7
Wali tap-a Stepanus lo gemang pen
1 Yang, klay sedue lo pen go, “Ki Wali Iram, Musa eygo Stepanus lo mo wayang!” Ngga ey, trang dega taiti so pupuit golo gemang usi, “Seni so ngga kalik so mot lo pu?” 2 Trang dega lo usi go sik so tene-sing go, ngge kalik Stepanus lo gemang pen-anawon, “Motnang suey so se tup! Genam nebut gabe pen-asitugu!
Kua kay! Nan Mesopotamia no, maning nan Haran sono kua klong gono, Ki Wali Blong Iram ey babuasi Ablaham mo tegu.
3 Babuasi Ablaham no Ki Wali Iram lo gemang pu, ‘Mot go aya go yap, yakena, duokabuisroyap ba sik sogo, mot nase pung go klong! Mot nogo so Genam lo taling genang sip sono se koklong!’ 4 Ngga tup gono, sikabung Kasdim go nan Mesapotamia, itak go, nan Haran sono babuasi Ablaham gemang ip-nawon. Ablaham go nglangin kebong go blo idi lo, nggeasui imot got-eton go nan Israel sono, Ki Wali Iram lo pu go gabe. 5 Nan Israel no pung go, nan, pap datonang Ablaham nogo, Ki Wali Iram logo kua itak. No, tegadi so Ki Wali Iram lo dok go danon ey, nemot lo ke go duo eygo nogo so, nan ngga itak genang. Se senong: ku ngganemot nogo nemot-a babuasi Ablaham duo ibui so.
6 Yang! Ngge kali go Ki Wali Iram lo mo pu-nangam, ‘Saula meno no koybutasemu so, mot lo ke genang duo yagui 400 yam so mea got-nenayom. Ngga nogo, koywong kangok so nemotnang sono go mea taling.’ 7 No, koywong so nemotnang no, taling go saula ngganemot nogo, kangok so Genam lo idekeba mea taling. Ngga ey, saula ngganemot go ta ba sik sogo, pung go nemotnang mea weng. Genam nogo tasip ngge no nemotnang logo, mea kong-netogon. 8 Ngga nang sogo, tegadi babuasi Ablaham ey dok go saduisuk tong genang-a Ki Wali Iram lo gemang taling. Se senong: Ablaham ey tegadi Ki Wali Iram lo tegadi mo dok-ngam.
Ngga sik so, Isak tui go ku 8 tete no saduisuk Ablaham lo gemang tong. Ngga ey Yakop tui go Isak lo saduisuk gemang tong dali. Ngga ey, Yakop lo, imot go ayababunang 12 tui-sing go, saduisuk gemang tong dali.
Yusup sogo nebut Stepanus lo pen go
9 Nggano, dabui sadui tang sogo so, sedue Mesir no duoy so Yusup-a ayababunang lo gemang mo nay-nengam. No, nemot yay Ki Wali Iram lo suey so gemang suing. 10 Ngga ey, Yusup no iti go idekeba, Ki Wali Iram lo tebuo go klum-a gemang taling. Yang! Senongkalong eygo-a Ki Wali Iram lo iti go tang so, nan Mesir go deguena Piraon ey tegu go nogo, suey so nemot lo wawi go gemang iti. Ngga sik so, sikabung Mesir ey, nemot go yap tenglam eygo nogo wengkabui so, Yusup Piraon lo gemang temuit-nangam.
11 Nan Kanaan ey, nan Mesir eygo naklay no kluong pung go, ten yam so kua golo kusadui ey lemoy go nogo. Imot go babuasinang ten gemang kua-natun dali. 12 Ngga ey, babuasi Yakop tup-nawon go, ‘Nan Mesir sogo ten maning gemang.’ Babuasinang mot-dak go, kuduong sogo tapmasi nan Mesir sono gemang nenangam. 13 Tapmasi namon tete so klong go, ntatonnang no nebuemnemu Yusup lo taling go, gemang pu, ‘Genam ngge, Yusup gabe!’ Ngga ey, Yusup pung go tang Piraon gemang senong. 14 Nggano, nglangin Yakop duokabung naklay ey, dabuilap i go 75 yam so nan Mesir sono wawi genang so Yusup lo gemang we-nawon. 15 Ngganemot no, nan Mesir sono Yakop gemang klong. Nan Mesir no nemot ey babuasinang ey mo kebong. 16 Babuasi go temoy nan Mesir sik sogo, yagui meno no yakena Sikem nan Kanaan sogo no gemang tuet. Sip ngga, banim tang Hemor logo Ablaham lo drang ey nay-nangam go.
