Obhukundukuri bhwa Yoana
Obhukangati
Ekitabho kinu kyangʼoorwa na Yoana, omugaya wa Waryubha (1:1). Abhasomi abhaaru bharamanya ega, Yoana uyo yaaringa omwihigira wa Yeesu (Mataayo 10:2; Mariko 3:17). Yaangʼoora Amangʼana Amajomu ga Yeesu ganú garabhirikirwa kwa eriina ryaye hamwi na eginyarubha esatu gya Yoana.
Ekitabho kiyo kyangʼoorwa muna emyaka mirongo etaanu, okurwa okukwa na okuhyukibhwa kwa Yeesu. Eribhaga riyo, Kaisari oumwi unú yaaringa arabhirikirwa Domitiani yaaringa aratunga ekyaro kyonsego kya Abharuumi. Yaaringa omururu na yaaringa aranyankya Abhakiristu obhubhiibhi bhukongʼu.
Yoana yaabhangʼoorera ekitabho kinu Abhakiristu bha mumakanisa muhungati, mukyaro kya Asia, kinú eribhaga rinu kirabhirikirwa ega, Bhuturuki. Abhakiristu bhayo, bhaaringa na enyanko enene bhukongʼu inú yaasimurwa na Domitiani uyo. Bhaanyanka, kwa okubha bhaariikirirya eringʼana rya Waryubha na kurusumo rwa okumwikirirya Yeesu Kiristu.
Yoana yaabhangʼoorera bhayo, naho abhahorisye. Yaagamba ega, bheekongʼererye munyanko okuhikira obhuteero (2:7, 2:11, 2:17, 2:26, 3:5, 3:12, 3:21). Akabhakeerya ega, bheekongʼererye kwa okubha enyanko iyo ngʼ-ya eribhaga ekego. Kweki kubhuteero Waryubha aribhajibhya abhasigu bhaabho bhonsego (22:10-15). Okwikongʼererya kurareeta enonkwe enene.
Yoana yaarora amangʼana ganu mubhurori. Amangʼana amaaru munsi ya ekitabho kiyo garagambwa kwa ebhimanyiiriryo. Kwa ekirengyo, mukiseku kya mbere (1:12) Yoana ararora ebhisunga muhungati bhya egijahaabhu bhya okwikarya-ko egikorobhoi. Kweki turakeeribhwa ega, ensonga ya ebhisunga bhiyo niiga, kira ekimwi kireemiririra erikanisa rimwi.