Tindung mongenai ulun-ulun jok korejak nuk kabun anggur
(Mat. 21:33-46; Luk. 20:9-19)
12
Umbot erih Yesus nopahtuk bokesah hapan tindung ahkan dolang kopalak pomipin agamak Yahudi, guruk-guruk agamak khavun okon-okon Yahudi erih. Yesus marak ah: “Arok icok ulun jok napak kabun anggur, khavui napak pahkot noliung kabun ah erih. Umbot erih iyok ngalik luvang nuk ah morahtit anggur, khavun umbot erih iyok napak lohpo jok punak isung ahkan unuk jagak kabun ah erih. Kabun erih sonyevak ah ahkan ulun, khavui ah tulak noku nogarak bohkon. a 2 Beteng uwas ohkot ah nguhtoi buak anggur, ulun jok tepun kabun erih nyuhuk jihpoi ah noku ulun jok nyevak kabun anggur erih, ahkan ngomin buak anggur bagin jok ahkan aiu. 3 Totahpik ulun-ulun jok nyevak kabun erih navan jihpon ulun jok tepun kabun. Mbot erih idoh norahuk yok, khavun nyuhuk yok bulik umbak longok buhang. 4 Khavun ulun jok tepun kabun erih nyuhuk jihpoi ah jok bohkon hinok. Totahpik ulun-ulun jok nyevak kabun erih norahuk kuhung jihpon erih, khavun ngusir yok nahtup nulut nonas yok. 5 Ulun jok tepun kabun erih hulik nyuhuk jihpoi ah jok bohkon hinok. Totahpik idoh munuk jihpon erih. Khavun paring jihpon jok lombut konguan doh koderih bunang: arok jok tonahup khavun arok kak jok pomunuk. 6 Iyai hinok jok touk sonyuhuk ulun jok tepun kabun erih? Paling putak icok behtik yok erih anak ah jok andar yok umbak ah. Pongohpah ah iyok nyuhuk anak ah tulak noku dolang ulun jok nyevak kabun erih. Luvang pihkir ah: ‘Pasti anak kuk tuh pomolehkak doh.’ 7 Totahpik dolang ulun jok nyevak kabun erih bokesah mbak jolahai jok bohkon: ‘Ihtuh yok ahli warih ah rih. Boh tok munuk yok, supayak tok ngonduon warisan ah!’ 8 Khavun anak jok tepun kabun erih tonavan turus pomunuk. Otui ah indo doh boluak tahkan kabun erih.”9 Khavun Yesus bokisok mbak idoh: “Inon leh jok ahkan konguan ulun tepun kabun erih? Pasti iyok ahkan lombut khavun munuk dolang ulun jok nyevak kabun anggur erih, khavun nyerah kabun erih noku ponyevak-ponyevak jok bohkon. 10 Iyam alik leh ihkok ngomasak Kitab Suci jok marak ah kolihtuh:
‘Bahtuk jok kongindo dolang tuhkang bangunan
konguan Hotalak ahkan bahtuk jok punak poduluk. b
11 Inon jok konguan Hotalak erih
tuꞌuk-tuꞌuk nguan tok pusong!’ ”
12 Dolang pomipin Yahudi jok nyonih tindung erih doh ngurah elah supayak touk navan Yesus, kotului doh taꞌai ngindoi idoh noh jok pomarak Yesus ulun jok jaek jok nyevak kabun erih. Totahpik paring pomipin agamak erih idoh mihkoh mbak ulun arok erih. Jadik idoh tulak nohtah Yesus nuk anai.
Pomipin-pomipin Yahudi kanik monyebak Yesus ahkai Ah ngolavan pomoretah Roma
(Mat. 22:15-22; Luk. 20:20-26)
13 Umbot erih arok pirak behtik tahkan kolompok Parisi khavun tahkan kolompok lacak Herodes, idoh sonyuhuk tulak noku Yesus khavun bokisok mbak Iyok nuk ngurah kosalak Ah. 14 Idoh lombut noku Yesus hiyon doh: “Guruk ihkai taꞌai ngindoi Ihkok yam pujik bobalik. Ihkok iyam mihkoh umbak inon jok pomarak paring ulun kotului Ihkok ngajar kokanin Hotalak Ihkok iyam ngopilik kolunoi. Guruk marak kai inon leh ihkai touk bayar pajak noku Kaisar atau iyam?”