Musa sogo Stepanus lo pen go
17 Se senong: tegadi so babuasi Ablaham no Ki Wali Iram lo dok go ngga, lelemoy genang dedagu go, nan Mesir no imot tang Israel naklay se ke-atenatun. 18 Ngga ey, walu so Yusup kebong go nogo, mo kay. Nan Mesir deguena meno lo ta gemang mlak. 19 Yang! Idekeba wamoymlue sogo-a imot go babuasi no deguena ngganemot lo mo taling. Yangga, piam go kunala ngge-a nemot lo gemang taling: Israel saula tang ey buin genang, duo sedue denok tui go se tebet-sing!
20 Piam go ku ngganemot ba no Musa gemang tui. Ki Wali Iram seni so Musa nogo klum yakay katu ey. Ngga tang so, banu nangglik yam so yap ba so unen lo min gemang kok-natun. 21 No, ku meno so, wakaybayi ba no Musa tui go, butuobu bata go blo lo koklong gono, Piraon go denun ikum go gemang lek-natun. Ngga ey, king go yap no gemang betun. Nemot go danon so, Musa min kok go gemang babu-batun. 22 Nggano, sedue Mesir go kunala-kunala, kalong eygo naklay Musa no gemang nguok-nenawon. Se senong! Kebali ey nebutpen don dega eygo sedue so Musa gemang babu-dapnawon.
23 Yagui 40 yam no Musa pung gono, nan Mesir sogo ntatonnang sikabung Israel ey tegu so gemang duing-awon. 24 Tap koklong gono, Israel duo meno, Mesir duo lo demun so inya go gemang ikum-nawon. Ngga ey, nemot tebok sogo so, Mesir duo-a, kekayso temoy-a gemang but-nawon. 25 Yang! Musa lo duing go, ‘Dem-debui sikabung Israel mea senong, sikabung Israel taitak genang so, Ki Wali Iram lo genam-a mo kuoy.’ No, seni so, ngga kalik go sikabung Israel kua duing go senong.
26 Tandali ngga utep pung go naton go nogo, sedue Israel namon sagui so pupung go gemang ikum-nawon. Nggano gemang pu-tenawon, ‘Sogo sagui so pung-kletegoy? Kua seni go! Mot namon ngge anduasi!’ 27 No, Musa plesing go, sedue meno lo gemang pu-tenawon, ‘Atnang go wengkabui sogo mot nando lo temuit? 28 Inenga Mesir duo but-yo go kalik, genam but dali so?’ 29 Ngga tup gono, Mesir sik sogo, kaseglokpay nan Midian no suali so Musa gemang kap. Ngga sogo no, kabung iti go danon namon gemang tui.
30 Nan Midian so got-nakam go, yagui 40 yam no, koynebleng kalik tegandeding ba no Kiwali tamot ip go gemang ikum-nawon. 31 Ngga ikum gono, Musa kuikui go, dagu sik so ikum sogo so se koklong, nemot sono nebut gemang pu, 32 ‘Mot go Babuasi Ablaham, Isak nggano Yakop lo keng go Ki Wali Iram Genam ngge, gabe!’
Ngga tup gono, suali kangok so Musa tra-nawon go, bobong ey gemang pling. Koy nebleng ngga dagu no ikum sogo Musa don kua. 33 Ngga ey, Musa sono Ki Wali Iram lo gemang pu, ‘Masisuk se sok-nalo! Mot lo gualing-nato go sip ngga, Genam no teguop go sip gemang! 34 Nan Mesir sogo Genam go blung, At mo ikum. Kayang ey u ey nemotnang lo kuklum go Genam lo mo tup sang. Se senong: nemotnang taitak genang so, Genam mo li gabe! Mot-a ngge sono se weng! Nan Mesir sono, mot Genam lo gabe mot-dak go koklong!’
