Yesu kasumwiiya murimani
5
1 Yesu epfoona hivi vit̯aro vya wantu wenji na wenji vyakumuuḅani wapate kumusikiiya, kapfaa murimani dzuu na kakaa chihako. D̯ubva epfokaa, hawa wanafund̯iwe wamwendea, 2 nae kaḍabva kuwayongweeza kawamba,3 “Wadzawa na tsekea iyodze hawaḍe weo makowesa wa kiruhu,a
koro Uhaju wa Mbinguni mbwao.b
4 Mudzawa na tsekea iyodze nywinywi mwiwo masikit̯ikoni yeo,c
koro Muungu kadzamuingamaza myojo.
5 Mudzawa na tsekea iyodze nywinywi mwiwo wampowe,
koro mudzajupfegwa huju lumwengu jwonse juwe jwenu.
6 Wadzawa na tsekea iyodze hawaḍe weo na nzaa na nchiu ya kuhenda miro ya Muungu,
koro Muungu kadzawakusya.
7 Mudzawa na tsekea iyodze nywinywi mwiwo wananso,
koro nae Muungu kadzamufwiya t̯ei.
8 Mudzawa na tsekea iyodze nywinywi mwiwo na myojo misafi,d
koro mudzamuona Muungu.
9 Mudzawa na tsekea iyodze nywinywi mwiwonangiza naghea,
koro mudzahanigwa wana wa Muungu.
10 Mudzawa na tsekea iyodze nywinywi mwiwokukuntiswani d̯ina kwa dzambo ḍya kuhenda miro ya Muungu,
koro Uhaju wa Mbinguni mbwenu.e
11 Mudzawa na tsekea iyodze, nywinywi mukitsolwa ni wantu, na kukuntiswa d̯ina na kunenejwa kula aina ya nsuwe kwa dzambo ḍyangu. 12 Hivyo hivyo vikimuhendekea ishinu tsekeani muno, kwa kwamba Muungu kamuwekea t̯ubvo kuu muno mbinguni. Koro hat̯a hawa manabii wa kae nao pia wakuntiswa d̯ina dzevihivi.”
Wakirist̯o waa dza munyu na waa dza muyanga
13 Yesu kagija kusumwiiya kamba, “Nywinywi mwaa dza munyu kwa wanaad̯amu wonse wa humu lumwenguni. Ela munyu ukitsowa hukuḍe kutsama wikonamala kuwa nako, unahendegwadze ili upate kutsama dza munyu kawii? Na kwa kwamba ntaufae kawii, unakwihigwa nze na wantu wanauranga-ranga ḅasi. 14 Nywinywi mwaa dza muyanga kwa wantu wa huju huju lumwengu. Mudzi umbakijweo murimani dzuu ntauwezi kufitsika. 15 Na wala muntu nkawezi kugiza tsaa kisa akaifinikiza na pishi. Ishinu anaipfatsika dzuu, ili ipate kuwayangaiya wantu wonse weo humuḍe nyumbani. 16 Ḅasi dza vivyo, nanywi ni had̯i haya mahendo yenu yawe wazi usoni kwa wantu, ili kwamba wantu wadzepfoona myenendo yenu myema, wanapata kumushad̯a Baba jwenu eye yuwinguni.”
Mayongweezo dzuu ya hi Sharia ya Musa
17 Yesu kagija kunena amaale kamba, “Namutset̯ara kwamba nidzia kuinuya hi *Sharia ya Musa na haya mayongweezo ya hawa manabii wangine hat̯a. Moro sikudzia hivyo, ela nidzia kuvit̯imiza vyonse. 18 Koro hachi nyakumwambiani, chima cha mbingu na nsi zivyopfo, ndicho chima cha hi Sharia idzevyowa muhimu kwenu. Koro ntaku chuuwo hat̯a kimodza wala katsoro kaḍekonse ka hi Sharia kadzekotsowa maana, mumpaka hiḍe saḅaḅu haswa haswa ye Sharia idzepfot̯imia. 19 Ndookomu yuḍejwonse adzeyeivunza hat̯a hiḍe amuri ndoḍo ya mwiso, na akiwayongweeza na wangine wahende dzavyo, ḅasi muntu dzae anawa muntu jwa nsii jwa mwiso Uhajuni mwa Mbinguni. Ela yuḍejwonse adzeyeit̯ii hi Sharia na akiwayongweeza na wangine kuhenda dzavyo, ḅasi muntu dzae anawa mukuu Uhajuni mwa Mbinguni.
