Ngerekano ya aarî îkûmi beeteereete mûgûrani
25
1 Yiesû auga, “Nwa tûbuanaanie ûnene bwa îgûrû na aarî îkûmi bara ûgoro bûmwe baathûkiirie ntandîka ciao baathi kûthagaana mûgûrani. 2 Bataano kîrî bo baarî baataku îndî babu bangî bataano baarî baûme. 3 Babu bataku bakûthûkia ntandîka ciao bataakamata maguta ma kûgana. 4 Babu baûme baakamata maguta marî ntandîkaani na mangî na cûûba. 5 Gûgûtuîka mûgûrani agûceererwa ataayîîte, aarî babu bonthe baanoga bagwatwa i toro.6 “Ûtugû gatî kanene kwaugîîrua na inya kwerwa, ‘Yîî, n'ûyu mûgûrani aayîîte! Mûthagaaneeni.’
7 “Aarî babu baumbuthûka torooni, beetithia ntambi. 8 Bara bataaririkana gûkamata maguta ma kûgana beera babu baarî namo, ‘Tûkundieni maguta twongeere, ntandîka cietû nikwenda kwora.’
9 “Bara baarî namo babeera, ‘Arî! Tûkabûgaûrîra matitûgana na tiû. Îthiini kîrî bara beendagia bûgûre meenu.’
10 “Aarî babu bakûthi kûgûra, mûgûrani aaya baathi wikiini na bara baarî oogo. Bakûthûngîra kûra kîatho kîathuuranîrîtwe, mûrango waingwa. 11 Aarî bara baarî bakûthi kûgûra maguta baaya. Beetana, ‘Mwathani, mwathani tûrugûrîre.’
12 “Mûgûrani abeera, ‘Arî. Na mma ntibwiyî.’ ”
13 Yiesû aarîîkia na kwîra arutwa baake, “Kwoogu rîonthe karagaani bwîmenyeereete n'ûntû bûtiiyî ntugû kana îthaa rîra Mwana wa Muntû akaaya.”
Ngerekano ya aruti ngûgî bathatû bara baanenkeretwe taranta
14 Yiesû eera arutwa baake, “Na kaîrî nwa tûbuanaanie ûnene bwa îgûrû na muntû ûmwe aathiîte rûgendo. Mbere ya athi eeta aruti ngûgî baake abeera bamûmenyeere into. 15 Abanenkera mbia beetaga taranta.a Ûmwe amûneenkera taranta itaano, ûyu ûngî ciîrî, na ûyu ûngî îmwe kûringana na bûra aiyî muntû narutaga ngûgî bûgana. Rîru aathi. 16 Ûra aanenkereetwe taranta itaano ataata thaa. Aathiire aaringa biacaara nacio oona baita ya cingî itaano ta cio. 17 Ûra eetwe ciîrî wana we aathiire aaringa biacaara na ciake oona baita ya cingî ciîrî. 18 Îndî ûra eetwe îmwe, we aathiire eenja karinya bantû nthîgûrû aathika ku.
19 “Nyuma ya îgiita rîîraaya, mwene mûciî aacooka. Eera aruti ngûgî babu baake bamwîre bûra baarûthire na mbia ira aabatigîrîte. 20 Ûra eetwe taranta itaano, amûretera cingî itaano. Amwîra, ‘Niû, mûnene, wanenkeere itaano ndathi ndabaitania ciakinya îkûmi. Îka, mûnene.’
21 “Mûnene wake amwîra, ‘I bwega mûno, mûruti ngûgî mwîtîgua! N'ûntû ûgûtuîka mwîtîgua na biikai, ngakwaa biingî. Ncû ûkeneere na woû ngîkeneera.’
22 “Ûra n'we eetwe taranta ciîrî aaya. Amwîra, ‘Niû, mûnene, wampeere ciîrî ndathi ndabaitania ciakinya inya. Îka, mûnene.’
23 “Mûnene wake amwîra, ‘I bwega mûno, mûruti ngûgî mwîtîgua! N'ûntû ûgûtuîka mwîtîgua na biikai, ngakwaa biingî. Ncû ûkeneere na woû ngîkeneera.’
