ɄYɨɨsʉ nya vʉtavʉlɨlwa namu mu kɨgono kya Sabato
12
1 Mu nsɨkɨ ʉgwa,
ʉYɨɨsʉ na vakongi va mwene vaalʉtɨngʼiinie mu silɨmɨla sya ngano pa kɨgono kya Sabato.
a Wʉ vilʉtɨngʼania,
avakongi va mwene vakɨpʉlɨka nzala.
Pwʉ vakatengʉla ʉkʉdeenya isootsob tsa ngano,
valɨkʉsegeja nʉ kʉlya.
2 AVafalisayo wʉ vavaweene vivomba ɨlyo,
vakambʉʉla ʉYɨɨsʉ vakata,
“Lola,
avakongi vaako vivomba ɨlyʉ mwiko ʉkʉvomba mu kɨgono kya Sabato!”
3 ɄYɨɨsʉ akavaanda akata,
“Ndeeti,
namwɨmbili mu Vʉvɨge ʉVʉvalatse ʉmwʉ aavombye ʉDavʉdi wʉ alɨ nɨ nzala paninie na vanine?
4 Iingye mu Vʉtaamo ʉVʉvalatse wa Ngʉlʉve,
c akalya ɨmikate ɨgyagavilwe gya mbombo jya Ngʉlʉve,
d ɨgyʉ ʉmwene na vanine navaatavʉlɨlwe ʉkʉlya,
veene avateeketsi wʉ vaatavʉliilwe ʉkʉlya.
5 Evo namwɨmbili mu ndagɨlo ʉkʉta avateeketsi wʉ valɨ mu tembile videenya indagɨlo mu kɨgono kya Sabato,
paninie nɨɨlyo ʉNgʉlʉve nikʉvavona ʉkʉta vanangi?
6 Lɨno ndikʉvavʉʉla ʉnyie ʉkʉta apa pwale ʉmbaha ʉkʉlʉtɨɨlɨla ɨtembile.
7 Mukaale muve muvʉmanyile ʉvʉlʉvʉlʉ wa mamenyu agiita,
‘Ndilonda ɨkɨsa kyene,
nandilonda isyavʉpe,’
e mukaale namuhɨgagi avaanu avanavatulili nongwa ɨjɨveetsaga,
8 manya ʉMwana va Muunu vɨ Mbaha va Sabato.”
Ʉmuunu ʉnya kɨvoko ɨkɨsugujwike
9 ɄYɨɨsʉ aahegile palya,
akalʉta nʉ kwingila mu lisinagogi lya Vayahudi.
10 Mulya mu lisinagogi,
aalemwo ʉmuunu mpamato ʉvɨ ɨkɨvoko kya mwene kyasugujwike.
Ikange muumwa ʉmwa vaalemwo aVafalisayo ʉwʉ vaalondaga ʉwɨɨmɨlo wa kʉmwibata nʉ kʉmmɨlɨka ʉYɨɨsʉ pa vʉhɨgi.
Avo vakambʉʉtsa vakata,
“Ndeeti,
indagɨlo tsitavʉla ʉkʉmponia ʉmuunu mu kɨgono kya Sabato?”
11 ɄYɨɨsʉ akavaanda akata,
“Veeni ʉmuunu mwanyie ʉvɨ ɨngʼolo jya mwene jɨngagwɨle mu liguli pa kɨgono kya Sabato,
paapalya,
nakajiibate nʉ kʉjɨhʉmya?
12 Mbona ʉmuunu alɨ nʉ wɨɨmɨkiwa siitso ʉkʉlʉtɨɨlɨla ɨngʼolo!
Ʉkʉkonga ɨlyo,
indagɨlo tsa Ngʉlʉve tsitavʉla ʉkʉvomba inonu pa litsʉva lya Sabato.”
13 Pwʉ ʉYɨɨsʉ akambʉʉla ʉmuunu ʉlya ʉvɨ aale nɨ kɨvoko ɨkɨsugujwike akata,
“Golosa ɨkɨvoko kyako.”
Akagolosa,
baaho kɨkapona kɨkava ndɨ kɨnge.
14 AVafalisayo avo vakahʉma kʉnzi,
vakɨtsosanza ʉmwa kʉmʼbudila ʉYɨɨsʉ.
