Lʉʉka 8

Avakɨjʉʉva vano valyantangile ʉYesu

Pambele, ʉYesu akava ilʉta mʉ makaaja amavaha na madebe, ipʉlɨsia ɨMhola ɨNofu ɨja Vʉtwa vwa Ngʉlʉve. Alyale palɨkɨmo na vavʉlanɨsɨvua vaake kɨjigho na vavɨlɨ. 2 Kange, alyale palɨkɨmo na vakɨjʉʉva vamonga vano alyavasosisie inhamu saave, na vano alyavavʉsisie amapepo amalamafu. Mʉ vakɨjʉʉva avuo, mwealyale ʉMaliya ʉmhʉma mʉ lɨkaaja ɨlya Magidala, jʉno ʉYesu alyamʼbʉsisie amapepo amalamafu lekelalʉbale. 3 Ghwope ʉYoana ʉnʼdala ghwa Kusa, mwealyale. ɄKusa ʉjuo, ghwe mwene alyale mwɨmɨlɨli ghwa fiinu fya ntwa ʉHelode. Kange, mwealyale nʉ Susana, na vakɨjʉʉva avange vinga. Avakɨjʉʉva ava vakahʉmyagha ifiinu fyave, kʉkʉntanga ʉYesu na vavʉlanɨsɨvua vaake.

Ɨkɨhwanɨkɨsio ɨkya nkesa mbeju

(Mataayi 13:1-9; Malɨka 4:1-9)

4 Ɨkɨghono kɨmonga, avaanhu vinga kuhʉma mʉ makaaja minga, valyakongʼhanile kwa Yesu. Apuo ʉYesu akavavʉʉla mʉ kɨhwanɨkɨsio akati, 5 “Ʉnkesa mbeju jʉmonga alyalʉtile kukesa ɨmbeju jaake. Ye ikesa, ɨmbeju jɨmonga jɨkaghua pa sɨla, jɨkakanyua, injuni sikiisa sikahola. 6 Ɨjɨngɨ, jɨkaghua pa lɨnhalavue. Ye jɨmelile jitengʉla kukʉla, jɨkʉʉma, ʉlwakʉva palyale pʉʉmu kange pakalaghatʉkagha ngʼhaningʼhaani. 7 Ɨjɨngɨ, jɨkaghua pa malela gha madasia, jɨkamela, ghoope amadasia ghakalemba, pe ghakafweta. 8 Neke jɨno jɨlyaghwile pa lɨhanga ɨlɨnofu, jɨkamela, jɨkakʉla na kukoma vʉnono nɨjɨngɨ ifipeke kɨlʉndo!” ɄYesu ye amalile kujova ʉluo, akajova fiijo akati, “Ʉnya kʉpʉlɨka, apʉlɨkaghe!”

ɄYesu ilʉvʉlania ɨkɨhwanɨkɨsio ɨkya nkesa mbeju

(Mataayi 13:10-23; Malɨka 4:10-20)

9 Pambele avavʉlanɨsɨvua vaake vakamposia vakati, “Ɨkɨhwanɨkɨsio ɨkɨ kwekʉti kɨki?” 10 Akavamʉla akati, “Ʉmue ʉNgʉlʉve avapeliile kukagʉla isa vʉsyefu ʉvwa Vʉtwa vwake. Neke avange nɨkʉvavʉʉla mʉ fihwanɨkɨsio kuuti,

‘Vangalole, navangasivonaghe.

Vangapʉlɨke, navangasitangʼhaniaghe.’

11 “Lɨno, ɨkɨhwanɨkɨsio ɨkɨ kwekʉti ndɨɨkɨ: Ɨmbeju lye lɨsio lya Ngʉlʉve. 12 Pa sɨla pano ɨmbeju jɨlyaghwile, ve vaanhu vano vipʉlɨka ɨlɨsio lya Ngʉlʉve, neke ʉnsiki ghʉghuo, ʉSetano ikwisa ivʉsia ɨlɨsio ɨlio mʉ moojo ghaave, kuuti valɨtɨka neke vakuluke. 13 Pa lɨnhalavue pano ɨmbeju jɨlyaghwile, ve vaanhu vano vipʉlɨka ɨlɨsio lya Ngʉlʉve, vikwʉpɨla nʉ lʉkeelo, neke ʉlwakʉva ɨlɨsio lɨla lɨsila ndela mʉ moojo ghaave, vigadɨlɨla ʉnsiki nʼdebe, vangaghelue ye vikʉlʉlekagha ʉlwɨtɨko. 14 Pa madasia pano ɨmbeju jɨlyaghwile, ve vano vipʉlɨka ɨlɨsio lya Ngʉlʉve, neke pambele mʉ vwʉmi vwave inganighani, ʉvʉmofu, nʉ vʉnoghelua vwa ɨɨsi fifweta. Ʉluo lʉkʉvapelela valeke kukoma ifipeke. 15 Neke pa lɨhanga ɨlɨnofu pano ɨmbeju jɨlyaghwile, ve vano vipʉlɨka ɨlɨsio lya Ngʉlʉve. Kyavapʉliike, vigadɨlɨla nʉ mwojo ghwoni na kuuva vakʉndi, kange vifikomagha ifipeke na kukuguda mʉ nhalamu sooni.