20 Ndookomu nyakumwambiani, mukitsaka kunjia Uhajuni mwa Mbinguni ni had̯i mumut̯ii Muungu kuchia hiviḍe vya hawa *Mafarisayo na waalimu wa Sharia.”
Mayongweezo dzuu ya ngoro
21 Yesu kagija kuwayongweeza wanafund̯iwe kawamba, “Musikia kwamba hi Sharia ya Musa yamba, ‘Nkudzoyage.’ Na kungine yamba, ‘Yuḍejwonse ayagiye mwenziwe, nae pia ni kuyagwa.’ 22 Ela mimi nyakumwambiani kwamba, yuḍejwonse amurejeeye mwenziwe t̯u, nae pia ananjia hukumuni. Na yuḍejwonse amutsoleye-tsoleye mwenziwe na kumuhana muntu asiye maana, nae pia nsiku ya mwiso ka hat̯arini ya kunjia *mohoni.
23 D̯ubva ikiwa kwamba kwenda hapfaḍe *madhabahuni ukayavye mvuugiya, ela usidzaiyavya kukumbuka kwamba kuna mwenziwof eye na ngongea nawe, 24 iyatse hi mvuugiayo pfapfaḍe ikae geri, na wende ukapatane nae nguzi tswee. Kisa rhefu enda ukayavye hi mvuugiyayo.
25 Muntu akitsaka kukusit̯aki kotini, ḍema kusikiana nae musidzafika usoni ya huyu t̯oibi. Koro ukitsahenda hivyo, saa mudzeyofika, anakungiza mikononi mwa huyu t̯oibi. Na huyu akusit̯akiye akiishinda hi d̯ubi, huyu t̯oibi anakungiza mikononi mwa asikari na unafungwa gerenzani. 26 Hachi nyakumwambiani, ukifungwa nkuyawe mumpaka saa udzeyoipfa hat̯a hiḍiḍe peni ḍya mwiso ḍya hi faini ubigijweyo.”g
Mayongweezo dzuu ya kutsanjia rangani
27 Yesu kagija kuyongweeza amaale kamba, “Musikia kwamba hi Sharia ya Musa yamba, ‘Nkudzonjie rangani.’ 28 Ela mimi nyakumwambiani kwamba yuḍejwonse amuyoweye muke na akimumiiya mahe t̯u, huyo kesakunjia rangani nae mojoni mwakwe. 29 Ndookomu ikiwa kwamba hiḍi dzitsoḍyo ḍya kuyume ḍinakungiza nabviseni, ḍikuye kafu uḍifat̯ule dhaka! Koro ni heri kutsowa kiiriiri chako kimodza, kuliko kuwa na viiriiri vyonse makisa mwiiwo wonse udzeufat̯ulwe mohoni. 30 Ambu ikiwa kwamba hu mukonowo wa kuyume unakungiza nabviseni, ukente kafu uufat̯ule dhaka! Koro ni heri kutsowa kiiriiri chako kimodza, kuliko kuwa na viiriiri vyonse makisa mwiiwo wonse udzeunjie mohoni.”
Muke na muyume ni kutsayatsana
31 Yesu kongeza kunena kamba, “Na pia musikia kwamba hi Sharia ya Musa yamba, ‘Muntu yuḍejwonse akimuyatsa mukaziwe, ni had̯i amumpe chet̯i cha kuyanga kwamba si mukaziwe kawii.’ 32 Ela mimi nyakumwambiani kwamba, kula amuyatsiye mukaziwe kwa tsowa ḍingine ḍiḍeḍyonse, isipfokuwa kwa tsowa ḍya kumugija na muyume yungine, anawa kwamba kamuhendeza mukaziwe anjie rangani ikiwa kwamba kahwajwa ni muyume yungine. Na yuḍejwonse adzeyemuhwaa huyo muke, nae pia anawa kanjia rangani.”
