Abakulu Ba Abayahudi Nibaloma Kumwíita Yeézu
(Mariko 14:1-2; Luka 22:1-2; Yohana 11:45-53)
26
1 Obuchilo Yeézu káyaamazile kugaamba amagaambo áago góona, yaábagaambila abaheémba boómwe nka nikwo, 2 “Nko óokwo mulikusoomboókelwa, kabilaaba byaáhiingwiile ebilo bibili, nihaba ne echilo chikúlu cha Paásika.a Omu chilo éecho, Omutábani wo Omuuntu naakoóbibwa, abone kubaambwa aha musalaba.”3 Mbweenu, obuchilo óobwo, abakúlu ba abagabe na abanyaampala ba Abayahudi baákoba aha lubuga lwe eéka yo omugabe mukúlu óogwo izíina lyoómwe akaba ayetwa Kayafa. 4 Óomwo, bakabiteélana nka nikwo óokwo baayeenzileho kumukwáata Yeézu habwe eseleke, babone kumwiita. 5 Náho, bakabiteélana báti, “Tutaákwiiza tukakola áaga omu chilo chikúlu cha Paásika, abaantu bateéza bakakola omusaambo.”
Omukázi Naamwiitilila Yeézu Amazuta
(Mariko 14:3-9; Yohana 12:1-8)
6 Niho Yeézu yaazeenda omuchaalo cha Betania, yeékala omúka ya Simoni óogwo kala akaba ayina endwáala yo obubeembe. 7 Obuchilo Yeézu akaba ali aha luhelo kulya, omukázi oómo yéeza hali weényini ayina olwaaba óolwo lwa alabasta.b Omu lwaaba óolwo, gakaba galimo amazuta go kunuunkáze ageene obukaani buháango bwooli. Omukázi óogwo yaágamwiitilila Yeézu omu mutwe.
8 Obuchilo abaheémba boómwe kábaabweene áago, baásaaya. Baágaamba báti, “Boózo! Habwaáchi óogu mukázi nasiisa amazuta áaga go obukaani buháango aáti? 9 Yakabeele kuzima amazuta áaga gaguzwe aha mpilya nyiinzi bwooli, zikaázunile abahabi!”
10 Yeézu óobu akeeza yaamanya amagaambo áago, yaábagaambila aáti, “Habwaáchi nimumwaagalaza omukázi óogu? Weényini yaankolela echigaambo chi ikuzo bwooli. 11 Abahabi mwiikala hamo nabo buchiile, náho íinye timuliikala hamo neenye buchiile. 12 Omukázi óogu yaannyitilila amazuta, yaachikola aha kuúndoongeza omubili gwaanze habwo okuziikwa kwaanze. 13 Mazima nniimbagaambila nka nikwo, hoóna hóona obuchilo Empola Nzima habwaánze zilyoolekeelelwa omuunsi hóona, chilyaágaambwa kuzima éecho omukázi óogu yaankolela, na abaantu balyaámwiizuka.”
Yuda Iskaliote Naayikiliza Kumukooba Yeézu
(Mariko 14:10-11; Luka 22:3-6)
14 Niho oómo omu baheémba ba Yeézu ikumi na bábili, óogwo ayaabele naayetwa Yuda Iskaliote, yaazeenda aha bakúlu ba abagabe, 15 yaábabúuza aáti, “Nimuundiha chiíha kiindaahicha kumubaheéleza Yeézu omu ngalo záanyu?” Niho baámuliha ebinogoka bye empilya makúmi ásatu.c 16 Kubaandiza obuchilo óobwo, Yuda yaabaanza kuloondela omuháanda gwo kumubaheéleza Yeézu omu ngalo záabo.
Yeézu Naálya Echookulya Cha Paásika Hamo Na Abaheémba Boómwe
(Mariko 14:12-26; Luka 22:7-23; Yohana 13:21-30; 1 Abakoliinto 11:23-25)
17 Aha chilo cha ahakubaanza cha amazenyi ge emikaate éezo etakuteebwamo ituumbyo, abaheémba ba Yeézu beeza hali weényini, baámubuuza báti, “Nooyeénda tuzeénde kukuloongeza echookulya cha Paásika nkáhi?” 18 Yeézu yaabazila aáti, “Muzeénde omu iboma, owo omuuntu bunaanka, mumugaambile muti, ‘Omweégesa yaatusiíndika na naagaamba aáti, Obuchilo bwáanze bweéliliza kuhika. Owaáwe niho ndikuliila Paásika, íinye hamo na abaheémba baanze.’ ” 19 Abaheémba boómwe baázeenda baakola góona nkóokwo Yeézu yabalagiiliile, baaloonza ebyookulya bya Paásika.
