Gaguâj nej guiì màn ruhuâ yumanꞌ Tesalónica nej sij
17
Gachîn nej sij riñan hioꞌó Anfípolis,
ngà riñan hioꞌó Apolonia,
huê danj ni̱ guchiꞌ nej sij yumanꞌ Tesalónica,
ñan hua̱ ꞌngo̱ hueꞌ huin si-nùhuì nej sí judío.
2 Sani̱ gàꞌ danj guꞌñûn Pablo giꞌhiaj sôꞌ,
ni̱ gaꞌanj sôꞌ ruhuâ hueꞌ huin si-nùhuì nej sí judío,
ni̱ huàꞌnï̀nj gui ganarânj rûhua ganarïsnaꞌanj sôꞌ ngà nej sí ganaraꞌhuiꞌ hiuj dânj,
3 ni̱ ganataꞌ sôꞌ,
ni̱ gidigân sôꞌ dàj taj si-nùguànꞌ Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an,
si hua̱ ni̱ña̱n si huê dànanj gi̱ranꞌ sa̱ñu̱n Ma̱ꞌan Cristo,
sani̱ ga̱na̱ꞌnïn siganï̂nj nej nîman;
ni̱ gataj sôꞌ:
—Huê Cristo huin Ma̱ꞌan Jesús,
ràyìꞌì duyiꞌngá riñan nej suj.
4 Ni̱ guyumân ruhuâ da̱ꞌa̱j nej sí judío ni̱ ganakaj duguiꞌ nej sôꞌ ngà Pablo ni̱ ngà Silas,
ni̱ ûta gàꞌì nej sí griego nej sí dagahuin riñan Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an,
ni̱ huê danj na̱nj guyumân ruhuâ ûta gàꞌì nej siyànà huin sa ña̱ꞌa̱n doj niꞌin ninj si-nùguànꞌ Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an.
5 Hiôꞌ ni̱ gahuin yìkòj ruhuâ aꞌngô da̱ꞌa̱j nej sí judío,
nun gùyùmàn ruhuâ niꞌin Ma̱ꞌan Jesús,
ni̱ gakḯn nej sôꞌ da̱ꞌa̱j nej sí aché sun rùꞌmìn chre,
ni̱ sí yìꞌì chre,
ni̱ nagiꞌhiaj chre̱ꞌ nej sôꞌ nej guiì,
ni̱ dagaꞌmin nej sôꞌ nej guiì naraꞌhuiꞌ ñan hua̱ raꞌhuee ruhuâ yumanꞌ snàꞌànj dânj ni̱ ûta gaguâj nej guiì;
ni̱ gatûj hu̱e nej sij ruhuâ dukuâ síchìj gùꞌnàj Jasón,
ni̱ ûta huin ruhuâ nej sij gi̱da̱ꞌa nej sij Pablo ni̱ nàgàꞌhuìꞌ nej sij sôꞌ raꞌa nej guiì yùmànꞌan.
6 Sani̱ ñan nun gànàrìꞌ nej sij Pablo,
ni̱ ni̱ka̱j nej sij Jasón ngà aꞌngô nej dinï̂nt gaꞌanj nej sij riñan nej sí ni̱ka̱j su̱n riñan yumanꞌ snàꞌànj dânj,
ni̱ gaguâj nùkuaj nej sij ni̱ gataj nej sij:
—Ni̱ nda ganûn sí gùꞌnàj Pablo ngà Silas gaché nguèj sij nï̀nꞌ gàchràꞌ ruhuâ yumiguìi dugunïnꞌ nej sij nej guiì.
7 Ni̱ ganahuin ra̱ꞌa Jasón nej sí nânj;
sani̱ nitaj si dagahuin daranꞌ nej sôꞌ si-ley César,
dadinꞌ gataj nej sôꞌ si hua̱ aꞌngô rey,
ni̱ rey dânj huin Jesús gataj nej sôꞌ.
8 Ni̱ nga gunïn nej sí ni̱ka̱j suun ngà nej guiì yùmànꞌan ni̱ ûta gaguâj nej sôꞌ rayiꞌî nuguanꞌ nânj ni̱ nitaj si hua̱ dïnꞌïnj ruhuâ sôꞌ,
9 Sani̱ gachín niꞌhiaj Jasón ngà aꞌngô nej dinï̂nt rayiꞌí nej sôꞌ ni̱ guruꞌhue nej sôꞌ sanꞌanj an riñan nej sí ni̱ka̱j suun,
huê danj ni̱ ganaꞌnḯn raꞌa nej sí dânj nej sôꞌ.
