7
Bissala si Esteban ma Tumpukan Maghuhukum
1 Manjari tinilaw si Esteban eꞌ Imam Muwallam, yukna, “Bꞌnnal bahāꞌ ya panuntut eꞌ saga aꞌa itu?”
2 Anambung si Esteban, yukna, “Saga mattoꞌa-danakanku, pakale kam. Ya Tuhan Sanglit-sahaya bay patuwaꞌ ni pangkattam si Ibrahim, waktu kapaglahatna ma Mesopotami. Halam giꞌ iya bay maglahat ma Haran ma waktu inaꞌan-i. 3 Yuk Tuhan ni iya, ‘Alaꞌan ka min lahatnu porol ilu maka min kahekaꞌannu. Pehēꞌ ka tudju ni lahat dakayuꞌ, ya paꞌndaꞌanku ni kaꞌa ma sinosōng.’
4 “Angkan bay maglain si Ibrahim min lahat Kaldeya tudju ni lahat Haran maglahat mainaꞌan. Amatay paꞌin mmaꞌna, pinapiꞌitu iya eꞌ Tuhan ni lahat ya paglahatantam itu buwattinaꞌan. 5 Sagōꞌ halam giꞌ iya bay kabuwanan tanaꞌ eꞌ Tuhan palsukuꞌanna ma lahat itu, minsan laꞌa hal tanaꞌ sarang pagiꞌikan tapeꞌna. Sagōꞌ nijanjiꞌan iya eꞌ Tuhan, in iya sampay panubuꞌna pinasukuꞌan du lahat itu. Boꞌ ma waktu bay panganjanjiꞌ Tuhan eꞌ, bay halam giꞌ aniyaꞌ tubuꞌ si Ibrahim. 6 Buwattitu bay bissala Tuhan ma si Ibrahim, yukna, ‘Maglahat du saga panubuꞌnu ma lahat bangsa liyu. Tahinang du sigām banyagaꞌ sampay tiniksaꞌ eꞌ bangsa inān ma deyom mpat hatus tahun. 7 Saguwāꞌ patꞌnnaꞌku hukuman ma bangsa ya song amanyagaꞌ saga panubuꞌnu. Puwas eꞌ, paluwasku du sigām min lahat pamanyagaꞌan ma sigām ati maghinang du sigām ni aku ma lahat itu.’ 8 Sakali si Ibrahim bay kabuwanan addat pagislam, tandaꞌ palsaksiꞌan in iya maka panubuꞌna taga-kapagsulutan maka Tuhan. Angkan anakna si Isaꞌak bay niꞌislam eꞌ si Ibrahim, taꞌabut paꞌin walungꞌllaw ma luwasan. Ya du si Isaꞌak, bay isab angislam anakna si Yakub. Maka si Yakub eꞌ bay angislam anakna kasangpūꞌ maka duwa, ya na kaꞌmboꞌan bangsatam Yahudi.
9 “Manjari,” yuk si Esteban, “si Yusup bay niꞌihiran eꞌ saga siyakana, ya saga anak si Yakub kaseheꞌ. Angkan iya pinabꞌllihan eꞌ sigām, binowa ni lahat Misil binanyagaꞌ mahēꞌ. Daipara ginapiꞌ iya eꞌ Tuhan, 10 ati pinuwas iya eꞌna min kasusahan kamemon bay kalabayanna. Binuwanan iya eꞌ Tuhan pangitaꞌu alalom ma waktu kaharapna ni Piraꞌun ya sultan Misil ati kasulutan sultan inān ma iya. Angkan iya ginꞌllal gubnul eꞌ sultan, magagi ma lahat Misil kamemon sampay ma saga aꞌa ma deyom okomanna.
11 “Sakali itu aniyaꞌ bay gotom ma kaluhaꞌan lahat Misil eꞌ sampay isab ma lahat Kanaꞌan, ya bay paglahatan disi Yakub. Saga kaꞌmboꞌantam, halam aniyaꞌ takakan tapiha eꞌ sigām. 12 Angkanna, pagkale si Yakub aniyaꞌ konoꞌ kinakan ma lahat Misil, bay sohoꞌna saga anakna lꞌlla, ya asal pangkat bangsatam, pehēꞌ ni Misil amꞌlli takakan. Ya na heꞌ tagnaꞌan kapehēꞌ sigām. 13 Kaminduwana paꞌin kapehēꞌ sigām, boꞌ yampa magpakilā si Yusup ma saga danakanna heꞌ. Jari minnēꞌ kinataꞌuwan eꞌ sultan in si Yusup taga-kampung. 14 Puwas eꞌ aniyaꞌ lapal bay pinabeyaꞌ eꞌ si Yusup ni mmaꞌna si Yakub. Bay sohoꞌna si Yakub magtautaiꞌanak pauntas ni lahat Misil. Pitumpūꞌ maka lima puhuꞌ heka sigām. 15 Sakali pauntas na sigām ni lahat Misil. Jari amatay si Yakub mahēꞌ, damikiyanna saga anakna, ya pangkatantam. 16 Saga bangkay sigām bay tinūran ni Sekem ma lahat Kanaꞌan, boꞌ kinubul mahēꞌ ma pagkubulan ya bay binꞌlli eꞌ si Ibrahim min tubuꞌ si Hamor ma masa awal eꞌ.