Mayongweezo dzuu ya kuyapfa
33 Yesu kagija kuyongweeza amaale kamba, “Na kawii musikia kwamba hi Sharia ya Musa yamba, ‘Nkudzoyapfe nsuwe; ela hiviḍe uyapfiyevyo kwa Ḅwana ni had̯i uvit̯imize.’ 34 Kenge mimi nyakumwambiani kwamba namutseyapfa haswa! Koro ukyamba, ‘Nyakuyapfani kwa hizi mbingu,’ unawa kwamba kumuyapfia Muungu, kwa kwamba hizi mbingu ndicho kitiche cha Uhaju. 35 Ukyamba, ‘Nyakuyapfani kwa kulamba mutsanga,’ pia unawa kumuyapfia Muungu, kwa kwamba hapfa nsi ndipfo pfa hizi nyajoze zipfonaranga. Na ukyamba, ‘Nyakuyapfani kwa mudzi wa Yerusalemi,’ navyo pia unawa kumuyapfia Muungu, kwa kwamba Yerusalemi ndiwo mudzi wa Muungu eye Haju jwa mahaju. 36 Na wala namutseyapfa mwambe, ‘Nyakuyapfani kwa hichi kitswa changu.’ Koro ntamuwezi hat̯a kuhendeza yunywii yumodza juwe jwa mvwi ambu jweusi. 37 Kenge ukwakuwekani ahad̯i, nena t̯u kwamba, ‘Ee navihenda,’ ambu wambe, ‘Moro sivihende,’ hiyo it̯osa. Ela kiḍechonse zaid̯i ya hapfo kinawa kwamba kiyawa kwa Muzuka Shaat̯ani.”
Mayongweezo dzuu ya kutsaipfa halo
38 Yesu kagija kuyongweeza wanafund̯iwe kawamba, “Musikia kwamba hi Sharia ya Musa yamba, ‘Akutsonseye nawe mutsonse. Akukwiiye gego nawe mukuye gego.’ 39 Ela mimi nyakumwambiani, namutseipfa halo. Muntu akikuwaja ipfi mfunda ya mukono kuyume, muperuziye na hi mfunda ingine pia. 40 Muntu akikusit̯aki kotini na akitsaka kuḍihwaa hiḍi shatiḍyoh dza maipfo yakwe, wewe mumpe hat̯a hiḍi kotiḍyo.i 41 Na muntu akikusharut̯isa umutsukwiiye muzigowe kwa mwendo wa kilomita modza, wewe umutsukwiiye kwa mwendo wa kilomita mbii. 42 Muntu akikuyomba kintu mumpe, na yuḍejwonse eyenatsaka umupfase kintu nkudzomudzizie.”
Mayongweezo dzuu ya kuwatsaka nyabva
43 Yesu kagija kuyongweeza kamba, “Musikia kwamba vyambigwa, ‘Mutsake mwenziwo na umukeve nyabvajo.’ 44 Ela mimi nyakumwambiani kwamba watsakeni nyabva wenu, na mukae na kuwayombea hawaḍe weonamukuntisa d̯ina. 45 Mukihenda hivi, munawa wana wa huyuḍe Baba jwenu jwa yuwinguni. Koro jeje anaḍiwaza hiḍi dzuwa kwa wantu wema na wazuka pia. Ananyesa mvuya kwa wantu weonahenda miro ya Muungu na hat̯a kwa hawaḍe wasiohenda miro ya Muungu. 46 Munapata faiḍa ga, ikiwa kwamba muwatsaka hawaḍe wamutsakiyeo nywinywi ḅasi? Hat̯a *wahwaa kuwa nao ntawanakaa na kuhenda dzevyohivyo? 47 Haya, ikiwa kwamba munakaa na kuwakaraḅisha maḅamu zenu ḅasi, mani muna ugaragara na wantu wangine? Hat̯a wantu wasiomumanya Muunguj ntawanakaa na kuhenda dzevyohivyo? 48 Ndookomu nichokunenani ni kwamba, wani wagulufu, dza vya Baba jwenu jwa mbinguni aivyo mugulufu.”