Iliman Yesu eet thiira
5
Ma balna ngĩ acĩn Yesu meelitin cĩ eetu wo, ũũk nẽ õtõd thiir tiddin, ĩthõng ũũk aavu loota thiira kabanyca. Ngaatĩ alutianĩ wobjiaha cĩgĩnnẽk, ĩthõng õõt ĩcĩnnĩ.Gataninit
(Bẽl Luka 6:20-23)
2 Ngaatĩ alimanĩ nẽ ĩnõõgõ ẽthẽcĩ ne,
3 “Gataninit ĩcĩ eet cĩk apĩrna cĩk aga ngatĩ adiimi nẽẽgẽ Nyekuc,
ẽẽn katĩ kabicocĩ cĩ tammutiddino cĩnĩng.
4 Gataninit ĩcĩ eet cĩk alu yoko wo,
agam katĩ Nyekuci ĩnõõgõ athĩn cĩgĩk.
5 Gataninit ĩcĩ eet cĩk ẽẽn thimattiak,
abarĩc katĩ nẽẽgẽ looc.
6 Gataninit ĩcĩ eet cĩk adak boobo, ĩthõng aruk kõrra, nyatarka thõõth cĩ abũnna,
anyĩwothi katĩ ĩnõõgõ gii cĩ adiim nẽẽgẽ!
7 Gataninit ĩcĩ eet cĩk amanni gõõnõgĩ,
amanni katĩ Nyekuci ĩnõõgõ buu!
8 Gataninit ĩcĩ eet cĩk võõrĩk thinneti,
acĩn katĩ nẽẽgẽ Nyekuc.
9 Gataninit ĩcĩ eet cĩk ayaha ganõn,
avvũ katĩ eeta ĩnõõgõ athĩ ne, ẽẽn nẽẽgẽ dõõlĩ cĩk Nyekucak!
10 Gataninit ĩcĩ eet cĩk adĩman eeta ĩnõõgõ buth,
nyatarka thõõth cĩ adĩman nẽẽgẽ cĩ edeemothi,
ẽẽn katĩ kabicocĩ cĩ tammutiddino cĩnĩng.
11 “Gataninit ĩcunung eet cĩk adaaccung eeta, adĩmannung buth, ĩthõng eyektewung thoothiok cĩk gerthek, nyatarka aneeta. 12 Ebelbelit niigia õrrõt, nyatarka ereyyung agiitia anyinti cobbi õrrõt tammuatiddina, gõõla ĩcĩ aduwõy noko adĩman thẽk balna eeta eet cĩk balna õthõõth molook cĩ Nyekuco wũk rẽẽntĩk buth.
Õgõõn wobjiaha cĩk Yesu kĩ balangĩ kĩ lanyĩt
(Bẽl Marĩkõ 9:50; Luka 14:34, 35)
13 “Attiyyu niigia kĩ balangĩ loota ngato. Ĩthõng thĩ, ngĩ ithii mũcarõnĩ balanga tõ, õbõdanẽ woccia katĩ niia kũmũcar naboo kuu? Atduutothi woccia katĩ balangĩ tuu, kĩĩ katĩ kaathitõ eeta thoonĩy, nyatarka ũcũlala.
14 “Attiyyu niigia kĩ lanyĩtĩ cĩ looc vẽlẽk. Kõrõõgĩ cĩ gaalawu cĩ ẽngẽnycẽ thiira tiddina, athii ngatĩ alugunyi kũdũt. 15 Athii eeti cĩ atũkũlei gii cĩ katũkũlẽnĩ, ĩthõng arĩk ijjia vurtia tõ. Aari woccia kẽnnẽ nẽ ngatĩ aavẽ jurrung kĩĩ katalany kĩĩ kĩcĩnĩt eeta vẽlẽk ciitha. 16 Ĩthõng gõõla nĩcẽ noko, anycĩk niigia lanyĩt cunung wo katalany kĩcĩnĩt eeta vẽlẽk thoothonniok cuguk cĩk abũnna, kĩĩ katĩ kĩdĩhĩthĩt eeta Baaba cunung cĩ tammutiddino.
