Ajaran tentang doa
(Mat. 6:9-13; 7:7-11)
11
Kaꞌ soteꞌ ari takaꞌ Yesus badoa kaꞌ sabuah tampat,
lakaꞌ badoa,
sekoꞌ urakng dari murit-murit-Nya bakata,
“Tuhan,
coba ajariꞌ kami badoa lea Yohanes Pamaptis ngajariꞌ naꞌ muritnya badoa.”
2 Jaji Yesus bakata kaꞌ ia kaꞌ koa,
“Kadeꞌ kitaꞌ badoa,
lea nian,
‘Apaꞌ,
kiraꞌnya sigana urakng hormat kaꞌ dama Kitaꞌ nang kudus;
Kiraꞌnya Kitaꞌ atakng marentah jaji Raja kaꞌ dalapm dunia nian.
3 Bareꞌlah kami pamakanan tiap ari
nang kami palaluatn.
4 Amponiꞌlah dosa-dosa kami,
tagal kamipun ugaꞌ ngamponiꞌ tiap urakng
nang basalah kaꞌ kami.
Man amelah miaratn kami tapangaruh untuꞌ manjawat dosa.’”
5 Lalu Yesus bakata agiꞌ kaꞌ murit-murit-Nya,
“Kadeꞌ sakiraꞌnya sekoꞌ urakng dari antara kitaꞌ ampus kaꞌ rumah ayukngnya waꞌtu tangah malam,
man bakata,
‘Yukng pinyapmiꞌ doloꞌ aku roti talu eteꞌ.
6 Jukut ayukngku nang giꞌ kaꞌ dalapm pajalanan,
baruꞌ ugaꞌ singah kaꞌ rumahku.
Tapi aku nanaꞌ bapamakanan untuꞌ ia koa!’
7 Saandainya ayukng nang kao ngatakngiꞌ koa nyahut lea nian,
dari dalapm rumahnya,
‘Ame ngangguꞌ aku!
Pintu dah dingunci,
aku man naꞌ anak-anakku dah tiduraꞌ.
Aku inaꞌ bisa lumpat agiꞌ untuꞌ mareꞌaꞌ ahe-ahe kaꞌ kao.’”
8 Jakata Yesus agiꞌ,
“Dangar boh!
Biarpun kao ayukngnya,
ia baiꞌa lumpat untuꞌ mareꞌaꞌ ahe pun kaꞌ kao.
Tapi tagal kao inaꞌ marasa supeꞌ untuꞌ bapintaꞌ maan kaꞌ ia,
tagal koa ia pasti lumpat ugaꞌ man mareꞌatnnaꞌ kaꞌ kao ahe nang kao palaluatn koa.
9 Jaji,
dangar boh:
mintaꞌlah kaꞌ Tuhan Allah,
pasti kitaꞌ dibareꞌaꞌ;
gagoꞌlah,
pasti kitaꞌ namuaꞌ,
tarodoklah,
pasti pintu dibukaatnnaꞌ untuꞌ kitaꞌ.
10 Jukut urakng nang mintaꞌ kaꞌ Tuhan Allah narimaꞌaꞌ;
urakng nang ngagoꞌ namuaꞌ,
man urakng nang narodok dibukaatnnaꞌ pintu.
11 Kaꞌ antara kitaꞌ nian ahe geꞌ ada apaꞌ nang mareꞌatn ular kaꞌ anaknya,
kadeꞌ ia mintaꞌ ikatn?
12 Ato geꞌ mareꞌatnnaꞌ kala,
kadeꞌ ia mintaꞌ taloꞌ?
13 Biarpun kitaꞌ jahat,
kitaꞌ nauꞌan ugaꞌ mareꞌatn nang baik kaꞌ anak kitaꞌ.
Ahe agiꞌ Apaꞌnyu nang kaꞌ saruga!
Ia mareꞌatnnaꞌ Roh-Nya kaꞌ urakng nang bapintaꞌ kaꞌ Ia!”
Yesus dinuduh basakongkol man Beelsebul
(Mat. 12:22-30; Mrk. 3:20-27)
14 Kaꞌ soteꞌ ari Yesus ngoser setan mpat kaꞌ urakng nang awaꞌ.
Lakaꞌ setan koa kaluas,
urakng koa daꞌ pane ngomong.
