⁄aafaraa sa hida goó akhamisee
(Gimba gu Walaawi 26:3-13; Hiislaslaw gu Sariyaa 7:12-24)
28
1 Musaa gi ilakoomi gimba sa Waisraeeli tuba, “Bere ha muritay afoo da Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googuna haa gi ilakontay naraꞌa hari maguuma ilakaawa dosi goõ, hanguũ ilafahhi unkuray letuti, Taataa Iliitleemu, hangu hiitlaysi rawaage, ba⁄ay da hhapapu wakinay see giyaa tleehhi.2 Bere ha muritay afoo da Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googuna, ⁄aafati goõ yaati khayda daqa doogunay.
3 Yaamu kokuna digi ⁄aafi haa qaymamu kokuna digi ⁄aafi.
4 Laqwaloo da guraiĩ kokuna daga ⁄aafi, baruũ gu hhapee dooguna dugu ⁄aafi, laqwaloo da kuꞌunaanay googuna, damay gu raqoo gu yakway kokuna haa ⁄ambeenay gu raqoo gu bee⁄u googuna digi ⁄aafi.
5 Lokondiya doogu haa khooslay googu gu iliigwaciru digi ⁄aafi.
6 Dugu ⁄aafi qatlay goõ ga ilii ayage wante, slime dugu ⁄aafi qatlay goõ goó iliica⁄ade khoorooge.
7 Qatlay fa⁄ayaa doogu giyaa iliitlaiyee ugu, Taataa Iliitleemu, iliiay ugu magi kaba⁄adi inay. Inay yaa iliikhayay ugu hari amoo leẽ, teesaaqay see, hiti lakidiyay pandaa doogwaa hari amamu fanqu.
8 Taataa Iliitleemu, yaa ilafahhi ⁄aafaraa daqa kuugiyoo kokuu, haa daqa kila idoo ga yondite hari dabaiĩ koku. Kara, Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu dugu ⁄aafi hhapee sugu hadisiyege.
9 Taataa Iliitleemu, gu hhapee dosi tleehhidisi giyaa tlintiꞌisi, idoo giyaa iliifadidi gooay hari seeliru. Bere ha ooda ilakaawa dosi goõ haa gi sirakonta amoo dosi, ina Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu tleehhidi. 10 Da hheꞌesi, hida gu hhapapu goõ gu khooroo arinay tuba, ugu guti Taataa Iliitleemu. Teꞌesii, inay hiti tlaꞌamuudiyay ugu. 11 Taataa Iliitleemu, ⁄aafi unkuray, may tlakhweesidiri hari khisla. Ina sugu hadisi laqwaloo wa⁄a, kuꞌunaanay wa⁄a haa baruũ wa⁄a, hhapee giyaa hiifadidige hari sleeliru sa ayiĩ koku tuba, sugu hadisi ugu.
12 Taataa Iliitleemu, sugwaa afiiooyina raqama dosi da hhoi rawaa gu rawgo, suguraagi khay tlubay hari qatlay gosi, haa gi ⁄aafi yondu googu goõ. Ugu maa kopisiisinta sa hida gu hhapapu wa⁄a. Teesaaqay see, ugu hamaa kopintaaba. 13 Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu gu saga tleehhidisi ugu, ti hhaysoo gooba. Kara, balalu sliimaa ugu rawaage wanta, etaa maa biraage wantaaba. Ina sugu teesaaqay laqi, bere ugu ha iliikonta naraꞌa ilakaawa dosi, giĩ ilafahhi ugu letuti haa gi yondita hari maguuma. 14 Ugu hhanti mayda ilakaawa lensee haguũ ilafahhi ugu letuti, hhantii fookita ⁄uyage baku basage, hagi sirakonta iliitleemamee wakinay haa gigi firiirinta inay.”
