Yiesû aatûma arutwa bara baake îkûmi na baîrî
9
1 Kagiita kamwe Yiesû eeta arutwa bara baake îkûmi na baîrî bantû amwe. Abaa inya na watho bwa kwîngatia irundu bionthe bira bithûûku na kworia antû ndwari. 2 Abatûma bathi gûtûmîîria mantû ma ûnene bwa Ngai na kworia bara baayie.3 Mbere ya bathi, Yiesû abeera, “Bûtigaakamate nwa mbi rûgendooni. Bûtigaakamate mîraagi, kana mbooro, kana irio, kana mbia, kana nguo îngî tatiga îra muntû eekîrîte. 4 Bwathi taûni îra bûkaathi, nyomba îra bûkaathûngîra bûgwatwe ûgeni, bûkare ku mwanka rîra bûkaathi. 5 Îndî bûkaaya kûthi taûni nna bûkarega kûgwatwa ûgeni, bûkiuma ku bûtige bwabaturaturîra tîîri ya mbayo cienu, rûrî rwano rwa kûboonia bûtirî ngwatanîro nabo.”
6 Arutwa babu bauma agu baariûnga na ntûûra bagîtûmagîîria ntheto îmbega. Na bantû onthe ara baathiyaga bakeethîra muntû ûmwayie, i baamworagia.
Eronde aatangîka mathûgaania
7 Eronde ûra aathanaga gîteere kîa Gariiri akwîgua mantû mara maakarîkîîte, aarigicana mûno n'ûntû antû bamwe baugaga i Njoana Mûbaatithania ariûkîîte. 8 Bangî bakauga n'Eriya aracookire kwoneka kaîrî. Na bangî nabo bakauga i kîroria ta bira bia tene. 9 Eronde auga, “I ndagiitithiirie Njoana kîongo. Aabu ûyû ûngî nwe nkwîgua mantû maake n'ûû?” Neendaga kûmwona mûno.
Yiesû aagaagûra antû ngiri itaano
10 Atûmwa bara Yiesû aatûmîîte baacooka bamwîra mantû monthe mara baarûthîîte. Aathi nabo bonka bwa taûni yeetagwa Bethisainda. 11 Kîrîndî gîkûmenya bûra Yiesû aathiîte kîamûthingata noogo. Yiesû abagwata ûgeni abeera mantû ma ûnene bwa Ngai, na bara beendaga kworua abooria.
12 Riûa rîkwanjîîria kûthûa, arutwa bara baake îkûmi na baîrî baathi beera Yiesû, “Îra antû bathi kaingo bakinya ntûûra ira irî akubî kûra bakoona ûmaamo na irio. Gûkû tûrî i ta rwanda.”
13 Yiesû abeera, “Baeni gîntû bûrî biû barîe.”
Arutwa bamwîra, “I mîgaate îtaano na makûyû maîrî akî tûrî namo. Kîrîndî gîkî kîgana ûûgû kîagûrîrîka irio?” 14 (Antû bara baarî oogo baarî antû arûme ta ngiri itaano ûgu.)
Yiesû eera arutwa babu baake beere antû bakare nthî na ikundi, na wa kîra gîkundi kîîgue kîrî gîa antû ta mîrongo îtaano. 15 Arutwa bakûrûtha ûgu, 16 Yiesû aathûkia mîgaate îra îtaano na makûyû mara maîrî. Aacûûba îgûrû, aacookeria Ngai nkaatho n'ûntû bwa bio, abing'enyûranangia, aanenkera arutwa baake bagaîra antû. 17 Antû bonthe baarîa baabaa. Arutwa beethîrania mang'enyûrû ma mîgaate na inuku bia makûyû baûyûria ikaabû îkûmi na biîrî.
Petûrû augire Yiesû n'we Kîrîstû
18 Ntugû îmwe Yiesû akîrombaga arî wenka, arutwa baake baaya kîrî we. Yiesû abaûria, “Bungwa antû baugaga ndî ûû?”
19 Arutwa baake bamûcookeria bamwîra, “Bamwe baugaga ûrî Njoana Mûbaatithania, bangî bakauga ûrî Eriya, na bangî nabo bakauga nûriûkîîte ûrî ûmwe wa iroria bira bia tene.”