20 Obuchilo habeele olweébazo, Yeézu na abaheémba boómwe ikumi na bábili beékala ahaluhelo kulya ebyookulya. 21 Obuchilo bakaba nibalya, Yeézu yaábagaambila aáti, “Mazima nniimbagaambila nka nikwo, oómo omuli íimwe naayiza kuúnkoobya.”
22 Abaheémba boómwe baákamaala bwooli, baabaanza kumubúuza oómo oómo báti, “Lama Mukáma, mazima tiwe íinye?” 23 Yeézu yaábasubiza aáti, “No óogwo alikukoza omu saabo chimo neenye, niwe alaankoobya. 24 Íinye Omutábani wo Omuuntu, nniinyitwa nkóokwo eyaandikilwe omu Maandiko Matakatíifu. Náho neelóoko omuuntu óogwo alaankóobya. Yakabeele kuzima hali weényini hachili tiyaákuzeelwe!”
25 Mbweenu, Yuda óogwo enkoobya wa Yeézu, náwe yaámubuuza aáti, “Lama Mweégesa, mazima tiwe íinye?” Yeézu yaámugalulila aáti, “Ni iiwe waágaamba.”
26 Mbweenu, obuchilo bakaba nibalya, Yeézu yeemucha omukaate, yaámusiima Múungu, yaágumenyula, yaábaha abaheémba boómwe, yaábagaambila aáti, “Mwanaánkule mulye, omukaate óogu nigwo omubili gwaanze.” 27 Yeemucha ne echikóombe éecho echikaba chiina evíini, yaasiima Múungu, yaábaha, yaábagaambila aáti, “Mwanaánkule evíini éezi, munyweelelelane íimwe bóona. 28 Evíini éezi niyo enságama yaanze ye endagano. Enságama yaanze elaaseéseka habwa abaantu béenzi, abone Múungu kubaganyila ebiheno byáabo. 29 Niimbagaambila nka nikwo, tiínchisubiile kunywa kaandi evíini ye emizabibu kuhika ahali éecho chilo chi ndizinyweelaho evíini ye ensoonga eénsha hamo neemwe omubukáma bwa Táata.”
30 Niho baamaliliza aha kuzina oluzina lwo kumukúza Múungu. Baalugáho áaho, baázeenda omu ibaanga lye Emizeyituni.
Yeézu Naabáasa Nka Nikwo Peétero Naamwoóga
(Mariko 14:27-31; Luka 22:31-34; Yohana 13:36-38)
31 Mbweenu, Yeézu yaábagaambila abaheémba boómwe aáti, “Echilo cha leélo, íimwe bóona nniimbakuumpisa okuhena. Bilyáaba bityo, nkóokwo Múungu agaambile omu Maandiko Matakatíifu nka nikwo,
‘Ndyaáteela omuliisa we entaama,
ne embága ye entaama nesaambaála.’d
32 “Náho íinye obuchilo óobwo ndiba naázweelwe, ndyaábebeembelela kuzeenda Galiláaya.”
33 Niho Peétero yaámugaambila Yeézu aáti, “Nóobu bilaaba bóona balakuunagilana, íinye tiínkukuunagilana nakáti!” 34 Yeézu yaámugalulila aáti, “Mazima nniinkugaambila nka nikwo, obuchilo enkoókolomi etakakoókolomile itúumbi éeli, nooba waányogile entulo isatu.” 35 Peétero yaámusubiza aáti, “Noobwo naakuba niímfwa iímfwe neewe, tiíndi wa kukwaanga iinye nakáti!” Abaheémba abáandi bóona baagaamba bátyo nyini.
Yeézu naaneembelela Múungu Omuli Getisemane
(Mariko 14:32-42; Luka 22:39-46)
36 Mbweenu, Yeézu yaazeenda na abaheémba boómwe omumusili óogwo gulikweetwa Getisemane. Yaábalagila aáti, “Muundiindiilile kwaanza áaha, íinye nniinzéenda okwo kusaba Múungu.” 37 Yeehaho Peétero hamo na abatábani bábili ba Zebedayo. Yeézu yaabaanza kuzuzubalilwa no kuzoolelwa bwooli omu mwooyo gwoómwe. 38 Niho yaabagaambila aáti, “Omwooyo gwaanze gwiina obuzune buháango kuhicha nolu kufwa. Muundiindiilile áaha, musiinge hamo neenye.”
39 Yeelilaho nka áaho kache, yaagwa ahaansi buzuúma, aleembeleza Múungu aáti, “Íiwe Táata, kabilaaba nibikuúndilana, nniinkusába onyelige echikóombe éechi ntachinyweelaho áago agalimo,e náho oteéza okakola nkóokwo íinye ndikweendaho, choónka okole nkóokwo iiwe buli obweenzi bwaawe.”
