Balinaba Na Sauli Nibatoózwa Omumilimo
13
1 Omukelezia yo omu chaalo cha Antiokia bakaba bali ababáasi na abeégesa. Omuli áabo akaba ali Balinaba, Simeyoni alikwéetwa Nigeri,a Lukio kuluga Kurene, Sauli, na Manaeni óogwo akalelelwa hamo no omukáma Herode. 2 Obuchilo baabele nibamulámya Omukáma no kuzila echisiibo, Omwooyo Mutakatíifu yaábagaambila, “Muuntoóleze Balinaba na Sauli aha bwe emilimo éezo naabetéla.” 3 Habwéecho, kábaamazile echisiibob no kumusaba Múungu, baabatéelaho emikono yáabo hali Balinaba na Sauli, baábatuma bazeénde.Balinaba Na Sauli Niboólekeelela Omwiiziinga Lya Sipro
4 Balinaba na Sauli baágolomoka mpaka kuhika echaambo che echaalo cha Selukia, habwo kuba bakaba baasiindikilwe no Omwooyo Mutakatíifu. Kuluga óokwo baáyaambuka, baabugac ni itaanga kuzeenda Kipro. 5 Kábaahikile óokwo omwiiziinga, baazeenda, baahika omuchaalo chilikweetwa Salami, óokwo baabaanza kwoólekeelela abaantu empola za Múungu omuunzu ze emikobo za Abayahudi.d Bakaba bali hamo na Yohana Mariko, weényini akaba ali omuhweezi wáabo.
6 Kábaabeele baayeéliile omwiiziinga lyoona lya Sipro, niho baahika omu chaalo cha Pafo. Áaho baabugana no Omuyahudi oómo omulozi, omubáasi we ebisuba, izíina lyoómwe Bar-Yeézu.e 7 Óogu akaba ali hamo no omwaanaángwa Serugio Paulo, ayaabele ayina obweenze. Omukúlu óogwo yaayeta Balinaba na Sauli bamwiízeho, akaba nayeénda ahuliilize Empola za Múungu kuluga hali boónyini. 8 Náho, Bar-Yeézu, omulozi (izíina lyoómwe omu Chiyunani ni Elima) akaba naagaamba amagaambo go kwáanga empola za Balinaba na Sauli, kunu naaleengesa kumusunika omwaanaángwa wi iziinga éelyo ataákumwiikiliza Yeézu.
9 Niho Sauli, óogwo kaandi akaba ayetwa Paulo,f káyaabeele yeézwiile obuhicha bwo Omwooyo Mutakatíifu, yaamutukuliza améeso Elima omulozi, naámugaambila, 10 “Íiwe mwaana wi Izimu Elikúlu! Íiwe olyo omubisa wa byóona ebili bizima omuméeso ga Múungu! Oyizwíile obucheluke bwoónka, óoba noobeéha abáandi! Noozeendelela kuhabisa amagaambo ga mazima go Mukáma kuba ebisuba! 11 Óobu, huliiliza! Omukáma yaagolola omukóno gwoómwe kukuchwaáziika, noóba omuhume, obutahicha kuhwéeza omusana gwi izooba ha mwaanya.” Ahonyini, oluhwe lwamuchiinga ahameeso, nawe yaaba omuunsiimbaazi atéena kuhwéeza. Yaabaanza kutuuyana no kuloondela omuuntu óogwo alaamukwaata omukóno abone kumweébeembelela. 12 Omwaanaángwa óogwo káyaabweene ihano éelyo, yaámwiikiliza Omukáma habwo kuba yaasobiilwe bwooli ha bwe byeégeso byo Omukáma éebyo akahulila.
Balinaba Na Paulo Omumuzihwa Gwa Antiokia Pisidia
13 Paulo na bazeenzíbe baalugáho áaho Pafo. Baábuga baázeenda baagoba omu muchaalo cha Perga omuchaalo cha Paamfilia. Yohana Mariko yaabaleka áaho, yaasuba Yeruzaléemu. 14 Mala Paulo na Balinaba baalugáho Perga, baazeendelela no oluzeendo, baagoba omu chaalo cha Antiokia omuunsi ya Pisidia. Echilo cha Sabato, baataaha omuunzu yo mukobo ya Abayahudi, beékala. 15 Obuchilo baamazile kusoma kuluga omuBilagilo bya Musa no omuebitabu bya ababáasi, abakulu be éenzu éezo baasiindika omuuntu hali Paulo na Balinaba kubagaambila, “Beene béetu, kamuláaba mwiine echigaambo cho kubagaambila abaantu kubagumya omuganya, muchigaámbe.”
