʉle ʉwʉʉmi waakwe,
ahayihuwuteezya.
Lyoli ʉla wa‑afumya ʉwʉʉmi waakwe hu nongwa yaanɨ,
ahayihuwufyʉla.
25 Ʉmuntu anza huhaaje hantu heenu,
nkashele wawaaga ʉtabhazi wonti ʉwa mu nsi ʉmu,
na‑ateezye awe ayazye ʉwʉʉmi waakwe ʉwa wiila na wiila?
26 Ʉmuntu wowonti wa‑ahundolela ɨnsoni anɨ nɨ manyizyo zyanɨ,
anɨ nɨMwana wa Muntu nahayihunʼnolela ɨnsoni ʉmuntu ʉyo lwɨ‑ɨhwiha mu mwamu waanɨ,
ʉwa Yise waanɨ nʉ wa bhantumi abhasangalusu.
27 Lyoli ɨhubhabhʉʉzya huje,
bhalɨɨho abhantu paahati yeenyu ɨpa,
bha saga bhahayifwa sha bhasɨɨle huwulole ʉwumwɨnɨ ʉwa Ngʉlʉbhɨ.”
ɄYeesu agaluuhana ɨsheeni na menda
28 Ɨshi,
lwa zyashila ɨnsiku naana ɨshi afume lwa‑ahayangaga amazwi ɨgo,
ʉYeesu ahamʼmwega ʉPeeteli,
ʉYaakobo nʉ Yoohani,
ahazʉbha peeka nabho mwi‑igamba apuute.
29 ɄYeesu lwa‑ali apuute,
ahagaluuhana ɨsheeni shaakwe na menda gaakwe gahalapuuhana,
gahabha mazelu tee.
30-31 Pɨnɨɨpo lwene bhahabhaloleshela abhantu bhabhɨɨlɨ abhalume bha bhahayangaga nʉ Yeesu.
Abhantu ɨbho bhahalolehaga mu mwamu wa Ngʉlʉbhɨ.
Ɨbho bha Moose nʉ Eliya,
abhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ abhɨ mandɨ.
d Bhahayangaga zya zyahayibhombeha,
ɨzyo ʉNgʉlʉbhɨ zya‑ahazisɨbhɨlɨɨye aje,
ʉYeesu abhombe hwi‑idala ɨlya‑afwe hwi‑ibooma ɨlyɨ Yelusaleemu.
32 Ahabhaazyo hɨnɨɨho,
ʉPeeteli na bhamwabho bhahagonelɨɨye ʉtulo.
Leelo lwa bhahadaamuha,
bhahanʼnola ʉYeesu mu mwamu waakwe.
Nantele bhahabhalola abhantu bhabhɨɨlɨ bha bhahɨmɨlɨɨye peeka nawo.
33 Abhantu bhaala lwa bhahwanda asogole lwene hunʼneshe ʉYeesu,
ʉPeeteli ahamʼmʉʉzya ʉYeesu ahaga,
“Mwɨnɨ,
shinza tee huje atɨ tibhe ɨpa!
Ɨshi,
tizenje amasebhele gataatu.
Lyeka libhe lyaho,
lyeka libhe lya Moose nɨ lyamwabho libhe lya Eliya.”
ɄPeeteli saga ahamɨɨnye ɨnongwa ɨzya‑ayanje.
34 ɄPeeteli lwa‑ahayangaga amazwi ɨgo,
lyahɨnza ibhɨngo,
lyahabhagubiha.
Ɨpo abheene bhahoogopa tee.
35 Izwi lyahʉmvwɨha afume mwi‑ibhɨngo liila hu nongwa ya Yeesu lyahaga,
“Ʉnʉ Mwana waanɨ wɨ‑ɨnʼsaluuye,
mumʼmwʉmvwaje yʉʉyo!”
36 Izwi lwa lyʉmvwɨha,
ʉYeesu ahaloleha ali mwene.
Mu nsiku ɨzyo,
abhasundwe bhaakwe bhahakhala myɨ,
saga bhahamʼmʉzɨɨzye ʉmuntu nkʉ‑ʉmo zya bhahazilolile.