Ngga, Musa no Ki Wali Iram lo pen go nebut.
Tandali Stepanus lo pen go
35 Yang! Ayanang woy-woy. Se duing: Musa ngganemot, nemot go, kukunuyap lo mo tenguo, seni so. Kukunu meno lo pu go, ‘Atnang nogo wengkabui so nando lo mot temuit?’ No, sikabung Israel taitak genang wengkabui so Musa-a, Ki Wali Iram lo dali mo kuoy. Tegandeding koynebleng kalik Kiwali tamot ikum golo, Ki Wali Iram go sui no Musa mo mot-dak.
36 Se senong: nan Mesir sik sogo sikabung Israel, Musa ngganemot tang golo wawi go mo pung. Ngga ey, yagui 40 yam so tasam kangok-kangok go mo semu-nangam, nan Masir nogo Beap Buom eygo nogo, nggano, kaseglokpay gono, tasam-tasam mo taling-sing.
37 Ayanang, woy-woy! Se duing: ngge kalik sikabung Israel no, Musa nggenemot dali lo pen-ngam go, ‘Genam dali kalik go senong eygo tamot meno Motnang sik so mea pung!’ 38 Kaseglokpay so blung Israel susuing gono, meduim Sinai blo no Musa ngga, Kiwali tamot ey nebut pu go nogo, dikuoytap so nemot-a mo lemoy. Wali nang sogo nebut Kiwali tamot logo-a Musa lo tup go, imot sono mo iti. 39 No, esang, Musa no tupduk sogo imot go babuasi moyso. Tandali Musa nemotnang lo mo tenguo. Ngga ey, tandali nan Mesir sono klong so dabui ba lo mo duing-nenangam.
40 Ngga ey, meduim blo so maning Musa susuing go nogo, Harun sono sikabung Israel lo mo plong, ‘Atnang nogo tap taling genang demat-demat se klik-sing! Nan Mesir sik so imot so wawi go pung go Musa kua senong go, nago so got-ton?’
41 Ku ngganemot no, sapi nok kalik go demat-a demusamon lo gemang klik-nenawon. Ngga ey, taiti demat ngganemot sono gemang puit-nenangam. Yang! Nemot tang so ta lo semu go demat ngga nogo, nemotnang yakay dega ey.
42-43 Tasam ngga ikum go, nemotnang sono srong-a Ki Wali Iram lo gemang kong. Wali Sam klaut ba no tamot-tamot lo ngge klik go kalik, ut ba logo kuasep-kuasep go don no ta gemang kokong,
‘Sikabung Israel!
Kaseglokpay no
motnang susuing go yagui 40 yam so,
Genam no mo duing?
Genam nogo taiti suey-suey so mo puit-nenayom?
Kua! Demat meno go dewi pu genang tenda-a,
koklong gono motnang lo mo lek.
Yang! Ngga ut blo sik sogo don, nemot go sui: Raipa.
Wali tasuey taling genang so,
motnang tang so demu lo klik go demat.
Ngga tang so, nggeasui go motnang wawi go
idekeba sip nan Babel sono Genam lo mea tega!’ (Amos 5:25-27)
Ngga, Ki Wali Iram lo pen go.
