Yisɩrayɛlɩ tiinə wʋ́ joori ba tɩtɩ tɩʋ
31
Baŋa-Wɛ ta ma ta DƖ wɩ: «Maŋa kam kʋntʋ na yiǝ, amʋ wʋ́ taa yɩ Yisɩrayɛlɩ sɔ-yuni maama Wɛ dɩm, sɩ ba dɩ taa yɩ amʋ nɔɔna.»2 Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ:
«Kʋ na yɩ balʋ na lugi tʋʋnɩ najara wʋnɩ,
yɩ ba kaagɩ ba ve kagʋa wʋnɩ tɩn,
bantʋ nɛ zǝnǝ lanyɩranɩ.
Yisɩrayɛlɩ tiinə bam na beeri siun kʋntʋ tɩn,
3 amʋ Baŋa-Wɛ mʋ vɩɩrɩ a tɩtɩ dɩ ba
je sɩlʋ na yɩ yigə yigə tɩn nɩ.
Yisɩrayɛlɩ tiinə bam,
kʋ na zɩgɩ faŋa faŋa nɩ tɩn mʋ a tiini a soe abam.
Amʋ ta maa soe abam dɩ zɩm maama.a
4 Yisɩrayɛlɩ tiinə, á yɩ a nɔn-sonnu tɩm mʋ.
Amʋ wʋ́ pa á joori á fɔgɩ á zɩgɩ dɩ dam.
Á wʋ́ yɔɔrɩ á fɔgɩ á zɩgɩ lanyɩranɩ.
Á daa ta wʋ́ kwe á sɩnyɛ sɩm
á nuŋi pooni á tɔgɩ dɩ sara bam
á taá saɩ dɩ wʋpolo.
5 Abam daa ta wʋ́ jəri á vinyə tweeru
Samari pweeru tɩm yuu nɩ.
Balʋ maama na jəri ba vinyə tweeru tɩm tɩn,
bantʋ tɩtɩ wʋ́ di dɩ biə bam.
6 Maŋa bɩɩnɩ sɩ balʋ na yǝni ba nii Efrayim pweeru laŋa kam tɩn zaŋɩ
yɩ ba tɔɔlɩ ba ta wɩ:
‹Ba-na sɩ dɩ́ vu Zeruzalɛm,
sɩ dɩ́ zuli dɩ́ Tu Baŋa-Wɛ Siyɔn nɩ.› »
7 Baŋa-Wɛ nan na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ:
«Leeni-na le dɩ wʋpolo Zakɔbɩ dwi dɩm ŋwaanɩ,
dɩ ba na wʋ dwi maama tiinə yigə nɩ tɩn ŋwaanɩ.
Pa-na sɩ á tiə taa zaŋa,
sɩ á ta wɩ:
‹Baŋa-Wɛ, nan zaŋɩ n joŋi n nɔɔna bam n yagɩ!
Joŋi balʋ ta na daarɩ Yisɩrayɛlɩ tiinə bam wʋnɩ tɩn n yagɩ.›
8 Nii mʋ! A lagɩ a ja-ba a nuŋi jazɩm baŋa seeni tɩʋ kʋm nɩ a ba yo,
sɩ a daarɩ a la ba maama a nuŋi lʋgʋ baŋa je sɩlʋ na wʋ yigə yigə nɩ tɩn.
Lilwǝ, dɩ gwanɩ wʋ́ taa wʋ ba kɔgɔ kʋm wʋnɩ.
Kapwi dɩ balʋ na vri pugə sɩ ba lʋ tɩn dɩ wʋ́ taa wʋra.
Cɩga tɩn, kɔ-fɔrɔ mʋ lagɩ kʋ joori.
9 Ba na maa joorə, baá taa keeri mʋ dɩ wʋ-cɔgɔ.
Amʋ na tʋ ba yigə nɩ yɩ dɩ́ joori tɩn,
Wɛ-loro wʋ́ taa wʋ ba niə nɩ mʋ.