24 “Ûra eetwe îmwe aaya. Amwîra, ‘Niû, mûnene, n'ûntû mbiyî ûrî muntû ûmûûmo na ûkethaga ara ûtaanda na ûgaakûra kîra ûtaanîka, 25 i ndaakuthûkire. Ndaathiire ndeenja karinya ndaitha mbia ciaku ku. Ene n'ino wa bûra, ka.’
26 “Mûnene amwîra, ‘Woû ûrî mûruti ngûgî ûmûthûûku na ûrî kîthao! Aabu wana ûkeegua nwiyî nkethaga ara ntaanda na ngaakûra kîra ntaanîka 27 rî, ûtikîmbaigîra cio mbanki ndaaya nkathûkia mbia ciakwa irî na baita?’
28 “Mûnene auga atuunywe taranta înu aamwete înenkerwe ûra ooneete baita ya taranta itaano. Auga, 29 ‘Gîtûmi i kwîgua ûra arî na gîntû nkamwongeera kiingîe nkûrûki ya kîthimi. Îndî ûra gûtarî kîo arî nakîo, wana gîîkai kîra arî nakîo i nkaamûtunya 30 na mmwingîre ome mwinduuni kûra ûkeegua kûrî na kîrîro na kîeba kîînene mûno.’ ”b
Ng'ondu na mbûri ikaathûranwa
31 Yiesû eera arutwa baake, “Rîra Mwana wa Muntû akaaya arî na mwago wake wa ûnene na arî na araîka bonthe, akaaya akare nthî gîtîîni gîake kîa ûnene. 32 Antû bonthe beethîrane mbere yake abaathûrane ta muntû akwathûrana ng'ondu na mbûri. 33 Akaathûra ng'ondu bwa ûrîo na mbûri bwa ûmotho.
34 “Rîru eere bara ûkeegua barî bwa ûrîo, ‘Ncûûni, biû Baaba athaarimîîte bûthûkie ûnene bûra aabûthuuranîîre bûrî rûgai rwenu kuuma wo nthîgûrû îkûûmbwa. 35 Ndaarî na yûûra bwangaagûra. Ndaarî na bûûta bwankundia rûûyî. Ndarî mûgeni bwangwata ûgeni. 36 Ndaathirîîtie nguo bwampa imbega. Ndaayiirue bwaya kûndaitha. Ndaathaîkîîtwe nceera bwaya kûmbona.’
37 “Babu baagîru bamûûrie, ‘Mwathani, i rî warî na yûûra twakûgaagûra na i rî warî na bûûta twagûkundia rûûyî? 38 I rî warî mûgeni twa kûgwata ûgeni na i rî wathirîîtie nguo twakwaa imbega? 39 I rî wayîîtue twaya gûkûraitha na i rî wathaîkîîtwe nceera twaya gûkwona?’
40 “Mûnene akaabeera, ‘Na mma ga nkûbwîra, ûntû bunthe bwarûthîra wa kîra ûmwe wa antû baakwa bara beegagua bakîenda ûteethio i ta niû bwarûthagîra.’
41 “Rîru mûnene acooke eere bara nabo ûkeegua barî bwa ûmotho, ‘Biû bûrî baarume! Umaani aaga ndî bûthi mwankiini ûra ûtooraga rî kana rî, ûra Nkoma na araîka baake bathuuranîrîtwe. 42 Ndaarî na yûûra na bûtangaagûra. Ndaarî na bûûta na bûtankundia rûûyî. 43 Ndaarî mûgeni na bûtangwata ûgeni. Ndaathirîîtie nguo na bûtampa imbega. Ndaayiirue na bûtaaya kûndaitha na ndaathaîkîîtwe nceera na bûtaaya kûmbona.’
44 “Bamûûrie, ‘Mwathani, i rî warî na yûûra, kana bûûta? I rî warî mûgeni, na i rî wathirîîtie nguo îndî twarega gûgûteethia? I rî wayîîtue, na i rî wathaîkîîtwe nceera îndî tûtaaya gûkwona?’
45 “Mûnene akaabacookeria abeere, ‘Na mma ga nkûbwîra, rîra bwaregaga gûteethia antû baakwa nwa bara baniini na bakîendaga ûteethio i ta niû bwaregaga gûteethia.’
46 “Bakaathi îkaanûkiani rîtakîthira rî kana rî, îndî bara baagîru bakaathi mwoyooni wa tene na tene.”