17 “Manjari itu, song paꞌin taꞌabut waktu pamaluwas sigām min lahat Misil, buwat bay janjiꞌ Tuhan ma si Ibrahim, paheka na toꞌongan bangsatam. 18 Aniyaꞌ na sultan saddī angꞌntanan lahat Misil, sultan halam makataꞌu ma bay pasalan si Yusup. 19 Bay niakkalan bangsatam eꞌ sultan eꞌ, bay pinissokoꞌ kaꞌmboꞌ-mboꞌantam, sinōꞌ animanan ondeꞌ-ondeꞌ sigām boꞌ supaya amatay.
20 “Na, ya na waktu bay kapaganak ma si Musa. Ondeꞌ-ondeꞌ mustala si Musa, ati niꞌipat ma lumaꞌ mattoꞌana ma deyom tꞌllumbulan. 21 Puwas paꞌin tꞌllumbulan eꞌ, pinaluwas iya, mandaꞌ tapuwaꞌ eꞌ dayang-dayang ya anak sultan, ati tahinang anak eꞌna. 22 Bay iya pinanduꞌan kamemon pangadjiꞌ bangsa Misil, ati abantug iya ma pagbissalana maka ma saga kahinanganna.
23 “Taꞌabut paꞌin mpatpūꞌ tahun umul si Musa,” yuk si Esteban, “agaraꞌ iya patibaw ni saga pagkahina bangsa Israꞌil. 24 Makatibaw paꞌin, aniyaꞌ taꞌndaꞌna dakayuꞌ pagkahina Israꞌil nilaꞌugan eꞌ aꞌa bangsa Misil. Magtūy nirapitan pagkahina itu eꞌ si Musa ati binalosan aꞌa Misil inān pinapatay. 25 Sabab pangannal si Musa in saga pagkahina bangsa Israꞌil makahati in iya ginuna du eꞌ Tuhan amapuwas sigām min pagbanyagaꞌan. Sagōꞌ halam tahati eꞌ sigām. 26 Pagsalung paꞌin min llaw bay pamonoꞌ heꞌ, aniyaꞌ taꞌndaꞌ eꞌ si Musa duwangan aꞌa Israꞌil magbonoꞌ. Arak pinapagkahāp eꞌna karuwangan. ‘Saga tuwan,’ yukna, ‘magdanakan koꞌ kam ilu. Angay kam magbonoꞌ?’ 27 Sagōꞌ ya aꞌa bay amonoꞌ inān bay anganjudjal si Musa. Yukna, ‘Sai bahāꞌ bay amuwanan kaꞌa kapatut magnakuraꞌ ma kami? Angay ka subay angahukum kami? 28 Bilahi ka isab amapatay aku, buwat bay pamapataynu ma aꞌa Misil diꞌilaw?’ 29 Takale paꞌin itu eꞌ si Musa, magtūy iya alahi min lahat Misil pehēꞌ ni lahat Midiyan boꞌ maglahat mahēꞌ. Makahꞌnda iya mainaꞌan, sampay iya niabut duwa anak lꞌlla.
30 “Palabay paꞌin mpatpūꞌ tahun, aniyaꞌ malaꞌikat bay magpaꞌndaꞌ ni iya min tꞌngngaꞌ poꞌon puhung magpasalupa ni api asuleyab, ma atag būd Turusina mahēꞌ ma lahat paslangan. 31 Ainu-inu si Musa ma bay taꞌndaꞌna inān, angkan iya pasekot ni poꞌon puhung angaliling. Sagōꞌ asekot paꞌin iya, takale eꞌna suwala Tuhan. 32 Yuk suwala heꞌ, ‘Aku ya Tuhan pagtuhanan kaꞌmboꞌ-mboꞌannu, si Ibrahim, si Isaꞌak maka si Yakub.’ Magtūy amidpid baran si Musa sabab min tāwna, angkan iya mbal makatawakkal angꞌndaꞌ pehēꞌ. 33 Yuk Tuhan ni iya, ‘Laꞌanin taumpaꞌnu, sabab ya tanaꞌ panꞌnggehannu ilu tanaꞌ sussi.’ 34 Yuk Tuhan lagiꞌ, ‘Taꞌndaꞌku asal paminasa ma saga aꞌaku mahēꞌ ma lahat Misil. Takaleku isab pagdahing sigām, maka itiyaꞌ na aku amaluwas sigām. Na daiꞌ na ka. Papehēꞌta ka ni lahat Misil.’