Ilawaasa daqa heedi goóba akhamisu Iliitleemu
(Gimba gu Walaawi 26:14-46)
15 Musaa gi ilakoomi gimba tuba, “Teesaaqay see, bere haguba muriida afoo da Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu, haa gi mayda iliikooma naraꞌa hari maguuma ilakaawa dosi goõ haa sariyaa dosi haguũ ilafahhi letuti, ilawaasati goõ yaati khayda daqa dooguu.
16 Yaamu koku digi ilawaasi, qaymamu koku see digi ilawaasi.
17 Lokondiya doogu haa khooslay googu gu iliigwaciru dugu ilawaasi.
18 Laqwaloo da guraꞌa googu daga ilawaasi, baruũ gu hhapee doogu, kuꞌunaanay googu, yakway, bee⁄u goõ dugu ilawaasi.
19 Dugu ilawaasi qatlay goõ ga ilii ayage wante, slime dugu ilawaasi qatlay goõ goó iliica⁄ade khoorooge.
20 Taataa Iliitleemu, haraa khay ilawaasa, khoslongora haa labaꞌasu daqa dooguu haa daqa kila idoo ga yondite hari dabaiĩ koku. Ina yondiidi teesaaqay ga ilii hhancooꞌode naqatloo ciraai, sa gimba gu tlakwaroo da yondu googu, idoo gaã ilii maydi Taataa Iliitleemu. 21 Taataa Iliitleemu, sanguraa khay ga⁄ay gu tlaku, haa hanguti hhamisi sumuku unkuray, hhapeteesaa ga iliiguuma kaydee haa gagii ⁄utliday ma hhapee dooguna tleehhiti. 22 Taataa Iliitleemu, gu sagadahhi ugu hari ga⁄ay gu cuhhudina, amaaiya, cuncufeeray, hameeriya da dihhi, ilawa⁄iya haa tlonga diilooi, gimbakee goõ duguti iliiciilooidi ugu hati amoolaa hiihhancooꞌoda. 23 Raw maati ⁄aray pahha tlubay see hhaku, kara hhapee maati karahhada tlikhi sikhima pahha. 24 Taataa Iliitleemu maa ya⁄abi ilafahhiya da dihhi rawgo gi fahhanta seehhinay haa ceceiya daqa hhapee doogunay, dagamaati amoolaa hhamisi.
25 Taataa Iliitleemu, maa ⁄isina unkuray danguma kaba⁄i ha fa⁄ayaa dooguna. Unkuray hagimaa iliikhayday inay hari amoo leẽ, teesaaqay see, hagimaati lakitay pandaa dooinaa hari amamu fanqu. Qatlay hida gu hhapapu goõ gu khooroo, gimaa iliianee gimba gu hiicaca⁄a daqa dooguna, inay digimaati ooy ha amaaoo da didiri. 26 Tuueenaa kokuna maati ⁄agoo da cira⁄oo haa da makay goõ tleehhidiyay, maa wanaaba heedi gumaa gusima unkuray. 27 Taataa Iliitleemu, maa sagadahhi ugu hari cuncufeeraykira pahha gwaa oow hida gu Misiri. Sugurimaa khay inkahhaai goó guumee umahhari, hhosla goó khaca, etaa dagumaa hiidahhasiyaaba hhoeesa. 28 Taataa Iliitleemu, maa sagadahhi ugu hari khansu, ilahhama haa maati ⁄isina ilahudaa koku ma tlakwaakwayri. 29 Sa gimba, hamaa hiidahhasidaaba arimaa daqa ga kayde, hari qatlay gu tleemaa hamaati slaapaaꞌamisida amoo hari dabaiĩ koku, hida gooay giyoó iliilalaqiyee hhanteege. Dugumaa ⁄aafiyaaba idoo lenge see ga yonditege. Baloo haa baloo ugu dangumaati labaꞌasi haa dugumaati afii⁄utlidi idadu koku, maa wanaaba heedi lensee gumaa ilabuꞌuma ugu.