20 Yiesû abaûria, “Î biû buugaga ndî ûû?”
Petûrû amûcookeria amwîra, “Woû ûrî Kîrîstû ûra atûmîîtwe i Ngai.” 21 Yiesû aakaania arutwa baake abeera batikeere antû n'we Kîrîstû.
Yiesû akîarîîria mantû ma kûnyamaarua na kûûragwa gwake
22 Yiesû aacooka abeera, “Mwana wa Muntû nwa mwanka anyamaarue mûno. Akaaregwa n'akûrû, *athînjîri bara banene ba Ngai, na aarimû ba watho. Na nwa mwanka aûragwe, îndî akaariûka nyuma ya ntugû ithatû.”
Ûra akwenda kûthingata Yiesû
23 Yiesû aacooka eera antû bonthe, “Muntû akeenda kûnthingata abatîîrue eetîîyîra akamata mûtharaba wake anthingata ntugû cionthe. 24 Ûra oonaga mwoyo ûyû ûrî gîtûmi, akaûra. Îndî ûra akeeruta n'ûntû bwakwa, agaatûûra mwoyo. 25 Î rîo rî, i baita mbi muntû oona wana ûkeegua nthîgûrû yonthe n'yake, îndî akaaga mwoyo?
26 “Ûra akambîgua îgi kana eegue ûrutani bwakwa îgi, Mwana wa Muntû nakaamwîgua îgi rîra akaaya na araîka baatheru arî na mwago wa Îthe.
27 “Na mma ga nkûbwîra, bamwe ba baba barûngi aaga batiikua batooneete ûnene bwa Ngai.”
Kûgarûka kwa Yiesû
28 Nyuma ya ntugû ta inyanya kuuma Yiesû akuuga mantû mamu aathûkia Petûrû, Njoana na Njakubu baathi baatwa kîrîmaani kûromba Ngai. 29 Akîrombaga, ûthiû bwake bwagarûka na nguo ciake ciatua kûyica mûno ta rweni. 30 Nthûti îmwe antû baîrî baumîîra baanjîîria kwaria n'we. Baarî Musa na Eriya, 31 barî na mwago wa îgûrû bakîaragia na Yiesû. Baaragia mantû ma gîkuû kîa Yiesû kîra eengeerie gûkua Njerusaremu, kwingia kwenda kwa Ngai. 32 Petûrû, barî na bara bangî baarî nabo i baamaami toro îndito. Bakûyiûkia toro boona Yiesû arî na mwago na boona antû babu baîrî barûngi n'we.
33 Antû babu baîrî bagûkara taka bakwenda kûthi, Petûrû eera Yiesû, “Mwathani, na kaaba tûrî aaga. Ga twake tûganda tûthatû aaga; gaaku, ka Musa na ka Eriya.” Petûrû akiuga ûgu ataamenyaga bûra augaga.
34 Petûrû akîaragia woogu, îtu rîaya rîabakunîkîra. Arutwa babu baagwatwa n'ûguaya. 35 Beegua kayû kauma îtuuni rîru kauga, “Ûyû n'we Mwana wakwa ûra nthuurîîte. Mûthikagîîrieni!” 36 Kayû gaku gagûtiga kwaria, Yiesû aatigwa wenka. Bakîîya kwaria mantû mamu arutwa babu ibaambîîte baakarakara bateera antû ûgu boonire.
Yiesû ooria kaîyî kaarî na kîrundu kîîthûûku
37 Rûûni Yiesû na arutwa babu baake bathatû baagûrûka kîrîmaani. Bakûgûrûka beethîra kîrîndî kiingî kîîyire. 38 Muntû ûmwe kîrî bo augîîria auga, “Mwarimû! Itû ngûkwereka mbonera kaana. Ntirî kaîyî kangî! 39 Wa ara kîrundu kîra karî nakîo kîrakagwatîra kaanjagîîria gûkurura gakîrutaga mûthonjo na kanyua. Îgiita rîra kîrundu gîkî gîkagwete igîkanyamaaragia mûno gîkîîya gûtigana nako. 40 Mberekire arutwa baaku bakîîngatia, bakûgeria baaremwa i kîo.”