Manyak urakng heran,
15 tapi ada nang bakata,
“Ia pane ngoser setan barang make kuasa Beelsebul,
pamimpin setan-setan koa.”
16 Ada ugaꞌ urakng-urakng lain nang maoꞌ singaja nyebak Yesus.
Jaji ia kaꞌ koa mintaꞌ Yesus manjawat soteꞌ kaajaipatn jaji tanda kadeꞌ Ia atakng mpat kaꞌ Tuhan Allah.
17 Tapi Yesus nauꞌan maksut ia kaꞌ koa.
Jaji Yesus bakata kaꞌ ia kaꞌ koa,
“Kadeꞌ soteꞌ nagari bapacah-pacah dalapm golongan-golongan nang saling bamunsuhatn,
nagari koa pasti nanaꞌ batahanaꞌ.
Man sabuah rumah tangaꞌ nang tapacah-pacah man nang bamunsuhatn sekoꞌ man nang lainnya,
pasti ancuraꞌ.
18 Lekoa ugaꞌ kaꞌ dalapm karajaan Ibalis.
Kadeꞌ soteꞌ kalompok setan bakalahi man kalompok setan nang lain,
karajaan Ibalis koa pasti ancuraꞌ.
Kitaꞌ nang nuduh Aku ngoser setan koa man kuasa Beelsebul.
19 Kadeꞌ lekoa,
man kuasa sae murit-murit kitaꞌ ngoser setan koa?
Murit-murit kitaꞌ babarolah nang muktiatn kadeꞌ kitaꞌ salah!
20 Tapi Aku ngoser setan man kuasa Tuhan Allah,
nang koalah jaji tanda kadeꞌ Tuhan Allah dah mulaiꞌaꞌ marentah jaji Raja kaꞌ tangah-tangah kitaꞌ.
21 Ibalis koa lea urakng nang kuat,
nang basinjata langkap.
Kadeꞌ ia nyaga rumahnya babaro,
sigana miliknya pastiaꞌ salamat.
22 Tapi kadeꞌ urakng nang labih kuat agiꞌ nyarang man ngalahatn ia,
urakng koa ngarampas sigana sinjata nang dingandalatn ampuꞌ rumah koa.
Lalu Aku,
Yesus,
urakng nang labih kuat koa,
magi-magiatnnaꞌ sigana barang-barangnya.
23 Urakng nang nanaꞌ mamihak kaꞌ Aku,
sabatolnya ngalawan Aku,
man urakng nang inaꞌ mantoꞌ Aku ngincakng urakng kaꞌ Tuhan Allah,
sabatolnya ia ngarusak pakarajaatn-Ku!”
Mulakngnya setan
(Mat. 12:43-45)
24 Yesus bakata agiꞌ,
“Kadeꞌ setan ningalatn sekoꞌ urakng,
roh koa bakulilikng kaꞌ tampat-tampat nang karikng untuꞌ ngagoꞌ tampat badiapm,
tapi ia nanaꞌ namunya.
Tagal koa,
ia bakata,
‘Aku pasti mulakngaꞌ kaꞌ urakng nang dah ku ningalatn deꞌe!’
25 Waꞌtu ia sampe kaꞌ diꞌkoa,
ia neleꞌ urakng koa lea rumah nang dah baraseh dinyapu man taatur,
tapi giꞌ kosong.
26 Lalu ia ampus man ngincakng tujuh roh lain nang labih jahat dari ia.
Lakaꞌ koa setan koa tamaꞌ kaꞌ dalapm tubuh urakng koa lalu diapm diꞌkoa.
Man ahirnya kaadaan urakng koa jaji labih parah dari samula.”
Urakng nang karepoatn
27 Lakaꞌ Yesus bakata lekoa,
sekoꞌ urakng nangbini kaꞌ teaꞌ urakng manyak koa bakata nyarikng kaꞌ Yesus,
“Sidi repo nangbini nang maranakatn man nang nyusuꞌiꞌ Kitaꞌ!”
28 Tapi Yesus nyahutiꞌnya,
“Sidi repo agiꞌ urakng nang nangar pakataatn Tuhan Allah man nang nurutiꞌnya!”