16 Áaho Paulo, yeemucha omukóno nka nikwo bamuhuuliilize, yaágaamba, “Íimwe abakwaáta ba Izilaeli, neemwe abaantu ba amahaánga agáandi áabo mulikulámya Múungu, mumpuliilize! 17 Múungu wa abaantu ba Izilaeli niwe akatóoza baguúku béetu. Omumwaanya óogwo baabele nibatuúla omuunsi ya Miísiri, akabakola kuba olugaanda luháango bwooli. Káyaabaliile yaábeebeembelela, omukubasohoza omuli Miísiri ha buhicha bwoómwe bwo kusobeza, 18 yaábegumisiliza aha mwaanya gwe emyáaka makumi aána omuumbúga yo obwoóma. 19 Kaandi, yaasiingaalicha endími musaanzu omuunsi ya Kanáani, yaabaha baguúku béetu éensi éezo kuba obuhuunguzi bwáabo. 20 Áago góona gakakolwa omumwaanya gwe emyáaka magana aána na makumi ataanu zíti.
“Káyaabaliile, Múungu yaabaha baguúku béetu abalamuzi be ebilagilo kubeébeembelela, mpaka obuchilo bwo omubáasi Samweeli. 21 Niho baasabile nka nikwo babe no omukáma. Múungu yaabaha Sauli, mutábani wa Kishi, wo lugaanda lwa Benyaámini, nawe yaaba omukáma wabo ha myaaka makumi aána. 22 Obuchilo Múungu yaamwiihileho Sauli, yaámwiimeeleza Daudi kuba omukáma wáabo. Múungu akagaamba okwaátula buzima ha bwa Daudi, ‘Naámubona Daudi mutábani wa Yese, kuba omuuntu óogwo alikuunsemelela ahamuganya, kaandi niwe alaakola okweenda kwaanze kwóona.’
23 “Kuluga haluzáalolwe Daudi, Múungu yaabaleetela Abaizilaeli Omuchuúnguzi Yeézu, nka nikwo yaamweésagiize. 24 Obuchilo Yeézu acháali atakabaandize emilimo yoómwe, Yohana akabasoomboolela Abaizilaeli bóona nkokwo nibeendelwa bahuungame ebiheno byáabo, no okubatizibwa. 25 Obuchilo Yohana káyaabeele naamaliíliza emilimo yoómwe, akaba naagaámba, ‘Nimuzila iinye ndyo oóha? Iinye tíwe óogwo weényini óogwo mulikuteékuza kuba niwe iinye! Muhuliilize! Óogwo alikwíiza ha bwaánze, iinye tiinkwiílwe noobu kukomoolola enkóba za amakuúbasi goómwe.’g”
26 Paulo yaazeendelela kugaamba, “Beene béetu, íimwe enzaalwa za Ibrahímu neemwe abaantu ba amahaánga agáandi áabo mulikumukoondookela Múungu, ha bwéetu empola éezo zo kuchuúnguka zisiindikilwe! 27 Kuba abaantu ba Yeruzaléemu na abakulu báabo tibalamanyile nka nikwo Yeézu niwe Omuchuúnguzi, baamukola weényini achwaaziikwe. Aha kumukolela batyo, bakahikiiliza amagaambo áago gaandikilwe habwa weényini omubitabu bya ababáasi, na nigo áago baba nibagasoma buli chilo cha Sabato. 28 Noobwo tibalabweene ne ensoonga yoóna yóona ya amazima yo kumulégelela ayitwe, baámusaba Pilato alagize kwíitwa. 29 Obuchilo kabaamazile góona áago gaandikilwe ha bwa Yeézu, baámuhanaantula kuluga ahamusalaba, baamuta omuumbi ye enyaanga. 30 Náho Múungu yaamuzóola kuluga omubafwiile. 31 Nawe Yeézu, aha bilo biinzi, yaabeésulukiza abaantu áabo abáakulatilene náze kuluga Galiláaya kuhika Yeruzaléemu. Óobu, áabo nibo baalubona boómwe ha baantu béetu.