Ɨkɨhwanɨkɨsio ɨkya lʉmuli

(Malɨka 4:21-25)

16 “Nakwale ʉmuunhu jʉno ikʉnga ɨtaala na kukupikila nɨ kɨmonga, nambe kuvɨɨka mʉ fungu ja kɨtala. Looli, ivɨɨka pa kyɨmɨlo kuuti avaanhu vano vikwingila, valolaghe vʉnono vwɨmɨla ʉlʉmuli lwake. 17 Fye lʉlɨvuo, sooni sino sili kʉ vʉsyefu silakagʉlɨka. Kange, sooni sino sifisilue, silaava pa vʉvalafu, silavoneka.

18 “Lɨno, mʉmhʉlɨkɨsyaghe vʉnofu! Ʉlwakʉva, jʉno alɨ nʉ vʉkagʉsi vwɨmɨla ʉVʉtwa vwa Ngʉlʉve ʉjuo ikwongelesivua. Looli jʉno nsila vʉkagʉsi ʉvuo, nambe ʉvʉkagʉsi ʉvʉdebe vʉno iiti alɨ navwo, ikunyua.”

Avanyalʉkolo ava kyangʼhaani ava Yesu

(Mataayi 12:46-50; Malɨka 3:31-35)

19 Pepano ʉngʼina na vanine va Yesu, vakava vilʉta pa Yesu. Neke vakakunua pifika pa mwene, ʉlwakʉva avaanhu valyale vinga kyongo. 20 Vamonga vakati kwa Yesu, “Ʉmama ghwako na vanunaavo valɨ panji vilonda pitangʼhana nuuve.” 21 ɄYesu akavamʉla akati, “Avaanhu vano vipʉlɨka ɨlɨsio lya Ngʉlʉve na kʉkʉlɨvɨngɨlɨla, avuo ghwe mama na vanunavango.”

ɄYesu ilitamɨsia ɨmhepo ɨmbaha na mavɨngo

(Mataayi 8:23-27; Malɨka 4:35-41)

22 Ɨkɨghono kɨmonga, ʉYesu akati kʉ vavʉlanɨsɨvua vaake, “Tʉlovoke ɨmwambo jɨla ɨja lɨsʉmbe.” Pepano, vakapanda ɨngalava vakatengʉla kulovoka. 23 Ye vilovoka, ʉYesu akaghonelela. Ɨmhepo ɨmbaha jɨkatengʉla kugugula na kuvɨɨka amavɨngo amavaha mʉ lɨsʉmbe. Amalenga ghakatengʉla kumema mʉ ngalava, vakava mʉ lʉtalamu ʉlwa kʉdwiviila.

24 Pepano avavʉlanɨsɨvua vakalʉta pa Yesu, vakansisimula vakati, “Ghwe Ntwa! Ghwe Ntwa! Tufua!” ɄYesu akasisimuka, akajɨdalɨkɨla ɨmhepo na mavɨngo, fikalitama, kʉkava mye! 25 Pepano ʉYesu akavaposia avavʉlanɨsɨvua vaake akati, “Kɨki mʉlɨ vasila lwɨtɨko?” Avavʉlanɨsɨvua vakadegha na kukwoghopa kʉmo viposania viiti, “Lɨno, ʉjʉ ghwe veeni, jʉno idalɨkɨla najɨ mhepo na malenga, fyope fikʉnkʉnda?”