Ilimanek Yesu eet thõõth cĩ Ngiran cĩ Mutha
17 “Nyĩ ahaddu athinnu ne, kakuni na kikiyyia kẽnyẽẽĩ Ngiran cĩ Mutha,a kõdẽ thoothonniok cĩk eet cĩk õthõõth molook cĩ Nyekuco. Athii na cĩ kakuni kẽnyẽẽĩ ĩnõõgõ, ĩthõng thĩ, kakuni kĩdĩmanek ĩnõõgõ kedenyciay kĩĩtõ dĩdĩ. 18 Kaduwacung dĩdĩ, gii ngĩ ithii katĩ tammutiddin kĩ looc, athii katĩ ngatĩ athiinni gimma cĩ dĩcĩlĩm buu Ngirana, gii katĩ ngĩ ĩdĩmantẽ kaala vẽlẽk wũk balna eteheddie Ngirana thẽk jurrung. 19 Ngĩ abũrĩ eeti ĩmma thõõth codoi cĩ dĩcĩ cĩ thoothonniok cĩk Ngiranak, ĩthõng illimaneek gõõnõgĩ õõgĩ buu kũtũbũrĩt, avvũ katĩ eeta ĩnõõnõ, a ne, et cĩ dĩcĩ õrrõt kabicoca cĩ tammutiddino. Ĩthõng thĩ, eeti cĩ adĩman thõõth codoi cĩ dĩcĩ cĩ thoothonniok cĩk Ngiran cĩ Nyekuco, ĩthõng illimaneek gõõnõgĩ, athĩ katĩ eeta ĩnõõnõ ne, et cobbi kabicoca cĩ tammutiddino. 20 Kaduwacung na dĩdĩ, mĩ thẽk athii cĩ owobju thoothonniok cĩk Ngiranak cĩk Nyekucak jurrung ijiarit Varithei kĩ limanniok cĩk Ngiranak, athii katĩ ngatĩ iithiowu kabicoc cĩ tammutiddino kũdũt!
Nyĩ arui
21 “Ithiktu balna niigia ĩcĩ owu ngĩ aduwaai balna Nyekuci thõõth eet wũk baa lõõla athĩ ne, ‘Nyĩ arui niia et,’b ĩthõng ngĩ uruk eeti et ĩmma, etedothi katĩ thõõth ĩnõõnõ. 22 Ĩthõng thĩ, kethecung na agiitia ne, mĩ avaraci eeti ĩmma gõtõnĩ, uuki katĩna nẽ. Mĩ ethei eeti ĩmma gõtõnĩ ne, ‘Eeni niia gimma kaganoko’ õkkõ katĩ nẽ lokika.c Ĩthõng naboo mĩ akaneei eeti et ĩmma giithakthẽt, õkkõ katĩ nẽ guyyia ĩcĩ aavĩ kũdũt.d
23 “Ĩthõng thĩna, mĩ ayahai niia anyinit cunni Nyekuc ngatĩ todongintio, ĩthõng ahada ngatĩ eyewonu kĩ gotonu thõõth cĩ gerthe, 24 tũngek anyinit cunnio ngatĩ todongintioe ẽẽ. Bĩt nõõnõ õõt agayyiõy kĩ gotonu, ĩthõng thĩ, õbõda ikiyyia anyiwu Nyekuc anyinit cunni wo.
25 “Mĩ õkkõ abilni eeti ĩmma, agayyiõy nõõnõ kĩ et nĩcẽ gõõla tamanoko ngaanĩ õdõlanit lokiko. Mĩ athii tõ okoyyi katĩ eeti cĩ abilni aniitia wo ĩcĩ et cĩ ẽtẽd thõõth ẽẽ. Ma katĩ natẽ, avvũ katĩ eeti cĩ ẽtẽd thõõth nyĩcẽkẽrowoc cĩnnĩ, ĩthõng arihi aniitia kĩjana. 26 Kaduwaci na thõõth dĩdĩ, athii katĩ cĩ ooguay niia gii ngĩ ũdũmanu nyarobinya vẽlẽk.
Nyĩ õkõyyẽ ngaa cĩ eeto
27 “Agayyu niigia tĩrĩthẽnĩt cĩ athĩ ne, ‘Nyĩ õkõyyẽ niia ngaa cĩ et ĩmma.’f 28 Ĩthõng kaduwacung na agiitia dĩdĩ, eeti cĩ abarriteei ngaa ĩmma, ũwĩ nẽ ngaa nĩcẽ thĩnĩna cĩnnĩ vẽlẽk. 29 Mĩ anyi aniitia keberecĩ cĩ athiit cĩ athio gẽrẽthanõy, tõkõcak tuu. Mayya ngatĩ atdũkẽcẽ tõõn ĩmma cĩ ẽlẽ cunni tuu, kijiar ngatĩ õkõyyẽ ẽlẽ vẽlẽk guyyia cĩ aavĩ kũdũt. 30 Mĩ anyi aniitia athiiti cĩ athio gẽrẽthanõy, tẽẽdak tuu! Mayya ngatĩ atdũkẽcẽ ẽlẽ cunni ĩmma tua, kijiar ngatĩ õkõyyĩ ẽlẽ cunnie vẽlẽk guyyia cĩ aavĩ kũdũt.
Ilimanek Yesu eet thõõth cĩ õõgĩ eeti ngaa
(Bẽl Matewo 19:9; Marĩkõ 10:11-12; Luka 16:18)
31 “Ithiktu balna niigia ĩcĩ owu ngatĩ aduwuay athĩ ne, ‘Mĩ õõg eeti ĩmma ngaa cĩnnĩ,g anyĩk kẽtẽhẽẽd nyaraga cĩ õõgĩ nẽ ngaa cĩnnĩ.’h 32 Ĩthõng thĩ, kathĩ na ne, õõg woccia eeti ngaa katĩ ngĩ ataguuthõ kĩ et ĩmma dõ. Ĩthõng eeti cĩ õõg ngaa cĩnnĩ, anyi ĩnõõnõ kẽgẽrẽthanõy ngatĩ oginnie kĩ et ĩmma, ĩthõng eeti cĩ agam ngaa cĩ õõg eeti ĩmma, adĩman nẽ gerthetin kĩ ngaa nĩcẽ.
