Ɨnsundo hu nongwa yɨ gulugulu
12
Hu habhaazyo ɨho,
abhantu ɨelufu nɨ elufu bhahabhʉngɨɨne hunʼtejeelezye ʉYeesu.
Bhahakhanyanganaga hu nongwa ya‑aje,
bhahali bhinji tee lwa bhazʉmbɨɨla hwa mwene.
Ɨpo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya abhasundwe bhaakwe nasʉʉti ahaga,
“Mubhe maaso nʉ gulugulu wa Bhafalisaayo hu nongwa ya‑aje,
wunyampaana nanshi ʉsafu.
2 Ahabhaazyo hahwɨnza ɨho ziila zyonti zya zili hu mfiso,
zyahayimanyiha na‑abhe pa pazelu.
Nantele ɨvintu vyonti vya vifisiilwe,
vyahayivundulwa.
3 Ɨshi,
gonti ga muyanga mu hiisi,
gahayʉmvwɨha pa pazelu.
Nantele,
gonti ga mukwepelana hu mpanda,
gahayiyangwa pitagaalila pa maaso ga bhantu abhinji.”
Ʉwa humʼmwogope yʉ Ngʉlʉbhɨ mwene
4 ɄYeesu ahajendeelela ayanje ahaga,
“Amwɨ mubhamanyani bhaanɨ ɨhubhabhʉʉzya huje,
mugandi hubhoogope bha bhabuda ʉmʼbɨlɨ gwene,
pɨpo lwa bhaabuda,
saga halɨɨho ahanjɨ ha bhabhajiiye abhombe.
5 Leelo,
ɨmbabhʉʉzye wa muhwanziwa humʼmwogope.
Mʼmwogopaji ʉNgʉlʉbhɨ hu nongwa ya‑aje,
ali ni‑ikhone ɨlya humʼbude ʉmuntu na hunʼtaaje hu mwoto ʉgwa wiila na wiila!
Lyoli ɨhubhabhʉʉzya huje,
ʉyo ya muhwanziwa humʼmwogope!
6 Wɨlɨ,
ɨntʉndʉʉlʉ zisaanu saga bhakazya hu mpɨɨya ɨndoodo lwene?
Hwope ɨsho,
ʉNgʉlʉbhɨ saga ahuyɨɨwa ɨntʉndʉʉlʉ nka yeeka.
7 Amwɨ mukhondɨɨye tee pa maaso ga Ngʉlʉbhɨ,
ashile ɨnyonyi ɨnyinji.
Lyope isisi lyonti ɨlya mu matwe geenyu libhaziiwe,
ɨshi amwɨ mugandi hwogope.”
Humʼmwɨtɨshe ʉKilisiti pitagaalila lya bhantu
8 ɄYeesu ahonjela ayanje ahaga,
“Ɨhubhabhʉʉzya lyoli huje,
ʉmuntu wowonti wa‑ahubhabhʉʉzya abhantu huje,
ahunɨɨtɨha anɨ,
nanɨ nɨMwana wa Muntu nahayihumʼmʉʉzya ʉNgʉlʉbhɨ na bhantumi bhaakwe huje,
ʉyo nʼsundwe waanɨ.
9 Leelo ʉmuntu wowonti wa‑akhaana hunɨɨtɨshe pitagaalila lya bhantu,
nanɨ nahayihunʼkhaana wope pitagaalila lya Ngʉlʉbhɨ na bhantumi bhaakwe.
10 Ʉmuntu wowonti wa‑ahunjanjila amazwi amabhiibhi anɨ nɨMwana wa Muntu,
abhajiiye akhobhoshelwe.
Leelo,
wa‑ahunʼshenta ʉMʼpepo ʉMʼfinjile,
ʉyo saga ahayikhobhoshelwa.
11 Lwa bhahayihubhatwala amwɨ mu nyumba ɨzya‑apuutile na‑amanyiilile na hu bhalongozi na bhagoosi abhɨ nsi,
mugandi abhe nʉ wooga huje,
munza hwamule lyenu awe munza‑ayanje lyenu.
12 Hu habhaazyo hɨnɨɨho,
ʉMʼpepo ʉMʼfinjile ahayihubhamanyizya zya muhwanziwa ayanje.”
Ɨshifwani ɨsha nʼtabhazi ʉmʼfwasu
13 Ʉmuntu ʉmo mu mpʉga ɨla ahamʼmʉʉzya ʉYeesu ahaga,
“Mʼmanyizyi,
mʼmʉʉzye ʉnʼkʉlʉ waanɨ huje,
angabhile ɨvintu ɨvyɨ gaali,
ɨvyo ahatileshɨɨye ʉyise weetu.”