Ʉmbombi ʉvɨ ahalilwe nʉ Ngʉlʉve
15 Wʉ ʉYɨɨsʉ alʉmanyile ʉkʉta aVafalisayo vigoka ʉkʉmʼbuda,
akahega palya.
Ɨkɨpʉga ɨkɨvaha kya vaanu kɨkankonga,
ʉmwene akavaponia avatamu vooni.
16 Napeene,
akavabeetsa valeke ʉkʉvavʉʉla avaanu avange ʉkʉta ʉmwene vɨ veeni.
17 ɄYɨɨsʉ aatsovile ewo pakʉta gavombeke ʉgwʉ ʉnyamalago ʉYesaya aavɨgile mu Vʉvɨge ʉVʉvalatse ʉkʉta,
18 “Lola,
ʉjʉ vɨ mwene mbombi vango ʉvɨ ndɨmmalile,
ʉnʼgane vango ʉvikʉjɨhovosa ɨnumbula jyango.
Ndɨlampa amaka ga Mepo ʉMbalatse vango,
pakʉta apʉlɨse ʉwajɨlweli wango kʉ sivʉmbʉkʉ syoni.
19 Nalakaningʼane na vaanu pange nalooveele navo,
Ikange nakʉli ʉmuunu ʉvalapʉlɨka ɨlimenyu lya mwene mu mitawa.
20 Alaava nʼdeke kʉ vaanu avibedwa,
alatembelengʼaniaga ʉwʉ lʉtokile,
ʉkʉsika ʉpwʉ ʉwajɨlweli wa Ngʉlʉve vʉlavoneka.
21 Ikange,
avaanu va sivʉmbʉkʉ syoni valahʉʉvɨlaga ɨlitaawa lya mwene.”f
ɄYɨɨsʉ nʉ Belizebuli
22 Pwʉ avaanu vatʉnga vakiitsa kwa Yɨɨsʉ nʉ muunu ʉnya mepo ɨmbiivi.
Ɨmepo ɨjyo jyampelye ʉkʉbosola nʉ kʉlemwa ʉkʉtsova.
ɄYɨɨsʉ akamponia ʉmuunu ʉjwa,
akatengʉla ʉkʉtsova nʉ kʉlola ikange.
23 Ɨkɨpʉga kya vaanu vakadega nʉ kʉvʉʉtsania vaveene vakata,
“Ndeeti,
ʉjʉ navɨ Mesiya,
ʉMwana va nkʉlʉdeeva ʉDavʉdi?”
24 Napeene,
aVafalisayo wʉ vapʉliike ago,
vakata,
“Ʉmuunu ʉjʉ iswɨma imepo imbiivi kʉ maka ga Belizebuli,
g ʉmbaha va mepo imbiivi tsyoni.”
25 ɄYɨɨsʉ aagamanyile amasaago ga veene aVafalisayo,
akavavʉʉla akata,
“Ɨngave avaanu va lʉdeeva lʉpamato vipalangʼana,
pwʉ ʉlʉdeeva ʉlwa lutengejʉka nʉ kʉgwa.
Ikange,
ɨngave avaanu va vʉtsenge vʉpamato evo ɨnyumba mamato vipalangʼana,
pwʉ vilekengʼana nʉ kʉhamba.
26 Ɨngave namwene ʉSetano iswɨma ʉSetano,
h ʉlʉdeeva lwa mwene lwiva lʉpalangʼiine.
Pwʉ ʉlʉdeeva lwa mwene luveetsaga ndeeti?
27 Ɨngave mwita ʉne ndiswɨma imepo imbiivi kʉ maka ga Belizebuli,
lɨno avakongi viinyo viswɨma kʉ maka gaani?
Pa kulongwi ɨjyo avo wʉ valavahɨga ʉnyie.
28 Lɨno ʉne ndɨngave ndiswɨma imepo imbiivi kʉ nzɨla jya Mepo va Ngʉlʉve,
pwʉ ʉLʉdeeva lwa Ngʉlʉve lʉviitsye ʉnyie.
29 Nakʉli ʉmuunu ʉviweesa ʉkwingila mu nyumba jya muunu ʉnya maka pakʉta apoke isiinu sya mwene kɨtsila kʉtala ankʉnge taasi.