Alimaneei Yesu eet thõõth cĩ abũtanĩ Nyekuc
33 “Ĩthõng naboo ithiktu balna niigia ngatĩ aduwaai eet wũk baa lõõla athĩ ne, ‘Uthuutti kõnganĩ cunung kĩ Makayyioit.’ 34 Ĩthõng thĩ, kaduwacung na kethecung ne, nyĩ abũtannu thõõth ĩmma kũdũt. Nyĩ athinnu ne, ‘Bũũtĩ kĩ tammuatiddina,’ nyatarka ẽẽn tammutiddin taaba cĩ Nyekuco, 35 kõdẽ ngĩ athinnu ne, ‘Bũũtĩ kĩ lõõcĩ,’ nyatarka ẽẽn lõõcĩ ngĩtĩ atadĩcẽ Nyekuci thoo. Nyĩ naboo athinnu ne, ‘Bũũtĩ kĩ Yeruthalẽmĩ,’ nyatarka ẽẽn Yeruthalẽmĩ kõrõõk cĩ gaalawu cĩ alaan cobbi õrrõt kũdũt. 36 Nyĩ thẽk abũtani õõwa cunni dõ, nyatarka athii cĩ ullu niigia ngatĩ uwuyyu ĩmmatot codoi doo kĩĩ võõra, kõdẽ kĩĩ ollia. 37 Anyĩk thẽk thõõth cunni, kĩĩ ne, Ii, kõdẽ kolli. Ĩthõng thõõth ĩmma cĩ ijiar coo, aku ririwaca ĩcĩ gerthe.
Ilimanek Yesu eet thõõth cĩ caaco
(Bẽl Luka 6:29-30)
38 “Ithiktu balna niigia ngĩ athĩ ne, ‘Keberec kĩ keberec, ĩthõng nyĩgĩtat kĩ nyĩgĩtat.’i 39 Ĩthõng thĩ, kaduwacung kethecung ne, nyĩ adĩmani et cĩ adĩmanni aniitia buth. Mĩ apanni eeti ĩmma ngaaroc cunni cĩ athiit cĩ athio, anyĩk kapani ngaaroc cĩ athiit cĩ angettio buu. 40 Ĩthõng mĩ adiim eeti ĩmma abilni lokika, nyatarka cẽrẽm cunni, anyĩk ĩnõõnõ cẽrẽm cunni cĩ lajjo buu. 41 Ĩthõng mĩ atĩnganeci nyĩcẽkẽrowocĩ ĩmma yak ijjio cĩgĩnĩk reenitin cĩ ẽẽn maĩl codoi, yahek ijjio cĩgĩnĩk kuumuc kõdõlan reenitin cĩ ẽẽn maĩlnyaj ramma. 42 Anyĩk niia et cĩ alayyi aniitia gimma, ĩthõng nyĩ abũrĩ ngatĩ anyĩcẽ et kucuwanai gimma.
Ilimanek Yesu eet thõõth cĩ amĩnanĩ eeta mĩrõk
(Bẽl Luka 6:27-28, 32-36)
43 “Ithiktu balna niigia ngĩ athĩ ne, ‘Ĩmĩnanit eet cĩk abakanonu,k ĩthõng aaburyewu mĩrõk cuguk.’ 44 Ĩthõng thĩ, kaduwacung kethecung ne, ĩmĩnanit mĩrõk cuguk, ĩthõng alayyiowu eet cĩk adĩmannung agiitia buth, 45 gõõla nĩĩcẽ, eeginnu katĩ dõõlĩ cĩk Baaba cunung cĩ aavĩ tammuatiddina. Nyatarka anyi nẽ kõr katalany eetĩnẽy cĩk abũnna kĩ ĩcĩk gerthek, ĩthõng itionak tammu eet cĩk adĩman thoothonniok cĩk edeemothi kĩ cĩk adĩman thoothonniok cĩk athii cĩ edeemothi. 46 Mĩ amĩnannu niigia eet cĩk amĩnannung agiitia dõ, nyia cĩ woccia amũdanu niigia thõõtha nĩĩcẽ? Amĩnan eeta cĩk alũt mũcũrrũl buu gõõnõgĩ? 47 Ĩthõng mĩ ĩthayyu niigia eet cĩk amĩnannung agiitia dõ, nyia yoko thẽk cĩ ĩdĩmantu niigia cĩ ijiar eet õõgĩ wo? Athii wõnõ cĩ adĩman eeta cĩk athii cĩ aga Nyekuc buu noko? 48 Ĩthõng thĩna, anycĩk bũnnathĩt cunung kĩĩ maka, kaavu kĩ bũnnathĩtĩ cĩ Baaba cunung cĩ aavĩ tammuatiddina.”