Nne Pablo ngà Silas yumanꞌ snàꞌànj Berea
10 Huê danj ni̱ nda nanè chre,
ni̱ gaꞌnḯn nej dinï̂nt gaꞌanj Pablo ngà Silas neꞌ ñànꞌan nda yumanꞌ Berea.
Huê danj ni̱ nga guchiꞌ nej sij yumanꞌ dânj,
ni̱ gatûj nej sij ruhuâ hueꞌ huin si-nùhuì nej sí judío.
11 Ni̱ sàꞌ nej sí judío màn hiuj nânj doj gàꞌ daꞌ nej sí màn Tesalónica,
ni̱ ûta nìhiàꞌ hua ruhuâ nej sôꞌ ga̱na̱huin ra̱ꞌa nej sôꞌ nùguànꞌ gataj Pablo,
ni̱ daꞌ gui ni̱ nadigiꞌñûn nej sôꞌ nej nuguanꞌ gataj Pablo guendâ ruhuâ nej sôꞌ gi̱ni̱ꞌin nej sôꞌ si huê dàj rûn gunïn nej sôꞌ huê danj taj si-nùguànꞌ Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an.
12 Huê danj ni̱ guyumân ruhuâ ûta gàꞌì nej judío niꞌin nej sôꞌ Ma̱ꞌan Jesús,
ni̱ huê danj na̱nj guyumân ruhuâ ûta gàꞌì nej siyànà màn grecia,
ni̱ huê danj na̱nj guyumân ruhuâ ûta gàꞌì nej sí ni̱ka̱j sun huin ña̱n doj riñan yumanꞌ snàꞌànj dânj.
13 Ni̱ nga gunïn nej sí judío nne yumanꞌ Tesalónica si ganataꞌ Pablo si-nùguànꞌ Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an riñan nej guiì màn yumanꞌ Berea,
ni̱ gaꞌanj nej sôꞌ nda yumanꞌ dânj,
ni̱ ûta dagaꞌmin nej sôꞌ ni̱ ûta gahuin duꞌhua nej guiì rìgì màn hiuj dânj.
14 Sani̱ nda nanè chre ni̱ gaꞌnḯn nej dinï̂nt gaꞌanj Pablo duꞌhua nne ña̱ꞌa̱nj guendâ ga̱ꞌa̱nj sôꞌ aꞌngô lugâ;
ni̱ gunâj Silas ngà Timoteo gane nguèj sôꞌ yumanꞌ Berea.
15 Ni̱ nej sí gunïn su̱n gi̱nikaj ga̱ꞌa̱nj Pablo ni̱ gaꞌanj nej sôꞌ ngà Pablo nda yumanꞌ Atenas;
ni̱ nga gananikàj nej sôꞌ gaꞌnaꞌ nej sôꞌ yiñán nej sôꞌ ni̱ huê gè riñan nej sôꞌ gaꞌnḯn Pablo nuguaꞌan gaꞌanj riñan Silas ngà Timoteo,
ni̱ gataj sôꞌ si ûta hio ga̱ꞌna̱ꞌ nguèj sij yumanꞌ Atenas,
huê danj ni̱ gahui Silas ngà Timoteo ruhuâ yumanꞌ Berea ni̱ gaꞌanj nguèj sij nda Atenas.
Pablo en Atenas
16 Nne Pablo yumanꞌ Atenas ganaꞌhuìj sôꞌ si gùyùmàn Silas ngà Timoteo,
ni̱ ûta gananï̂n ruhuâ sôꞌ dadinꞌ giniꞌin sôꞌ si ûta nnun ña̱ꞌa̱nj nej sí màn yumanꞌ Atenas riñan nej ñaꞌanj giꞌhiaj ra̱ꞌa síi.
17 Huê danj ni̱ ganarïsnaꞌanj Pablo ruhuâ hueꞌ huin nûhui ngà nej sí judío ni̱ ngà nej sí dagahuin riñan Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an,
ni̱ daꞌ gui ganarïsnaꞌanj sôꞌ ngà nej sí ganariꞌ sôꞌ riñan raꞌhuee.
18 Ni̱ màn yiꞌnïnꞌ nej sí huin Epicúreo,
ni̱ màn yiꞌnïnꞌ nej dùguìꞌ nej sí huin Estoico ni̱ ganarïsnaꞌanj nej sôꞌ ngà Pablo;
ni̱ da̱ꞌa̱j nej sôꞌ gataj:
—Nùnj huin si gataj sí man ni̱ ûta huin duꞌhua sôꞌ ràꞌaj.
