Mataayi 12

ɄYesu Mʼbaha kʉ Sabati

(Malɨka 2:23-28; Lʉʉka 6:1-5)

Ɨkɨghono kɨmonga ɨkya Sabati, ʉYesu na vavʉlanɨsɨvua vaake vakava vikila mʉ maghʉnda gha ngano. Avavʉlanɨsɨvua vaake jɨkavava ɨnjala, pe vakatengʉla kudeenya amasoojo gha ngano, visoghojola na kulia. 2 AVafalisayi ye vasivwene isio, vakamʼbʉʉla ʉYesu vakati, “Lolagha, avavʉlanɨsɨvua vaako vivomba sino nasinoghiile kuvomba mʉ kɨghono ɨkya Sabati!”

3 ɄYesu akavamʉla akati, “Asi, namʉvalile mʉ Malembe aMɨmɨke, ndavʉle alyavombile ʉDavɨdi ye jɨvavile ɨnjala ʉmwene palɨkɨmo na vanine? 4 Akingila mʉ nyumba ja Ngʉlʉve, neke akapelua amakate agha pa kɨtekelelo, ghano ghaale gha mbombo ɨnyɨmɨke, akalia akavapeela na vanine. Amakate aghuo navakɨtɨkɨsɨvwagha avaanhu avange kulia, ʉlwene va vatekesi veene. 5 Kange, namwɨmbile mʉ ndaghɨlo sa Moose, kuuti avatekesi mʉ nyumba ɨnyɨmɨke ɨja Ngʉlʉve videenya ʉlʉlaghɨlo ʉlwa kɨghono ɨkya Sabati, neke ʉNgʉlʉve naɨkʉvavalɨla kuuti vivomba inyɨvi? 6 Lɨno nɨkʉvavʉʉla kuuti, apa pwale ʉmʼbaha kukila ɨnyumba ɨnyɨmɨke ɨja kufunyila. 7 Mwale mʉkagʉlaghe ʉmʉlʉvo ghwa Masio aMɨmɨke ghano ghiiti, ‘Nilonda ʉmuunhu avisaghe nya lʉsʉngʉ kukila kuhʉmia ɨlɨtekelo,’ ngale namʉkʉvahɨgha avaanhu avasila nkole. 8 Ʉlwakʉva ʉne ne Mwana ghwa Muunhu nɨlɨ Mʼbaha kʉ Sabati.”

ɄYesu ɨkʉnsosia ʉmuunhu ɨkɨghono ɨkya Sabati

(Malɨka 3:1-6; Lʉʉka 6:6-11)

9 ɄYesu akavʉʉka pala, akalʉta na kukwingila mʉ sinagogi jɨno jaale mʉ kɨkaaja ɨkio. 10 Mʉ sinagogi mula, mwealyale ʉmuunhu jʉmonga ʉnya lʉvoko lʉno lʉfwile. AVafalisayi vano valyale mula vakava vilonda ɨkɨteghe ɨkya kʉmhɨghɨla ʉYesu, pe vakamposia vakati, “Asi, indaghɨlo isa Moose sikwɨtɨkɨsia kʉkʉnsosia ʉmuunhu ɨkɨghono ɨkya Sabati?”

11 ɄYesu akamʉla akati, “Ghwe veeni mʉlyʉmue jʉno ɨngʼholo jaake jɨngaghwɨlɨle mʉ liina ɨkɨghono ɨkya Sabati ileka kʉkʉjɨhʉmia? 12 Pʉlɨkɨsia, ʉvwʉmi vwa muunhu vʉkome kukila ʉvwʉmi vwa ngʼholo. Mʉ ʉluo, lʉnoghiile kuvomba inofu ɨkɨghono ɨkya Sabati.” 13 Pepano ʉYesu akamʼbʉʉla ʉmuunhu jʉla akati, “Gholosia ʉlʉvoko lwako.” Ʉmuunhu jʉla akagholosia, ʉlʉvoko lwake lʉkasooka, lʉkava ndavʉle ʉlʉnge. 14 Neke aVafalisayi vala vakahʉma kʉnji, vakapʉlɨngʼhana vʉle kyavikʉmʼbuda ʉYesu.

Ʉmʼbombi jʉno asalulue nʉ Ngʉlʉve

15 ɄYesu akakagʉla ɨmhola jɨno aVafalisayi vakava vipʉlɨngʼhana. Pepano akavʉʉka pala, avaanhu vinga vakamʼbɨngɨlɨla. Apuo akavasosia avatamu vooni. 16 Neke akavasimilisia kuuti navangampʉlɨsyaghe kʉ vaanhu. 17 ɄYesu alyajovile amasio aghuo kukwɨlanɨsia sino alyajovile ʉmʼbɨli ʉYesaya kuuti,

18 “Lolagha, ʉjʉ ghwe mʼbombi ghwango jʉno nɨnsalwile,

Mʉghanɨke ghwango jʉno nɨnkeliile.

Nilivɨɨka mwa mwene ʉMhepo ghwango,

apʉlɨsyaghe mʉ ɨɨsi sooni kuuti,

nilikʉvahɨgha avaanhu mʉ vwakyangʼhaani.

