NAUMU
Mantû ma îbuku rîrî
Mwankaani wa 722-721 MKA Asîîria beenyangiirie Samaria nainya mûno. Mîanka îmîkai nyumaani kîroria Naumu oona kûgiitîrwa îgamba kwa Ngai îgûrû rîa mûciî mûnene wa Asîîria, Ninebe. Taûni yonthe yenyangua kûrû bûra akubî mîanka ngiri ciîrî na magana mataano gûtarî wee akîmenya ara yaarî. Nîîndî maganjo maroonekire rûteere rwa muuro wa Tigiris mûringo kuuma taûni ya Mosuri rûteere rwa neegûrû rwa Iraki.
Naumu aumîîte gataûni kaniini geetagwa Erikosi ndeeni ya Gariiri, îndî nwîgua aatoorokeere Njunda ûnene bwa neegûrû bûkûgwa. Aaroriirie nyuma ya Isaya îndî mbere ya Njeremia gatîgatî ka cencarî ya mûgwanja MKA. Riîtwa Naumu riugaga kûboorerua na rîrîonania ûûmma atî kûgwa kwa Ninebe i kwabooreerie na kwaûmîîria antû ba Njunda. Maûroria ma Naumu maûyûrire 612 MKA rîra Ambabironi na Amende baagwatire Ninebe. Bûbu bwakarîkire mîanka îgana na mîrongo îtaano nyuma ya ntûmwa ya Njona îkwonokia taûni kuumania na kwînyangua. Asîîria baarî bathûûku mûno kîrî atûûri ba taûni ira baagwatire.
Îbuku rîa Naumu n'ûroria bwa kûgiitîrwa îgamba kwa Ninebe n'ûntû bwa ûthûûku bwa yoo na meeyia maingî. Na kaîrî inkaanua atî Ngai nwa mwanka akaanûkie ûthûûku bwa mûthemba unthe, akîmenyagîîra na agîteethagia bara bamwathîkagîra na bakaûria ûteethio kuuma kîrî wee.
Gwookubî îbuku rîrî rîkari ûûgû:
Ninebe kûgiitîrwa îgamba (1:1-15)
Kûgwa kwa Ninebe (2:1-3:19)