ɄYeesu ahulishɨmbɨzya ipepo hwa mwana
37 Ɨndaabhɨ yaakwe,
ʉYeesu na bhasundwe bhaala bhataatu lwa bhahwiha afume mwi‑igamba,
bhahakhomaana nɨ mpʉga ɨya bhantu abhinji.
38 Pɨnɨɨpo lwene mu mpʉga ɨla,
ʉmuntu ʉmo ahakwizya hwi‑izwi igoosi ahaga,
“Mʼmanyizyi,
ɨhulaabha ʉmʼponie ʉmʼvwɨlɨ waanɨ hu nongwa ya‑aje,
ali yʉʉnʉ mwene.
39 Hahinji akhatwa ni‑ipepo.
Ipepo ɨlyo nkashele lyanʼkhata,
ahwanda abwaganishe shaaha.
Nantele lihunʼnyinzya na hunʼgwisye pa nsi na‑abhe nkati afwiye,
na‑afumye itatafula hwi‑ilomu.
Nantele saga lihunʼneshela lubhilo,
lyoli lijendeelela hunʼkhomezye pa nsi.
40 Ɨmbalaabhile abhasundwe bhaaho huje,
bhalyefwe ipepo,
leelo abheene bhapotiilwe.”
41 Ɨpo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya ahaga,
“Amwɨ mubhantu bhɨ habhaazyo ɨha,
muteejile idala igolosu ɨlya hunʼsʉʉbhɨle ʉNgʉlʉbhɨ!
Ɨmbe naamwɨ afishe habhaazyo wɨlɨ?
Ɨmbajimbiilile amwɨ afishe ndi?
Nʼneete ʉmʼvwɨlɨ waaho ɨpa.”
42 Ʉmwana ʉla lwa‑ahabhalaga hwa Yeesu,
ipepo liila lyahanʼgwisya pa nsi,
lyahanʼnyinzya.
Ɨpo ʉYeesu ahalikhajila ipepo liila,
ahamʼponia ʉmʼvwɨlɨ ʉla.
Pɨnɨɨpo ahamʼmwezya hwa yise waakwe.
43 Abhantu bhonti bhahaswigaga lwa bhaalola ikhone igoosi ɨlya Ngʉlʉbhɨ.
ɄYeesu ayanga nantele afwe na‑azyʉshe hwakwe
Abhantu bhaala lwa bhahaswigaga zyonti ʉYeesu zya‑ahabhombaga, ɨpo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya abhasundwe bhaakwe ahaga,
44 “Tejeelezyi shinza zyɨ‑ɨhwanza aje,
ɨmbabhʉʉzye!
Anɨ nɨMwana wa Muntu nahayikhatwa na‑abhɨɨhwe mu nyoobhe zya bhalʉgʉ.”
45 Leelo abhasundwe bhaakwe saga bhahazyaganyaaga nazimo zya‑ahayangaga,
pɨpo zyahafisiilwe huje,
bhagandi amanye.
Nantele bhahabha nʉ wooga humʼmʉzɨɨlɨzye hwɨ‑ɨgo huje,
bhamanye.
Ʉnʼgoosi ʉwɨ lyoli
46 Abhasundwe bha Yeesu bhahanda adaliihane huje,
yʉ naanu wa‑ali nʼgoosi mu bheene.
47 Leelo ʉYeesu ahamanya ɨnsɨɨbho zyabho.
Ɨpo ahamʼmwega ʉmwana ʉnʼdoodo,
ahamʼmwɨmɨɨlɨsya mu pɨɨpɨ nʉ mwene.
48 Ahabhabhʉʉzya ahaga,
“Ʉmuntu wowonti wa‑ahumʼmwejeelela ʉmwana ʉnʼdoodo hu nongwa yaanɨ,
ahunejeelela nɨɨnɨ.
Nantele,
ʉmuntu ʉla wa‑ahunejeelela anɨ,
ahumʼmwejeelela yʉ Ngʉlʉbhɨ wa‑ahansonteleziizye anɨ.
Ɨshi,
wa‑ali nʼdoodo hu mwenti amwɨ,
ʉyo wa‑ali nʼgoosi ashile amwɨ mwenti.”
Ʉmuntu wa saga ahunʼkhaana ʉYeesu, ʉyo ali peeka nawo
49 ɄYoohani ahaga,
“Wee Mwɨnɨ,
tinʼnolile ʉmuntu ʉmo ahugadaga amapepo hwi‑ikhone lyaho.