Urakng-urakng mintaꞌ Yesus manjawat tanda ajaip
(Mat. 12:38-42)
29 Samintara urakng-urakng siaꞌ rami ngarumuniꞌ Yesus,
Ia narusatn pakataatn-Nya.
Jakata Yesus,
“Kitaꞌ urakng nang idup kaꞌ jaman nian sidi jahat.
Kitaꞌ mintaꞌ soteꞌ tanda nang ajaip biar kitaꞌ bisa pucayaꞌ kaꞌ Aku,
tapi kitaꞌ inaꞌ dibareꞌaꞌ soteꞌpun tanda,
kahe tanda nabi Yunus ihan.a
30 Lea nabi Yunus jaji tanda untuꞌ urakng-urakng kota Niniwe,
lekoa ugaꞌ Anak Manunsia jajiaꞌ soteꞌ tanda untuꞌ urakng-urakng jaman nian.
31 Takaꞌ Tuhan Allah ngadiliaꞌ urakng-urakng,
ratu nagari selatan badiriꞌaꞌ untuꞌ basaksiaꞌ ngalawan sabagian dari kitaꞌ nang idup kaꞌ jaman ampeatn.
Jukut ratu koa atakng mpat kaꞌ tampat nang sidi jauh untuꞌ malajariaꞌ kapanean Raja Salomo.
Paratiatnlah,
Aku nang labih bakuasa dari Raja Salomo ada kaꞌ dian kaꞌ adapatn kitaꞌ!
Tapi kamanyakatn kitaꞌ baiꞌ nangaratn Aku.
32 Takaꞌ Tuhan Allah ngadiliaꞌ urakng-urakng,
panduduk Niniwe mulakngaꞌ idup agiꞌ sirage man urakng-urakng jaman nian.
Man panduduk Niniwe basaksiaꞌ ngalawan ia kaꞌ koa.
Jukut urakng Niniwe koa baranti babuat dosa takaꞌ nabi Yunus bakotbah kaꞌ ia kaꞌ koa.
Tapi kaꞌ dian ampeatn Aku nang labih bakuasa dari nabi Yunus ada kaꞌ adapatn kitaꞌ!”
Tarakng man galap
(Mat. 5:15; 6:22-23)
33 “Inaꞌ ada urakng nang masang lampu lalu nosokatnnya,
ato geꞌ nutupiꞌnya man tapayatn.
Ia nyimpanaꞌ lampu koa kaꞌ paha lampu,
biar urakng nang tamaꞌ bisa neleꞌ tarakngnya.
34 Matanyu koa lea lampu untuꞌ tubuh.
Kadeꞌ matanyu tarakng,
sigana tubuhnyu miah tarakng.
Tapi kadeꞌ matanyu puso,
sigana tubuhnyu jaji galap gulita.
35 Tagal koa,
ati-ati boh,
ame sampe sigana tarakng nang ada kaꞌ diriꞌnyu koa jaji galap.
36 Kadeꞌ sigana idupnyu tarakng,
man inaꞌ sabebetpun nang galap,
sigana idupnyu miah tarakng lea kitaꞌ di saho lampu nyinari.”
Urakng-urakng Parisi man guru-guru agama cilakaaꞌ
(Mat. 23:1-36; Mrk. 12:38-40)
37 Dah lakaꞌ Yesus bakata,
sekoꞌ urakng Parisi ngundang Ia makatn kaꞌ rumahnya.
Jaji Yesus ampus makatn kaꞌ diꞌkoa.
38 Urakng Parisi koa heran neleꞌ Yesus makatn inaꞌ nyasah kokot-Nya doloꞌ nurutiꞌ paraturan agama.
39 Tagal koa Tuhan Yesus bakata kaꞌ ia,
“Kitaꞌ urakng-urakng Parisi,
lea urakng nang marasehatn mangkok man pingatn sabalah luarnya ihan,
tapi kaꞌ dalapm diriꞌnyu babaro dipanuhiꞌ kasarakahatn,
man kajahatatn.
40 Kitaꞌ urakng-urakng bodo!
Inaꞌ geꞌ Tuhan Allah nang manjawat tubuh,
man nang manjawat ati koa ugaꞌ?
41 Bareꞌlah man isiꞌ ati kitaꞌ sigana ahe nang kitaꞌ bareꞌ kaꞌ urakng-urakng kodo.
Man cara koa,
sigananya jajiaꞌ baraseh untuꞌnyu.