32 “Íichwe nituboolekeelela Empola Nzima nka nikwo, áago gi Múungu yaabalagiile besiichwe enkúlu 33 yaágahikiiliza ahali íichwe, abaana báabo omukumuzóola Yeézu. Nka nikwo chayaandikilwe omuEnzina ya kabili,
‘Íiwe oli Mutábani waanze,
leélo naába Iíso wáawe.’h
34 “Kaandi, Múungu akamuzóola Yeézu kuluga omubafwiile kuba ataákuzuunda kaandi. Habwe éebyo, Múungu akagaamba aáti,
‘Niimbaha endagano entakatiifu za amazima
éezo nkamweésagiza Daudi.’i
35 “Bityo, echigaambo éecho chaandikilwe ahaantu ahaandi,
‘Tokumuleka Omutakatíifu wáawe abone kuzuunda.’j”
36 Paulo yaazeendelela kugaamba, “Obuchilo Daudi akahikiiliza góona áago Múungu yaamweendiize akole aha nzaalwa zo obuchilo bwoómwe, yaafa, yaáziikwa héehi na beeseénkulu boómwe, omubili gwoómwe gwaabona kuzuunda. 37 Náho óogwo, óowu Múungu akamuzóola, weényini talabweene kuzuunda.
38 “Habwéecho beene béetu, niinyeénda musoombookelwe nka nikwo, aha kulabila ahali Yeézu heena okuganyilwa kwe ebiheno. 39 Kulabila hali weényini weénka, buli muuntu óogwo alikumwiíkiliza naabalwa kuba enkola bizima hamuganya omuméeso ga Múungu, echigaambo éecho echitakwiikilizana hali íimwe aha kukuláatila ebilagilo bya Musa. 40 Habwéecho mweemanye kuzima kuba mtaákwiiza mukakwáatwa na amagaambo áago agaandikwiilwe omubitabu bya ababáasi,
41 ‘Íimwe abi igayo, muleebe!
Musobelwe no okusiingaalika,
habwo kuba omubilo byéenyu niinkola echigaambo éecho timwaákuchiikiliza,
nóobwo omuuntu yaakubasoomboolela éecho chigaambo.’k”
42 Obuchilo Paulo na Balinaba bakaba nibasohola omuunzu yo omukobo gwa Abayahudi, abaantu baábasaba basube aha chilo cha Sabato elikwiiza, babone kuzeendelela kugaamba habwa amagaambo áago. 43 Obuchilo omukobo óogwo kagwaahwéele, Abayahudi beenzi, hamo na abaantu ba amahaánga agáandi áabo abakéekiiliza edíini ye Echiyahudi, bakabakuláatila Paulo na Balinaba. Bakaba nibahóoya hamo na áabo abeekiliza no kubagumya omuganya bazeendelele kulama omuumbabazi za Múungu.
44 Echilo cha Sabato éezo eyakulaatíileho, lúundi buli muuntu kuluga omumuzihwa óogwo bakakoba kuhuliiliza echigaambo cho Omukáma. 45 Nabo Abayahudi kábaabweene embága mpaango za abaantu, baaba ni ichubi bwooli. Niho baabaanza kumuhakanisa Paulo no kumuzuma habwe ebigaambo éebyo alikugaamba. 46 Noolu bityo, Paulo na Balinaba baábasubiza Abayahudi áabo aha kugima omukugaamba, “Tukeendelwa twoolekeelele echigaambo cha Múungu kubaanza hali íimwe. Náho, habwo kuba mwaábyaanga, no kweebona timugasize obulame bwo obucha no buchiile, muléebe! Nitubaleka, tuzeénde kwoólekeelela Abanyamahaánga. 47 Kuba nibyo Omukáma Múungu atulagíile aáti,
‘Naakutaho oóbe omwaanga aha Abanyamahaánga,
oóbe Omuchuúnguzi wa abaantu omuunsi yoona.’l”
48 Áabo Abanyamahaánga, kábaahuliile echigaambo éecho, baánulilwa, baaba nibachikuza echigaambo cho Mukáma. Nabo bóona áabo bakaba baatóoziibwe kuba no obulame obutahwaaho, baámwiikiliza Yeézu.
49 Bityo echigaambo cho Omukáma chiba chaásaambaala buli hóona omuchaalo éecho. 50 Náho Abayahudi bakabasunika abakazi bi isima áabo bakamulámya Múungu,m na abakwaáta abakulu bo omuzihwa óogwo. Áabo baábebeembelela abaantu kubaágalaza Paulo na Balinaba, nikwo baábabiinga kuluga omucháalo cháabo. 51 Bityo Paulo na Balinaba baakuunkumula enkuungu kuluga amagulu gáabo kubáanga, baazeenda omu chaalo cha Ikonio. 52 Nabo abaheémba ba Yeézu óokwo bakaba beézwiile amanulilwa bwooli, nibazeendelela omukwiízula obuhicha bwo Omwooyo Mutakatíifu.