Amʋ wʋ́ kalɩ-ba sɩ ba tɔgɩ na-zurə na duri ba tʋlɩ mɛ tɩn.
Baá taa ve cwǝŋǝ kalʋ na maɩ daanɩ tɩn nɩ mʋ
sɩ ba daa yɩ tʋ.
Bɛŋwaanɩ, amʋ mʋ yɩ Yisɩrayɛlɩ dwi tiinə bam ko.
Efrayim maa yɩ amʋ bu-kwɩan.»
10 Lʋgʋ baŋa tɩɩnɩ dɩm maama,
cəgi-na Baŋa-Wɛ taanɩ.
Tɔɔlɩ-na DƖ kwǝrǝ kam
sɩ ka yi balʋ na zʋʋrɩ nɩnɩʋ ni nɩ tɩn nɩ:
«Baŋa-Wɛ ya mʋ jagɩ Yisɩrayɛlɩ dwi tiinə bam DƖ yagɩ.
DƖ nan wʋ́ joori DƖ la-ba DƖ kɩ daanɩ.
DƖ maa wʋ́ taa yɩrɩ-ba
nɩ nayɩrʋ na nii o pe-kɔgɔ baŋa nɩ te tɩn.»
11 Bɛŋwaanɩ, Baŋa-Wɛ mʋ lagɩ DƖ joŋi Zakɔbɩ dwi tiinə DƖ yagɩ.
DƖ wʋ́ vrɩ-ba DƖ ja o nuŋi
balʋ na dana ba dwe-ba tɩn jɩŋa nɩ.
12 Ba laan maa wʋ́ joori ba ba
ba zɩgɩ Siyɔn piu kʋm yuu nɩ,
yɩ ba leeni dɩ kwǝr-dɩa.
Baá taa di ywəəni mʋ
Baŋa-Wɛ na pɛ-ba wo-laarʋ tɩlʋ tɩn ŋwaanɩ.
Tɩntʋ maa yɩ mɩna, dɩ dɩvɛ-dʋʋrɩ, dɩ nugə,
dɩ var-balɛ dɩ var-kamunə maama.
Ba ta wʋ́ taa nyɩ dɩ gaarɩ dɩlʋ na na yagɩ da yɩ dɩ zurǝ tɩn mʋ.
Ba vwana daa bá parɩ maŋa dɩ maŋa.
13 Baŋa-Wɛ na tagɩ kʋlʋ tɩn mʋ tɩntʋ:
«Kabwənə sɩm wʋ́ taa saɩ dɩ wʋpolo.
Baara bam dɩ nan bá maŋɩ kwaga nɩ,
nɔn-dʋnnʋ, dɩ nankwɩn dɩ.
Amʋ wʋ́ pa ba kərə kam pipiri ka ji mwaanʋ.
A ta wʋ́ fɔgɩ-ba dɩ wʋpolo,
sɩ kʋ ləri ba wʋ-cɔgɔ kʋm yuu nɩ mʋ.b
14 Amʋ wʋ́ pa kaanɩm tiinə bam ŋwɩa su dɩ ywəəni,
sɩ a daarɩ a pa a nɔɔna bam wo-laarʋ tɩlʋ maama ba na lagɩ tɩn.»
15 Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ:
«Sɔɔ mʋ zaŋɩ Rama tɩʋ wʋnɩ.
Nɔɔna mʋ wʋra ba keerǝ,
yɩ ba coosǝ zanzan.
Rasɛɛlɩ mʋ tiini o keeri o biə bam ŋwaanɩ.
O maa ba sɛ sɩ nɔɔn-nɔɔnʋ ja-o,
ba daa na tǝrǝ tɩn ŋwaanɩ.»c
16 Baŋa-Wɛ ta ma ta DƖ wɩ:
«Daa n yɩ ta n keerǝ.
Nan weeri n yi-na bam,
sɩ nmʋ wʋ́ na n tɩtʋŋa yam nyɔɔrɩ.
