Injili dza yorejwevyo ni
MATAYO
Ndwahiyo
Injili ya Matayo ndicho chuo cha d̯ura kahi ya hizi injili zoone zisumwiiyezo dzuu ya maisha ya Yesu Kirist̯o. Wat̯aalamu wenji wahikiza kwamba hichi hichi chuo choregwa kaḅila mwaka wa 70 ḅaad̯a ya kudza kwa Ḅwana Yesu. Choregwa ni Matayo eyekuwa muhwaa kuwa na adziyeakihenda mumodza jwa hawa wanafund̯i wa Yesu (9:9-13). Huyu huyu mwanafund̯i, kwa sari ḍingine pia ekihanigwa Lawi (Marko 2:14; Luka 5:27).
Modza kahi ya haya mambo muhimu yahadzijweyo humu chuoni ni hi kazi ya Yesu awapfiyeyo wanafund̯iwe ya kuyasumwiiya haya Maagu Mema lumwenguni kwonse, na akiwahakikishia kwamba jeje ka pfamodza nao mumpaka mwiso wa lumwengu (28:18-20). Na pia Matayo kayanga wazi kwamba Yesu ndiye huyu Kirist̯o Mwana jwa Muungu (16:16). Pfamodza na hayo, Injili ya Matayo haswa ingizia mukazo dzuu ya haya mayongweezo ya Yesu ayongweezeyeyo. Iyanga wazi ya kwamba Yesu ni mwaalimu eye na uwezo mukuu kuchia wonse, na ana uwezo wa kuyongweeza haya maana kindindi ya hi Sharia ya Musa. Haya haya mayongweezo yagawika sehemu nsano.
1. Mayongweezo ayongweezeeyo karimani dzuu (Mat. 5-7)
2. Yesu kawahuma wanafund̯iwe (Mat. 10)
3. Mainganyo mafungahe dzuu ya Uhaju wa Mbinguni (Mat. 13)
4. Namuna ya wanafund̯iwe wevyonamala kuwa (Mat. 18)
5. Mayongweezo dzuu ya mwiso wa lumwengu (Mat. 24-25)
Inayanga wazi kwamba Matayo kora hichi hichi chuo kwa Wayahud̯i. Ndiyo maana hi hii Injili kwa sehemu nyinji ingizia mukazo kwamba huyu Masiya kadza kwa dzambo ḍya kut̯imiza huḍe unabii unenejweo kuzimuni mwa matsoro ya kae. Ḅasi hizi hizi sehemu zinayanga wazi kwamba Matayo ekitsaka kuwaimusya wasomai wakwe kwamba Yesu ndiye huyu Masiya. Yani ndiye huyu jwa Muungu amutsaniyee kuwa Mupfonya jwa lumwengu. Hawa Wayahud̯i wekiindiiya kwamba kudzakudza muntu adzeyewa Haju na Mupfonya jwao, dza vya matsoro yao yaneneyevyo. Ndookomu Matayo ekitsaka kuwayanga wasomai wakwe kwamba Yesu ndiye huyu Masiya, na ndiye huyu Haju jwao. Ndiyo maana hichi hichi chuo kiḍabva na orodha ya masari ya yukoo jwa Yesu, iyangiyeyo kwamba Yesu kayawa sindo wa haju D̯aud̯i (Mat. 1:1-17).
Na kawii hichi chuo kihadza kwamba Yesu epfovyajwa, mudzini Yerusalemi kwenda wamanyi nyoha wendeyeo na kuuza-uza wakyamba, “Ayu mwana avyaijwee eye haju jwa Wayahud̯i kaku?” (Mat. 2:2) Kungine, hichi chuo kihadza myeedha minane kwamba Yesu ni mwana jwa D̯aud̯i. Na hat̯a epfopfatsikwa hapfaḍe muhini mwa mpatsa, hawa asikari wabiga kiḅao hapfaḍe dzuu ye kitswa cha Yesu chorejwecho kwamba, “Huyu ni Yesu Haju jwa Wayahud̯i.” Ḅasi haya haya na yangine menji yanayanga wazi kwamba Yesu ni Haju.
Yeyo humu chuoni kwa ufufi kwa ufufi
Yukoo jwa Yesu Kirist̯o na kuvyajwa kwakwe 1:1-2:23
Nsumwiizi za Yohana Mut̯opya 3:1-12
Yesu kat̯opyegwa na kaḍemegwa ni Shaat̯ani 3:13-4:11
Yesu kayongweeza ḍyimbo ḍya Galilaya 4:12-18:35
Yesu kanuka na Galilaya kenda Yerusalemi 19:1-20:34
Ḍyuma ya mwiso ya Yesu akaiyeyo Yerusalemi na kuyagwa kwakwe 21:1-27:66
Yesu kafufuka na kawat̯upukia wanafund̯iwe 28:1-20