41 Yiesû abeera, “Biû bûrî nthuke înthûûku, îtarî wîtîgio. Ga tûgaakarania naabi na mbwinyîkîrie mwanka rî?” Yiesû eera muntû ûyu, “Reete kaana gaaku aaga.” 42 Kaana gaku kathiîte, kîrundu gîku kîanjîîria gûkaûmagaria. Gîagaturania nthî gakîgeraga nthari. Yiesû aagondokera kîrundu gîku gîakagirîkagia. Kaana gaku kaabua. Yiesû akanenkanîra kîrî îthe. 43 Antû bonthe baarigara i bûra inya ya Ngai îneneete bûgana.
Yiesû akîarîîria kaîrî mantû ma kûûragwa gwake
Antû barigarîîte woogu i mantû mamu Yiesû aarûthire, Yiesû eera arutwa baake, 44 “Kindaani matû mbwîre. Mwana wa Muntû agaakunyanîrwa aneenkanîrwe kîrî antû.” 45 Arutwa bataaciûra ûntû bûbu n'ûntû ibaithîîtwe bu batikaabumenye. Îndî nabo baakuthûka kûûria biûria.
N'ûû mûnene kîrî bara bangî?
46 Arutwa ba Yiesû ibaakararanagia bakîûranagia ûra kîrî bo akeegua arî mûnene kîrî bara bangî. 47 Yiesû akûmenya bûra baathûgaanagia aathûkia kaana kaniini akarûngamia akubî n'we. 48 Abeera, “Ûra akenagîîra kaana ta gaka riîtwaani rîakwa, i niû akenagîîra. Na ûra aankenagîîra, n'ûra aantûmire akenagîîra. Ûra akeenyithia kîrî bonthe n'we agaatuîka mûnene.”
Muntû atarî ûthû naabi bûrî kîmwe n'we
49 Njoana eera Yiesû, “Mwathani, kûrî muntû twonire akîîngatia irundu biithûûku agîtûmagîra riîtwa rîaku twamwîra atige n'ûntû t'ûmwe wetû.”
50 Yiesû amwîra, “Bûtikaagirie muntû ta ûyu, n'ûntû wegua muntû atirî ûthû naabi bûrî kîmwe n'we.”
Yiesû aakûrûkîîra Samaria
51 Ntugû îgûkara gûkinya ya Yiesû gwîtithua îgûrû aathûgaania oona nwa athiire Njerusaremu. 52 Aatûma atûmwa baathiyaga. Atûmwa baathi bwa taûni ya Samaria kûmûthuuranîra bantû a kûmaama. 53 Antû ba naagu Samaria bataagwata Yiesû ûgeni, n'ûntû aathiîte bwa Njerusaremu. 54 Arutwa baake tabo Njakubu na Njoana bakwona ûgu, bamwîra, “Mwathani, twîte mwanki kuuma îgûrû ûbarûngûrie?”
55 Yiesû abacûûba abagondokera abeera, “Bûtiiyî kîrundu gîku bûrî nakîo i kîa mûthemba mûbi! 56 Mwana wa Muntû aayire kwonokia, ataaya kûûraga.”a Yiesû na arutwa baake bauma agu baathi ntûûra îngî.
Bara beendaga kûthingata Yiesû
57 Bathiîte na njîra woogu muntû ûmwe eera Yiesû, “Ngakûthingataga gûntû kunthe kûra ûkaathiyaga.”
58 Yiesû amwîra, “Mbwe irî mîrinya na nyoni irî ntara, îndî Mwana wa Muntû atirî kîmaamo.”
59 Yiesû eera muntû ûngî, “Nthingata!”
Muntû ûyu amwîra, “Mwathani, nwanga ndamba kûthika baaba.”b
60 Yiesû amûcookeria amwîra, “Tigana na ntungu ithike ntungu cia cio. Îthi ûgatûmîîrie mantû ma ûnene bwa Ngai.”
61 Muntû ûngî n'we eera Yiesû, “Ngakûthingataga, Mwathani, îndî ka mbambe nthi nkamenyithie antû ba mûciî wetû nkûthi.”
62 Yiesû amwîra, “Muntû akagwata mûraaû akîrîma akaraitha nyuma, muntû ta ûyu atiagîrîte ûneneeni bwa Ngai.”