Amʋ wʋ́ joŋi n biə bam n dʋna bam jɩŋa nɩ
a pa ba joori ba tɩtɩ tɩʋ nɩ.
17 Tɩɩna wʋra kʋ paɩ á kwaga kam.
Abam biə bam wʋ́ joori ba tɩtɩ tɩʋ kʋm nɩ
sɩ ba taa zʋʋrɩ da.»
Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ kʋntʋ.
18 «Amʋ ni Efrayim tiinə wʋʋ na cɔgɩ yɩ ba wɩ:
‹Nmʋ Baŋa-Wɛ waarɩ dɩbam
yɩ dɩ́ sɛ nmʋ kʋrɩsɩm dɩm.
Dɩ́ dɛɛn nyɩ dɩ na-bɩa kalʋ ta na wʋ tʋŋɩ tɩn mʋ.
Nan pa dɩbam cwǝŋǝ
sɩ dɩ́ joori dɩ́ ba n te.
Dɩ́ maa wʋ́ sɩɩnɩ dɩ́ ba,
bɛŋwaanɩ nmʋ mʋ yɩ dɩbam Tu Baŋa-Wɛ.
19 Dɩ́ ya ywəri cwǝŋǝ mʋ.
Dɩ́ nan culi dɩ́ lwarɩm dɩm.
Dɩ́ wʋbʋŋa laan na joori tɩn,
mʋ dɩ́ magɩ dɩ́ təkərə wʋ-cɔgɔ ŋwaanɩ.
Cavɩɩra ma di dɩbam, yɩ dɩ́ yuu yáalɩ,
wo-zɔɔna yalʋ dɩ́ na kɩ dɩ́ nɔn-dʋnnɩ maŋa nɩ tɩn ŋwaanɩ.›
20 Efrayim yɩ amʋ bu-sono
kʋlʋ na je amʋ bɩcarɩ nɩ tɩn mʋ.
A yǝni a ŋɔɔnɩ bɩtar-balɔrɔ a pa‑o.
Dɩ kʋ dɩ, a nan ta yɔɔrɩ a soe‑o mʋ.
Amʋ wʋbʋŋa ve o seeni maŋa maama mʋ,
yɩ a tiini a jɩgɩ o ŋwaŋa,»
Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ kʋntʋ.
21 «Tiŋi-na mɩmaŋa cwe sɩm niə nɩ,
sɩ kʋ pa á yɩ tusi cwǝŋǝ kam nɩ.
Fɔgɩ á lwarɩ cwəŋə kalʋ á dɛɛn na tɔgɩ da
yɩ á kɛ tɩn.
A nɔn-sonnu Yisɩrayɛlɩ tiinə bam,
nan joori-na sɩ á zʋ á tɩɩnɩ dɩm wʋnɩ.
22 Á nuŋi amʋ kwaga nɩ,
nɩ bukɔ wʋlʋ na vɩn o ko tɩn.
Á wʋ́ taá jɩgɩ wʋbʋŋa yale taan sɩ á vu á maŋɩ yən mʋ
sɩ á laan kwe cwǝŋǝ á joori amʋ te?
Baŋa-Wɛ nan lagɩ DƖ kɩ wo-dʋŋʋ lʋgʋ baŋa nɩ,
nɩnɛɛnɩ kaana na cʋ baara cam wʋnɩ te tɩn mʋ.»