19 Nailikanɨngʼhanagha na vaanhu nambe kukwova,

nambe kupʉlɨkɨka ɨlɨsio lyake mʉ mapuulo.

20 Ɨlɨtete lɨno lɨgondile, naideenya,

nambe ʉlʉmuli lʉno lusuuka, naisimia,

kuhanga avɨɨke ʉvʉhɨghi vwango ʉvwa kyangʼhaani vʉteme.

21 Kange, vano naVayahudi vilikʉmhʉvɨɨla ʉmwene.”

ɄYesu nʉ Belisebuli

(Malɨka 3:20-30; Lʉʉka 11:14-23)

22 Pepano avaanhu vamonga vakamʉletela ʉYesu ʉmuunhu jʉno alɨ nɨ lɨpepo. Ɨlɨpepo ɨlio lɨlyampeleliile kuuva mʼbofu na kuuva kɨnuunu. ɄYesu akansosia ʉmuunhu jʉla, akatengʉla kujova na kulola. 23 Avaanhu vooni mʉ lɨpʉgha lɨla vakava videgha viiti, “Asi, ʉjʉ ndepoonu iiva ghwe Mwana ghwa Davɨdi?” 24 Neke aVafalisayi ye vapʉliike isio, vakati, “Ʉmuunhu ʉjʉ idaga amapepo mʉ ngʉfu isa Belisebuli, ɨlɨvaha lya mapepo!”

25 ɄYesu akakagʉla sino visaagha, akavavʉʉla akati, “Avaanhu va vʉtwa vʉmo vangagalʉngʼhane, ʉvʉtwa ʉvuo vunangɨka. Lyope ɨlɨkaaja nambe avaanhu va mʉ nyumba jɨmo vangagalʉngʼhane, ɨnyumba ɨjio jinangɨka na kupalasana. 26 Lɨno, nave ʉSetano idaga ʉSetano, ʉvʉtwa vwake vuuva vʉgalʉngʼhiine, kange vuuva vʉsilile. 27 Nave ʉne nidaga amapepo mʉ ngʉfu sa Belisebuli, avavɨngɨlɨli viinu pe vidaga mʉ ngʉfu saani? Mʉ ʉluo, avavɨngɨlɨli viinu vilikʉvahɨgha kuuti mʉlɨ vasovi. 28 Neke nave ʉne nidaga amapepo mʉ ngʉfu sa Mhepo ghwa Ngʉlʉve, mʉkagʉlaghe kuuti ʉVʉtwa vwa Ngʉlʉve vwisile kʉlyʉmue. 29 Ʉmuunhu ghweni naangingile mʉ nyumba ja muunhu ʉnya ngʉfu kughoma ifiinu fyake, looli taasi ankole ʉnya nyumba ankʉnge, neke aghome ifiinu fyake fyoni.

30 “Ʉmuunhu jʉno naalɨ lʉbale lwango, ʉjuo mʉlʉgʉ ghwango. Kange, jʉno naikongʼhania palɨkɨmo nuune, ʉjuo ipalasania. 31 Mʉ ʉluo nɨkʉvavʉʉla kuuti, ʉNgʉlʉve ndepoonu ipyanɨla ʉmuunhu inyɨvi saake sooni na maligho ghaake ghooni, neke ʉmuunhu jʉno ɨkʉmʉligha ʉMhepo ʉMwɨmɨke, ʉjuo naalapyanɨlua. 32 Kange, ʉmuunhu jʉno ɨkʉnjova fivi ʉne ne Mwana ghwa Muunhu, ipyanɨlua. Neke, jʉno ɨkʉnʼjova fivi ʉMhepo ʉMwɨmɨke, ʉjuo naalapyanɨlua mʉ ɨɨsi muno nambe kʉ vwʉmi ʉvwa kʉvʉsila kʉsila.

Ʉmpiki ghukagʉlɨka vwɨmɨla ifipeke fyake

(Lʉʉka 6:43-45)

33 “Avaanhu vikʉghʉtangʼhania ʉmpiki vwɨmɨla ifipeke fyake. Ʉlwakʉva ʉmpiki ʉnnofu ghukoma ifipeke ifinofu, ʉmpiki ʉmʼbiivi ghukoma ifipeke ifiviivi. 34 Mwe kɨsina kya njoka ʉmue! Ndepoonu luuva ndaani ʉmue kujova amasio amanofu pano mʉlɨ vahosi? Ʉlwakʉva sino ʉmuunhu ijova, se sino simemile mʉ mwojo ghwake. 35 Ʉmuunhu ʉnnofu ihʉmia inofu kuhʉma mʉ mwojo ghwake ʉnnofu. Ʉmuunhu ʉmhosi ihʉmia isa vʉhosi kuhʉma mʉ mwojo ghwake ʉghwa vʉhosi. 36 Lɨno nɨkʉvavʉʉla kuuti, ɨkɨghono ɨkya vʉhɨghi, nʉjʉnge ilikwoleka mwene vwɨmɨla amasio ghooni ghano naghanoghiile, ghano ajovagha. 37 Ʉlwakʉva amasio ghaako amanofu ghilikʉkʉpelela ʉvalɨlue kuuva mʉgholofu, kange amasio ghaako amaviivi ghilikʉkʉpelela kuhɨghua.”