30 Ugu hamaay daamisida hadee, teesaaqay see, hhawatee wakinay nagarimaa guꞌuminay ina. Hamaa tleehheda mara, teesaaqay see, hida wakinay nugumaa iliiꞌibiidiyay. Hamaa daamisida misabiibu, teesaaqay see, ugu loi hamaa ⁄agintaaba ⁄aamu gosi. 31 Yakway koku digimaa cu⁄i pandaa dooguu, teesaaqay see, ugu hamaa ⁄agintaaba fuꞌumay koina coko⁄o seei. Daqwaai koku digimaay oymina hari ⁄uuru daqa doogwaa, teesaaqay see, etaa sugumaa ki⁄isiyaaba. Bee⁄u googu dugumaati hadisi sa fa⁄ayaa doogu, maa wanaaba heedi lensee gumaa ilabuꞌuma ugu. 32 Yaꞌay koku gu hhawatee haa gu tigay digiti dukhudukhuna haa digigi leehhisi hhapee da dahaage, ugu hagiti khuꞌunta kilesi. Ugu hamaati ba⁄aa⁄aadisiday ilaa koku baloo haa baloo, sa khuꞌuduũ inay, etaa hamaay dahhasidaaba laqa idoo lensee. 33 Hida gu hhapee ga hhidinte maa ⁄aginay baruũ gu hhapee doogu haa cufa da yondu googu, maa kontaaba idoo lensee, dugumaatii ⁄iti hari darabimaa balalu koku goõ, 34 haa hiigaasoo dosi, ugu hamaa slayda bi⁄a sa idadu gamaa ariirinte hari ilaa koku. 35 Taataa Iliitleemu, himaa sagadahhi gurugendi koku haa yeꞌeeroo koku hari cuncufeeray gu kooma slahhaaꞌamee da dihhi doóba hiidahhasa hhoeesa, maatii qona slaqwa sliimaa yeꞌeeroogo tana⁄iya naqatloo.
36 Taataa Iliitleemu, maa leehhisi ugu haa mutemi googu gamaay leehhede, hhapeta naqatloo ga hhidinte ugu gimati ayiĩ koku see gi hhidinay. Yade ugu hamaa firiirinta iliitleemamee wakinay gu khai haa gu tle⁄eẽ. 37 Ugu dugumaa waki, dugumaa qooqiidi haa dugumaa belendeqesi ha hida gu hhapapu goõ, dugumaa iliileehhisiye ha Taataa Iliitleemu.
38 Ugu hamaa daamisida pisagaroo wa⁄a qaymamu kokuu, teesaaqay see, hamaati buꞌunta coko⁄o kilesi, sa gimba ingagimoo maa ⁄agina baruũ googu. 39 Ugu hamaa daamisida misabiibu qaymamu kokuu haa gugi yubida. Teesaaqay see, hamaa wee⁄edaaba sabiibu, maa kitahhantaaba difaay dosi, sa gimba sabiibu googu, dugumaati ⁄agina ha khulukhumbay. 40 Khai gu miseyituuni maa wanay daqeemoo sliimaa gu hhapee dooguu. Teesaaqay see, hamaa kontaaba du⁄iya da makhanay, sa gimba seyituuni maati gaagahhadi goõ. 41 Ugu hamaa laqwalida yaꞌay wa⁄a gu hhawatee haa gu tigay. Teesaaqay see, maa kokuuba, digirimaati waaudi tongaiimaage hhapee wakayge. 42 Raqoo gu ingagimoo maati iliitlaiyay haa gi ⁄aginay khai koku haa baruũ googu goõ qaymamu kokuu. 43 Heedi hiĩ gu yaamulooay gooba gumaa ibiida hhapee dooguu, maa hindaqaruudi, haa maa slay ⁄uuru hari khisla, tay ugu gi ilakonta kwaꞌaluumaa hari khisla haa kontaaba ⁄uuru. 44 Ina maa hiidahhasi kopisiru sa ugu. Teesaaqay see, ugu maa hiidahhasidaaba kopisiru sa ina. Ina maati saga, ugu maati hhaysoo.