14 ɄYeesu ahamʼmwamula ahaga,
“Weenu wa‑ambɨɨshɨle anɨ huje,
ɨmbe witongwa weenyu,
awe huje,
ɨmbe wa‑agabhanye ɨvintu ɨvyɨ gaali weenyu?”
15 Ɨpo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya abhantu bhonti ahaga,
“Muhwidiimaje!
Muleshe anyonywe ɨvintu tee hu nongwa ya‑aje,
ʉwʉʉmi wa muntu saga wufumilana nʉ winji wɨ vintu vya‑ali navyo.”
16 Ɨpo ahabhabhʉʉzya ɨshifwani ahaga,
“Hwahali nʉ nʼtabhazi ʉmo,
ʉyo ʉnʼgʉnda gwakwe gwaheelile ɨviyabho tee.
17 Ɨshi,
ahasɨɨbha mu mwoyo gwakwe ahaga,
‘Ɨmbombe wɨlɨ?
Saga palɨɨho apa‑abhɨɨshe ɨviyabho vyanɨ ɨvi!’
18 Ɨpo ahaga,
‘Ɨnza‑abhombe ɨshi.
Ɨnza‑abhugulanye ɨvyanga vyanɨ,
na‑azenje ɨshanga ɨshɨnjɨ ɨshigoosi tee.
Ʉmwo mwɨ‑ɨmbala‑abhɨɨshe ɨviyabho vyanɨ vyonti nɨ vintu ɨvinji.
19 Ɨpo pɨ‑ɨmbala hugubhʉʉzye ʉmwoyo gwanɨ huje,
“Ɨshi,
ʉli nɨ vintu ɨvinji ɨvya‑akwɨlane ɨvya huhwavwe amaaha gaminji.
Ɨshi ʉtʉʉye,
ʉlye,
ʉmwele,
na‑ashe.” ’
20 Leelo ʉNgʉlʉbhɨ ahamʼmʉʉzya ahaga,
‘Wee mʼfwasu we!
Ʉsiku ʉwɨ sanyʉʉnʉ ʉnza‑afwe!
Ɨvintu vyonti vyʉ‑ʉlʉndɨɨshe,
vinza‑abhe vya naanu?’ ”
21 ɄYeesu ahamala ayanje ahaga,
“Ɨsho sha shɨɨsho hwahayibha hwa muntu wa‑abhʉngaanya ɨvintu ɨvinji hu nongwa yaakwe yʉʉyo,
leelo ʉtabhazi waakwe saga wuli nɨ zya pa mwanya pitagaalila lya Ngʉlʉbhɨ.”
Ɨmanyizyo ɨzya hunʼsʉʉbhɨle ʉNgʉlʉbhɨ
22 Ɨpo ʉYeesu ahabhabhʉʉzya abhasundwe bhaakwe ahaga,
“Hu nongwa ɨyo,
ɨhubhabhʉʉzya hu nongwa yɨ wʉʉmi weenyu,
mugandi ataamiwe aje,
munza‑alye yeenu,
awe munza‑akwate yeenu.
23 Ɨnjanjile ɨsho,
pɨpo ʉwʉʉmi wushila ɨshalye,
nantele ʉmʼbɨlɨ gwope gushila amenda.
24 Enyi ɨnkʉngʉʉlʉ!
Saga zitota,
hwope saga ziyabhila,
nantele saga zili nɨ vyanga nka pamo apa‑abhʉngaanye ɨviyabho,
leelo ʉNgʉlʉbhɨ ahuziswɨla.
Ɨshi,
amwɨ ahubhasaajila tee ashile ɨnyonyi!
25 Nantele,
weenu mwaliimwɨ hwa hwitaamye hwakwe,
abhajiiye ahwiyonjeezye ʉwʉʉmi waakwe nkamba hu habhaazyo hashe?
26 Ɨshi,
nkashele mupootwa abhombe ahantu ahadoodo nanshi ɨho,
yeenu muhwitaamya hu ganjɨ?
27 Enyaaji ʉweezya sha wukula!
Saga wubhomba ɨmbombo nkɨ‑ɨmo awe asone amenda gaakwe.
Ɨshi ɨhubhabhʉʉzya,
hwope ʉmwɨnɨ ʉSolomooni mu mwamu waakwe wonti,
saga ahakwɨte amenda na‑akhondele nanshi ʉweezya ʉwu!
28 ɄNgʉlʉbhɨ ahuwukwatizya ʉweezya ʉwa mwi‑igona nanshi ɨshi,
ʉwo sanyʉʉnʉ wulɨɨho,
shandaabhɨ yaakwe wutaagwa mu mwoto.
Wɨlɨ,
ʉNgʉlʉbhɨ saga anza hubhabhombele shinza tee amwɨ?
Mubhantu amwɨ mwa muli nʉ lwɨtɨho ʉludoodo!
29 Ɨshi,
mulehaje ahweleele huje,
munza‑alye yeenu,
awe munza‑amwele yeenu.