15 Totahpik Yesus taꞌai ngindoi idoh bobalik. Khavui Ah mutah doh: “Inon leh umbak kisok neing ihtuh ihkam touk nikos Ahkuk? Mokarah ah ahkak Kuk icok bikap duit perak.c”
16 Khavun doh nongak ahkai Ah icok bikap duit perak. Khavun iyok bokisok umbak idoh: “Gambar khavun ngaran iyai jok arok nuk duit tuh?”
Hiyon doh mutah Ah: “Kaisar lacak Roma.”
17 Khavun hiyon Yesus marak doh: “Ngindoi koderih nongak ah noh noku Kaisar inon jok aiu, khavun nongak ah noh noku Hotalak inon jok ain Hotalak.”
Nyonih Yesus mutah ah neing erih idoh pun pusong umbak Ah.
Ulun-ulun tahkan kolompok Saduki bokisok umbak Yesus mongenai hulik bolum tahkan pahtoi
(Mat. 22:23-33; Luk. 20:27-40)
18 Arok pirak behtik ulun tahkan kolompok Saduki lombut noku Yesus. Idoh kolompok ulun jok iyam pocayak ngindoi ulun palus ahkan hulik bolum. d 19 Hiyon doh ahkan Yesus: “Guruk, Musa nulih hukum ihtuh ahkan ihtok: ‘Ngindoi ulun bahkas mahtoi totahpik iyok iyam tepun anak, mahkak jolahai ah harik harus ngavuk umbak oruh ah ahkai ah nongak koturun noku ulun jok uwas palus erih.’ e 20 Jadik alik arok pihtuk behtik ulun harik bahkas. Jok koicok ah ngavuk umbak cok behtik bavik beleh ah, totahpik bahkas erih palus iyam hocok ah nganak ngosilih umbak oruh ah erih. 21 Khavun jok koduok ngavuk umbak bavik erih, tahpik iyok pun palus iyam arok anak dorok kak. Aꞌang jok havoi torjadik umbak jok nomor toluk, 22 kojadian erih turu-turus koderih bunang nyiring dahpot noku jok toranan. Bavik erih pun palus kak. 23 Beteng ondo ulun palus hulik konomolum, oruh iyai leh bavik erih? Tului kopihtuk ulun harik erih uwas ngavuk umbak iyok!”
24 Yesus marak Ah: “Ihkam lajat! Iyam ngorehti Auh Hotalak khavun kuasak Hotalak. 25 Tului ngindoi ulun palus uwas konomolum nok idoh iyam ahkan ngavuk nai, totahpik idoh ahkan bolum kolo molekat nuk surga jok iyam ngavuk ngohumak. 26 Khavun mongenai dolang ulun palus jok hulik konomolum, iyam leh ihkok ngomasak ah kitab-kitab Musa kesah mongenai dorop duhik jok ngonyelak? Hiyon auh Hotalak ahkai ah: ‘Ahkuk noh Hotalak Abraham, Hotalak Isak khavun Hotalak Yakub.’ f 27 Hotalak erih iyam Hotalak ulun palus. Iyok Hotalak ulun jok bolum. Ihkok tuꞌuk-tuꞌuk lajat!”