ɄYesu ɨkʉnsosia ʉmuunhu ʉnya lɨpepo

(Mataayi 8:28-34; Malɨka 5:1-20)

26 Pepano ʉYesu na vavʉlanɨsɨvua vaake, vakalovoka ɨlɨsʉmbe ɨlya Galilaya, vakafika ɨmwambo ɨja ɨɨsi ɨja Vagelasi. 27 ɄYesu ye ikile mʉ ngalava, ʉmuunhu jʉmonga ʉghwa lɨkaaja lɨla akalʉta kwa mwene. Ʉmuunhu ʉjuo alyale nɨ lɨpepo. Ifighono fyoni akaghendagha vʉfuula, kange nakikalagha kʉ kaaja kwa mwene, ʉlwene akikalagha kʉ mbiipa.

28-29 Ɨlɨpepo ɨlɨlamafu ɨlio, lɨkanʼgasyagha kyongo. Pamonga avaanhu vakanʼdindilagha na kʉkʉnkʉnga ni nyololo ni pɨngu kuuti vamʉlolelele, neke kekinga akadumulaniagha na kutwalua nɨ lɨpepo ɨlio kʉ lɨhaka.

Ʉmuunhu jʉla ye afikile pa Yesu, ʉYesu akalɨhwetʉkɨla ɨlɨpepo lɨla, kuuti lɨhʉme. Ʉmuunhu jʉla ye ɨkʉmʉlola ʉYesu, akakoola fiijo. Akaghua pavʉlongolo pa Yesu akajova fiijo akati, “Ghwe Yesu, Mwana ghwa Ngʉlʉve ʉMʼbaha ghwa fyoni, tʉlɨ vʉki nuuve? Sivuo, ʉleke pikʉmhumusia.”

30 ɄYesu akamposia akati, “Ɨlɨtavua lyako veeve veeni?” Akamʉla akati, “Ɨlɨtavua lyango neene Legioni.” Ʉlwakʉva amapepo amalamafu ghalyale minga mwa mwene. 31 Amapepo amalamafu ghala, ghakampelepesia ʉYesu kuuti aleke kʉkʉghatwala mʉ liina ɨlɨvaha.

32 Ʉnsiki ʉghuo mʉ lʉvambala pwelɨlyale ɨlɨpʉgha ɨlɨvaha ɨlya ngʉbe, lidɨmua. Pe amapepo amalamafu ghala, ghakampelepesia ʉYesu kuuti, aghatavʉle ghingile mʉ ngʉbe. Pe akaghatavʉla. 33 Amapepo ghala ghakahʉma mwa muunhu jʉla, ghakingila mʉ ngʉbe. Pepano ingʉbe sooni sikiika lʉvɨlo, sikaselembʉkɨla mʉ lɨsʉmbe, sikafua.

34 Avadɨɨmi va ngʉbe ye valʉvwene ʉluo, vakakɨmbɨla lʉvɨlo vilʉta mʉ lɨkaaja na mʉ fikaaja ifidebe ifya mʉlʉbale, vakapangagha sooni sino vasivwene. 35 Avaanhu vano valyapʉliike, vakalʉta kulola kɨno kɨhʉmiile. Ye vafikile pano pwealyale ʉYesu, vakamwagha ʉmuunhu jʉno ghahʉmile amapepo ikalile pa maghʉlʉ gha Yesu, afwalile vʉnofu, alɨ nʉ lʉhala lwoni, pe vakoghopa. 36 Avaanhu vano valyasivwene sino sivombiike, vakavapangɨla avange ndavʉle lʉveele, ʉYesu ye ɨkʉnsosia ʉnya mapepo. 37 Pepano avaanhu vooni ava mʉ ɨɨsi ɨja Vagelasi, lʉkavakola ʉlʉdwesi. Pe vakampelepesia ʉYesu avʉʉke kʉ veene. ɄYesu akapanda ɨngalava, akavʉʉka ilʉta.

38 ɄYesu ye ivʉʉka, ʉmuunhu jʉla jʉno ghalyahʉmile amapepo amalamafu, akampelepesia kuuti valʉtaniaghe. Neke ʉYesu naakamwɨtɨkɨsia akati, 39 “Ʉvujaghe kʉ kaaja, ʉkavavʉʉle avaanhu sino ʉNgʉlʉve akʉvombiile.” Pepano ʉmuunhu jʉla akavʉʉka pala, akalʉta ipʉlɨsia mʉ lɨkaaja lyoni imbombo imbaha sino ʉYesu amʼbombiile.