Lɨno angave ankʉngile ʉmuunu ʉnya maka ʉlya,
iweesa ʉkʉpoka isyʉ silɨ mu nyumba jya mwene.
30 “Ʉmuunu ʉvaveetsaga ʉvɨ nalɨ paninie nʉʉne,
ʉjwa ikʉngenda kʉnsana.
Ikange,
ʉmuunu ʉvaveetsaga ʉvɨ nilʉndamania avaanu paninie nʉʉne nʉ kʉvahɨlɨka kwa Ngʉlʉve,
ikʉvajatsa.
31 Pa kulongwi ɨjyo ndikʉvavʉʉla ʉkʉta ʉNgʉlʉve iweesa ʉkʉvasyɨkɨla avaanu imbiivi tsa veene tsyoni nʉ kʉnʼdʉka ʉkwʉ vikʉmbombela aveene.
Lɨno nalavasyɨkɨle avaanu ɨngave vikʉnʼdʉka ʉMepo ʉMbalatse.
32 Ikange ʉNgʉlʉve iweesa ʉkʉvasyɨkɨla avaanu ʉwʉ vikʉnʼdʉka ʉMwana va Muunu,
napeene nalavasyɨkɨle avaanu valya ʉwʉ vikʉnʼdʉka ʉMepo ʉMbalatse mu nsɨkɨ ʉgʉ,
evo ʉgukwitsa.
Ʉmʼbɨkɨ gumanyikika kʉ seke itsʉ guhʉʉpa
33 “Ʉmʼbɨkɨ ʉnnonu guhʉʉpa iseke inonu,
nʉ mʼbɨkɨ ʉmbiivi guhʉʉpa iseke imbiivi.
Avaanu vikʉgʉmanya ʉmʼbɨkɨ ʉmwʉ gʉveelye ʉkʉkongana ni seke itsʉ guhʉʉpa.
34 Nyɨ vaana va nzoka ʉnyie!
Muweesa ndeeti ʉkʉtsova amamenyu amanonu wʉ mulɨ vavejangi?
Lola,
ʉmuunu itsova ʉgwʉ gadɨgile mu numbula jya mwene.
35 Ʉmuunu ʉnnonu ihʉmya inonu ʉkʉhʉma mu kɨbaana kya nonu ɨkɨlɨ mu numbula jya mwene,
namwene ʉmuunu ʉmbejangi ivomba ʉvʉvejangi ʉkʉhʉma mu kɨbaana kya vʉvejangi ɨkɨlɨ mu numbula jya mwene.
36 Napeene,
ndikʉvavʉʉla ʉnyie ʉkʉta pa kɨgono kya vʉhɨgi,
avaanu valɨpaala pavʉvalasu amamenyu amaviivi gooni ʉgwʉ vatsovile.
37 ɄNgʉlʉve alakʉvalɨla ʉkʉta ʉlɨ nʼgolosu ʉkʉkongana na mamenyu gaako amanonu evo alakʉhɨga ʉkʉta ʉlɨ nnangi ʉkʉkongana na mamenyu gaako amaviivi.”
AVafalisayo vilonda ɨkɨmanyilo ʉkʉhʉma kʉkyanya
38 Pwʉ aVafalisayo avange na vamanyisi va ndagɨlo vakambʉʉla ʉYɨɨsʉ vakata,
“Gwe Mmanyisi,
lʉnonu ʉvonie ɨkɨmanyilo ɨkivonia ʉkʉta ʉve wikile,
ʉhʉmile kwa Ngʉlʉve.”
39 ɄYɨɨsʉ akavaanda akata,
“Ɨkɨvʉmbʉkʉ kya vaanu avatulanongwa na valigui kilonda ɨkɨmanyilo!
Nandɨkavavonie ɨkɨmanyilo ɨkɨveetsaga,
apeene,
jʉvikʉkɨvona ɨkɨmanyilo kɨpamato kyene ɨkyʉ ʉNgʉlʉve aavombile kʉ nyamalago ʉYoona,
40 manya ndʉwʉ ʉYoona aataamile isigono sidatu mu litumbu lya somba ɨmbaha,
pakɨlo na pamuunyi,
j vʉvʉle vʉle najyʉne ndɨ Mwana va Muunu jʉnditaama isigono sidatu mu vʉguli.