Lyoli atɨ tahalɨnjɨle hunʼkhaane,
pɨpo ʉmwene saga ali peeka naatɨ.”
50 ɄYeesu ahabhabhʉʉzya ahaga,
“Mugandi hunʼkhaane hu nongwa ya‑aje,
ʉmuntu wowonti wa saga ahubhakhaana,
ʉyo ali peeka naamwɨ.”
ABhasamaliya bhakhaana humʼmwejeelele ʉYeesu
51 Ɨnsiku zya Yeesu ɨzya‑azʉbhe hu mwanya lwa zyapalamila,
ahaamula abhale hwi‑ibooma ɨlyɨ Yelusaleemu.
52 Ɨpo ahabhasonteelezya abhafuusya huje,
bhatagaalile.
Ɨshi,
bhahabhala hu shipanga ɨsha mu mukowa ʉgwɨ Samaliya huje,
bhanʼnɨnganyizizye apantu pamo.
53 Leelo abhakhaaya abhɨ shipanga ɨsho bhahakhaana humʼmwejeelele hu nongwa ya‑aje,
ahabhalaga hu Yelusaleemu.
54 Abhasundwe bhaakwe ʉYaakobo nʉ Yoohani lwa bhaalola ɨsho,
bhahaga,
“Wee Mwɨnɨ,
ʉhwanza huje,
tilaabhe ʉmwoto gwishe afume hu mwanya huje,
bhapye,
nanshi ʉEliya sha‑ahabhombile?”#
55 Leelo ʉYeesu ahagaluha hubheenye,
ahabhadaamila.
Ahaga,
“Saga mugamɨɨnye amooyo geenyu sha gali#
56 hu nongwa ya‑aje,
anɨ nɨMwana wa Muntu saga ɨnɨnzɨle ateezye,
lyoli ɨnɨnzɨle hubhafyʉle abhantu!”
 Bhahasogola,
bhahabhala hu shipanga ɨshɨnjɨ.
Ɨsho ɨhwanziwa abhe nʼsundwe wa Yeesu
57 ɄYeesu na bhasundwe bhaakwe lwa bhahashʉʉlaga,
ʉmuntu ʉmo ahamʼmʉʉzya ʉYeesu ahaga,
“Wee Mwɨnɨ,
ɨmbala hubhɨnjɨɨlɨle hwohwonti hwʉ‑ʉnza‑abhale!”
58 Ɨpo ʉYeesu ahaga,
“Ɨmbɨla zili na magwenya aga‑agone,
ɨnyonyi zili nɨ vyansʉ ɨvya‑agone,
leelo anɨ nɨMwana wa Muntu saga ɨndi nɨ nyumba huje ɨngaagona.”
59 ɄYeesu ahamʼmʉʉzya ʉmuntu ʉwamwabho ahaga,
“Mbɨnjɨlɨzyaje!”
Leelo ʉmuntu ʉla ahaga,
“Wee Mwɨnɨ,
ɨlaabha ʉnɨtɨshɨle aje,
ɨmbale nasʉʉti,
ɨnʼsyɨle ʉyise waanɨ.”
60 ɄYeesu ahamʼmwamula ahaga,
“Bhaleshi abhafwe bhabhasyɨlaje abhafwe bhaabho.
Leelo,
aawe bhalaga alʉmbɨɨlɨle ʉwumwɨnɨ ʉwa Ngʉlʉbhɨ.”
61 Wope ʉwamwabho ahamʼmʉʉzya ʉYeesu ahaga,
“Wee Mwɨnɨ,
ɨmbala hubhɨnjɨɨlɨle,
ɨshi ʉnɨtɨshɨle ɨmbale nasʉʉti,
ɨmbalaje abhaholo bhaanɨ hu khaaya.”
62 ɄYeesu ahamʼmʉʉzya ahaga,
“Ʉmuntu nkashele ahwanda alime ʉnʼgʉnda nɨ ngʼombe,
ʉhwu agaluha ahwenye hwisinda,
ʉyo saga akhondɨɨye abhe mʼmomvi mu wumwɨnɨ ʉwa Ngʉlʉbhɨ.”