40 Niho, Yeézu yaasuba áaho akaleka abaheémba boómwe, yaabasaanga bahuniile otúlo. Yaámubuuza Peétero aáti, “Ngási, mwaálemwa kwiikala méeso hamo neenye nóobu ahi isáaha límo? 41 Mwiikale nu méeso no kusaba Múungu, mutaákwiiza mukaleengeswa. Nimweénda kweégumisiliza ebileengeso, náho timwiina magala.”f
42 Yeézu yaabasiga áaho kaandi, yaazeenda óokwo ha ntulo ya kábili, aleembeleza Múungu aáti, “Íiwe Táata, keelaaba ebyaágalalo éebi bitakuhicha kuluga hali íinye, mbweenu ozile nkóokwo obweenzi bwaawe.”
43 Mbweenu, obuchilo yaasubile aha abaheémba boómwe, yaabasaanga bahuniile otúlo kaandi, habwo kuba améeso gáabo gakaba galemeelilwe endoólo. 44 Yeézu yaabaleka kaandi, yaazeenda kuneémbelela Múungu aha ntulo ya kásatu, yaasubamo ha kugaamba amagaambo áago nyini.
45 Mbweenu, obuchilo yaasubile kaandi aha baheémba boómwe, yaábagaambila aáti, “Mbweenu kamuchali muchihumwiile no kuhunila? Muleebe! Obuchilo bwe ebileengeso byaanze bweéliliza kuhika, na íinye Omutábani wo Omuuntu nze kukobezibwa omu ngalo ze enkola bíbi. 46 Nimwiimuke, tuzeénde. Leeba! Enkoobya yaanze yeéliliza!”
Yeézu Naakwaátwa
(Mariko 14:43-50; Luka 22:47-53; Yohana 18:3-12)
47 Obuchilo óobwo Yeézu akaba acháali naahoóyela amagaambo áago, léeba, Yuda, oómo omuli abaheémba boómwe ikumi na bábili, yéeza hamo ne embága mpáango ya abaantu abeena embaanda ne engoligo. Embága éezo ekaba esiindikilwe na bakúlu ba abagabe na abanyaampala ba Abayahudi. 48 Yuda óogwo enkoobya wa Yeézu, akaba yaabamanyisize áabo baantu emanyiso. Akaba abagaambiile aáti, “Omuuntu óogwo ndaanyweégela, niwe óogwo nyini, mumukwáate.”
49 Yuda kaáhika hali Yeézu, ahonyini, amugaambila aáti, “Kasiinge, Mweégesa!” Niho yaámunyweégela. 50 Yeézu yaámugalulila aáti, “Íiwe munywáani, ozile éecho weeza kukola.”
Mbweenu abaantu áabo beéliliza, baamuta omuli itáanu Yeézu no kumuboha. 51 Niho oómo omuli abaabele bali hamo na Yeézu, asopoololamo bwaangu embaanda yoómwe, azimutéeza omuzáana wo omukúlu wa abagabe no okutwi kwoómwe kuba kwaáchweebwaho. 52 Náho Yeézu yaámugaambila aáti, “Galuza embaanda yaawe omu bilaalo byaáyo, habwo kuba abaantu bóona áabo abakwaata embaanda, nabo balyaáyitisibwa embaanda! 53 Ngási, tokusombookelwa nka nikwo nniinhicha kusaba a ahali Táata, náwe yaakaáhicha kuunsiíndikila óobu nyini maléeka boómwe béenzi be ensulig ikumi na ibili? 54 Mala sii, kabyaakubeele nkozile ntyo, mbweenu bita byaakahikize kubaho éebyo ébyaandikilwe omu Maandiko Matakatíifu nka nikwo, ni lwaampaka bityo nka nikwo Múungu yaayeenzileho?”
55 Niho Yeézu yaábagaambila abaantu be embága éezo aáti, “Óobu sii, ha kwiiza kuunkwáata kunu mukwaasile embaanda ne engoligo, ngási, nimuleeba nka nikwo iinye ndyo omunyagiilizi? Kinaabele ebilo byóona ntakwoosa nniimbeekala ahagati nniinyegesa omu lubúga lwe éenzu ya Múungu, náho kamutalaankozileho! 56 Náho áaga góona geeza, ka bihika éebyo ababáasi bayaandika omu Maandiko Amatakatíifu.” Niho, abaheémba boómwe bóona beéluka, baámusigaho Yeézu áaho.
