Hezekia n di Juda na'am la yɛla
(2Yɛ 29:1-2; 31:1)
18
1 Ela biig Hosea n da di Israel na'am yʋma atan' nya'aŋ la, Ahaz biig Hezekia da di Juda na'am. 2 O da anɛ yʋma pisi nɛ anu ka di na'am la. O da zin'in na'am gbauŋ la zug yʋma pisi nɛ awai Jerusalem tempʋʋgin. O ma yʋ'ʋri da buon Abija onɛ an Zakaria pu'ayua la. 3 O da tʋm sʋ'ʋm hali Zugsɔb la san'an nwɛnɛ o yaab David n da tʋm sʋ'ʋm si'em la. 4 O da vɔn' teŋgbana zin'is la, ka nwa'a teŋgban kuga la ka kɔ' Asera dazi'eda la bas. O da kɔ'ɔsi kɔ'ɔs kʋntzɛn'ug waaf linɛ ka Moses da maal la, bɔzugɔ, hali ti paae saŋkan la Israel dim da nyu'od nɛ bʋnnyubisa tisidi li (ba da buonnɛ li nɛ ye, Nehusitan). 5 Hezekia da niŋ Zugsɔb onɛ an Israel Wina'am la yadda. Juda na'anam la wʋsa sʋʋgin sɔ' da kae nwɛnɛ o, banɛ gaad o tuon bɛɛ kpɛlim o nya'aŋ la wʋsa. 6 O da gban'e Zugsɔb la nɛ kiŋ-kiŋ ka pʋ siaki bas o dɔllimm. O da dɔl zi'ela banɛ ka Zugsɔb la da tis Moses la. 7 Zugsɔb la da bɛ nɛ o; o ya'a da maal si'el wʋsa li da anɛ sʋ'ʋŋa. O da zan'as Asiria Na'ab nɔɔr ka pʋ lɛn dɔl oo. 8 O da nyaŋ Filistia dim la hali ti paae Gaza teŋ nɛ ba sʋ'ʋlim wʋsa, lin yi dɔwɔk kanɛ ka ba zin' gur la, ti paae ba kpi'euŋ zin'ig la wʋsa.9 Hezekia da di na'am yʋma anaasi saŋa la, ka Ela biig Hosea onɛ an Israel Na'ab la da pʋn zin' o na'am gbauŋ zug yʋma ayɔpɔi. Yʋʋm kan la, Asiria Na'ab Salmanɛser da keŋ nɛ nidibi lud Samaria lɔbi gilig teŋ la. 10 Yʋma atan' naar saŋa ka Asiria Na'ab da nyaŋi faaɛn teŋ la. Hezekia da di na'am la yʋma ayuobʋ saŋa ka ba da nyaŋi di'e Samaria. Saŋa kanɛ mɛ da an Israel Na'ab Hosea da di na'am la li yʋma awai. 11 Asiria Na'ab da gban'e Israel dimi mɔri lɔ'ɔŋ Asiria zin'ili ba Hala teŋ kanɛ kpi'e Habor kɔldaug ka bɛ Gozan sʋ'ʋlimin la nɛ Media dim tempʋʋdin la. 12 Dinɛ kɛ ka nɛ'ɛŋa da niŋ la anɛ ban da pʋ siaki ba Zugsɔb Wina'am, ka zan'as o nɔnaar la zug, nɛ linɛ wʋsa ka Moses onɛ an Zugsɔb sankpan'as da tis nɔɔr la. Ba da pʋ kɛlis o nɔɔr bɛɛ tʋm on yɛl si'el la.
13 Hezekia na'am la da paae yʋʋm pii nɛ anaasi la, Asiria Na'ab Senakɛrib da zab nɛ Juda teŋ kpi'ema la nyaŋi gban'e ba. 14 Alazug Juda Na'ab Hezekia da tɔlim labakaŋa tis Asiria Na'ab Lakis teŋin ye, “Man tʋm taal, dɔlli fʋ nidib la ka ya lɛb, ka m na yɔ fʋn bɔɔd ye m yɔ si'el wʋsa.” Asiria Na'ab da yɛl Juda Na'ab Hezekia ye asɛɛ ka o tis o anzurifa gbila tusa ayi' nɛ sanlim gbila kɔbiga nɛ anaasi. 15 Alazug Hezekia da tis o anzurifa linɛ ka ba nyɛ Zugsɔb la Pʋ'ʋsim Yin la nɛ na'ayir la'ad suak zin'ig la wʋsa. 16 Saŋkaŋa Hezekia onɛ an Juda Na'ab la da la'as sanlim kanɛ ka o da nɔki bulig kʋlis nɛ kʋlis dazi'eda Zugsɔb Pʋ'ʋsim Yin la tis Asiria Na'ab.
17 Asiria Na'ab da tʋm o kpɛɛmnam atan' banɛ sʋ'oe zaba yɛla la nɛ soogianam bɛdegʋ ka ba naan Lakis teŋin keŋ Jerusalem, Na'ab Hezekia san'an. Ba da paae Jerusalem keŋ zi'en ku'osuokanɛ ka ba wɛdig ka li kpɛn'ɛd bɛuŋ kanɛ bɛ zuginɛ kpi'e zin'ikanɛ ka ba maan fuudi dɛligid la. 18 Ba da tʋm buol Na'ab la; ka Hilkia biig Eliakim onɛ an na'ayikpɛɛm nɛ Siebna onɛ an gbansɔbid la, nɛ Joa onɛ saamme an Asaf ka o sɔbid yɛla digin la ka ba yii keŋ tʋ'ʋsi ba.