42 Kitaꞌ cilakaaꞌ,
urakng-urakng Parisi!
Asil tanamannyu nang paling enekpun,
lea salasih man rampah-rampah lainnya,
kitaꞌ bareatn pasapuluhatnnya kaꞌ Tuhan Allah.
Tapi kitaꞌ ngalalaiyatn kaadilan kaꞌ sabayaatn kitaꞌ man kasih kaꞌ Tuhan Allah.
Padahal nang koalah nang saharusnya kitaꞌ panjawat,
man ugaꞌ inaꞌ ngalalaiyatn nang lain-lainnya.
43 Kitaꞌ cilakaaꞌ urakng-urakng Parisi!
Kitaꞌ suka tampat-tampat nang tahormat kaꞌ dalapm rumah tampat sumbayang,
man suka dihormatiꞌ kaꞌ pasar-pasar.
44 Kitaꞌ cilakaaꞌ!
Kitaꞌ lea subur nang inaꞌ batamak.
Urakng bajalatn kaꞌ atasnya man jaji najis tampa nya sadariꞌ.”
45 Ada sekoꞌ urakng guru agama Yahudi bakata kaꞌ Yesus “Paꞌ Guru,
man kata-kata koa,
Kitaꞌ ngina kami ugaꞌ!”
46 Sahut Yesus,
“Singsaralah kitaꞌ ugaꞌ guru-guru agama Yahudi!
Kitaꞌ nuntut hal-hal nang sulit man mareꞌ paraturan-paraturan nang barat.
Tapi kitaꞌ babaro sabebetpun baiꞌ mantoꞌ urakng nyalanannya.
47 Kitaꞌ cilakaaꞌ!
Kitaꞌ nang manjawat subur untuꞌ nabi-nabi kaꞌ jaman deꞌe,
nang di eneꞌ uyut kitaꞌ babaro munuh.
48 Jaji kitaꞌ babaro ngakoꞌiꞌ kadeꞌ kitaꞌ satuju ahe nang dah di eneꞌ uyut kitaꞌ manjawat.
Jukut ia kaꞌ koa nang munuh nabi-nabi kaꞌ koa,
man kitaꞌlah nang manjawat suburnya.
49 Tagal koa man kapanean-Nya Tuhan Allah deꞌe bakata,
‘Aku ngutusaꞌ kaꞌ ia kaꞌ koa nabi-nabi man utusan-utusan-Ku:
Saparo dibunuhaꞌ man saparonya agiꞌ dianiayaꞌaꞌ!’
50 Tuhan Allah manjawat lekoa supaya urakng-urakng jaman nian diukum tagal pambunuhan nang dimanjawat kaꞌ sigana nabi kaꞌ pamulaatn dunia dinampaꞌ.
51 Bamula kaꞌ pamunuhan Habel,b
man sampe kaꞌ pamunuhan Sakariac nang jaji kaꞌ antara mesbahd man Rumah Kudus Tuhan Allah.
Pucayaꞌlah:
Urakng-urakng kaꞌ jaman nian pasti diukumaꞌ tagal sigananya koa.
52 Kitaꞌ cilakaaꞌ,
guru-guru agama Yahudi!
Kunci untuꞌ mukaꞌ pintu pangatahuan dinorohiꞌ kaꞌ kitaꞌ,
tapi kitaꞌ babaro baiꞌ tamaꞌ kaꞌ dalapm untuꞌ ngagoꞌ pangatahuan koa.
Sabaliknya kitaꞌ ngalang-ngalangiꞌ urakng-urakng nang barusaha tamaꞌaꞌ kaꞌ dalapmnya!”
53 Takaꞌ Yesus ningalatn tampat koa,
guru-guru agama Yahudi man urakng-urakng Parisi mulaiꞌ nantakng Yesus sidi miah.
Ia kaꞌ koa ngantiatn kesempatan supaya ia kaꞌ koa bisa nyebak Yesus man pakataatn-pakataatn Yesus babaro.
54 Man samintara koa,
ia kaꞌ koa maratiatn Yesus baik-baik untuꞌ ngagoꞌ soteꞌ nang salah nang di Nya kataatnnaꞌ.