45 Ilawaasati goõ yaati khayda daqa dooguu haa dugugi sirakona dugugi hhamisi, sa gimba haa muritiiba afoo da Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu, gi maydi oowa sariyaa dosi haa ilakaawa dosi sugwaa hadisi. 46 Gimbakee maati gimba gu denu gu bakaꞌasa tleehhidi daqa doogu haa daqa laqwaloo dooguu, koraraa haa koraraa goóba hiifaakoo. 47 Sa gimba, haa yonditiiba sa Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu hari hhaꞌaloo haa hari hhaꞌaloo da muuna, qatlay gu ⁄aafaraa dooguu, 48 teesaaqay, ugu kwanda ga yondite sa fa⁄ayaa doogu hhaã Taataa Iliitleemu giyaa ya⁄abiye daqa dooguu, hari qori haa hari wakhaa, hari slaꞌay haa hari dakusa idadu goõ. Taataa Iliitleemu, maa hiikufi yooki gu sikhimaa isa dooguu, qatlaykaꞌa naqatloo inay gimaa iliihhamisiyee ugu sumuku.
49 Taataa Iliitleemu hiraa khay daqa dooguu hida gu hhapee waka yadaa segengo, yadaa hiifaakoo da khooroogo, ma iliitlairi ugu hari ⁄uuru tambaycira⁄a gooay giyoó iliihhaafaꞌate rawaago, ma oodi makiya gi slagamaamite. Gimba gu hida gu hhapetee ugu haguti hhidinta. 50 Hhapetee da kooma hida gu dihhi, maa ⁄awaarinaaiiba sa gaduũ, gimati sa qaraiya see. 51 Inay maa ⁄aginay yakway koku haa baruũ gu hhapee doogu, dugumaa ilii hhamisiye naqatloo. Inay sugumaa mayaaiiba idoo lensee, baruũ, difaay, du⁄iya, yakway, bee⁄u qatlaykaꞌa naqatloo dugumaa ilii hhamisiye sumuku.
52 Hida hhakee maa ilagiidiyay yaamu goõ gu hhapee doogu, qatlaykaꞌa naqatloo bi⁄inaa gu tleedu gu goimoo goó iliipaꞌante dugumaa iliislakhiye. Maa ilagiidiyay yaamu goõ hhapeteesii sugu hadisiye ha Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu. 53 Qatlaykeesii dugumaa ilagiida ha fa⁄ayaa doogu haa dugumaa labaꞌasi, ugu hamaa qorita haa gi ⁄aginta fuꞌumay gu yaꞌay koku, sugwaa hadisi ha Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu. 54 Gimati heedikaꞌa see gwaa qabimisu haa daa omi naraꞌa loi tla⁄aã googunay, ina see, himaa afii⁄iti ⁄agotee hhia gosi, hadee dosi haa nankosi gumaa meeta. 55 Ina maa hadisiyaaba sa heedi lensee tla⁄aã gooinay, fuꞌumay gu yaꞌay kosi gimaa ilii⁄agine, sa gimba, maa wantaaba ⁄agoo lensee damaa meeta yaamu kosii goõ, qatlaykeesii gu ilagiidage haa gu labaꞌasu ha fa⁄ayaa doogu. 56 Gimati hadee da muuna hhoi tla⁄aã googunay, daa omi naraꞌa haa da hhoi, ina yoó koisidaaba hiica⁄a khoorooge gii kala⁄ada hhapee hari gobina gosi. Ina maati hheehhuta daqa hhawata gosii see gi slaꞌade, daqa nankosii haa daqa hotosii. 57 Ina maa ⁄aginta daa⁄u gosi gimaay daade haa ingowaa gwaa guraꞌa gosi dahha. Hadetee maati ⁄aginta hari hhaaboo naw hiĩ giyaa laqwalidi, hhawata gosi see gi slaꞌade, nankosi haa hotosi maa caahhiyaaiiba, qatlaykeesii gu ilagiidage haa labaꞌasu darimaa khaye ha fa⁄ayaa yaamu kokuu.