35 “Na,” yuk si Esteban, “si Musa itu, ya na aꞌa bay sinulak eꞌ saga pagkahina bangsa Israꞌil. Pinahꞌllingan iya eꞌ sigām, yuk-i, ‘Sai bay amuwanan kaꞌa kapatut magnakuraꞌ ma kami! Angay ka subay angahukum kami?’ Boꞌ si Musa ya bay sinōꞌ eꞌ Tuhan magnakuraꞌ sampay angalappas ma saga kaꞌmboꞌ-mboꞌantam heꞌ. Bay iya tinabangan eꞌ malaꞌikat ya bay panyataꞌ ni iya min tꞌngngaꞌ poꞌon puhung heꞌ. 36 Manjari in kaꞌmboꞌ-mboꞌantam bangsa Israꞌil bay pinagnakuraꞌan eꞌ si Musa paluwas min lahat Misil. Bay iya maghinang saga hinang makainu-inu maka saga paltandaꞌan kawasahan mahēꞌ ma Misil sampay ma atag Sꞌllang Keyat. Ya du ma lahat paslangan eꞌ, ma deyom mpatpūꞌ tahun.
37 “Si Musa koꞌ inān, ya bay amissala ni bangsa Israꞌil ma awal lagiꞌ, yuk-i, ‘Ma sinosōng aniyaꞌ du dakayuꞌ nabi buwat aku pinapiꞌitu eꞌ Tuhan. Aꞌa bangsabi du iya.’ 38 Waktu kapagtimuk saga aꞌa Israꞌil ma lahat paslangan, bay palamud si Musa ma saga kaꞌmboꞌ-mboꞌantam, beyaꞌ isab malaꞌikat ya bay angallam ma iya ma būd Turusina. Si Musa isab ya bay makasambut lapal makabuwan kallum boꞌ pinalatun ni kitam.
39 “Sagōꞌ kaꞌmboꞌ-mboꞌantam inān,” yuk si Esteban, “mbal toꞌongan ameyaꞌ ma si Musa. Sinulak iya eꞌ sigām. Ya kabayaꞌan sigām subay pabīng ni lahat Misil. 40 Manjari, pagka atꞌggol si Musa mahēꞌ ma diyataꞌ būd Turusina, ahꞌlling saga aꞌa Israꞌil inān ni si Harun, yuk-i, ‘Hinangin kitam saga taꞌu-taꞌu pagtuhanan, pagmakōkantam. Waꞌi daka maingga si Musa ilu, ya bay magnakuraꞌan kitam paluwas min Misil!’ 41 Ya heꞌ waktu bay kapangahinang sigām dakayuꞌ taꞌu-taꞌu pinasengod ni luwa anak sapiꞌ maka aniyaꞌ susumbaliꞌan bay panukbal eꞌ sigām ni taꞌu-taꞌu heꞌ. Bay sigām maglami-lami isab pangahulmat sigām ma bay hinangan tangan sigām. 42 Angkan koꞌ sigām bay tinaikutan eꞌ Tuhan. Pinasagaran sigām amudji saga baꞌanan bituꞌun ma langit, buwat bay tasulat ma deyom Kitab Kanabi-nabihan, ya yuk-i,
‘O saga aꞌa Israꞌil, yuk Tuhan,
nggaꞌi ka aku ya bay harapbi maka susumbaliꞌan
ya pagkulbanbi ma deyom mpatpūꞌ tahun,
waktu kamahēꞌbi ma lahat paslangan eꞌ.
43 Ya pagbowa-bowabi na paꞌin tampat patꞌnnaꞌan taꞌu-taꞌu tuhanbi si Molok,
maka taꞌu-taꞌu hinangan luwa bituꞌun
ya pangarapanbi ni tuhanbi si Repan.
Ya na inaꞌan saga taꞌu-taꞌu bay hinangbi panumbahanbi.
Angkan kam palaꞌanku ni liyu lahat Babilon.’