Baŋa-Wɛ nɔɔna wʋ́ na yazurə
23 Paŋwa Tu Baŋa-Wɛ dɩm na yɩ Yisɩrayɛlɩ tiinə Wɛ tɩn na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ:
«Amʋ na jaanɩ a nɔɔna bam sɩ ba joori ba taa jɩgɩ yu-yoŋo, Zuda tiinə bam daa wʋ́ ta ba tɩɩnɩ dɩm maama nɩ ba wɩ: ‹Baŋa-Wɛ yu-yoŋo taa wʋ Zeruzalɛm baŋa nɩ! Wɛ wʋ́ kɩ yu-yoŋo DƖ di-ŋʋna kam dɩ DƖ tɩtɩ piu kʋlʋ na yɩ lanyɩranɩ fasɩ tɩn baŋa nɩ!›
24 Nɔɔna bam wʋ́ taa zʋʋrɩ daanɩ Zuda laŋa kam dɩ ka tɩɩnɩ dɩm maama nɩ, kʋ ta wǝli dɩ vala, dɩ nayɩra. 25 Kʋ na yɩ balʋ na bwəni tɩn, amʋ wʋ́ pa ba yɩra zuri. Kʋ ta na yɩ balʋ na bəri tɩn, aá pa ba di ba su. 26 Kʋntʋ ŋwaanɩ baá ta wɩ: ‹Amʋ na zaŋɩ dɔɔm wʋnɩ yɩ a nii a kaagɩ a maama tɩn, a dɔɔm dɩm kɩ-nɩ ywəəni.› »
27 Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ: «Nii-na! Maŋa kaagɩ ka yi sɩ amʋ pa Yisɩrayɛlɩ dwi tiinə dɩ Zuda dwi tiinə puli. Nabiinǝ dɩ vara wʋ́ taa daga ba tɩga kam nɩ. 28 Amʋ dɛɛn mʋ pɛ ba wǝǝnu gɔ tɩ yagɩ, sɩ tɩ maama dʋlɩ tɩ yagɩ kafɛ yɩ tɩ cɔgɩ. A ta ma ja cam dɩ lɛɛrʋ a ba a pa-ba. Dɩ kʋntʋ maama dɩ, a nan ta wʋ́ joori a jəri-ba tɩ-ywəŋə je nɩ, yɩ a daarɩ a fɔgɩ a lɔ-ba a zɩgɩ lanyɩranɩ. 29 Maŋa kam kʋntʋ na yiǝ, nɔɔna daa bá taa tɛ ba wɩ:
‹Kwə mʋ kɩ ba wǝǝnu,
pa tɩ zɩm laan gwəri ba biə.›d
30 Kʋ nan na wʋ́ taa yɩ te tɩn, nɔɔnʋ maama lwarɩm wʋ́ taa wʋ ba tɩtɩ yuu nɩ, pa ba tɩ ya ŋwaanɩ. Nɔɔnʋ wʋlʋ maama na di kacʋn-gwe tɩm,
o yələ lagɩ ya nywanɩ mʋ.»
31 Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ tɩntʋ:
«Cɩga tɩn, maŋa lagɩ ka yi sɩ amʋ joori a goni ni dɩ Yisɩrayɛlɩ dwi tiinə bam dɩ Zuda dwi tiinə bam, sɩ kʋ taa yɩ amʋ ni-dʋʋrɩ. 32 Dɩntʋ nan bá taa yɩ bɩdwɩ dɩ ni dɩlʋ a dɛɛn na goni dɩ ba nabaara bam maŋa kalʋ a dɛɛn na mɛ a jɩŋa a ja-ba a nuŋi Ezipi nɩ tɩn. Bɛŋwaanɩ, ba dɛɛn cɔgɩ a ni-gonim dɩm kʋntʋ mʋ, dɩ amʋ na maŋɩ a soe-ba zanzan, nɩ baarʋ na jɩgɩ o kaanɩ sono te tɩn.»
Baŋa-Wɛ ta ma ta DƖ wɩ:
33 «Maŋa kam na yiǝ, ni dɩlʋ amʋ na wʋ́ goni dɩ Yisɩrayɛlɩ dwi tiinə bam tɩn mʋ tɩntʋ:
Amʋ wʋ́ kwe a niə yam a tiŋi ba wʋbʋŋa nɩ mʋ,
yɩ a daarɩ a pʋpʋnɩ-ya a yagɩ ba bɩcara wʋnɩ.