19 Asiria na'ayikpɛɛm yinne da yɛli ba ye, Yɛlimi Hezekia ye,
Asiria Na'atita'ar la yɛl si'eli nwa: Fʋ ti'e bɔ ka lɛɛ mɔr sʋnkpi'euŋ kanɛ? 20 Fʋ ye fʋ mɔr suoya nɛ soogianam paŋ, amaa fʋ pian'adi pian'azaal. Anɔ'ɔn ka fʋ ti'e ka ki'isid man nɔɔrɛ? 21 Gɔsima, nannanna fʋ ti'enɛ Egipt kanɛ nwɛnɛ balaari ɛɛn buak bɛɛ tuoɛn ka sɔ' ya'a zanl ka dɛlli li ka li kʋns o nu'ugʋ pu'alim o si'em la. Ala ka Egipt Na'ab Faaro aan tis onɛ wʋsa dɛllim o. 22 Ka fʋ ya'a yɛl mam ye, Tinam ti'enɛ ti Zugsɔb Wina'am, ka' o maana zin'is nɛ o bimbima ka Hezekia san'am ka yɛt Juda nɛ Jerusalem dim ye, “sɛɛ ka ya pʋ'ʋs bimbim kanɛ bɛ Jerusalem tuon laa?” 23 “Kem na! Kɛl ka fʋn nɛ m zugdaan Asiria Na'ab la di da'. M na tisif widi tusa ayi', fʋ ya'a na nyɛ banɛ na ban'a ba! 24 Fʋ ye fʋ niŋ wala nyaŋ hali baa man kpɛɛmnam la yinne, baa onɛ an biigi ba san'an la? La'am nɛ fʋn ti'e Egipt zaba widi tɛrekonam nɛ wiedban'adib la! 25 Linɛ lɛm paas, fʋ tɛn'ɛs ye man kenna ye m zab nɛ ya ka pʋ di'e nɔɔr Zugsɔb la san'anɛ? Zugsɔb la mɛŋi yɛlim ye m kem na zab nɛ teŋ kaŋa san'ami li.”
26 Ka Hilkia biig Eliakim nɛ Siebna nɛ Joa da lɛbis o ye, “Naa, mɔɔm pian' tisi ti Aram buudi pian'ad bɔzugɔ ti wʋmmi li, amaa da pian'adi ti nɛ Hibiru pian'ad la ka nimbanɛ bɛ zaŋguom la zug wʋmma.” 27 Amaa kpɛɛm la da lɛbis ye, “Li anɛ yanam nɛ ya zugdaan la yɛla ma'aa ka m zugdaan tʋmim ye m kenna yɛli ya pian'akaŋa ka ka' dap banɛ zin' zaŋguom zug la mɛnɛɛ? Ban nɛ yanam wʋsa na dii ya mɛŋ bina ka nu ya mɛŋ dʋ'ʋnim!” 28 Ka o duoe zi'en ka tansi buol nɛ Hibiru pian'ad ye, “Kɛlisimini Asiria na'atita'ar la yɛl si'em! 29 Na'ab la yɛl si'eli nwa ye: Da siaki ka Hezekia ma' yaa. O kʋ nyaŋi di'e ya yis man nu'uginɛ. 30 Da siaki ka Hezekia bɛlisi ya ye ya niŋim Zugsɔb la yaddaa! Bɔzugɔ o yɛti ya ye, ‘Zugsɔb la sid na nyaŋi faaɛn ti, tempʋkaŋa kʋ nyaŋi kpɛn' Asiria dim Na'ab la nu'uginɛ.’
31 “Ayei, da kɛlisidi Hezekia pian'adɛ! Asiria Na'ab la yɛl si'eli nwa: Mɔri sumbʋgʋsʋm nɛ mam ka yisi ya mɛŋi kɛn man san'an na. Ala ka sɔ' wʋsa na dii o mɛŋ tiis wala ka nuu o mɛŋ buligin ku'om, 32 hali nɛ man na ti kena nɔki ya keŋ teŋ kanɛ nwɛnɛ ya din la, teŋ kanɛ ka ki bɛ, ka bodobodo bɛ, nɛ tiwanna pɔɔd, nɛ teŋ kanɛ ka olif tiis bɛ, nɛ siind. Gaŋimi vʋm ka basi kum!
“Da kɛlisidi Hezekia ma'adi ya ye, ‘Zugsɔb la na faaɛn ti la.’ 33 Teŋgban si'a nam mi' faaɛn o teŋ man Asiria Na'ab nu'uginɛɛ? 34 Hamat nɛ Apad teŋgbana la bɛ yaanɛ? Sefaavam nɛ Hena nɛ Iva teŋgbana la bɛ yaanɛ? Ba nyaŋi faaɛn Samaria yisi m nu'uginɛɛ? 35 Tembama teŋgbana la wʋsa sʋʋgin, teŋgban kanɛ nyaŋi faaɛn o teŋi yi man nu'uginɛ? Zugsɔb la ye o niŋ wala faaɛn Jerusalem yi man nu'uginɛ?”
36 Amaa nidib la wʋsa daa sin ka pʋ lɛbis o si'ela, bɔzugɔ Na'ab la daa sa'ali ba ye, “Da gandigi nɛ o si'ela.”
37 Ka Hilkia biig Eliakim onɛ an na'ayikpɛɛm nɛ Siebna onɛ an gbansɔbid nɛ Joa onɛ saamme an Asaf onɛ sɔbid yɛla digin la, yɛ fu-aanlima keŋ Hezekia san'an yɛl o Asiria na'ayikpɛɛm la yɛl si'em.