41 Pa kɨgono kya vʉhɨgi avaanu va vʉtsenge wa Ninawi valɨɨma pa vaanu va kɨvʉmbʉkʉ ɨkɨ nʉ kʉvahɨga ʉkʉta vatulanongwa,
manya aveene vaalaatile imbiivi tsa veene wʉ vapʉliike ɨlimenyu lya Ngʉlʉve ɨlyʉ aavalʉmbɨlye ʉYoona.
Lɨno ndikʉvavʉʉla ʉnyie ʉkʉta apa pwale mpamato ʉvɨ mwene mbaha ʉkʉlʉtɨɨlɨla pa Yoona.
42 Pa kɨgono kya vʉhɨgi namwene ʉnkʉlʉdeeva ʉnʼdala va kɨlʉnga kya Sheba alɨɨma nʉ kʉvahɨga avaanu va kɨvʉmbʉkʉ ɨkɨ ʉkʉta vatulanongwa,
manya ʉmwene aahʉmile kʉ kɨlʉnga kya kʉvʉtale pakʉta iitse apʉlɨhɨtse imanyiiso tsa lʉhala lwa nkʉlʉdeeva ʉSolomoni.
Lɨno ndikʉvavʉʉla ʉnyie ʉkʉta apa pwale mpamato ʉvɨ ʉmwene mbaha ʉkʉlʉtɨɨlɨla pa Solomoni.”
Imanyiiso tsa kulongwi tsa mepo imbiivi
43 ɄYɨɨsʉ akagendelela ʉkʉtsova akata,
“Ɨmepo ɨmbiivi wʉ jɨhʉmile mu muunu,
jibɨha ʉmwonu ʉmutsila magasi kulonda apoonu pa kʉgatalʉka,
napeene najikʉpavona.
44 Pwʉ jiita,
‘Jʉndikilivuka kʉ nyumba jyango ɨjyʉ ndɨkahʉmile.’
Ɨngave jikilivuka mulya,
jikʉjɨvona ɨnyumba ɨjyo jɨvʉla muunu,
ɨkuunilwe ikange jɨnotsiiwe vʉnonu,
45 jilʉta kutoola imepo imbiivi itsinge lekelakʉpamato (7) itsʉ mbejangi ʉkʉlʉtɨɨlɨla ɨjyene.
Imepo tsyoni itsi,
tsikwingila mu muunu ʉjwa nʉ kʉtaama mu mwene.
Pwʉ ʉvʉtaamo wa muunu ʉjwa wa lɨno wiiva vʉviivi ʉkʉlʉtɨɨlɨla ʉwʉ akaale nawo pa vʉtengʉlɨlo.
Wʉ jɨlaava ewo nakʉ kʉ vaanu va kɨvʉmbʉkʉ ɨkɨvejangi ɨkɨ.”
Ʉvanyina na vanuuna va Yɨɨsʉ wʉ vaani?
46 Wʉ ʉYɨɨsʉ apitsiige itsova nɨ kɨpʉga kya vaanu,
ʉnsɨkɨ gʉʉgʉlya gʉlya vakiitsa ʉvanyina na vanunaave va Yɨɨsʉ ʉpwʉ aale ʉmwene.
Vakɨɨma kʉnzi kʉ nyumba,
valɨkʉnogwa ʉkʉtsova nave.
47 Pwʉ ʉmuunu mpamato akambʉʉla akata,
“Ʉjyʉva vaako na vanunaavo vɨmile kʉnzi,
vilonda ʉkʉtsova nʉʉve.”
48 Ʉmwene ʉYɨɨsʉ akamwanda akata,
“Ʉjyʉva vango vyalɨku?
Na vanuuna vango wʉ valɨku?”
49 Akagolosa ɨkɨvoko ʉkʉlotsa kʉ vakongi va mwene,
akata,
“Lola,
ʉjyʉva na vanuuna vango wʉ ava,
50 manya ʉmuunu ʉvaveetsaga ʉvɨ ivomba ʉgwʉ ʉDaada vango ʉvɨ alɨ kʉkyanya inogwa,
ʉjwa vɨ mwene innuna vango,
immaatsa vango ikange vɨ jyʉva vango.”