Amʋ laan maa wʋ́ taa yɩ ba Wɛ,
sɩ ba dɩ taa yɩ amʋ nɔɔna.
34 Kʋ daa bá taa yɩ fɩfɩʋn sɩ ba wʋlʋwʋlʋ brɩ o donnǝ, naa sɩ o ta dɩ o cʋrrʋ nɩ: ba lwarɩ-na Baŋa-Wɛ. Bɛŋwaanɩ, nɔɔna maama wʋ́ taa ye amʋ, kʋ na maŋɩ kʋ yɩ nabwənə dɩ dɩdɛɛra dɩ. Amʋ laan maa wʋ́ kwe ba kǝm-balwaarʋ tɩm a ma cɛ-ba. A daa bá guli ba lwarɩm dɩm gulə.»
Baŋa-Wɛ na tagɩ te tɩn mʋ kʋntʋ.e
35 Baŋa-Wɛ yɩ dɩlʋ na yǝni DƖ pa wɩa nyɩ
pa pooni wʋra dɛ dɩm wʋnɩ tɩn mʋ.
DƖ ma daarɩ DƖ pa cana kam dɩ calɩcwɩ sɩm nyɩ,
sɩ sɩ taa paɩ pooni tɩtɩɩ nɩ.
Wɛ dɩlʋ na pa sɩ nanɩʋ na bam zaŋɩ wɛɛnɩ
yɩ ba magɩ ba pɔgɩlɩ tɩn.
DƖ yɩrɩ nan mʋ yɩ Paŋwa Tu Baŋa-Wɛ.
36 Dɩntʋ ma ta DƖ wɩ:
«Amʋ wʋ́ sɛ sɩ wǝǝnu tɩntʋ maama taa tʋŋa dɛ dɛ.
Tɩ ta na wʋra, Yisɩrayɛlɩ dwi dɩm wʋ́ taa yɩ tɩʋ kʋlʋ na zɩga,
pa kʋ nɔn-biə bam taa yɩ amʋ nɔɔna.
37 Nɩ ba na warɩ wɛyuu kʋm sɩ ba maŋɩ kʋ ni ba ti tɩn,
yɩ nɔɔna ta yǝri tɩga kuri ni na maɩ te tɩn,
kʋntʋ nan mʋ amʋ dɩ bá vɩn Yisɩrayɛlɩ dwi tiinə bam
ba tɩtʋŋ-balwaarʋ ŋwaanɩ.»
Baŋa-Wɛ na tagɩ kʋlʋ tɩn mʋ kʋntʋ.
38 Baŋa-Wɛ ta ma ta DƖ wɩ:
«Maŋa lagɩ ka yi ba na wʋ́ fɔgɩ ba lɔ Zeruzalɛm tɩʋ kʋm ba pa-nɩ. Ba nan wʋ́ zɩgɩ Hananɛlɩ di-dɩdɔrɔ kʋm nɩ mʋ, ba lɔ ba yi Gugoro Ni dɩm.f 39 Tɩʋ kʋm sisəm dɩm wʋ́ zɩgɩ dáanɩ mʋ dɩ yɔɔrɩ dɩ vu dɩ yi Garɛbɩ zoŋo kʋm, sɩ dɩ laan gugwǝli dɩ vu dɩ yi Goatɩ. 40 Je sɩm maama wʋ́ taa yɩ lanyɩranɩ fasɩ mʋ amʋ Baŋa-Wɛ ŋwaanɩ, kʋ na maŋɩ kʋ yɩ bolo kʋm ba na kɩ twa yɩ ba lwe tɩntwarɩm da tɩn, dɩ pwəli sɩlʋ na ve Sɩdrɔn bugə kam seeni tɩn, sɩ kʋ taa ve wa-puli seeni kʋ yi Sisəŋ-nɔɔnʋ Ni dɩm gugoro kʋm. Ba daa bá gɔ tɩʋ kʋm kʋntʋ ba dɩ tɩga nɩ, ba nan bá cɔgɩ-kʋ.»