ɄYesu ɨkʉnsosia ʉmʉkɨjʉʉva na kʉkʉnsyʉsia ʉmhɨnja

(Mataayi 9:18-26; Malɨka 5:21-43)

40 ɄYesu ye agomwike ɨmwambo ɨjɨngɨ, akʉpɨlua nʉ lʉkeelo nɨ lɨpʉgha ɨlya vaanhu, ʉlwakʉva vooni valyale vikʉmʉghulila. 41 Apuo, pe akiisa ʉmuunhu jʉmonga, jʉno akatambʉlwagha Yailo. Ʉmuunhu ʉjuo alyale ʉmo mʉ vavaha va sinagogi. Akalʉta akafughama pa maghʉlʉ gha Yesu, akampelepesia kuuti alʉte kʉ kaaja kwa mwene, 42 ʉlwakʉva ʉmwalɨve ʉghwa maaka kɨjigho na ghavɨlɨ, jʉno alyale mwene mwa viise, ghukova.

Pepano ʉYesu akava ilʉta kʉ kaaja kwa Yailo. Ye alɨ mʉ sɨla, avaanhu vinga vano valyale lʉmo, vakava vikʉmpitapita. 43 Neke mʉ lɨpʉgha lɨla, mwealyale ʉmʉkɨjʉʉva, jʉno alyale nɨ nhamu ɨja kʉhʉma ɨdanda. Ɨnhamu ɨjio jɨlyampumwisie amaaka kɨjigho na ghavɨlɨ. Kange, alyamalile ifiinu fyake fyoni kʉ vaghanga, neke nakwealyale jʉno alyansosisie.

44 Pe ʉmʉkɨjʉʉva jʉla akalʉta kʉnsana kwa Yesu, akabasia ʉlʉvilo ʉlwa mwenda ghwake, pala pala akasooka ɨnhamu jaake. 45 ɄYesu akaposia, “Ghwe veeni jʉno anyabasisie?” Avaanhu vooni vakakaana. Pe ʉPeteli akamʼbʉʉla ʉYesu akati, “Ghwe Ntwa, avaanhu vinga kyongo vakʉsyʉngʉtiile, vikʉkʉpita!” 46 Neke ʉYesu akati, “Kwale ʉmuunhu jʉno anyabasisie, ʉlwakʉva nkate mʉlyʉne, nikupʉlɨka kuuti ingʉfu isa kʉsosia ʉmuunhu sihʉmile.” 47 Ʉmʉkɨjʉʉva jʉla ye ivona kuuti ʉYesu ankagwile, akalʉta kʉmo itetema. Akafughama pa mwene, akamʼbʉʉla pamaaso gha vaanhu vooni kɨno kɨveele kɨmpeleliile amwabasie, kange ndavʉle asokile ngʼhaningʼhaani. 48 ɄYesu akamʼbʉʉla akati, “Mwalɨvango, ʉsokile vwɨmɨla ʉlwɨtɨko lwako. Ʉlʉtaghe nʉ lʉtengaano!”

49 ɄYesu ye alɨ pijova isio, akiisa ʉmuunhu kuhʉma kʉ kaaja kwa Yailo ʉmʼbaha ghwa sinagogi, akati kwa Yailo, “Sivuo, ʉleke pikʉnʼgasia ʉMʼbʉlanɨsi, ʉmwalɨvo afwile.” 50 Neke ʉYesu ye apʉliike ʉluo, akamʼbʉʉla ʉYailo akati, “Ʉleke pikwoghopa, ʉlwene ghwɨtɨkaghe. Ʉmwalɨvo isooka.”

51 ɄYesu ye afikile kʉ kaaja kwa Yailo, akavakaana avaanhu avange kukwingila palɨkɨmo nʉ mwene, looli ʉPeteli, ʉYohani, ʉYakovo, ʉviise nʉ ngʼina ghwa mhɨnja.

52 Avaanhu vooni vano pwevalyale pala, vakava vilɨla nʉ lʉsukunalo ʉlʉkome. ɄYesu akavavʉʉla akati, “Mʉleke pilɨla! Ʉmhɨnja ʉjʉ naafwile, aghoneliile.” 53 Avaanhu vala vakanseka kyongo, ʉlwakʉva valyakagwile kuuti ʉmhɨnja jʉla afwile.

54 ɄYesu, akankola ʉlʉvoko ʉmhɨnja jʉla, akankemeela fiijo akati, “Ghwe mwana ʉve, sisimuka!” 55 Ʉnsiki ghʉghuo, ʉmhɨnja jʉla, ʉvwʉmi vwake vʉkagomoka, akɨɨma. ɄYesu akati vampeele ɨkyakʉlia ʉmhɨnja jʉla. 56 Avapaafi vaake vakadegha kyongo. Neke ʉYesu akavavʉʉla kuuti navangampangɨlaghe muunhu sino sihʉmiile.