44 “Waktu kamahēꞌ kaꞌmboꞌ-mboꞌantam ma lahat paslangan,” yuk si Esteban, “inaꞌan ma sigām lumaꞌ tolda ya pagtauꞌan paljanjiꞌan Tuhan. Lumaꞌ inān bay nihinang eꞌ si Musa buwat bay panohoꞌan Tuhan ma iya. Bineyaꞌ eꞌ si Musa suntuꞌan ya bay pamaꞌndaꞌ ma iya. 45 Jari in lumaꞌ inān bay pangꞌbba eꞌ disi Musa ma pangkattam pasunuꞌ, ati sigām ya bay amowa lumaꞌ inān ni lahat itu ma waktu kapagmakōk si Yussaꞌ ma sigām. Waktu inān bay kapangagaw sigām lahat itu min saga kabangsahan ya bay tapalaꞌan eꞌ Tuhan min dahuan sigām. Jari lumaꞌ Tuhan inān bay patꞌnnaꞌ maitu sampay taꞌabut waktu kapagsultan si Daꞌud. 46 Si Daꞌud eꞌ bay makasulut atay Tuhan, ati amaꞌid iya min Tuhan bang paꞌin iya nirūlan angahinang lumaꞌ patꞌnnaꞌan Tuhan, ya pagtuhanan pangkattam si Yakub. 47 Sagōꞌ sultan Sulayman ya bay pinabaꞌid eꞌ Tuhan angahinang lumaꞌ inān.
48 “Malaingkan in Tuhan Mahatinggi, mbal patꞌnnaꞌ ma deyom langgal hinangan manusiyaꞌ. Bay tasulat eꞌ dakayuꞌ nabi ya pamissala Tuhan itu, ya yuk-i,
49 ‘Sulgaꞌ ya paningkōꞌanku,
maka dunya ya pagiꞌikan tapeꞌku.
Lumaꞌ ai bahāꞌ hinanganbi aku?
Maingga bahāꞌ panakapanbi aku pahalian?
50 Sabab aku ya bay makahinang inaꞌan-i kamemon!’ ”
51 Amissala na paꞌin si Esteban, yukna, “Kaꞌam ilu, atuwas sidda kōkbi! Munapik kam! Apalpal pahāp taingabi, mbal akale ma lapal Tuhan! Saliꞌ du kam maka bay kaꞌmboꞌ-mboꞌanbi sabab ya du isab kaꞌam anaggaꞌ Rū Sussi! 52 Aniyaꞌ bahāꞌ minsan laꞌa hal dakayuꞌ nabi halam bay tapinjalaꞌ eꞌ saga kaꞌmboꞌ-mboꞌanbi? Halam. Bay pinapatay eꞌ sigām saga aꞌa amowa lapal Tuhan ma masa awal eꞌ, ya bay magmahalayak pasal kapiꞌitu sosohoꞌanna adil. Manjari, makapiꞌitu paꞌin sosohoꞌanna inān, hal tipubi sampay papataybi. 53 Kaꞌam ya bay makasambut saraꞌ Tuhan labay min malaꞌikat, malaingkan halam kabogboganbi saraꞌ inān!”
Kapamantung ma si Esteban
54 Pagkale paꞌin saga Maghuhukum inān ma si Esteban, apꞌddiꞌ makalanduꞌ atay sigām ya angkan sigām angꞌttop leꞌe tudju ni iya. 55 Sagōꞌ kahōpan si Esteban eꞌ Rū Sussi ati pahangad iya tudju ni sulgaꞌ. Taꞌndaꞌna sahaya Tuhan, maka taꞌndaꞌna isab si Isa anꞌngge ma bihing Tuhan tampal ni kowan. 56 “Ndaꞌunbi,” yuk si Esteban, “taꞌndaꞌku aukab sulgaꞌ. Maka taꞌndaꞌku isab si Isa, ya niōnan Anak Manusiyaꞌ, anꞌngge ma bihing Tuhan.”
57 Pagka buwattēꞌ hꞌlling si Esteban, angolang pakosog saga aꞌa ma Tumpukan inān. Tinaplokan tainga sigām, maka pinaghekaꞌan si Esteban 58 boꞌ nijudjalan paluwas min daꞌira inān. Ma luwasan paꞌin, anagnaꞌ sigām amantung iya. Saga saksiꞌ inān, hatina saga aꞌa amantung, bay amatauꞌ badjuꞌ sigām ma dakayuꞌ lꞌlla abataꞌ giꞌ, niōnan si Saul.
59 Hinabu paꞌin si Esteban pinagbantung eꞌ sigām, angamuꞌ-ngamuꞌ iya, yukna, “O Panghūꞌ Isa, taimaꞌun nyawaku.” 60 Puwas eꞌ angōk-tuꞌut iya maka eꞌna angalingan pakosog, yuk-i, “O Panghūꞌku, daꞌa patōngin dusa saga itu ma pasal pamonoꞌ sigām ma aku.” Pagubus pahꞌlling si Esteban itu, magtūy iya amatay.