Poletah jok topahtuk ah
(Mat. 22:34-40; Luk. 10:25-28)
28 Umbot erih lombut noh icok behtik guruk agamak Yahudi iyok nyonih auh Yesus ahkan dolang ulun Saduki erih. Guruk agamak erih nyonih Yesus mutah ulun Saduki erih umbak auh jok hinut. Kotului erih noh guruk agamak bokisok umbak Yesus hiyoi ah: “Poletah amoh jok punak peting tahkan paring poletah ihtuh?” g
29 Yesus mutah ah: “Poletah jok topahtuk iyok noh: Nyonih ah noh ulun Israel! ‘Tuhan erih noh Hotalak jok sonyembah tok, Tuhan erih icok kiyak. h 30 Pios noh umbak Hotalak muk, umbak paring ahtoi huang muk, umbak kokanim muk, khavun umbak komuhat muk.’ 31 Poletah jok paling poduluk jok koduok ah iyok noh: ‘Pios noh umbak ulun bohkon havoi umbak ihkok pios umbak arop muk.’ Iyam arok poletah jok bohkon jok holovik peting salak mbak duok ihtuh kiak.” i
32 Umbot erih guruk agamak erih bokesah umbak Yesus nok: “Punak hinut nyangit noh erih Guruk! Tuꞌuk noh inon jok pomarak Muk rih, Tuhan Hotalak rih icok kiyak, iyam arok Hotalak jok bohkon. j 33 Khavun kolunon harus pios umbak Hotalak, umbak dolang ahtoi huang, umbak dolang hasong komolum khavun umbak dolang komuhat ah. Khavun harus pios noh umbak ulun bohkon havoi umbak iyok pios umbak arop ah. Koduok poletah erih holovik poduluk mbak dolang surung ocinlouk jok pomahpui khavun tahkan dolang paring aꞌang jok tonongak noku Hotalak.” k
34 Yesus nohtok ah ngindoi guruk agamak erih mutah ah umbak jok hinut. Khavun Yesus marak yok: “Ihkok was donik mbak Korajaan Hotalak!”
Umbot erih iyam arok icok behtik pun jok bohanyik bokisok umbak Yesus.
Uhtus koturun Yesus umbak Daud
(Mat. 22:41-46; Luk. 20:41-44)
35 Icok kotihkak Yesus ngajar nuk Lovun Hotalak, Iyok bokesah: “Bohkolo ah guruk-guruk agamak touk marak ah ngindoi Lacak Ponyolamat erih tahkan koturun Daud? 36 Tului kotihkak holuk Daud konguasak Roh Hotalak, iyok bokesah kolo ihtuh,
‘Tuhan bokesah umbak Tuhan jok sonyembah kuk:
Tuot nuk jok ponolehkak nuk silak Kotouk Kuk
nyiring Ahkuk nguan ulun-ulun jok ngolavan Ihkok mindak umbak Ihkok.’ l
37 Daud noh jok marak ah ngindoi Lacak Ponyolamat arok noh Tuhan, jadik yam masuk ahkar ngindoi Lacak Ponyolamat erih tihkas koturun Daud kiyak?”
Khavun ulun arok erih ngandah nyonih ajar barak Yesus.
Yesus marak ahkan doh arak numun kojaek guru-guruk agamak
(Mat. 23:1-36; Luk. 20:45-47)
38 Yesus honong ngajar ulun arok erih iyok marak doh: “Touk-touk umbak dolang guruk agamak Yahudi. Idoh andar nyalan hapan jubah jok hombuk khavun idoh ngandah ngindoi ulun-ulun nuk pasar ngolehkak idoh. 39 Ngindoi idoh lombut noku unuk lovun ibadat atau noku unuk ulun jok bogavik, idoh andar tuot unuk jok ponolehkak. 40 Idoh nokirak dolang bavik baluk khavun nyombaan dolang barang bandak doh. Unuk nuhtup dolang kojaek doh, idoh bodoa ombuk-ombuk. Havun idoh ahkan bahat hukuman ah konguan Hotalak.”
Icok behtik bavik baluk nongak porsembahan
41 Beteng icok kotihkak Yesus tuot noharep pahtik totai porsembahan nahtup noliti nokolo ah ulun arok ngipos porsembahan doh kuk pahtik erih. Yamios karon ulun tahto jok nongak porsembahan jok hajok. 42 Khavun arok icok behtik bavik baluk jok malak, iyok noku anai. Iyok ngipos duok bikap duit logam jok nilai ah paling kenek noku luvang pahtik porsembahan. 43 Khavun Yesus naꞌah dolang murit-murit Ah khavui ah marak ah ahkan doh: “Nyonih ah pios-pios! Bavik baluk jok malak tuh tihkas nongak duok bikap duit logam kuk luvang pahtik porsembahan. Tahpik tongak aiu jok punak arok tahkan paring ulun. 44 Tului paring ulun erih tepun duit jok holovik khavun doh nongak tonggai tahkan lovin duit doh, totahpik bavik baluk tuh nongak paring aꞌang jok arok umbak iyok holuk poh iyok malak.”