58 Bere, ugu haguba iliikooma naraꞌa hari maguuma gimba goõ gu caacaahhamisu gu sariyati, hiĩ daa handikimi kitaabukii, teesaaqay hagi mayda gwaa⁄aaraa umaki doó daareesiye gu Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googu, 59 ina hirimaa khay daqa dooguu haa daqa laqwaloo dooguu labaꞌasu haa amaaiya da dihhi hari khisla doóba hiifaaka. 60 Ina hiraa khay daqa dooguu kara ga⁄ay goõ gu Misiri hikira gaa tlaꞌamutiri, kara ga⁄aykee maatii nakafi gi ilakona ilahufidu ugu balalu sliimaa. 61 Slime, Taataa Iliitleemu sugurimaa khay ugu ga⁄ay wa⁄a paslaapasloo haa sagadadahhu hiĩ daaba handikiru kitaabukii gu sariyaage, qatlaykaꞌa naqatloo dugumaa iliihhamisiye. 62 Unkuray gwaa wa⁄a tica⁄eerii pahha rawge, dangumaati meesi angaamaka kilesi, sa gimba haa muritiriiba afoo da Taataa Iliitleemu, Iliitleemu googuna. 63 Taataa Iliitleemu, dugwaa muunaboo⁄eesi yondiidu gimba gu hhou sa unkuray haa gi ⁄isimi faadoo dooguna ma hiitlakhwaydi wa⁄a. Teesaaqay duguni ilii muunaboo⁄eesi tlakweemisu unkuray haa hagugi hhamisi sumuku. Unkuray dangumaati kwahhi hhapeteesaa ga aaliru kaydee.
64 Da hheꞌesi, Taataa Iliitleemu, maa pasidisi unkuray tla⁄aã gu hhapapu gonge, bareemoo gonge gu khooroo. Yade, unkuray hamaati firiirintay iliitleemamee wakinay, iliitleemamee gu khai haa gu tle⁄eẽ. Unkuray, gimati ayiĩ kokuna see, iliitleemamee hhakee giyaa caahhadiriiba. 65 Tla⁄aã gu hhapapu hhakeesii, unkuray hamaa slaydaaiiba hhaꞌaloo gimati daqa da ilii ibinaa see hari qasaw. Yade Taataa Iliitleemu sangumaa hadisi unkuray khoslongora gu ilahudaa, ilaa gwaa ba⁄aa⁄aadee baqamidu haa muunaiĩ gwaa simbariigwaaee. 66 Balalu sliimaa maati ibitay khoslongorage, tay haã hacidiri tlaꞌamee tleemaa haa amasi. Etaa, balalu sliimaa hamaa kontaaiiba iliipaꞌaru gu ibinaa baloo lengo baloo da cadii naqatloo. 67 Sa gimba unkuray hamaa tlaꞌamutay hari khisla hamaa antay maana sa gimba gu hiitlaꞌamuudisa gamaa arintee, kila heetlawaa hamaati kaada tuba, ‘Ana slaꞌa hinti aloo khwayaiĩ!’ Kara qatlay gu khwayaiĩ giyoo iliidayee hati kaada tuba, ‘Ana slaꞌa hinti aloo hheetlawaa.’ 68 Taataa Iliitleemu, hangumaa ki⁄isi kara yade Misirige hari meeli, hhiyuuma giyaa hiifadidi tuba, hagamaa hhiyutaaiiba kara.b Yade unkuray hangimaa koimisiday naadiidiru daqa fa⁄ayaa doogunay, ma tongee tleehhitiri. Teesaaqay see, hhaku heedi dangumaa kiriga.”