Yeézu Omuméeso Ga Abakúlu Ba Abayahudi
(Mariko 14:53-65; Luka 22:54-55, 63-71; Yohana 18:13-14, 19-24)
57 Mbweenu, abaantu áabo bamukwáata Yeézu, baázeenda náze, baamutwáala ahali Kayafa, mukúlu wa abagabe ba Múungu. Omúka yoómwe, bakakobaho abeégesa be ebilagilo bya Musa na abanyaampala ba Abayahudi. 58 Peétero akaba naamukulaatila Yeézu kuluga halaáhala, kuhika aha lubúga lwe éenzu ya mukúlu wa abagabe ba Múungu. Niho yaataaha omu lubuga, yeékala hamo na abalebelezi abone kuleeba óokwo omuchwaáziiko gwa Yeézu gulaabaho.
59 Abakúlu ba abagabe ni itégekelo likúlu lyóona lya Abayahudi, bakaba nibaloónda éecho kumuteéleleza ebisuba babonese omuháanda gwo kumwíita Yeézu. 60 Bakéeza baalubona be ebisuba béenzi, náho tibalabonesize obubona bwoóna bwóona óobwo obulikubagasa. Haalemwa heezwaho baalubona bábili, 61 baágaamba báti, “Omuuntu óogu akagaamba nka nikwo, ‘Niinhicha kuzikaambula éenzu ya Múungu no kuzoómbeka kaandi aha bilo bisatu.’ ”
62 Niho mukúlu wa abagabe yaáyemeelela, yaámubuuza Yeézu aáti, “Ngási, tozila cho kusubya nóobu echigaambo choóna chóona habwa áago gi balikukulegelela?” 63 Náho Yeézu ayesiza du.
Mbweenu, mukúlu wa abagabe óogwo yaámugaambila kaandi aáti, “Niinkulahisa omulahi hali Múungu óogwo ali omulame, otusoomboolele koólaaba iiwe níwe Masiya, Omutábani wa Múungu.” 64 Yeézu yaámugalulila aáti, “Ni iiwe waágaamba. Náho nniimbagaambila mwéena nka nikwo, kuluga óobu mulyaámubona Omutábani wo Omuuntu ayikeele olubazu lwo obulyo lwa Múungu owo obuzizi bwa byóona.h Kaandi mulyaámubona obuchilo naayiza omu bwíile bwo olugulu.”i
65 Mala, áaho nyini mukúlu wa abagabe káyaahuliile amagaambo áago, yaateemula ebizwáalo byoómwe, yaagaamba aáti, “Aa! Yaalogota Múungu! No buulubona chi kaandi óobwo tuchaáyeenda? Mwaáchiihulila íimwe nyini nka nikwo óokwo yaalogota Múungu! 66 Bityo íimwe nimugaámba muta?” Baámusubiza báti, “Chimugasize kwiitwa!”
67 Nikwo, baabaanza kumuchweela amachwaánta Yeézu omubuso, baamutéela enfune. Abáandi baámutéela eémpi, 68 no kumugaambila báti, “Íiwe Masiya, gaámba obubáasi, no oóha óogwo ayaákuteela?”
Peétero Naamwoóga Yeézu
(Mariko 14:66-72; Luka 22:56-62; Yohana 18:15-18,25-27)
69 Mbweenu, ha obuchilo óobwo nyini, Peétero akaba ayikéele omulugo aha lubuga lwe éenzu. Niho omuzáanakazi oómo yaámwiilililaho Peétero, yaámugaambila aáti, “Ne ewe nyini okaba oli hamo na Yeézu Omunyagaliláaya.” 70 Áaho, Peétero yaámwooga omuméeso ga abaantu bóona, yaamuzila aáti, “Tiínkugamanya áago go olukugaamba!”
71 Niho yaalugáho áaho yaaza ahileembo. Omuzáanakazi oóndi yaámubona, yaábagaambila abaantu áabo bakaba baliho áaho aáti, “Omuuntu óogu akaba ali hamo na Yeézu Omunyanazaléeti.” 72 Peétero yaámwooga kaandi ahamulahi, omukugaamba aáti, “Tiínkumumanya óogwo muuntu!”
73 Áaho omwáanya muche gukahiíngula, abaantu abaabele beemeeliile áaho, baamwiilililaho Peétero, baámugaambila aáti, “Kabyaakuba, mazima iiwe neewe oli oómo omu abaantu áabo abali hamo na Yeézu. Nóobu engaambo yaawe nekwooleka butúnu nka nikwo nolugilila Galiláaya!”
74 Peétero yaabaanza kweécheena bwooli, alahila, omukugaamba aáti, “Tiínkumumanya óogwo muuntu!” Ahonyini, enkoókolomi ekoókoloma. 75 Niho Peétero kwiizuka amagaambo áago Yeézu akaba amugaambiile aáti, “Obuchilo enkoókolomi etakakoókolomile, nooba waányogile entulo isatu.” Niho, yaásohola ahéelu, yaaba naachula ha kuzoolelwa bwooli.