Nantele mugandi abhe nʉ wooga.
30 Abhantu bha saga bhamʼmɨɨnye ʉNgʉlʉbhɨ bhahweleela hu vintu vyɨnɨɨvyo,
leelo ʉDaada weenyu ʉwa hu mwanya amɨɨnye huje,
muhuvyanza ɨvintu ɨvyo!
31 Ɨshi,
anzaji nasʉʉti ʉwumwɨnɨ ʉwa Ngʉlʉbhɨ,
a ɨpo ɨvyo vyonti ahayihubhapeela lwene.
32 Mugandi ahwogope,
amwɨ mwa muli mpʉga ndoodo hu nongwa ya‑aje,
ʉDaada weenyu ʉwa hu mwanya asʉngwɨlwe hubhapeele ʉwumwɨnɨ waakwe.
33 Kazyi ɨvintu vyenyu,
mubhapeele ɨmpɨɨya abhapɨɨna.
Abhombe ɨsho hwa hwibhɨɨshɨle ɨmfuha hu mwanya,
ʉhwo saga vihwʉnda,
ɨvintu vyakwe ɨvya‑abhɨɨshɨle saga vilala.
Nantele saga alɨɨho ʉmwibha wa‑azʉmbɨɨla ahwibhe,
awe ʉmuswa anangaanye.
34 Paala pa mubhɨɨshɨle ɨmfuha zyenyu,
gope amooyo geenyu gahayibha pɨnɨɨpo.”
Mubhe maaso
35 ɄYeesu ahonjela ayanje ahaga,
“Ɨshi,
muhwilɨngaanye nzɨɨla ɨnsiku zyonti abhombe ɨmbombo,
zyope ɨkolobooyi zyenyu zyahaje.
36 Mubhanje nanshi abhabhomvi bha bhahunʼgʉʉlɨla ʉnʼgoosi waabho aweele afume hu weeji huje,
ahabhaazyo haala lwa haafiha aha hwiguzye pa lyango,
bhamʼmwigulilaje lubhilo.
37 Bhasayiiwe abhabhomvi ɨbho ʉnʼgoosi waabho lwa‑ahayiweela,
ahayihubhaaga bhali maaso.
Lyoli ɨhubhabhʉʉzya aje,
ahayihwilɨngaanya huje,
abhatengaanye,
ahayihubhakwizya pa meeza na hubhapeele ɨshalye.
38 Bhasayiiwe abhabhomvi ɨbho ʉnʼgoosi waabho lwa‑aweela nʉsiku paahati awe shampwi,
ahayihubhaaga bhali maaso.
39 Ɨshi,
mumanye shinza huje,
ʉmwanɨɨsho nyumba nkashele wamanyaga ahabhaazyo ɨho ʉmwibha ahwɨnza,
handɨ wabhanga maaso huje,
anʼzijile ʉmwibha agandi abhugule ɨnyumba yaakwe na hwibhe ɨvintu vyakwe.
40 Ɨshi,
namwɨ muhwilɨnganyaaje!
Anɨ nɨMwana wa Muntu nahayɨnza ahabhaazyo ha saga muhasʉbhɨɨye.”
Ɨshifwani ɨsha mʼmomvi ʉmwinza nʉ mʼmiibhi
41 Ɨpo ʉPeeteli ahamʼmʉzɨɨlɨzya ʉYeesu ahaga,
“Mwɨnɨ,
ɨshifwani ɨshi,
ʉhutibhʉʉzya tɨɨtɨ awe na bhantu bhonti?”
42 ɄMwɨnɨ ahamʼmwamula ahaga,
“Ʉmʼmomvi ʉnʼnʉnjɨsu nantele nʼtengamazu yʉ naanu?
Ʉyo ya yʉʉyo ʉnʼgoosi waakwe wa‑ahumʼmɨɨha abhe mwɨmɨɨlɨli wa bhamwabho lwa‑ashʉʉla huje,
abhapeelaje ɨshalye hu habhaazyo ha hakhondɨɨye.
43 Asayiiwe ʉmʼmomvi ʉyo ʉnʼgoosi waakwe lwa‑ahayiweela,
ahayihumʼmwaga abhomba ɨsho.
44 Lyoli ɨhubhabhʉʉzya huje,
ʉnʼgoosi waakwe ahayihumʼmɨɨha ʉmʼmomvi ʉyo abhe mwɨmɨɨlɨli wɨ vintu vyakwe vyonti.
45 Leelo tije,
ʉmʼmomvi ʉyo asɨɨbha mu mwoyo gwakwe huje,
‘Ʉnʼgoosi waanɨ akhaabha aweele,’
ɨpo ahwanda hubhakhome abhabhomvi abhamwabho,
abhalume na bhashɨ,
alya na‑amwele afishe akholwe.