Ni̱ aꞌngô da̱ꞌa̱j nej sôꞌ gataj:
—Ngo̱ sí ganataꞌ rayiꞌî aꞌngô ñaꞌanj an huin sij rûnꞌ aꞌmin sij na̱nj ánj;
gataj nej sij dànanj.
Dadinꞌ ganataꞌ Pablo rayiꞌî si-nùguànꞌ Ma̱ꞌan Jesucristo,
ni̱ gidigân sôꞌ si gànàꞌnï̀nj nej nîman.
19 Ni̱ gidaꞌa nej sôꞌ Pablo,
ni̱ ginikaj nej sôꞌ gaꞌanj nej sôꞌ ñan gùꞌnàj Areópago ñan nne dukuâ sun ginikaj ñuꞌunj riñan yumanꞌ Atenas,
ni̱ gataj nej sôꞌ:
—Ga̱ꞌhue gunïn nej ñûnj rayiꞌî nuguanꞌ nàkà gaꞌminꞌ nîꞌ.
20 Dadinꞌ gunïn nej ñûnj gaꞌminꞌ nuguanꞌ nitaj si niꞌin nej ñûnj.
Ni̱ ruhuâ nej ñûnj gu̱nïn nej ñûnj,
nùnj huin si ga̱ta̱j nej nuguanꞌ danj ruhuaj.
21 Dadinꞌ daranꞌ nej sí yìñànj màn Atenas,
ngà nej sí aché nun riñan aꞌngô hioꞌóo ni̱ nitaj aꞌngô rayiꞌî nuguanꞌ gahuin ruhuâ nej sôꞌ ga̱huin chru̱n nej sôꞌ,
dadinꞌ man si garanꞌ ruhuâ nej sôꞌ ga̱ꞌmi̱n nej sôꞌ ni̱ garanꞌ ruhuâ nej sôꞌ gu̱nïn nej sôꞌ rayiꞌî aꞌngô nuguanꞌ nàkàa.
22 Hiôꞌ ni̱ ganayumàn Pablo ni̱ ganikïnꞌ ga̱hia sôꞌ,
da̱nï̱n hueꞌ dukuâ sun dânj,
ni̱ gataj sôꞌ:
—Nej suj guiì màn yumanꞌ Atenas,
ni̱ ûta sàꞌ giniꞌhiâ daranꞌ nej sa giꞌhiaj nej suj ni̱ ûta nikaj chre̱j nej suj riñan nej ñaꞌanj an;
23 dadinꞌ gachînj ni̱ giniꞌín si ûta mân nej nûhui lij ni̱ nne nej ñaꞌanj ri̱ña̱n ni̱ka̱j chrej nej suj nï̀nꞌ gàchràꞌ ruhuâ yiñán nej suj,
ni̱ huê danj na̱nj ganariꞌí ꞌngo̱ si-na ñaꞌanj an ni̱ nuguanꞌ nânj nnûn riñanj:
“ÑAꞌANJ NUN NIꞌIN NÊꞌ”.
Ni̱ nun niꞌin nej suj Ma̱ꞌan Ñaꞌanj dânj mánj,
sani̱ gàꞌ nnùn ña̱ꞌa̱nj nej suj riñanj,
ni̱ huê rayiꞌî Ma̱ꞌan Ñaꞌanj dânj huin sa ganatá.
24 ’Ni̱ huê Ma̱ꞌan Ñaꞌanj dânj huin sa giꞌhiaj yumiguìi,
ni̱ huej huin sa giꞌhiaj daranꞌ nej sa màn ruhuâ yumiguì nânj,
ni̱ huê Ma̱ꞌan huin Señor ni̱ka̱j su̱n yàtàꞌa ngà riñan hioꞌóo,
ni̱ nitaj si nne ruhuâ nuhuî giꞌhiaj raꞌa nej síi mánj.
25 Ni̱ gàꞌ nitaj si gachin si gàràꞌhuèꞌ nej síi raꞌa mánj,
dàj rûnꞌ giꞌhiaj ngo̱ síi nga hua sa gàchin riñan sôꞌ;
dadinꞌ huê Ma̱ꞌan giꞌhiaj hua nìꞌnàꞌ daranꞌ nej guiì,
ni̱ gaꞌhuij nanè ganarânj guchej daranꞌ ni̱nj,
ni̱ huej huin si gaꞌhuiꞌ daranꞌ nej rasu̱n gàchin riñan ni̱nj.