Nebut iwot go way so Stepanus lo pen go
44 Kaseglokpay blo lo imot babuasi koklong go nogo, Ki Wali Iram nogo dewi taitisuey pu genang ngga, ‘bala tenda’ a gemang. Babuasi Musa no Ki Wali Iram lo taling gono klik-nangam. 45 Yagui meno no, nan Kanaan sono balatenda ngganemot, babuasinang lo lek go gemang degut-nenawon. Ngga sik so, saula-saula Ki Wali Iram kua keng go Nemot go don lo banom-banom suep go, Yehosua lo taling go, nan Kanaan ngganemot naklay, babuasi lo gemang suing. Bala tenda ngganemot duo-duo lo lek dali go gabe koklong. Ngganemot so, git-akum go, e… iram Daut lo gemang suing. 46 Ki Wali Iram go tap lo suey so Daut koklong goso, Ki Wali Iram go taitiklum Daut ey gemang gigit. Ngga tang so, Daut lo usi go, balatenda itak go, Ki Wali yap seni-a blung Israel iti genang. 47 No, seni so, Kiwali yap ngga Daut lo kua klik, nemot go danon Salomo lo klik go gabe.
48-50 Ayanang, woy-woy! Wali Sam klaut ba no nabi-nabi lo mo klik-nengam,
‘Woy Wali Iram lo pu go:
Ki Wali Kumam Genam gabe.
Se senong: ut, Genam go sipsuing,
Kukunan, Genam go masi so gualing go.
Sikabung lo klik genang sogo kalik go yap-a ya buong?
Genam go nimla sip nago no ya semu?
Esang, kunala ngge seguay!’ (Yesaya 66:1-2)
Ki Wali yap kangok go nogo nebut, Stepanus lo pen go, ngge no yam.
Don ey Yahudi go woy-woy sono Stepanus lo pen go
51 Ayanang, woy-woy! Wengkabui demu kalik go motnang! Mot go saduisuk mo tong. No, Ki Wali Iram no tupduk suey so dabui lo kua kekeng! Ki Wali Waglo sono Babuasi kalik gabe waydang-ketogoy! 52 Se duing, ‘Nabi klayduo Ki Wali Iram lo mot-dak go motnang lo ne uwaydang?’ Seni eygo nemudi sogo Sesuoy Iram Ki Wali Iram sik sogo kamso, nabi-nabi lo mo pen. Motnang go babuasi lo waydang go, but go mo kebong dali, esang! Nggeasui go, seni eygo nemudi sogo Sesuoy Iram Yesus, Ki Wali Iram sik sogo motnang lo waydang go but go mo kebong dali ne. 53 Yang ayanang! Tasam piam go ngga, motnang lo gabe pupluok. Nemot-a, banim so, mot go ta sono Ki Wali Iram go demutrui, Kiwali tamot lo iti go. No, demutrui ngga motnang lo mo seguoy, tupduk go kua kekeng. Esang!”
Stepanus Demu lo srom go gemang kebong
54 Stepanus lo pepen go tup gono, Stepanus sono dabuipiam go, kangok so woy-woy lo sagui gemang kong-nenawon. 55 No, Ki Wali Waglo lo Stepanus yam so damoy go nogo, ut sono nemu iti-biwon go, Ki Wali Iram go blongdon, Yesus Ki Wali Iram go tasemlea idi sogo, gemang ikum-biwon. 56 Ngga ey, Stepanus lo bega go, “Ey! Motnang ikum-a! Ki Wali Iram go sipsuing, nggano, Blong Dem tasemlea idi sogo ngga ikum-bitugu go!”
57-58 Nebut ngge tup go, woy-woy lo duing go, “Ki Wali Iram sono Stepanus lo yam so mo wayang.” Ngganemot sogo so, kama ta lo wik go, bega-netenawon, demu lo srom genang so, Stepanus mlak go gemang lek, e... yakena tema idi sono. Stepanus so waydang go nebut tup go, senong go woy-woy suey so demu sruom genang, amka yay sogo duoneguot meno lo gemang got-nawon. Ngga: Saulus. Stepanus demu lo gemang srom-nenawon. 59 Stepanus so demu lo srom-netenawon gono, ngge kalik Stepanus lo gemang pu-nawon, “Woy Dem Yesus! Genam go waglo dabuilap-a Mot lo wawi-a!”
60 Nggano, Stepanus pui go, segabuem unuik go, ngge kalik kangok dega so, gemang bega-nawon, “Woy Dem! Way sogo idekeba, nemotnang blo no kua glung-kundo!” Ngga ey, Stepanus gemang kebong-dapnawon.