Avaanhu vilonda ʉYesu ahʉfie ɨkɨvalɨlo

(Malɨka 8:11-12; Lʉʉka 11:29-32)

38 Pepano vamonga mʉ Vafalisayi na mʉ vavʉlanɨsi va ndaghɨlo isa Moose vakamʼbʉʉla ʉYesu vakati, “Ghwe Mʼbʉlanɨsi, tulonda ʉtʉhʉfie ɨkɨvalɨlo kɨno kivonia kuuti ʉsungʼhilue nʉ Ngʉlʉve.” 39 ɄYesu akavamʉla akati, “Avaanhu va kɨsina ɨkɨ ɨkɨhosi, vano navikʉmʼbɨkɨla mwojo ʉNgʉlʉve vilonda ɨkɨvalɨlo! Looli navalapelua ɨkɨvalɨlo, ʉlwene ɨkɨvalɨlo kɨno ʉNgʉlʉve alyahʉfisie vwɨmɨla ʉmʼbɨli ʉYoona. 40 Ʉlwakʉva ndavʉle ʉYoona vʉle alikalile ifighono fitatu mʉ lɨleme lya samaki ɨmbaha pakɨlo na pamwisi, fye lʉlɨvuo na jʉʉne ne Mwana ghwa Muunhu, nikukala ifighono fitatu mʉ mbiipa, pakɨlo na pamwisi.

41 “Ɨkɨghono ɨkya vʉhɨghi, avaanhu ava Ninaawi, vilikwɨma kʉkʉvahɨgha ʉmue mwe vaanhu va kɨsina ɨkɨ kuuti mʉlɨ vahosi. Ʉlwakʉva ʉYoona ye apʉlisie ɨlɨsio ɨlya Ngʉlʉve kʉ veene, valyalatile inyɨvi saave. Lɨno, apa pwale ʉmʼbaha kukila ʉYoona! 42 Kange, ɨkɨghono ɨkya vʉhɨghi, ʉmalikia ʉghwa kʉ Sheba ilikwɨma kʉkʉvahɨgha ʉmue, mwe vaanhu va kɨsina ɨkɨ kuuti mʉlɨ vahosi. Ʉlwakʉva ʉmwene alyakyʉlile kuhʉma kʉ ɨɨsi ɨja kʉ vʉtali, akiisa kupʉlɨka amasio gha lʉhala lwa Solomoni. Lɨno, apa pwale ʉmʼbaha kukila ʉSolomoni.”

Imbʉlanɨsio vwɨmɨla ɨlɨpepo ɨlɨlamafu

(Lʉʉka 11:24-26)

43 ɄYesu akafijovagha akatisagha, “Ɨlɨpepo ɨlɨlamafu pano lihʉma mwa muunhu, lilʉta kʉ lʉkʉve lilonda apa kʉpʉʉma. Nave nalɨkʉpaagha, 44 apuo pe liiti, ‘Nigomoka kʉla kʉla kʉ nyumba jango.’ Neke lɨngafike, lɨvone ɨnyumba jɨla jɨlɨ vʉvʉle, jɨpyaghilue, na kulɨngʼhanɨsɨvua vʉnofu, 45 pe lilʉta kukoova amapepo aghange lekelalʉbale, amahosi kukila ɨlyene. Pe ɨlyene na ghange aghuo ghikwingila mwa muunhu ʉjuo, ghikukala. Apuo ʉmuunhu ʉjuo iiva nʉ lʉpumuko ʉlʉkome kukila ʉlʉtasi. Enendɨɨkɨ fye luliiva kʉ vaanhu ava kɨsina ɨkɨ ɨkɨhosi.”

Avanyalʉkolo ava kyangʼhaani ava Yesu

(Malɨka 3:31-35; Lʉʉka 8:19-21)

46 ɄYesu ye ajiighe ijova nɨ lɨpʉgha lya vaanhu, ʉngʼina na vanine va Yesu vakiisa, vakɨɨma panji, vilonda kujova naghwo. 47 Pe ʉmuunhu jʉmonga akamʼbʉʉla akati, “Ʉmama ghwako na vanunaavo valɨ panji, vilonda pijova nuuve.” 48 Neke ʉYesu akamwamʉla akati, “Ʉmama ghwango ghwe veeni? Avanunavango ve vaveeni?” 49 Pe akagholosia ʉlʉvoko kʉ vavʉlanɨsɨvua vaake akati, “Lolagha, avaanhu vooni ava ghwe mama ghwango, na vanunavango. 50 Ʉlwakʉva ʉmuunhu ghweni jʉno ivomba isa vughane vwa Nhaata ghwango ʉghwa kʉkyanya, ʉjuo ghwe nnunavango, ghwe lʉmbʉlyango, ghwe mama ghwango.”