26 ’Ni̱ ꞌngo̱ rïn tun garânj sunj nga giꞌhia daranꞌ nej síi,
guendâ ga̱ne nej sôꞌ nï̀nꞌ gàchràꞌ riñan nej hioꞌó màn ruhuâ yumiguìi;
ni̱ gàꞌ giꞌhiaj yu̱gui dàj ga̱ nej diû,
ni̱ giꞌhiaj yu̱gui nda andaꞌ ga̱ꞌhue gùchìꞌ nej sôꞌ ga̱ꞌa̱nj ga̱ne nej sôꞌ;
27 guendâ ga̱ꞌhue nànàꞌhuìꞌ nej sôꞌ Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an,
dadinꞌ huaj ga̱ꞌhue gànàrìꞌ nej sôꞌ,
ni̱ ga̱ꞌhue du̱guaché raꞌa nej sôꞌ,
ni̱ gànàrìꞌ nej sôꞌ Ma̱ꞌan,
sani̱ yàngàꞌ hia ni̱ sê si̱ ûta ga̱nꞌ nne riñan daꞌ goꞌngo̱ nêꞌ mánj.
28 Dadinꞌ huê Ma̱ꞌan giꞌhiaj rayiꞌî dan gaꞌhue hua nìꞌnòꞌ,
ni̱ gaꞌhue gìsìkìꞌ ni̱ ga̱che̱ꞌ;
dàj rûnꞌ gataj da̱ꞌa̱j nej sí gununâ guentu siganï̂nj nej suj:
“Dadinꞌ gataj nej sôꞌ,
daꞌní Ma̱ꞌan Ña̱ꞌanj an huin nêꞌ.”
29 Huê danj ni̱ si huînꞌ,
daꞌní Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an,
ni̱ si̱ gaꞌhue ga̱nï̱n ruhuôꞌ si Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an ni̱ huaj dàj rûn hua ñaꞌanj giꞌhiaj ra̱ꞌa nej síi nga giꞌhiaj nej sij si huin agaꞌ oro ngà plata,
nej si huaj dàj rûnꞌ hua hiëj,
nej si huaj dàj rûnꞌ hua nej daꞌngaꞌ giꞌhiaj ra̱ꞌa nej síi,
nej sij huaj dàj rûnꞌ hua nej daꞌnga giri rà nej síi nga ganari nej sôꞌ.
30 Sani̱ gaꞌnïnꞌ ruhuâ Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an,
niꞌin nej sa aꞌnanꞌ giꞌhiaj nej guiì gimân diû gâchin dadinꞌ nun niꞌin daꞌngaꞌ ninj nej sa giꞌhiaj ninj,
sani̱ hia̱j ni̱ gaꞌnïnj suun riñan daranꞌ nej guiì màn nï̀nꞌ gàchràꞌ ruhuâ yumiguìi,
si ña̱ꞌa̱n huaj si nànìkàj ruhuâ ninj ngà rayiꞌî nej gakï̱nꞌ giꞌhiaj ninj;
31 dadinꞌ gàꞌ hua̱ yu̱gui ꞌngo̱ gui dânj guendâ gi̱ꞌhiaj Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an guenda ngà nej guiì màn ruhuâ yumiguìi dàj na̱nj hua ma̱ꞌan nej sa giꞌhiaj ninj,
dadinꞌ gàꞌ giꞌhiaj yu̱gui Ma̱ꞌan Ñaꞌanj an Ma̱ꞌan Jesús ni̱ huê Ma̱ꞌan huin sa na̱gi̱ꞌhiaj ni̱ka̱ daranꞌ nej nânj,
ni̱ gi̱ꞌhia si gùyùmàn ruhuâ daranꞌ nej guiì guendâ gànàꞌnï̀nj ninj siganï̂nj nej nîman.
32 Sani̱ nga gunïn nej sôꞌ rayiꞌî guendâ si gànàꞌnï̀nj nej nîman,
ni̱ gaꞌmin duku da̱ꞌa̱j nej sôꞌ,
ni̱ aꞌngô da̱ꞌa̱j nej sôꞌ gataj:
—Aꞌngô gui ni̱ gu̱nïn nej ñûnj rayiꞌî nej nuguanꞌ gatajꞌ.
33 Huê danj ni̱ gahui Pablo siganï̂nj ñan màn nej sij.
34 Sani̱ guyumân ruhuâ da̱ꞌa̱j nej sí dânj;
ni̱ ganakaj duguiꞌ nej sôꞌ ngà Pablo;
ni̱ siganï̂nj nej sí guyumân ruhuâ dânj ꞌnïnj Dionicio sí ni̱ka̱j duguiꞌ ngà yiꞌnïnꞌ nej sí aeropagita,
ni̱ ꞌngo̱ siyànà gùꞌnàj Damaris,
ni̱ màn aꞌngô da̱ꞌa̱j nej guiì guyumân ruhuâ niꞌin Ma̱ꞌan Jesús ngà nej sij.