46 Ɨpo ʉnʼgoosi waakwe ahayiweela isiku na habhaazyo haala ha saga ahasʉbhɨɨye ʉmʼmomvi waakwe ʉyo,
ahayihunʼtemanga shibhiibhi na humʼmɨɨshe peeka na bha saga bhagolosu.b
47 Ʉmʼmomvi wa‑amɨɨnye zya‑ahwanza ʉnʼgoosi waakwe,
leelo aleha ahwilɨngaanye nzɨɨla humʼmwambɨɨlɨle,
na‑aleshe abhombe zya‑ahwanza ʉnʼgoosi waakwe,
ʉyo anza‑afundwe tee.
48 Leelo ʉmʼmomvi wa saga amɨɨnye zya‑ahwanza ʉnʼgoosi waakwe,
nkashele abhomba ɨmbiibhi,
ʉyo anza‑afundwe hadoodo.
Ʉmuntu wowonti wa‑apewiilwe vinji,
ʉyo anza hwanziwe aweezye vinji,
nʉ‑ʉla wa‑apewiilwe vinji tee,
anza hwanziwe aweezye vinji tee.”
Ʉlegano hu nongwa yɨ lwɨtɨho
49 ɄYeesu ahajendeelela ayanje ahaga,
“Ɨnɨnzɨle mu nsi ʉmu apembe ʉmwoto.
Hwahali shinza aje,
handɨ gwanda ahwanshe!
50 Anɨ nanɨ ɨndi nʉ lwozyo ʉlwɨ malabha nʉ lwɨ fwe lwɨ‑ɨhondɨɨye ahwozewe.
Ɨshi,
ɨnza‑ajendeelele alabhe mu mwoyo gwanɨ afishe lwa gahayibhombeha.
51 Wɨlɨ,
musɨɨbha aje,
ɨnɨnzɨle aleete ʉtengaanu mu nsi?
Ndaadi!
Lyoli ɨhubhabhʉʉzya huje,
ɨnɨnzɨle aleete ʉlegano,
saga ʉtengaanu.
52 Afume ɨshi,
hwahayifumila ʉlegano mu nyumba yeeka yɨ‑ɨli na bhantu bhasaanu.
Bhataatu bhahayilegana nɨ‑ɨbho bhabhɨɨlɨ,
bhope ɨbho bhabhɨɨlɨ bhahayilegana nɨ‑ɨbho bhataatu.
53 Ʉyise ahayilegana nʉ mwana waakwe ʉnʼsahaala,
wope ʉmwana waakwe ʉnʼsahaala ahayilegana nʉ yise waakwe.
Ʉnyina ahayilegana nʉ mwana waakwe ʉnʼnɨndu,
wope ʉmwana waakwe ʉnʼnɨndu ahayilegana nʉ nyina waakwe.
Ʉnyinavyala ahayilegana nʉ khamwana waakwe,
wope ʉkhamwana waakwe ahayilegana nʉ nyinavyala waakwe.”
Amanye ɨvimanyishizyo ɨvyɨ habhaazyo
54 ɄYeesu ahonjela huyibhʉʉzye ɨmpʉga ɨla ahaga,
“Lwa muhugalola amabhɨngo gabhʉngaana ambali hu swelo,
muyiga,
‘Ɨmvula ɨnza‑atoonye,’
lyoli ɨtoonya.
55 Nantele,
lwa mulola ɨnkʉngʉ ɨvugula afume ambali ntende,
muyiga,
‘Hunza‑abhe ilyoto,’
lyoli sha hubha.c
56 Amwɨ mwa muli bhagulugulu mumɨɨnye shinza ɨmbaazyo,
hwa hwenye ɨnsi nɨ mwanya lwene!
Ɨshi yeenu mupootwa amanye ga gabhombeha ɨnsiku ɨzi aje,
galolesya yeenu?”
Ahwɨtɨɨhane nʉ nʼnʉgʉ
57 “Yeenu saga muhwisalulila mwɨmwɨ abhombe ga gakhondɨɨye agɨ golosu?
58 Lwʉ‑ʉli mwi‑idala nʉ nʼnʉgʉ waaho abhale hwi‑ikoloti,
shinza aje,
ʉnʼkʉndɨɨlɨzye huje mumale ɨnongwa.
Nkashele saga ʉbhomba ɨsho,
anza hutwale hwi‑ikoloti pitagaalila lya nʼnonzi,
wope ʉnʼnonzi anza hutwale hwa nʼgoosi wɨ hoobhe,
wope ʉnʼgoosi wɨ hoobhe anza hutwale mu hoobhe na hukʉnje hwi‑ikhone.
59 Ɨhubhʉʉzya huje,
saga wahayifuma ʉmwo mu hoobhe afishe lwa wasomba ɨvyo vyonti vyʉ‑ʉhwanziwa asombe!”